الطور ٤٨
ترجمه
| الطور ٤٧ | آیه ٤٨ | الطور ٤٩ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«لِحُکْمِ رَبِّکَ»: برابر فرمان پروردگارت. در راه ابلاغ فرمان پروردگارت. بر قوانین و مقررات پروردگارت پایدار باش. «بِأَعْیُنِنَا»: زیر نظر ما. تحت مراقبت و محافظت ما. «حِینَ تَقُومُ»: وقتی که سحرگاهان برمیخیزی. وقتی که از جا، و از مکانی، و از مجلسی برمیخیزی. چرا که پیغمبر به هنگام برخاستن از هر جائی، می‌فرمود: سُبْحانَکَ اللّهُمَّ وَ بِحَمْدِکَ، أَشْهَدُ أَنْ لا إِلهَ إِلاّ أَنْتَ، أَسْتَغْفِرُکَ وَ أَتُوبُ إِلَیْکَ (نگا: المراغی، نمونه).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۴۵ - ۴۹، سوره طور
- توضيحى درباره تهديد مكذبين در آيه :((فذرهم حتى يلاقوا يومهم الذى فيه يصعقون))
- امر به پيامبر(ص ) به صبر (و اصبر لحكم ربك ) و تاءكيد آن به اينكه فرمود:((فانك باعيننا))
- وجود متعدد در معناى آيه : ((و سبح بحمد ربك حين تقوم و منالليل فسبحه و ادبار النجوم ))
- (رواياتى درباره مراد از آيه : ((و سبح بحمد ربك حين تقوم ...))
نکات آیه
۱ - فرمان پایدارى و شکیبایى از سوى خداوند به پیامبر(ص)، در راستاى تبلیغ دین (و اصبر لحکم ربّک) مراد از «لحکم ربّک» مى تواند حکم رسالت و تبلیغ دین باشد. در این صورت پیامبر(ص) مأمور شده است تا در برابر اذیت و آزار تکذیب کنندگان، صبر پیشه کند و تحمل خویش را از دست ندهد.
۲ - تبلیغ دین و انجام رسالت الهى، نیازمند شکیبایى (و اصبر لحکم ربّک)
۳ - پیامبر(ص)، در پرتو ربوبیت ویژه الهى و در منظر عنایت و حمایت او (و اصبر لحکم ربّک فإنّک بأعیننا)
۴ - فرمان هاى الهى، جلوه اى از ربوبیت او در راه رشد و تعالى پیامبر(ص) و پیروان آن حضرت (و اصبر لحکم ربّک) اضافه «حکم» به «ربّ»، مى تواند بیانگر مطلب بالا باشد.
۵ - پیامبر(ص)، نیازمند رهنمود و دلجویى از جانب خداوند براى پایدارى در طریق تبلیغ (و اصبر لحکم ربّک فإنّک بأعیننا) چنانکه گفته شد: تعبیر «بأعیننا» پیامدار حمایت مى باشد، از این تعبیر و از فرمان «و اصبر» مطلب بالا استفاده مى شود.
۶ - توجه مبلغان دینى به حضور حمایت و لطف الهى، مایه شکیبایى آنان بر مشکلات راه (و اصبر ... فإنّک بأعیننا) برداشت یاد شده با توجه به این نکته است که پیامبر(ص) به عنوان مبلغ وحى مورد هجوم کافران، قرار گرفته و خداوند براى پایدارى بخشیدن به او نظارت و حمایت خویش را به آن حضرت یادآور شده است.
۷ - موضع گیرى تکذیب گران در برابر پیامبر(ص) و مهلت دهى خداوند به آنان و تأخیر در مجازات آنان، قضاى الهى و مقتضاى ربوبیت او است. (و اصبر لحکم ربّک) «حکم» به معناى قضا است. مفسران با توجه به ارتباط آیه با آیات پیشین، بر آنند که مراد از «لحکم ربّک» قضاى الهى درباره تکذیب کنندگان و افعال آنان است.
۸ - وانهادن کافران و تحمل عداوت آنان، تکلیفى الهى براى پیامبر(ص) (فذرهم ... و اصبر لحکم ربّک) بنابراین که «و اصبر» عطف بر «فذرهم» باشد، برداشت بالا به دست مى آید.
۹ - پیامبر(ص)، مأمور تسبیح و حمد پروردگار، هم زمان با آغاز هر تلاش (و سبّح بحمد ربّک حین تقوم) درباره «حین تقوم» چندین احتمال از سوى مفسران مطرح شده است. به نظر مى رسد ارتباط «و سبح» با «و اصبر لحکم ربّک» مى تواند قرینه باشد بر این که مراد، هنگام برخاستن پیامبر(ص) براى انجام تبلیغ و رسالت است.
۱۰ - التجا به پروردگار، هنگام حرکت در مسیر دین و مسؤولیت، ضامن شکیبایى و موفقیت (و اصبر ... و سبّح بحمد ربّک حین تقوم) از ارتباط «و سبّح» با «و اصبر»، مى توان به مطلب بالا ره برد.
۱۱ - لزوم تنزیه خداوند از کاستى ها، همراه با ستایش او بر جلوه هاى عالى پروردگارى اش (و سبّح بحمد ربّک) «باء» در «بحمد» براى مصاحبت است. از ارتباط «سبّح بحمد» با «ربّ» مطلب بالا استفاده مى شود.
۱۲ - دستور اقامه نماز ظهر به پیامبر(ص) * (و سبّح بحمد ربّک حین تقوم) برداشت بالا بدان احتمال است که «سبّح بحمد...»، نماد نماز و «حین تقوم» نظر به برخاستن از خواب نیمروز باشد که بر زوال شمس و هنگام نماز ظهر، منطبق مى گردد.
موضوعات مرتبط
- التجا: التجا به خدا ۱۰
- تبلیغ: صبر در تبلیغ ۵
- تسبیح: تسبیح خدا ۹
- حمایت خدا: مشمولان حمایت خدا ۳
- حمد: حمد خدا ۹، ۱۱
- خدا: آثار ربوبیت خدا ۳، ۷; اوامر خدا ۱، ۱۲; اهمیت تنزیه خدا۱۱; قضاى خدا ۷; مهلتهاى خدا ۷; نشانه هاى ربوبیت خدا ۴، ۱۱; نقش اوامر خدا ۴
- دین: تبلیغ دین ۱۰; زمینه صبر در تبلیغ دین ۶; صبر در تبلیغ دین ۱، ۲
- ذکر: آثار ذکر حمایت خدا ۶; آثار ذکر لطف خدا ۶
- صبر: زمینه صبر ۱۰
- عمل: آداب عمل ۹
- کافران: اعراض از کافران ۸; صبر بر دشمنى کافران ۸
- لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۳
- مبلغان: زمینه صبر مبلغان ۶
- محمد(ص): تکلیف محمد(ص) ۱، ۹، ۱۲; حامى محمد(ص) ۳; رسالت محمد(ص) ۸; زمینه تکامل محمد(ص) ۴; صبر محمد(ص) ۱; فضایل محمد(ص) ۳; مدبر محمد(ص) ۳; مربى محمد(ص) ۳; منشأ مهلت به مکذبان محمد(ص) ۷; موضعگیرى علیه محمد(ص) ۷; موضعگیرى مکذبان محمد(ص) ۷; نیازهاى معنوى محمد(ص)۵
- مسلمانان: زمینه تکامل مسلمانان ۴
- موفقیت: زمینه موفقیت ۱۰
- نماز: تشریع نماز ظهر ۱۲
- نیازها: نیاز به دلداریهاى خدا ۵
