الأنبياء ٤٣
ترجمه
الأنبياء ٤٢ | آیه ٤٣ | الأنبياء ٤٤ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«مِن دُونِنَا»: از رویاروئی با ما و رهائی از دست ما. «لا یَسْتَطِیعُونَ نصْرَ أَنفُسِهِمْ، وَ لا هُم مِّنَّا یُصْحَبُونَ»: نه خود را میتوانند کمک و یاری کنند، و نه در برابر ما از سوی کسی بدیشان کمک و یاری میشود و از دست عذاب ما پناه داده میشوند. نه خودشان قدرت دفاع از خود دارند، و نه از سوی ما یاری و مدد میشوند. «یُصْحَبُونَ»: پناه داده میشوند. کمک میگردند. از مصدر (إصحاب) به معنی پناه دادن و در جوار خود گرفتن.
تفسیر
- آيات ۳۴ - ۴۷ سوره انبياء
- پاسخ خداى تعالى به اميد بستن مشركين به مرگ پيامبر(صلى الله عليه و آله )، بابيان عموميت مرگ
- معانى و موارد استعمال ((نفس (( در لغت و در آيات قرآن كريم
- معنى و موارد استعمال كلمه ((موت -مرگ ((
- اشكالاتى جنه به كلام فخر رازى كه قائل به تخصيص آيه(كل نفس دائقه الموت ) شده است
- تهديد كافران استهزاء كننده به آتشى كه ناگهانى مى آيد و...
- بحث روايتى (رواياتى در ذيل برخى آيات گذشته )
نکات آیه
۱- معبودها و خدایان دروغین، از ایمن ساختن مشرکان در برابر عذاب الهى ناتوان اند. (أم لهم ءالهة تمنعهم من دوننا ) «أم» در آیه شریفه، از نوع منقطعه و مانند «بل» متضمن معناى استفهام انکارى است. «آلهة» (جمع «إله») نیز به معناى معبودها است.
۲- معبودها و خدایان دروغین مشرکان و هر نیرویى جز خداوند، در حمایت ازخود و حفظ و نگه دارى خویش ناتوان اند. (لایستطعیون نصر أنفسهم ) جمله «لایستطیعون...» حال براى فاعل «تمنعهم» است که خدایان و معبودها مى باشند.
۳- معبودهاى مشرکان از یارى رساندن به خود ناتوان و از یارى خدا محروم اند. (لایستطیعون نصر أنفسهم و لا هم منّا یصحبون ) «یصحبون» (از ریشه «صَحِبَ») به معناى «عاشَر» است و لازمه این معنا، نصرت و تأیید است; زیرا همنشین از دیگر همنشینان حمایت خواهد کرد.
۴- احتیاج و نیازمندى، با مقام الوهیّت ناسازگار است. (لایستطیعون نصر أنفسهم ) خداوند، ناتوانى «آلهه» در حفظ خویش و نیاز آنها به محافظانى دیگر را، دلیل عدم صلاحیت ایشان براى الوهیت شمرده است. یادآورى این حقیقت مى تواند بیانگر برداشت یاد شده باشد.
۵- بى پناهى همه جانبه کافران دربرابر عذاب الهى و حتمى بودن هلاکت آنان (أم لهم ءالهة تمنعهم من دوننا ... و لا هم منّا یصحبون )
۶- عقیده کافران، در اعتبار و آبرومندى خدایان دروغینشان در نزد خداوند، پوچ و بى اساس است. (لایستطیعون نصر أنفسهم و لا هم منّا یصحبون ) با توجه به این که مخاطبان آیه شریفه مشرکان هستند و آنان معبودها و خدایان خود را شفیع براى خود مى پنداشتند; به دست مى آید که مقصود این آیه، بیان بطلان چنین پندارى است.
موضوعات مرتبط
- الوهیت: شرایط الوهیت ۴
- عذاب: اهل عذاب ۵; بى یاورى اهل عذاب ۱
- عقیده: عقیده باطل ۶
- کافران: بى پناهى کافران ۵; حتمیت عذاب کافران ۵; عقیده کافران ۶
- مشرکان: امداد به مشرکان ۳; بى یاورى مشرکان ۱، ۲
- معبودراستین: نیازمندى معبودراستین ۴
- معبودان باطل :۶ امداد به معبودان باطل ۳; بى یاورى معبودان باطل ۳; عجز معبودان باطل ۱، ۲، ۳