الإسراء ٨٢
ترجمه
الإسراء ٨١ | آیه ٨٢ | الإسراء ٨٣ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«شِفَآءٌ»: بهبودی از بیمارهای فکری و اخلاقی فرد و جامعه. مراد مرحله پاکسازی یا به اصطلاح عرفاء مقام تخلیه است. «رَحْمَةٌ»: رحمت یزدان به بندگان، بر اثر شکفتن گُل ایمان در پرتو آیات قرآن. مراد مرحله نوسازی یا به اصطلاح عرفاء مقام تحلیه است.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
ذٰلِکَ الْکِتَابُ لاَ رَيْبَ فِيهِ... (۰) قُلْ مَنْ کَانَ عَدُوّاً... (۲) يَا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءَتْکُمْ... (۳) وَ إِذَا مَا أُنْزِلَتْ سُورَةٌ... (۳) وَ لَوْ جَعَلْنَاهُ قُرْآناً... (۳) هُدًى وَ رَحْمَةً لِلْمُحْسِنِينَ (۰) وَ لَوْ جَعَلْنَاهُ قُرْآناً... (۴)
وَ کَذٰلِکَ جَعَلْنَاکُمْ أُمَّةً... (۲) وَ قَالَتِ الْيَهُودُ يَدُ اللَّهِ... (۲) وَ کَذٰلِکَ نُصَرِّفُ الْآيَاتِ وَ... (۰) وَ أَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ... (۱) ثُمَ کُلِي مِنْ کُلِ الثَّمَرَاتِ... (۱) وَ أَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ... (۱)
تفسیر
- آيات ۸۲ - ۱۰۰ سوره اسراى
- وجه اينكه قرآن براى مؤ منين ((شفاء(( و((رحمت (( ناميده شده است .
- توضيح اينكه قرآن ظالمين را جز زيان نمى افزايد
- حاصل معناى آيه واشاره به وجوهى كه مفسرين درباره آن گفته اند.
- بيان حال انسان عادى دلبسته به اسباب ظاهرى
- بحثى فلسفى (در بيان اينكه شرور بالعرضداخل در قضاى الهى هستند)
- تقسيمات ((عدم (( وبيان اينكه كدام قسم آن شر است .
- تقسيم كلى امور به پنج قسم
- سخن صاحب روح المعانى درباره شرور وكلام فخر رازى
- معناى ((كليعمل على شاكلته ((
- صفات درونى انسان علت تامه اعمال بدنى اونيست بلكه مقتضى آنست
- بيان اينكه سعادت وشقاوت ضرورى وتغييرناپذير نيست واكتسابى واز آثار اعتقاداتواعمال انسان مى باشد
- انسان داراى ((شاكله ((هايى است مختلف داراى آثا مختلف
- بيان وجه ارتباط واتصال اين آيه با ((وننزل من القرآن ...((
- سخن فخر رازى پيرامون آيه ((قلكل يعمل على شاكلته (( ونقد آن
- بحث فلسفى (درباره سنخيت وجودى ورابطه ذاتى بينفعل وعلت فاعلى )
- وجود رابطه وسنخيت بين فعل وفاعل از نظر قرآن
- معناى ((روح (( ومراد از ((امر خدا(( وتوضيح اينكه روح از امر خدا است
- موارد اطلاق واستعمال كلمه ((روح (( در آيات قرآن مجيد
- اقوال مختلف ومتعدد مفسرين درباره مراد از روح در آيه : ((يسئلونك عن الروح ...((
- تحدّى عمومى (همه انس وجن ) وبه تمامى خصوصيات قرآن (نه فقط بلاغت وفصاحت )
- مشروط كردن مشركين ايمان خود را به معجزاتى غريب وناممكن !
- تحقق بخشيدن به پيشنهاد مشركين ، در شاءن پيامبر (ص ) نيست
- گفتار بعضى مفسرين در ارتباط به دوكلمه بشرا ورسولا در آيه واشكالات آن
- تقرير وتوضيح برهان بر نبوت عامه واثبات آن
- توضيح برهانى عقلى بر اينكه تحمل وحى خاص انبياء الهى است
- توجهى به سياق آيه ودلات آن
- چون دليل وبرهان نتيجه نبخشيد، گواهى را به خدا واگذار
- معناى جمله : ((قادر على ان يخلق مثلهم ((
- بيان اينكه انسان مبعوث در قيامت عين انسان دنيايى است نه مانند او
- بحث روايتى
- رواياتى درباره نيت وعمل در ذيل جمله : ((كليعمل على شاكلته ((
- چند روايت درباره شاءن نزول آيه : ((يسئلونك عن الروح ...(( وبيان مراد از روح
نکات آیه
۱- نزول آیات قرآن از جانب خداوند، جلوه حق و مایه نابودى باطل (و قل جاء الحقّ و زهق البطل ... و ننزل من القرءان) ذکرِ «و ننزّل من القرآن» پس از اعلام پیروزى حق و شکست باطل مى تواند به منظور نکته یاد شده باشد.
۲- نزول آیات قرآن از سوى خداوند، براى شفابخشى بیماریهاى روحى و فکرى انسان است. (و ننزّل من القرءان ما هو شفاء و رحمة) از آنجایى که قرآن، کتاب هدایت و وجه غالب آن، کتاب معنویت است; شفا بودن آن مى تواند رفع مشکلات فکرى و روحى باشد.
۳- نقش نزول تدریجى آیه هاى قرآن، در زدایش بیمارى انسانها (و ننزّل من القرءان ما هو شفاء و رحمة) برخى اهل لغت برآنند که ماده «نزل» در باب تفعیل، به معناى نزول تدریجى است. بنابراین، ذکر نزول قرآن به صورت تدریجى و یادآورى هدف آن که شفاست، گویاى حقیقت فوق است.
۴- قرآن، شفابخش هرگونه بیمارى در انسانهاست. (و ننزّل من القرءان ما هو شفاء)
۵- انسان، بدون هدایت وحى، گرفتار نوعى بیمارى فکرى، روحى و اخلاقى است. (و ننزّل من القرءان ما هو شفاء و رحمة) از اینکه نزول قرآن براى شفابخشى معرفى شده است، حکایت از آن دارد که بدون وحى، بشر گرفتار مرضهاى علاج ناپذیر روحى است.
۶- آیات قرآن، رحمتى بزرگ از جانب خدا براى اهل ایمان است. (و ننزّل ... رحمة للمؤمنین)
۷- تنها اهل ایمان و حق پذیران، برخوردار از شفا و رحمت قرآنند. (و ننزّل من القرءان ما هو شفاء و رحمة للمؤمنین)
۸- شفابخشى قرآن نسبت به بیماریهاى روحى، فکرى و اخلاقى توأم با رحمت، شفقت و مهربانى است. (و ننزّل من القرءان ما هو شفاء و رحمة للمؤمنین) ذکر دو صفت «شفاء» و «رحمت» براى قرآن، در کنار یکدیگر، مى تواند مشعر به معناى یاد شده باشد.
۹- راه یابى برخى بیماریهاى فکرى، روحى و اخلاقى در مؤمنان و نیاز آنان به درمان خویش با قرآن (و ننزّل من القرءان ما هو شفاء و رحمة للمؤمنین)
۱۰- ظالمان نه تنها از رحمت و شفاى قرآن بهره اى نمى گیرند; بلکه تنها، مایه خسران و زیان آنان مى شود. (و لایزید الظلمین إلاّ خسارًا)
۱۱- کافران حق ناپذیر، ظالمند و از موهبت رحمت و شفابخشى قرآن، تنها خسارت و زیان به ارمغان مى برند. (شفاء و رحمة للمؤمنین و لایزید الظلمین إلاّ خسارًا) برداشت فوق، مبتنى بر این نکته است که مراد از «ظالمین» - به قرینه مقابله با «مؤمنین» - کافران باشند.
۱۲- انسانها خود، در بهره بردن یا محرومیت از هدایت قرآن نقش اصلى را دارند. (من القرءان ما هو شفاء و رحمة للمؤمنین و لایزید الظلمین إلاّ خسارًا) وصف «مؤمنین» و «ظالمین» مشعر به علیت است; یعنى، روحیه حق پذیرى مؤمن، زمینه بهرهورى وى از شفا و روحیهء حق ناپذیرى ظالم، عامل محرومیت وى از قرآن است.
روایات و احادیث
۱۳- «عن أبى عبدالله(ع):... إنما الشفاء فى علم القرآن لقوله: «و ننزّل من القرآن ما هو شفاء و رحمة للمؤمنین»... ;[۱] از امام صادق(ع) روایت شده است: ... همانا شفا در علم قرآن است; زیرا خداوند مى فرماید: و ننزّل من القرآن ما هو شفاء و رحمة للمؤمنین ...».
۱۴- «قال أبوعبدالله(ع): ما اشتکى أحد من المؤمنین شکایة قطّ و قال بإخلاص نیة و مسح موضع العلة و یقول «و ننزّل من القرآن ...» إلاّ عوفى من تلک العلة أیّة علّة کانت...;[۲] از امام صادق(ع) روایت شده است که فرمود: مؤمنى بیمار نشده که در حال بیمارى با نیت خالص جاى بیمارى را مسح کند و بگوید: «و ننزّل من القرآن...» مگر اینکه از آن بیمارى شفا یافته است...».
موضوعات مرتبط
- انحراف: زمینه انحراف اخلاقى ۵; زمینه انحراف فکرى ۵; موانع انحراف فکرى ۲
- انسان: نقش انسان ها ۱۲
- باطل: عوامل شکست باطل ۱
- بیمارى: درمان بیمارى روانى ۹; زمینه بیمارى روانى ۵; شفاى بیمارى روانى ۸; عوامل درمان بیمارى ۳، ۴، ۹
- حق: رحمت بر حق پذیران ۷; شفاى حق پذیران ۷; فضایل حق پذیران ۷; ظلم حق ناپذیران ۱۱; عوامل زیان حق ناپذیران ۱۱; نشانه هاى حق ۱
- ظالمان ۱۱: عوامل زیان ظالمان ۱۱ ۱۰
- قرآن: آثار روانى نزول قرآن ۲; آثار نزول تدریجى قرآن ۳; آثار نزول قرآن ۱; رحمت در شفابخشى قرآن ۸; رحمت قرآن ۶; زمینه محرومیت از قرآن ۱۲; زمینه هدایتگرى قرآن ۱۲; شفابخشى قرآن ۲، ۳، ۴، ۷، ۹، ۱۱، ۱۳، ۱۴; محرومان از رحمت قرآن ۱۰، ۱۱; مشمولان رحمت قرآن ۷; مهربانى در شفابخشى قرآن ۸; نقش قرآن ۴، ۱۰; ویژگیهاى شفابخشى قرآن ۸
- کافران: ظلم کافران ۱۱; عوامل زیان کافران ۱۱
- مؤمنان: درمان بیمارى روانى مؤمنان ۹; رحمت بر مؤمنان ۶، ۷; شفاى مؤمنان ۷; فضایل مؤمنان ۷; نیازهاى معنوى مؤمنان ۹
- وحى: هدایتگرى وحى ۵