الأعلى ٣

وَ الَّذِي‌ قَدَّرَ فَهَدَى‌

ترجمه

و همان که اندازه‌گیری کرد و هدایت نمود،

و آن كه تقدير كرد و هدايت نمود

و آنكه اندازه‌گيرى كرد و راه نمود.

آن خدایی که (هر چیز را) قدر و اندازه‌ای داد و (به راه کمالش) هدایت نمود.

و آنکه اندازه قرار داد و هدایت کرد،

و آن كه اندازه معين كرد. سپس راه نمود.

همان کسی که اندازه آفرینی و رهنمایی کرد

و آن كه اندازه كرد پس راه نمود.

خداوندی که اندازه‌گیری می‌کند و (هرچیزی را آن گونه که شایسته و بایسته است می‌آفریند، و آن گاه آن را به کاری) رهنمود می‌نماید (که باید بکند).

و آن که اندازه‌گیری کرد، پس راهنمایی نمود.

و آنکه تقدیر کرد پس هدایت کرد

الأعلى ٢	آیه ٣	الأعلى ٤
سوره : سوره الأعلى نزول : ١ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٤ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«قَدَّرَ»: اندازه‌گیری کرد. هرچیزی را به اندازه‌ای و به گونه‌ای بیافرید که متناسب با حال آن است (نگا: فرقان / عبس / ). «هَدی»: به وظیفه رهنمود و به برنامه آشنا کرد (نگا: طه / ).

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

قَالَ‌ رَبُّنَا الَّذِي‌ أَعْطَى‌ کُلَ‌... (۱) إِنَّا کُلَ‌ شَيْ‌ءٍ خَلَقْنَاهُ‌... (۱) قَالَ‌ رَبُّنَا الَّذِي‌ أَعْطَى‌ کُلَ‌... (۱)

فَرِيقاً هَدَى‌ وَ فَرِيقاً حَقَ‌... (۲) وَ الَّذِينَ‌ يُؤْمِنُونَ‌ بِمَا... (۰) حَافِظُوا عَلَى‌ الصَّلَوَاتِ‌ وَ... (۰)

تفسیر

• آيات ۱ - ۱۹، سوره اعلى
• مضمون كلمه سوره مباركه اعلى
• توضيح معناى اينكه فرود: ((سبّح اسم ربّك - نام پروردگارت را تنزيه كن ))
• اقوال مختلف در اين باره
• مظاهر تدبير الهى : خلقت ، تسويه ، تقدير، هدايت ، و...
• معناى ((اقراء)) در ((سنقرئك فلا تنسى )) و مفاد استثناء ((الّا ماشاء اللّه ))
• آسوده خاطر نموده پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله از چيست تلقى وحى الهى و حفظ آن
• معناى اينكه خطاب به پيامبر (صلى الله عليه و آله ) فرمود: ((و نيسّرك لليسرى تورا براى يسرى آسان مى كنيم )) و نكته اى كه اين تعبير متضمّن است
• سودمند واقع شدن شرط اساسى تذكره و اشاره به گفتار مفسرين درباره شرط مذكور
• معناى اينكه شقىّ دوزخى در آتش نه مى ميرد و نه زنده مى شود،
• مراد از تزّكى در: ((قد افلح من تزكّى ))
• (رواياتى در ذيلآيات : ((سبّح اسم ربك الاعلى ))، ((سنقرئك فلاتنسى ))، ((قذ افلح من تزّكى )) ودرباره صحف اولى )
• روايتى درباره عدد انبياء الهى و كتب و صحيفه هاى آنها

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - خداوند، براى هر یک از مخلوقات، اندازه و ویژگى هاى مشخص قرار داده و زمینه پیدایش شکل ها و شایستگى هاى خاصى را در آن فراهم آورده است. (و الذى قدّر فهدى) مفاد «قدّر»، اشاره به آن چیزى است که بالقوه در موجودات وجود دارد و در حالات پیاپى، در صحنه وجود ظاهر مى شود و صورت مى پذیرد. (مفردات راغب)

۲ - خداوند، هر یک از موجودات را در مسیرى مناسب، با شایستگى هاى ذاتى اش قرار داده است. (فهدى) مراد از «هدایت»، یا ارشاد و راهنمایى است که در این صورت محدود به موجودات شعورمند خواهد شد و یا قرار دادن چیزى در جهت و مسیرى خاص است که آن مسیر را به طبیعت خود و یا از روى اختیار طىّ کند. در این فرض همه موجودات، مشمول هدایت خواهند بود. متعلق «هدى» - به قرینه «قدّر» - تمام امورى است که در وجود هر مخلوق تقدیر شده است.

۳ - خداوند، آفریده هاى با شعور خویش را بر شیوه به کار بردن توانمندى هاى خود، آگاه ساخته است. (فهدى)

۴ - خداوند، به دلیل ایجاد زمینه براى ظهور شایستگى هاى نهفته در هر یک از موجودات، سزاوار تسبیح و مبرّا دانستن او از هر عیب و نقص (سبّح ... الذى قدّر فهدى)

۵ - جهان آفرینش، هدف دار و قانونمند است. (قدّر فهدى)

۶ - وجود حد و مرز مشخّص در استعدادهاى هر یک از موجودات و فراهم بودن زمینه ظهور آنها، جلوه هایى از ربوبیت خداوند است. (ربّک الأعلى ... الذى قدّر فهدى)

موضوعات مرتبط

• آفرینش: قانونمندى آفرینش ۵
• تسبیح: دلایل تسبیح خدا ۴
• خدا: افعال خدا ۱، ۲; تعالیم خدا ۳; خدا و نقص ۴; دلایل تنزیه خدا ۴; قدرت خدا ۳; نشانه هاى ربوبیت خدا ۶
• موجودات: تعلیم موجودات با شعور ۳; زمینه پیدایش موجودات ۱; زمینه ظهور موجودات ۶; قانونمندى موجودات ۲، ۶; منشأ استعداد موجودات ۲، ۴; منشأ پیدایش موجودات ۱; منشأ تمایز موجودات ۱; ویژگیهاى موجودات ۱