الممتحنة ١٠

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ‌ آمَنُوا إِذَا جَاءَکُمُ‌ الْمُؤْمِنَاتُ‌ مُهَاجِرَاتٍ‌ فَامْتَحِنُوهُنَ‌ اللَّهُ‌ أَعْلَمُ‌ بِإِيمَانِهِنَ‌ فَإِنْ‌ عَلِمْتُمُوهُنَ‌ مُؤْمِنَاتٍ‌ فَلاَ تَرْجِعُوهُنَ‌ إِلَى‌ الْکُفَّارِ لاَ هُنَ‌ حِلٌ‌ لَهُمْ‌ وَ لاَ هُمْ‌ يَحِلُّونَ‌ لَهُنَ‌ وَ آتُوهُمْ‌ مَا أَنْفَقُوا وَ لاَ جُنَاحَ‌ عَلَيْکُمْ‌ أَنْ‌ تَنْکِحُوهُنَ‌ إِذَا آتَيْتُمُوهُنَ‌ أُجُورَهُنَ‌ وَ لاَ تُمْسِکُوا بِعِصَمِ‌ الْکَوَافِرِ وَ اسْأَلُوا مَا أَنْفَقْتُمْ‌ وَ لْيَسْأَلُوا مَا أَنْفَقُوا ذٰلِکُمْ‌ حُکْمُ‌ اللَّهِ‌ يَحْکُمُ‌ بَيْنَکُمْ‌ وَ اللَّهُ‌ عَلِيمٌ‌ حَکِيمٌ‌

ترجمه

ای کسانی که ایمان آورده‌اید! هنگامی که زنان باایمان بعنوان هجرت نزد شما آیند، آنها را آزمایش کنید -خداوند به ایمانشان آگاهتر است- هرگاه آنان را مؤمن یافتید، آنها را بسوی کفّار بازنگردانید؛ نه آنها برای کفّار حلالند و نه کفّار برای آنها حلال؛ و آنچه را همسران آنها (برای ازدواج با این زنان) پرداخته‌اند به آنان بپردازید؛ و گناهی بر شما نیست که با آنها ازدواج کنید هرگاه مَهرشان را به آنان بدهید و هرگز زنان کافر را در همسری خود نگه ندارید (و اگر کسی از زنان شما کافر شد و به بلاد کفر فرار کرد،) حق دارید مَهری را که پرداخته‌اید مطالبه کنید همان‌گونه که آنها حق دارند مهر زنانشان را که از آنان جدا شده‌اند) از شما مطالبه کنند؛ این حکم خداوند است که در میان شما حکم می‌کند، و خداوند دانا و حکیم است!

|اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! وقتى زنان با ايمان به عنوان هجرت نزد شما آمدند امتحانشان كنيد. خدا به [حقيقت‌] ايمانشان داناتر است. پس اگر آنها را مؤمن دانستيد آنها را به سوى كافران باز نگردانيد. نه اينان براى كفار حلالند و نه آنها براى اينان حلال و هر

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، چون زنان با ايمان مهاجر، نزد شما آيند آنان را بيازماييد. خدا به ايمان آنان داناتر است. پس اگر آنان را باايمان تشخيص داديد، ديگر ايشان را به سوى كافران بازنگردانيد: نه آن زنان بر ايشان حلالند و نه آن [مردان‌] بر اين زنان حلال. و هر چه خرج [اين زنان‌] كرده‌اند به [شوهران‌] آنها بدهيد، و بر شما گناهى نيست كه -در صورتى كه مَهرشان را به آنان بدهيد- با ايشان ازدواج كنيد، و به پيوندهاى قبلى كافران متمسك نشويد [و پايبند نباشيد ]و آنچه را شما [براى زنان مرتد و فرارى خود كه به كفار پناهنده شده‌اند] خرج كرده‌ايد، [از كافران‌] مطالبه كنيد، و آنها هم بايد آنچه را خرج كرده‌اند [از شما] مطالبه كنند. اين حكم خداست [كه‌] ميان شما داورى مى‌كند، و خدا داناى حكيم است.

ای کسانی که ایمان آورده‌اید، زنانی که به عنوان اسلام و ایمان (از دیار خود) هجرت کرده و به سوی شما آمدند (ممکن است جاسوس باشند) شما از آنها تحقیق کرده و امتحانشان کنید و البته خدا به (صدق و کذب) ایمانشان داناتر است، اگر با ایمانشان شناختید آنها را دیگر به شوهران کافرشان بر مگردانید که هرگز این زنان مؤمن بر آن کفّار و آن شوهران کافر بر این زنان حلال نیستند ولی مهر و نفقه‌ای که شوهران مخارج آن زنان کرده‌اند به آنها بپردازید، و باکی نیست که شما با آنان نکاح کنید در صورتی که اجر و مهرشان را بدهید. و هرگز متوسل به حفاظت (و عقد و پیمان) زنان کافره نشوید و (اگر زنانتان از اسلام به کفر برگشتند و نزد کافران رفتند) از کفّار مهر و نفقه مطالبه کنید، آنها هم (اگر زنانشان ایمان آوردند و نزد شما آمدند) مهر و نفقه طلبند. این حکم خداست که میان شما حکم می‌کند و خدا (به حقایق امور) دانا و (به مصالح خلق) آگاه است.

ای مؤمنان! هنگامی که زنان باایمان [با جدا شدن از همسرانشان] هجرت کنان [از دیار کفر] به سوی شما می آیند، آنان را [از جهت ایمان] بیازمایید، البته خدا خود به ایمان آنان داناتر است. پس اگر آنان را باایمان تشخیص دادید، آنان را به سوی کافران [که همسرانشان هستند] باز مگردانید، نه این زنان بر کافران حلال اند، و نه آن کافران بر این زنان حلال اند، و مهریه ای که همسران کافر به زنان مؤمن خود داده اند به آنان بپردازید، و بر شما گناهی نیست در صورتی که مهریه شان را به آنان بدهید، با آنان ازدواج کنید، و به عقد و پیوندهای زنان کافر [تان که به کفار پیوسته اند] پای بند نباشید [که آن عقد و پیوند باطل شده و وظیفه شما رها کردن آنان است] و آنچه را شما [برای همسران مرتد و فراری خود که به کافران پناهنده شده اند] هزینه کرده اید [از کافران] بخواهید، و آنان هم باید آنچه را هزینه کرده اند از شما درخواست کنند؛ این حکم خداست که میان شما حکم می کند، و خدا دانا و حکیم است.

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، چون زنان مؤمنى كه مهاجرت كرده‌اند به نزدتان آيند، بيازماييدشان. خدا به ايمانشان داناتر است. پس، اگر دانستيد كه ايمان آورده‌اند، نزد كافران بازشان مگردانيد. زيرا اينان بر مردان كافر حلال نيستند و مردان كافر نيز بر آنها حلال نيستند. و هر چه آن كافران براى اين گونه زنان هزينه كرده‌اند بپردازيد. و اگر آنها را نكاح كنيد و مهرشان را بدهيد مرتكب گناهى نشده‌ايد. و زنان كافر خود را نگه مداريد. و هر چه هزينه كرده‌ايد از مردان كافر بخواهيد و آنها نيز هر چه هزينه كرده‌اند از شما بخواهند. اين حكم خداست. خدا ميان شما حكم مى‌كند و او دانا و حكيم است.

ای مؤمنان هر گاه زنان مؤمن مهاجر به نزد شما آیند، آنان را بیازمایید، خداوند به [حقیقت‌] ایمانشان آگاه‌تر است، پس اگر آنان را مؤمن شناختید دیگر آنان را به سوی کفار باز مگردانید، نه ایشان بر آنان حلال هستند و نه آنان برایشان حلالند، و به آنان آنچه خرج کرده‌اند بدهید، و بر شما گناهی نیست که پس از آنکه مهرهایشان را پرداختید، با آنان ازدواج کنید، و دست در دامان زنان کافر مزنید، و [چون زنان شما نزد آنان روند] آنچه خرج کرده‌اید از آنان [کافران‌] طلب کنید و آنان هم آنچه خرج کرده‌اند از شما طلب کنند، این حکم الهی است که در میان شما داوری می‌کند و خداوند دانای فرزانه است‌

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، هر گان زنان با ايمان هجرت‌كنان به نزد شما آيند پس آنان را بيازماييد خداى به ايمانشان داناتر است پس اگر آنان را با ايمان دانستيد، به سوى كافران بازشان مگردانيد. نه اينان براى آنان حلالند و نه آنان براى اينان حلال باشند، و آنچه هزينه كرده‌اند- كابينى كه به اين آنان داده‌اند- بازشان دهيد. و باكى بر شما نيست كه اينان را به زنى گيريد چنانچه كابينشان را به آنان بدهيد. و به عصمت‌هاى- نكاح- آنان كافر شده- و به ارتداد به مكه بازگشته- چنگ مزنيد- يعنى آنان كافر را نگاه مداريد و به همسرى آنها ادامه مدهيد- و آنچه هزينه كرده‌ايد [از آن مردان كافر] بخواهيد و آنها نيز آنچه هزينه كرده‌اند [از شما] بخواهند. اين حكم خداست كه ميان شما حكم مى‌كند و خدا دانا و با حكمت است.

ای مؤمنان! هنگامی که زنان مؤمن به سوی شما مهاجرت کردند، ایشان را بیازمائید - خداوند از ایمان آنان آگاه‌تر است (تا شما) - هرگاه ایشان را مؤمن یافتید، آنان را به سوی کافران برنگردانید. این زنان برای آن مردان، و آن مردان برای این زنان حلال نیستند. آنچه را که همسران ایشان (به عنوان مهریّه) خرج کرده‌اند، بدانان مستردّ دارید. گناهی بر شما نخواهد بود اگر چنین زنانی را به ازدواج خود درآورید و مهریّه‌ی ایشان را بپردازید. با زنان کافر (غیر اهل کتاب) ازدواج نکنید و همسران کافر را در همسری خود نگاه ندارید (چرا که با کفرِ شوهر یا همسر، رابطه‌ی زوجیّت به هم می‌خورد. اگر هم همسران شما کافر شدند و به دیار کفر گریختند، از کافران) چیزی را که (به عنوان مهریّه) خرج کرده‌اید درخواست کنید و مردان کافر نیز چیزی را که (به عنوان مهریّه) خرج کرده‌اند درخواست کنند. اینها حکم خدا است، و خدا است که در میانتان فرمانروائی و داوری می‌کند، و او آگاه کار بجا است.

هان ای کسانی که ایمان آوردید! هنگامی که زنان باایمان به حال مهاجرت نزدتان آیند، آنان را بیازمایید؛ خدا به ایمان آنان داناتر (از دیگران) است. پس اگر آنان را باایمان دانستید، دیگر ایشان را سوی کافران باز نگردانید؛ نه آن زنان برایشان حلالند و نه آن مردان برای این زنان حلالند. و هر چه خرج (این زنان) کرده‌اند، به شوهرانشان باز پس دهید، و بر شما هیچ گناهی نیست که - در صورتی که مَهرشان را به آنان بدهید - با ایشان ازدواج کنید و عصمت‌های زنان کافر را (در زناشویی خود) بر مگیرید و آنچه را شما (برای زنان کافر خود که به کفّار پناهنده شده‌اند) خرج کرده‌اید (از کافران) مطالبه کنید و آنها هم باید آنچه را (برای زنان هجرت کرده بر خود) خرج کرده‌اند (از شما) مطالبه کنند. این حکم خداست (که) میان شما داوری می‌کند و خدا بس دانایی حکیم است.

ای آنان که ایمان آوردید اگر آمدند شما را زنان مؤمنان هجرت‌کنندگان پس بیازمائیدشان خدا داناتر است به ایمان آنان پس اگر دانستید ایشان را ایمان‌آرندگان بازنگردانیدشان بسوی کافران نه اینان حلالند آنان را و نه آنان حلالند اینان را و بدهید بدیشان آنچه را هزینه کردند و نیست پروائی بر شما که کابین بندید بر آنان هر گاه دهیدشان مزدهای ایشان را و چنگ نزنید (دل نبندید) به عصمتهای آنان کفرورزنده و بخواهید آنچه هزینه کردید و باید خواهند آنچه هزینه کردند این است حکم خدا که حکم کند میان شما و خدا است دانای حکیم‌

الممتحنة ٩	آیه ١٠	الممتحنة ١١
سوره : سوره الممتحنة نزول : ١٠ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٦٣ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«مُهَاجِرَاتٍ»: هجرت‌کنندگان. حال است. «أُجُورَ»: جمع أَجْر، به معنی مهریه (نگا: نمونه، المیزان). «عِصَمِ»: جمع عِصْمَة، عقد نکاح. پیوند زناشوئی. «الْکَوَافِرِ»: جمع کافِرَة، زنان کافر و بی‌دین. «لا تُمْسِکُوا بِعِصَمِ الْکَوَافِرِ»: عقد ازدواج زنان کافر را نگاه ندارید و از ایشان بگسلید. مراد دو چیز است: الف - با زنان کافر ازدواج حرام است. ب - همسر کافر شده خود را رها کنید. چرا که مرتد شدن، عقد نکاح را باطل و پیوند زناشوئی را می‌گسلد. «ذلِکُمْ»: این احکام که گذشت. «یَحْکُمُ»: فرمان می‌راند. قضاوت و داوری می‌کند.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ لاَ تَنْکِحُوا الْمُشْرِکَاتِ‌... (۷)

إِذْ جَعَلَ‌ الَّذِينَ‌ کَفَرُوا فِي‌... (۳)

تفسیر

• آيات ۱۰ - ۱۳، سوره ممتحنه
• حكم زنانى كه ايمان آورده به سوى پيامبر(ص ) هجرت مى كردند ازدواج با آنها و...
• معناى آيه شريفه :((و ان فاتكم شى ء من ازواجكم ...))
• حكم بيعت زنان مؤ من با رسول خدا(ص ) و شرايط آن
• ياد آورى شقاوت و هلاكت ابدى يهود (مغضوب عليهم ) و نهى از دوستى با آنان
• رواياتى درباره زنان مهاجر، امتحان ايمان آنها، بيعتشان با پيامبر(ص )، حكم ازدواج باآنها و...
• چند روايت درباره ازدواج با زنان كافر
• چند روايت درباره ازدواج با زنان كافر
• توضيحى درباره جمع بين آيه :((و لا تمسكوا بعصم الكوافر)) و آيه ((و المحصناتمن الذين و اوتوا الكتاب ...))
• رواياتى درباره بيعت زنان با پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله و بيان شروط آن

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - رهنمود الهى به مؤمنان عصر پیامبر، در آزمودن ایمان زنان مهاجر، قبل از پناه دادن به ایشان (یأیّها الذین ءامنوا إذا جاءکم المؤمنت مهجرت فامتحنوهنّ) شأن نزول آیه شریفه، راجع به هجرت زنان از مکه به مدینه است.

۲ - عدم شمول «عهدنامه حدیبیه» نسبت به بازگرداندن زنان مؤمن مهاجر، به اهل مکه (یأیّها الذین ءامنوا إذا جاءکم المؤمنت) از شأن نزول استفاده مى شود که آیه شریفه، به مضمون پیمان حدیبیه نظر دارد. طبق این پیمان مؤمنان مدینه ملزم بودند تا کسانى که پس از آن تاریخ، از مکه به مدینه هجرت مى کنند، به مکیان عودت دهند.

۳ - عهدنامه حدیبیه، شامل پیمان مسلمانان با اهل مکه در استرداد مهاجران آتى به آنان (یأیّها الذین ءامنوا إذا جاءکم المؤمنت) با استفاده از شأن نزول، از مفهوم آیه دانسته مى شود که آنچه در مضمون عهدنامه آمده است، تنها شامل مردان مى باشد. بنابراین مسأله استرداد مهاجرین، امرى مسلّم بوده است.

۴ - اقدام برخى از زنان مؤمن، به هجرت از مکه به سوى مدینه، پس از پیمان حدیبیه (یأیّها الذین ءامنوا) آیه شریفه - بر اساس شأن نزول - پس از هجرت برخى از زنان مکه به مدینه، نازل شده است.

۵ - لزوم هشیارى مؤمنان نسبت به مدعیان ایمان، براى جلوگیرى از سوءاستفاده (یأیّها الذین ءامنوا إذا جاءکم المؤمنت مهجرت فامتحنوهنّ) آیه شریفه به مؤمنان هشدار مى دهد که ممکن است، زنانى با انگیزه هاى غیر دینى ادعاى ایمان کنند. بنابراین در چنین مواردى که ادعاى ایمان مجال سوء استفاده دارد، شما به صرف ادعا اکتفا نکنید; بلکه ایمان آنان را بیازمایید.

۶ - ملاک هاى عادى و ظاهرى، معیار آزمون ایمان مؤمنان (فامتحنوهنّ اللّه أعلم بإیمنهنّ) در این آیه، پس از دستور به امتحان، از علم خداوند سخن به میان آمده است. از این نکته فهمیده مى شود که امتحان مذکور براساس ملاک ها و معیارهاى ظاهرى است.

۷ - علم عادى و دلایل ظاهرى، کافى در مقام داورى و تشخیص امور (فامتحنوهنّ اللّه أعلم بإیمنهنّ) بیان «اللّه أعلم بإیمانهنّ...» - پس از امر «امتحنوهنّ» - مى رساند که شما انسان ها در مقام داورى و حکم، موظف به ملاک هاى ظاهرى و بشرى هستید; نه ملاک هایى که چه بسا از دسترس بشر خارج است.

۸ - نهى خداوند، از بازگرداندن زنان مؤمن مهاجر، به مکیان (فإن علمتموهنّ مؤمنت فلاترجعوهنّ إلى الکفّار) با توجه به پیمان نامه صلح حدیبیه - که در آن بازگرداندن مهاجرانى که پس از آن تاریخ، مکه را ترک مى کنند و به مدینه مى آیند قید شده بود - آیه شریفه موضوع زنان را استثنا کرده و پیمان را شامل آنان ندانسته است.

۹ - زنان مؤمن و مردان کافر بر یکدیگر حرام اند. (لا هنّ حلّ لهم و لا هم یحلّون لهنّ)

۱۰ - زوجیت و همسرى کافران، محترم از نظر شریعت، تا لحظه ایمان آوردن یکى از آن دو (لا هنّ حلّ لهم و لا هم یحلّون لهنّ) مفهوم «لا هنّ حلّ لهم و...» این است که زن تا قبل از ایمان آوردنش، براى مرد کافر حلال بوده است و نیز مرد براى زنش و به مجرد ایمان آوردن یکى از آن دو، رابطه همسرى قطع مى شود.

۱۱ - ممنوعیت بازگرداندن زن مؤمن، به همسر کافر وى (فلاترجعوهنّ إلى الکفّار لا هنّ حلّ لهم و لا هم یحلّون لهنّ)

۱۲ - ممنوعیت تن دادن زن مؤمن به همسرى مرد کافر (لا هنّ حلّ لهم و لا هم یحلّون لهنّ)

۱۳ - جامعه ایمانى، پس از پناه دادن به زنان مهاجر، موظف به پرداخت مهریه آنان به همسرشان (و ءاتوهم ما أنفقوا) آیه شریفه بیانگر این نکته است که پس از آزمون ایمان زنان مهاجر، باید به ایشان پناه داد; ولى از سوى دیگر خرج هایى را که مرد کافر پیش از این براى آن زن متحمل شده است (مهریه)، باید به وى بازگرداند.

۱۴ - رعایت انصاف و حقوق مالى انسان ها، حتى کافران، در احکام شریعت (و ءاتوهم ما أنفقوا)

۱۵ - حق مالکیت کافران غیر محارب، محترم و رعایت عدل درباره ایشان ضرورى است. (و ءاتوهم ما أنفقوا) از شأن نزول آیه، استفاده مى شود که حکم پرداخت مهریه و نیز احترامى که اسلام براى مالکیت کافران قائل است، مربوط به کافران غیر محارب است; چنان که آیه شریفه مسائل پس از صلح حدیبیه را بیان مى کند. بنابراین رعایت این عدل با آنچه از مفهوم «أن تبرّوهم و تقسطوا...» - که نهى از قسط درباره کافران حربى بود - منافات ندارد.

۱۶ - پناه دادن مؤمنان مدینه به زنان مؤمن مهاجر، صرفاً داراى اهداف دینى بود; نه مادى.* (و ءاتوهم ما أنفقوا) فرمان «آتوهم ما أنفقوا...» ممکن است از آن جهت باشد که جامعه اسلامى براى پناه دادن به زنان مؤمن مهاجر، مورد کمترین اتهام قرار نگیرد و شائبه انگیزه هاى مادى در کار ایشان از بین برود.

۱۷ - قرار دادن مهریه براى زنان، از آداب همسرى در میان عرب قبل از اسلام (و ءاتوهم ما أنفقوا) بیشتر مفسران مسأله انفاق در آیه شریفه را، به «مهریه» تفسیر کرده اند.

۱۸ - جواز همسرى مؤمنان، با زنان مؤمن مهاجر گریخته از همسران کافر خویش (و لاجناح علیکم أن تنکحوهنّ)

۱۹ - ازدواج با زنان مؤمن مهاجر، مشروط به قرار دادن مهریه براى ایشان (و لاجناح علیکم أن تنکحوهنّ إذا ءاتیتموهنّ أجورهنّ) جمله «إذا آتیتموهنّ أجورهنّ» در صدد بیان این نکته است که بازگرداندن مهریه زنان مهاجر به شوهران کافرشان، کافى براى ازدواج با آنان نیست; بلکه نیازمند مهر مجدد است.

۲۰ - مرد مؤمن، موظف به رها ساختن همسر کافر خویش و جدا شدن از او (و لاتمسکوا بعصم الکوافر)

۲۱ - محیط خانواده، نیازمند تفاهم عقیدتى و سلامت دینى * (و لاجناح علیکم أن تنکحوهنّ ... و لاتمسکوا بعصم الکوافر) حکم «لاتمسکوا...» مى تواند از آن جهت باشد که وجود همسر کافر در زندگى مؤمن، محیط خانواده را ناسالم و ناأمن مى سازد.

۲۲ - ممنوعیت ازدواج مؤمن با کافر (لا هنّ حلّ لهم ... و لاتمسکوا بعصم الکوافر) گرچه صریح آیه شریفه، درباره همسرانى است که قبل از ایمان آوردن به همسرى هم درآمده اند و پس از ایمان یکى از آن دو باید از هم جدا شوند; ولى از این حکم به طریق اولى استفاده مى شود که مرد مؤمن، حق ندارد اقدام به ازدواج با زن کافر کند و زن مؤمن هم نباید با مرد کافر ازدواج نماید.

۲۳ - مرد مؤمن، داراى حق مطالبه مهر همسرش از کافران، در صورت پیوستن همسرش به جمع کافران (و سئلوا ما أنفقتم) چنان که از سیاق آیه استفاده مى شود، مؤمن در صورتى مهریه همسر خویش را از کافران طلب مى کند که همسر وى به جمع آنان پیوسته و در جامعه آنان پذیرفته شده باشد.

۲۴ - کافران، داراى حق مطالبه مهریه همسر خود، در صورت پیوستن همسر ایشان به جمع مؤمنان (و لیسئلوا ما أنفقوا)

۲۵ - احکام اسلام، داراى ملاک هاى واقعى و انسانى; نه صرفاً در جهت منافع پیروان خود (و سئلوا ما أنفقتم و لیسئلوا ما أنفقوا) با این که قبلاً لزوم پراخت مخارج مردان کافر در «آتوهم ما أنفقوا» بیان شده، تکرار آن در «و لیسئلوا ما أنفقوا» و نیز طرح حقوق متقابل مؤمن و کافر در مسأله مورد نظر، بیانگر مطلب یاد شده، است.

۲۶ - احکام مربوط به زنان مهاجر و زنان کافر، احکامى الهى و لازم الاجرا است. (ذلکم حکم اللّه یحکم بینکم) مشارالیه «ذلک»، مجموع احکام مطرح شده در آیه شریفه است که مربوط به زنان مهاجر و کافر مى باشد.

۲۷ - خداوند، حاکم و داور میان خلق (یحکم بینکم)

۲۸ - خداوند، «علیم» (بسیار دانا) و «حکیم» (کاردان) است. (و اللّه علیم حکیم)

۲۹ - احکام و داورى هاى خداوند میان خلق، متکى به علم و حکمت گسترده او است. (یحکم بینکم و اللّه علیم حکیم)

۳۰ - توجه مؤمنان به عالمانه و حکیمانه بودن احکام دین، اطمینان بخش خاطر آنان (ذلکم حکم اللّه یحکم بینکم و اللّه علیم حکیم) از مطرح شدن علم و حکمت خداوند، پس از بیان احکام و مخاطب قرار گرفتن مؤمنان نسبت به این حقیقت که علم و حکمت الهى باهم آمیخته است، برداشت یاد شده به دست مى آید.

۳۱ - تردید در عالمانه و حکیمانه بودن احکام دین و انطباق آن با مصالح واقعى بشر، از عوامل عدم پایبندى به آن * (ذلکم حکم اللّه ... و اللّه علیم حکیم) برداشت یاد شده با توجه به این نکته است که پس از بیان حکم الهى، براى تأکید بیشتر بر اهمیت این حکم و پایبندى مؤمنان به آن، موضوع علم و حکمت صادرکننده آن حکم تذکر داده شده است.

روایات و احادیث

۳۲ - «عن زرارة بن أعین عن أبى جعفر(ع) قال: لاینبغى نکاح أهل الکتاب قلت: جعلت فداک و أین تحریمه؟ قال: قوله «و لاتمسکوا بعصم الکوافر»; زرارة بن اعین از امام باقر(ع) روایت نموده که فرمود: ازدواج با زنان اهل کتاب، سزاوار نیست. [زراره گوید:] به امام گفتم: فدایت شوم! حرمت ازدواج با آنان از کجا است؟ فرمود: از قول خدا که فرموده: و لاتمسکوا بعصم الکوافر».

موضوعات مرتبط

• احکام :۹، ۱۰، ۱۲، ۱۵، ۱۸، ۲۲، ۲۳، ۳۲ فلسفه احکام ۹، ۱۰، ۱۲، ۱۵، ۱۸، ۲۲، ۲۳، ۲۵ ۳۲
• ازدواج: آداب ازدواج ۱۷; احکام ازدواج ۹، ۱۰، ۱۲، ۱۸، ۲۲، ۳۲; ازدواج با اهل کتاب ۳۲; ازدواج با زنان مهاجر ۱۸; ازدواج با کافران ۹، ۱۲، ۲۲; ازدواج هاى حرام ۹، ۱۲، ۲۲، ۳۲; انفساخ ازدواج۱۰; شرایط ازدواج با زنان مهاجر ۱۹; فسخ ازدواج ۲۰
• اسلام: تاریخ صدر اسلام ۲، ۴; حقانیت اسلام ۲۵
• اسماء و صفات: حکیم ۲۸; علیم ۲۸
• امتحان: ملاک امتحان ۶
• انصاف: اهمیت انصاف ۱۴
• ایمان: آثار ایمان ۱۰; سوءاستفاده مدعیان ایمان ۵
• تکلیف: عمل به تکلیف ۲۶
• جاهلیت: رسوم جاهلیت ۱۷; مهریه در جاهلیت ۱۷
• خانواده: اهمیت تفاهم خانوادگى ۲۱
• خدا: آثار حکمت خدا ۲۹; آثار علم خدا ۲۹; توصیه هاى خدا۱; حاکمیت خدا ۲۷; قضاوت خدا ۲۷; ملاک قضاوت خدا۲۹; نواهى خدا ۸
• دین: آثار شکست در دین ۳۱; آسیب شناسى دینى ۳۱; عوامل اعراض از دین ۳۱
• ذکر: ذکر فلسفه احکام ۳۰
• زنان: احکام زنان کافر ۲۶; احکام زنان مهاجر ۲۶; استرداد زنان مهاجر ۲; امتحان زنان مهاجر ۱; رد مهریه زنان مهاجر ۱۳; فلسفه امان به زنان مهاجر ۱۶; ممنوعیت استرداد زنان مهاجر ۱۱; مهریه زنان مهاجر ۱۹; نهى از استرداد زنان مهاجر ۸; هجرت زنان مؤمن ۴
• صلح حدیبیه: آثار صلح حدیبیه ۴
• صلح نامه: صلح نامه حدیبیه ۲، ۳
• علم: آثار علم ۷
• قضاوت: ملاک قضاوت ۷
• کافران: احکام کافر ۱۵; انصاف با کافران ۱۴; اهمیت حقوق کافران۱۴; حقوق کافران ۱۵، ۲۴; عدالت با کافران ۱۵; مالکیت کافران۱۵
• کفر: آثار کفر ۲۰
• مالکیت: احکام مالکیت ۱۵
• مؤمنان: امتحان مؤمنان ۶; اهمیت هوشیارى مؤمنان ۵; تکلیف مؤمنان ۲۰; توصیه به مؤمنان ۱; حقوق مؤمنان ۲۳; زمینه اطمینان مؤمنان ۳۰; مسؤولیت مؤمنان ۱۳
• مدینه: هجرت به مدینه ۴
• مردم: اهمیت حقوق مردم ۱۴
• مشرکان: استرداد مشرکان مهاجر ۳
• مکه: هجرت از مکه ۴
• مهریه: احکام مهریه ۲۳; شرایط استرداد مهریه ۲۳، ۲۴
• هجرت: آثار هجرت به دارالاسلام ۲۴; آثار هجرت به دارالکفر ۲۳
• همسر: مهریه همسر کافر ۲۳; مهریه همسر مؤمن ۲۴