الشورى ٤٤

وَ مَنْ‌ يُضْلِلِ‌ اللَّهُ‌ فَمَا لَهُ‌ مِنْ‌ وَلِيٍ‌ مِنْ‌ بَعْدِهِ‌ وَ تَرَى‌ الظَّالِمِينَ‌ لَمَّا رَأَوُا الْعَذَابَ‌ يَقُولُونَ‌ هَلْ‌ إِلَى‌ مَرَدٍّ مِنْ‌ سَبِيلٍ‌

ترجمه

کسی را که خدا گمراه کند، ولیّ و یاوری جز او نخواهد داشت؛ و ظالمان را (روز قیامت) می‌بینی هنگامی که عذاب الهی را مشاهده می‌کنند میگویند: «آیا راهی به سوی بازگشت (و جبران) وجود دارد؟!»

|و هر كه را خدا بى‌راه گذارد، از آن پس او را غير از خدا يار و ياورى نخواهد بود. و ظالمان را مى‌بينى كه چون عذاب را ببينند گويند: آيا راهى براى بازگشتن [به دنيا] وجود دارد

و هر كه را خدا بى‌راه گذارد، پس از او يار [و ياور]ى نخواهد داشت، و ستمگران را مى‌بينى كه چون عذاب را بنگرند مى‌گويند: «آيا راهى براى برگشتن [به دنيا] هست؟»

و هر که را خدا به گمراهی خود واگذارد دیگر هیچ کس پس از خدا یار و یاور او نیست. و ستمکاران را بنگری که چون عذاب (قیامت) را به چشم ببینند در آن حال گویند: آیا راهی به بازگشت (به دنیا) برای ما هست؟

و هر که را خدا [به کیفر کبر و عنادش] گمراه کند، او را پس از خدا هیچ سرپرست و یاوری نخواهد بود؛ و ستمکاران را [روز قیامت] می بینی چون عذاب را ببینند، می گویند: آیا راهی به سوی بازگشت [به دنیا] وجود دارد؟!

هر كس را كه خدا گمراه كند از آن پس هيچ دوستى نخواهد داشت. و ظالمان را مى‌بينى كه چون عذاب را بنگرند، مى‌گويند: آيا ما را راه بازگشتى هست؟

و هرکس خداوند بیراهش گذارد، دیگر پس از او سروری ندارد، و ستمکاران [مشرک‌] را بینی که چون عذاب را بنگرند، گویند آیا راهی برای بازگشت [به دنیا] هست‌

و هر كه را خدا گمراه كند پس او را هيچ دوست و كارسازى پس از وى نيست و ستمكاران را بينى كه چون عذاب را بينند گويند: آيا راهى به بازگشت هست؟

کسی که خدا گمراهش سازد، بغیر از خدا یار و یاوری ندارد (تا او را مدد کند و او را در قیامت از عذاب برهاند. ای مخاطب، آن روز) ستمگران کفرپیشه را خواهی دید که وقتی چشمانشان به عذاب می‌افتد خواهند گفت: (پروردگارا) آیا راهی برای برگشت (به جهان و جبران گذشته‌ها) وجود دارد؟

و هر که را خدا بی‌راه کند، برای او هیچ سرپرستی پس از او نیست. و ستمگران را می‌بینی که چون عذاب را بنگرند گویند: «آیا راهی برای بازگشت (به دنیا) هست‌؟»

و آن را که گمراه سازد خدا نباشدش دوستی پس از او و بینی ستمگران را گاهی که بینند عذاب را گویند آیا هست بسوی بازگشت راهی‌

الشورى ٤٣	آیه ٤٤	الشورى ٤٥
سوره : سوره الشورى نزول : ١ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢٢ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«لَمَّا رَأَوُا الْعَذَابَ»: هنگامی که چشمانشان به عذاب افتاد و در کنار آن قرار گرفتند (نگا: انعام / ). «مِن بَعْدِهِ»: سوای او. غیر از او. «مَرَدٍّ»: رجوع و برگشت (نگا: رعد / ، روم / ).

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

لَعَلِّي‌ أَعْمَلُ‌ صَالِحاً فِيمَا... (۱) وَ لَوْ تَرَى‌ إِذْ وُقِفُوا عَلَى‌... (۴) بَلْ‌ بَدَا لَهُمْ‌ مَا کَانُوا... (۱) وَ تَرَى‌ الشَّمْسَ‌ إِذَا طَلَعَتْ‌... (۴)

تفسیر

• آيات ۲۷ - ۵۰ سوره شورى
• سنت الهى در روزى دادن به مردم : ((ينزل بقدر ما يشاء))
• شباهت رزق مادى با معارف حقه و شرايع آسمانى ، از نظرنزول و قسمت
• توضيحى راجع به ((قدير)) بودن خداى تعالى
• بررسى مفاد آيه ((و ما اصبكم من مصيبه فبما كسبت ايديكم ....)) كه وجود ارتباط بينگناهان و مصائب دنيوى را افاده مى كند
• سه مطلبى كه از سياق آيه شريفه بدست مى آيد
• تفسيرى بى پايه براى آيه و وجه بى پايگى آن
• بيان آيات ((و من آياته الجوار فى البحر...)) كه كشتى ها را به عنوان يكى از آياتخداوند به ياد مى آورد
• دو تفسير ديگر در معنا مى آيد كه هر دو بى مورد و داراى تكلف اند
• صفات نيك مؤ منين : اجتناب از كبائر و فواحش ، گذشت ، دفع ظلم از يكديگر و...))
• معناى مشورت و آيه ((و اءمرهم شورى بينهم ))
• وجه اينكه در جمله ((و جزاء سيئة سيئه مثلها))عمل متقابل مظلوم در برابر ظالم را ((سيئه )) ناميد
• سه وجه در بيان ((انه لا يحب الظالمين ))
• مظلوم حق مقابله به مثل دارد گو اينكه صبر و گذشت فضيلتى برتر است
• وصف حال غير مؤ منين در روبرو شدن با عذاب الهى
• معناى جمله ((ان الخاسرين الذين خسروا انفسهم و اهليهم )) و اينكه گوينده آن كيانند و دركجا آن را مى گويند
• مفاد جمله : ((يوم لا مرد له من الله )) درباره قيامت
• توبيخ انسان متنعم سرگرم به دنيا
• چند روايت درباره تقدير روزى از جانب خداوند سبحان
• بيان سه اشكال در رابطه با ((ما اءصابكم ...)). و مفاد روايات مربوط به آن
• بيان رواياتى در ارتباط با ((يهب لمن يشاء اناثا

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - کسانى که خداوند، آنان را گمراه کند، از هرگونه سرپرست و یاور محروم اند. (و من یضلل اللّه فما له من ولىّ من بعده)

۲ - هدایت و گمراهى انسان، به دست خداوند است. (و من یضلل اللّه)

۳ - هدایت و ضلالت الهى نسبت به انسان، نتیجه اعمال خود او است. (إنّما السبیل على الذین یظلمون الناس و یبغون فى الأرض ... و من یضلل اللّه)

۴ - انسان، نیازمند ولایت و یاورى از جانب خداوند، در تمامى حالات زندگى خویش (و من یضلل اللّه فما له من ولىّ من بعده) این که گمراهان با محروم شدن از ولایت الهى ره به جایى نمى برند، نشانگر آن است که انسان ها در تمامى حالات زندگى خویش نیازمند امداد و ولایت الهى اند.

۵ - خداوند، تنها نقطه اعتماد و یگانه تکیه گاه راستین انسان (و من یضلل اللّه فما له من ولىّ من بعده)

۶ - ستمکاران، خواهان بازگشت به دنیا و جبران گناهان گذشته خود به هنگام مشاهده عذاب (و ترى الظلمین لمّا رأوا العذاب یقولون هل إلى مردّ من سبیل)

۷ - مشاهده عذاب، خود نوعى عذاب براى ستمکاران است. (و ترى الظلمین لمّا رأوا العذاب)

۸ - تنها مشاهده عذاب، عامل اظهار پشیمانى ظالمان است. (و ترى الظلمین لمّا رأوا العذاب)

۹ - ستم و تجاوز به حقوق مردم، موجب محرومیت از هدایت و افتادن در گرداب گمراهى (و من یضلل اللّه ... و ترى الظلمین)

۱۰ - هنگامه عذاب، لحظه ظهور و بروز بى پناهى گمراهان ستم پیشه است. (فما له من ولىّ من بعده و ترى الظلمین لمّا رأوا العذاب یقولون هل إلى مردّ من سبیل)

۱۱ - عجز و پشیمانى ستمکاران در قیامت، آشکار و نمایان است. (و ترى الظلمین ... یقولون) از واژه هاى «ترى» و «یقولون»، استفاده مى شود که ظالمان ندامت و آرزوى بازگشت را پنهان نمى دارند.

۱۲ - تجاوزگران به حقوق مردم، حیران و سرگردان در صحنه قیامت (یظلمون الناس و یبغون فى الأرض بغیر الحقّ ... و ترى الظلمین لمّا رأوا العذاب یقولون هل إلى مردّ من سبیل)

۱۳ - اضلال خداوند، شامل حال ظالمان و ستمکاران است. (و من یضلل اللّه ... و ترى الظلمین) «الظالمین» هم بر «من یضلل اللّه» منطبق شده و هم بر «الذین یظلمون الناس» در آیه قبل. از مجموع استفاده مى شود که «إضلال» در حق ظالمان صورت مى گیرد.

موضوعات مرتبط

• انسان: نیازهاى معنوى انسان ۴
• بازگشت به دنیا: درخواست بازگشت به دنیا ۶
• توکل: توکل بر خدا ۵
• خدا: آثار اضلال خدا ۱; اختصاصات خدا ۵; اضلال خدا ۲، ۱۳; افعال خدا ۲، ۱۳; هدایتگرى خدا ۲
• ظالمان: بى پناهى ظالمان ۱۰; پشیمانى اخروى ظالمان ۱۱; پشیمانى ظالمان ۶; خواسته هاى ظالمان ۶; سرگردانى اخروى ظالمان ۱۲; ظالمان در قیامت ۱۱; ظالمان هنگام عذاب ۶، ۱۰; عجز اخروى ظالمان ۱۱; عذاب ظالمان ۷; عوامل پشیمانى ظالمان ۸; منشأ گمراهى ظالمان ۱۳
• ظلم: آثار ظلم ۹
• عذاب: آثار رؤیت عذاب ۷، ۸
• عمل: آثار عمل ۳
• قیامت: ظهور حقایق در قیامت ۱۱
• گمراهان: بى پناهى گمراهان ۱۰; بى یاورى گمراهان ۱; گمراهان هنگام عذاب ۱۰; محرومیت گمراهان ۱
• گمراهى: عوامل گمراهى ۳، ۹; منشأ گمراهى ۲
• گناه: جبران گناه ۶
• متجاوزان: سرگردانى اخروى متجاوزان ۱۲; متجاوزان در قیامت ۱۲
• مردم: آثار تجاوز به حقوق مردم ۹; متجاوزان به حقوق مردم ۱۲
• نیازها: نیاز به امدادهاى خدا ۴; نیاز به ولایت خدا ۴
• ولایت: محرومان از ولایت ۱
• هدایت: عوامل محرومیت از هدایت ۹; عوامل هدایت ۳; منشأ هدایت ۲