ص ٣٢

فَقَالَ‌ إِنِّي‌ أَحْبَبْتُ‌ حُبَ‌ الْخَيْرِ عَنْ‌ ذِکْرِ رَبِّي‌ حَتَّى‌ تَوَارَتْ‌ بِالْحِجَابِ‌

ترجمه

گفت: «من این اسبان را بخاطر پروردگارم دوست دارم (و می‌خواهم از آنها در جهاد استفاده کنم»، او همچنان به آنها نگاه می‌کرد) تا از دیدگانش پنهان شدند.

|[سليمان‌] گفت: واقعا من دوستى و توجه به اسبان را بر ياد پروردگارم مقدم داشتم تا اين كه [اول وقت نماز گذشت و خورشيد] در پرده نهان شد

[سليمان‌] گفت: «واقعاً من دوستى اسبان را بر ياد پروردگارم ترجيح دادم تا [هنگام نماز گذشت و خورشيد] در پس حجاب ظلمت شد.»

در آن حال گفت: (افسوس) که من از علاقه و حبّ اسبهای نیکو از ذکر و نماز خدا غافل شدم تا آنکه آفتاب در حجاب شب رخ بنهفت.

پس گفت: من دوستی اسبان را بر یاد پروردگارم [که نماز مستحب پایان روز است] اختیار کردم [زیرا می خواهم از آنان در جهاد با دشمن استفاده کنم و همواره به آنها نظر می کرد] تا [خورشید] پشت پرده افق پنهان شد.

گفت: من دوستى اين اسبان را بر ياد پروردگارم بگزيدم تا آفتاب در پرده غروب پوشيده شد،

[سلیمان سرگرم تماشای آنان شد] آنگاه گفت [دریغا] من چنان شیفته مهر اسبان شدم که از یاد پروردگارم غافل شدم، تا آنکه [خورشید] در حجاب [مغرب‌] پنهان شد

پس گفت: من دوستى خير- يعنى اسبان- را بر يادكرد پروردگارم- يعنى نماز عصر- بگزيديم تا [آفتاب‌] در پرده [شب‌] پنهان گشت- يعنى فرو شد-

سلیمان گفت: من این اسبان را سخت دوست می‌دارم، چون ساز و برگ من برای عبادت پروردگارم می‌باشند (که جهاد است. او همچنان به آنها نگاه می‌کرد) تا از دیدگانش در پرده‌ی (گرد و غبار) پنهان شدند.

پس (سلیمان) گفت: «من به‌راستی دوستی آن خیر [:اسب‌های جهاد] را دوست داشته‌ام [:برگزیده‌ام] (که) نشأت‌گرفته و برخاسته از یاد پروردگار من است. تا اینکه (آن اسبان) در پرده(ی شب) پنهان گشتند.»

گفت همانا خوابیدم برای دوست داشتن اسبان از یاد پروردگار خویش تا نهان شد در پرده‌

ص ٣١	آیه ٣٢	ص ٣٣
سوره : سوره ص نزول : ٥ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١١ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«حُبَّ»: مفعول به یا مفعول مطلق است. «الْخَیْر»: اموال و دارائی فراوان (نگا: بقره / عادیات / . در اینجا مراد اسبهای رهوار است که انگار نفْسِ خیر می‌باشند. «عَن ذِکْرِ رَبّی»: محبّتی که ناشی از یاد پروردگارم است. به خاطر ذکر و پرستش پروردگارم. چرا که اسبها ساز و برگ جهاد بودند. «تَوارَتْ»: پنهان و نهان شدند (نگا: نحل / ). «الْحِجَاب»: پرده. سِتر. مراد گرد و غبار حاصل از دویدن اسبها و فاصله پیدا کردن آنها است.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

إِنَّا أَنْشَأْنَاهُنَ‌ إِنْشَاءً (۰)

تفسیر

• آيات ۳۰ - ۴۰ سوره ص
• معناى الصافنات الجيادكه دوزاند بر سليمان ع عرضه مى شده است
• چند وجه در معناى سخن سليمان عليه السلام : انى احببت حب الخير عن ذكر ربى ...
• و توضيحى درباره علاقه آن جناب به اسب ها و بازماندنش از عبادت خدا
• نقل گفتار مفسرين در معناى آيه ردوها على فطفق مسحا بالسوق و الاعناق
• جسدى كه بر تخت سليمان عليه السلام افكنده شد جنازه فرزند او بوده كه براىآزمايش و تنبيه او ميرانده شد و...
• معناى اينكه فرمود: فسخرنا الريح تجرى بامره رخاء...
• شياطين جن در تسخير و خدمت سليمان (ع )
• رواياتى در ذيل آيه ! فقال انى احببت حب الخير عن ذكر ربى ... و درباره افتادن جسدىبر تخت او
• رد كلام فخر رازى در اشكال به رد شمس در قضيه سليمان ع
• سخنان عجيب و غريبى كه درباره سليمان ع گفته اند

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - سان دیدن سلیمان(ع)، از اسب ها تا غروب آفتاب به طول انجامید. (فقال إنّى أحببت حبّ الخیر ... حتّى توارت بالحجاب) مقصود از «خیر» در آیه شریفه اسب ها است و «توارى» (مصدر «تورات») به معناى اختفا و پنهان شدن است. گفتنى است فاعل «تورات» در برداشت بالا - به قرینه «العشىّ» - خورشید دانسته شده است; یعنى، تا وقتى که خورشید در حجاب افق پنهان شد.

۲ - سان دیدن سلیمان(ع) از اسب ها، آن چنان براى آن حضرت جذاب بود که تا پنهان و دور شدن کامل آنها از دیدگان وى، ادامه داشت. (فقال إنّى أحببت حبّ الخیر ... حتّى توارت بالحجاب) برداشت یاد شده مبتنى بر این دیدگاه است که ضمیر فاعلى «تورات» به «صافنات» بازگردد. بنابراین «حتّى توارت بالحجاب»; یعنى، تا وقتى که اسب ها از نظرش غایب و در حجاب دورى پنهان شدند.

۳ - سان دیدن طولانى سلیمان(ع) از اسب ها، به خاطر خدا و یاد او بود. (فقال إنّى أحببت حبّ الخیر عن ذکر ربّى) برداشت یاد شده مبتنى بر این دیدگاه است که «عن» در «عن ذکر ربّى» براى تعلیل باشد; یعنى، دوستى من نسبت به اسب ها، به خاطر خدا و ناشى از فرمان او است; نه برخاسته از هوا و هوس و تفریح کردن من.

۴ - دوستى مظاهر طبیعت و متاع هاى دنیوى، در صورتى که در طول دوستى خدا و در جهت او باشد، امرى مشروع و پسندیده است. (إنّى أحببت حبّ الخیر عن ذکر ربّى) برداشت یاد شده به این دلیل است که سلیمان(ع) در عین محبت به خدا، به اسب ها و سان دیدن از آنها نیز، به خاطر خدا علاقه مىورزید.

۵ - سان دیدن سلیمان(ع) از اسب ها و علاقه شدید او به آنها، موجب غفلت او از یاد خدا گشت. (إنّى أحببت حبّ الخیر عن ذکر ربّى حتّى توارت بالحجاب) برداشت یاد شده مبتنى بر این دیدگاه است که «عن» در «عن ذکر ربّى» به معناى «على» و «أحببت» به معناى «آثرت» (ترجیح دادم) باشد; یعنى، من آن چنان به دوستى با اسب ها سرگرم شدم که آن را بر یاد خدا ترجیح دادم و از او غافل ماندم; تا آن که آفتاب غروب کرد و یا این که اسب ها از نظرم پنهان شدند.

۶ - محبت به هیچ چیز، نباید در عرض محبت به خدا قرار گیرد، یا بر آن ترجیح داده شود. (إنّى أحببت حبّ الخیر عن ذکر ربّى)

۷ - خدا، محبوب ترین محبوب ها نزد انسان هاى الهى (إنّى أحببت حبّ الخیر عن ذکر ربّى)

۸ - مظاهر طبیعت و متاع هاى دنیایى، از زمینه هاى غفلت انسان از یاد خدا (إنّى أحببت حبّ الخیر عن ذکر ربّى)

۹ - اهمیت یاد خدا در زندگى (إنّى أحببت حبّ الخیر عن ذکر ربّى)

۱۰ - اظهار پشیمانى کردن سلیمان(ع) و مورد سرزنش قرار دادن خود به خاطر غفلت کردن از یاد خدا، در اثر سان دیدن طولانى از اسب ها (فقال إنّى أحببت حبّ الخیر عن ذکر ربّى حتّى توارت بالحجاب) در صورتى که معناى آیه شریفه، این باشد که سلیمان(ع) به خاطر علاقه به اسب ها از یاد خدا غفلت ورزید; قهراً سخن آن حضرت (فقال إنّى...) نوعى سرزنش خود و اظهار پشیمانى محسوب مى شود.

موضوعات مرتبط

• امکانات دنیوى: آثار امکانات دنیوى ۸
• خدا: اهمیت محبت به خدا ۴، ۶; محبت به خدا ۷
• خود: سرزنش خود ۱۰
• ذکر: اهمیت ذکر خدا ۹; ذکر خدا ۳
• سلیمان(ع): آثار سان دیدن سلیمان(ع) ۵، ۱۰; اخلاص سلیمان(ع) ۳; پشیمانى سلیمان(ع) ۱۰; زمینه غفلت سلیمان(ع) ۵; سان دیدن سلیمان(ع) ۳; سرزنش سلیمان(ع) ۱۰; سرزنشهاى سلیمان(ع) ۱۰; علایق سلیمان(ع) ۵; غفلت سلیمان(ع) ۱۰; قصه سلیمان(ع) ۱، ۲، ۳، ۵، ۱۰; مدت سان دیدن سلیمان(ع) ۱، ۲
• طبیعت: نقش طبیعت ۸
• علایق: علاقه به اسب ۵; علاقه به امکانات دنیوى ۴; علاقه به طبیعت ۴; علایق پسندیده ۴; ملاک علایق ۴
• غفلت: زمینه غفلت ۸; غفلت از خدا ۵
• محبوب: بهترین محبوب ۷