الشعراء ٢١٨

الَّذِي‌ يَرَاکَ‌ حِينَ‌ تَقُومُ‌

ترجمه

همان کسی که تو را به هنگامی که (برای عبادت) برمی‌خیزی می‌بیند؛

خدايى كه چون [به عبادت‌] بر مى‌خيزى تو را مى‌بيند

آن كس كه چون [به نماز] برمى‌خيزى تو را مى‌بيند،

آن خدایی که چون (از شوقش به نماز) برخیزی تو را می‌نگرد.

هم او که تو را هنگامی که [برای عبادت] می ایستی، می بیند،

آن كه تو را مى‌بيند آنگاه كه برمى‌خيزى.

همان که تو را به هنگامی که [برای عبادت‌] برمی‌خیزی می‌بیند

آن كه تو را آنگاه كه [تنها به نماز شب‌] بر مى‌خيزى مى‌بيند،

آن خدائی که تو را می‌بیند بدان گاه که (برای نماز تهجّد) برمی‌خیزی.

آن کس که چون بر پا می‌خیزی تو را می‌بیند،

آنکه می‌بیندت گاهی که بپا می‌شوی‌

الشعراء ٢١٧	آیه ٢١٨	الشعراء ٢١٩
سوره : سوره الشعراء نزول : ٣ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٤ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«تَقُومُ»: برمی‌خیزی. پا می‌شوی. مراد قیام برای تهجّد، یعنی نماز شب یا سایر نمازهای دیگر است.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

أَلاَ إِنَ‌ لِلَّهِ‌ مَا فِي‌... (۰) وَ اصْبِرْ لِحُکْمِ‌ رَبِّکَ‌ فَإِنَّکَ‌... (۲)

وَ مَا تَکُونُ‌ فِي‌ شَأْنٍ‌ وَ مَا... (۰)

تفسیر

• آيات ۱۹۲ - ۲۲۷، سوره شعراء
• معناى ((انزال )) و ((تنزيل )) و موارد استعمال آن دو در آيات قرآن كريم
• توضيح و تفصيل معناى جمله : ((نزل به الروح الامين على قلبك ))
• بيان مراد از قلب ، و چگونگى دريافت وحى بوسيله قلب
• وجوه متعدد و بى پايه اى كه راجع به انزال وحى بر قلب پيامبر(صلى اللّه عليه و آلهوسلم ) گفته شده است
• اشاره به سخيف ترين قول در كيفيت نزول وحى توسط فرشته بر پيامبر صلى اللّهعليه و آله
• معناى اينكه فرمود قرآن در كتب انبياى گذشته آمده بود (انه لفى ذبر الاولين )
• تفسير ((ولو نزلناه على بعض الاءعجمين فقراه عليهم ما كانوا به مؤ منين )) و معناى((اعجمين ))
• معناى آيه شريفه : ((كذلك سلكناه فى قلوب المجرمين :اينچنين قرآن را در دلهاى مجرمانعبور مى دهيم )).
• هلاكت هر قومى بعد از اتمام حجت با آنان بوده است
• ظالم نبودن خدا به چه معنا است ؟
• پاسخ خداى تعالى به اين افتراى مشركين كه مى گفتند محمد (صلى اللّه عليه و آلهوسلم ) جنى دارد كه قرآن را برايش مى آورد
• زندگى خاكى ملازم با تكليف است و عصمت انبياء عليهم السلام با مكلف بودن ايشانمنافات ندارد
• اشاره به اينكه در دعوت دينى استثنا و تبعيض راه ندارد (و انذر عشيرتك الاقربين )
• توضيح اينكه شياطين بر هر افاك اثيم نازل مى شوند
• جواب به تهمت ديگرى كه مشركان بر پيامبر صلى اللّه عليه و آله وسلم مى زدند و اورا شاعر و كلام وحى را شعر مى خواندند
• روايات متعدد درباره آنچه كه پيامبر اكرم صلى اللّه عليه و آله بعد ازنزول آيه : ((و انذر عشيرتك الاقربين )) انجام داد
• نگرانى پيامبر صلى اللّه عليه و آله از سرنوشت امت پس از خود
• روايات متعدد درباره آنچه كه پيامبر گرامى صلى اللّه عليه و آله بعد ازنزول آيه : ((و انذر عشيرتك الاقربين )) انجام داد
• پيمان برادرى و يارى بستن على عليه السّلام بارسول الله صلى اللّه عليه و آله وسلم بعد از انذار عشيرة اقربين
• دو روايت در ذيل ((و تقلبك فى الساجدين )) در خطاب بر پيامبر اكرم صلى اللّه عليهو آله است
• روايتى درباره شعر و شعرا و نزول آيه : ((و الشعراء يتبعهم الغاوون ...))

• آيه ۲۱۳ - ۲۲۰
• آيه و ترجمه
• تفسير:
• نكته ها:
• ۱ - تفسير تقلبك فى الساجدين
• ۲ - انذار بستگان نزديك (حديث يوم الدار).

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - دلجویى خداوند از پیامبر(ص) با یادآورى نظارت دائمى خویش بر قیام و راز و نیازهاى شبانه وى (و توکّل على العزیز الرحیم . الذى یریک حین تقوم) به گفته برخى از مفسران «قیام»، در اصطلاح قرآن عَلَم بالغلبه براى برخاستن در شب و راز و نیاز کردن با خدا است.

۲ - راز و نیاز با خدا در خلوت شب، سیره دائمى پیامبر(ص) (الذى یریک حین تقوم) مطلب یاد شده با توجه به تعبیر فعل مضارع «یرى» و «تقوم» - که مفید استمرار است - به دست مى آید.

۳ - حرکات و اعمال پیامبر(ص)، تحت اشراف و آگاهى خداوند (الذى یریک حین تقوم)

روایات و احادیث

۴ - «عن أبى جعفر(ع) قال «الذى یراک حین تقوم فى النبوّة...; از امام باقر(ع) درباره «الذى یراک حین تقوم» روایت شده که فرمود: [مراد از قیام، قیام] در مسأله نبوت است».

موضوعات مرتبط

• خدا: علم خدا ۳; نظارت خدا ۱، ۳، ۴
• محمد(ص): تهجد محمد(ص) ۲; دلجویى از محمد(ص) ۱; سیره محمد(ص) ۲; ناظر تهجد محمد(ص) ۱; نبوت محمد(ص) ۴; نظارت بر محمد(ص) ۳، ۴