الحج ٧٢

وَ إِذَا تُتْلَى‌ عَلَيْهِمْ‌ آيَاتُنَا بَيِّنَاتٍ‌ تَعْرِفُ‌ فِي‌ وُجُوهِ‌ الَّذِينَ‌ کَفَرُوا الْمُنْکَرَ يَکَادُونَ‌ يَسْطُونَ‌ بِالَّذِينَ‌ يَتْلُونَ‌ عَلَيْهِمْ‌ آيَاتِنَا قُلْ‌ أَ فَأُنَبِّئُکُمْ‌ بِشَرٍّ مِنْ‌ ذٰلِکُمُ‌ النَّارُ وَعَدَهَا اللَّهُ‌ الَّذِينَ‌ کَفَرُوا وَ بِئْسَ‌ الْمَصِيرُ

ترجمه

و هنگامی که آیات روشن ما بر آنان خوانده می‌شود، در چهره کافران آثار انکار مشاهده می‌کنی، آنچنان که نزدیک است برخیزند و با مشت به کسانی که آیات ما را بر آنها میخوانند حمله کنند! بگو: «آیا شما را به بدتر از این خبر دهم؟ همان آتش سوزنده [= دوزخ‌] که خدا به کافران وعده داده؛ و بد سرانجامی است!»

|و چون آيات روشن ما بر آنها تلاوت شود، در چهره‌ى كسانى كه كافر شدند آثار ترشرويى و انكار را خواهى ديد. چيزى نمانده است كه بر كسانى كه آيات ما را بر ايشان تلاوت مى‌كنند حمله‌ور شوند. بگو: آيا شما را به بدتر از اين [كه در كمين شماست‌] خبر بدهم؟ آن آتش د

و چون آيات روشن ما بر آنان خوانده مى‌شود، در چهره كسانى كه كفر ورزيده‌اند [اثر] انكار را تشخيص مى‌دهى: چيزى نمانده كه بر كسانى كه آيات ما را برايشان تلاوت مى‌كنند حمله‌ور شوند. بگو: «آيا شما را به بدتر از اين خبر دهم؟ [همان ]آتش است كه خدا آن را به كسانى كه كفر ورزيده‌اند وعده داده، و چه بد سرانجامى است.»

و هرگاه بر این کافران معاند آیات روشن ما تلاوت شود در چهره آن کافران به حدی اثر مخالفت و انکار مشاهده کنی که نزدیک است (از فرط غضب) بر مؤمنانی که آیات ما را بر آنان قرائت می‌کنند حمله‌ور شوند، (به آنها) بگو: آیا شما را به عذابی بدتر از این خبر دهم؟ آن آتش دوزخ است که خدا آن را به کافران وعده داده است و آنجا بسیار بد بازگشتگاهی خواهد بود.

و هنگامی که آیات روشن ما را بر آنان می خوانند در چهره های کسانی که کافرند [اثرِ] انکار [و خشم] را می شناسی، آن چنان که نزدیک است [از شدت خشم] به کسانی که آیات ما را بر آنان می خوانند، بتازند، بگو: آیا شما را به بدتر از این [خشم و ناگواری که از شنیدن قرآن به شما دست می دهد] خبر دهم [آن] آتشِ [دوزخ] است که خدا آن را به کافران وعده داده است، و بد بازگشت گاهی است.

چون آيات روشنگر ما بر آنان خوانده شود، نشان انكار را بر چهره كافران مى‌شناسى؛ چنان كه نزديك باشد بر آنان كه آيات را مى‌خوانند، حمله‌ور شوند. بگو: آيا شما را به چيزى بدتر از اين آگاه كنم؟ آتش. خدا آن را به كسانى كه ايمان نياورده‌اند وعده داده است و آتش بد سرانجامى است.

و چون آیات روشنگر ما را بر آنان بخوانند، در چهره‌های کفرپیشگان [نشان‌] ناخوشایندی می‌بینی، نزدیک است که به کسانی که آیات ما را بر آنان می‌خوانند حمله برند، بگو آیا به از این بدتری [که در کمین شماست‌] آگاهتان کنم؟ آن آتش دوزخ است که خداوند به کافران وعده‌اش را داده است، و بد سرانجامی است‌

و چون آيات روشن ما بر آنان خوانده شود در چهره كسانى كه كافرند نشانه ترشرويى و ناخوشى را مى‌شناسى نزديك است به كسانى كه آيات ما را بر آنان مى‌خوانند بتازند بگو: آيا شما را به بدتر از اين آگاه كنم؟ آتش، كه خدا آن را به كسانى كه كافر شدند وعده داده است و بد بازگشتگاهى است.

هنگامی که آیات واضح و روشن ما بر آنان خوانده می‌شود، در چهره‌های کافران، اخم و تخم (و آثار کینه و خشم) را خواهی دید. بلکه (از شدّت ناراحتی و کینه‌توزی) نزدیک است به کسانی حمله‌ور شوند که آیات ما را بر ایشان می‌خوانند (و صدای حق را به گوششان می‌رسانند). بگو: به بدتر از این (تنور کینه و خشم تافته از نزول آیات الهی) شما را خبر دهم و بیاگاهانم؟ (آن چیز که بدتر از این شما را بدحال می‌کند و می‌سوزاند) آتش دوزخ است. آتشی که خداوند آن را به کافران وعده داده است و بدترین جایگاه است.

و چون آیات ما با روشنایی(و روشنگری) بر آنان خوانده شود، در چهره‌های کسانی که کافر شدند (اثر انگار و) انکارشان را می‌شناسی؛ چیزی نمانده که بر کسانی که آیات ما را بر ایشان تلاوت می‌کنند سخت حمله‌ور شوند. بگو: «آیا پس شما را به بدتر از این خبری مهم دهم‌؟ (آن، همان) آتش است که خدا آن را به کسانی که کفر ورزیده‌اند وعده داده و چه بد سرانجامی است!»

و هر گاه خوانده شود بر ایشان آیتهای ما روشن بشناسی در چهره‌های آنان که کفر ورزیدند بدی را نزدیک است بتازند بر آنان که می‌خوانند بر ایشان آیتهای ما را بگو آیا آگهیتان دهم به بدتر از این آتش وعده دادش خدا بدانان که کفر ورزیدند و بد بازگشتگاهی است‌

الحج ٧١	آیه ٧٢	الحج ٧٣
سوره : سوره الحج نزول : ٣ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٣٢ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«بَیِّنَاتٍ»: جمع بیّنة، واضح و روشن. یعنی آشکارا بر عقائد حقه و احکام صادقه و بر بطلان عبادت ایشان دلالت دارند. حال (آیَاتُ) می‌باشد. «الْمُنکَرَ»: زشت. مراد اخم و تخم و ترشروئی و چهره درهم کشیدن است. مصدر میمی است. «یَکادُونَ یَسْطُونَ»: نزدیک است پا شوند و حمله‌ور گردند. «النَّارُ»: خبر مبتدای محذوف است و تقدیر چنین است: هِیَ النَّارُ. یا این که مبتدا و خبر آن (وَعَدَهَا اللهُ الَّذِینَ کَفَرُوا) است. «الْمَصِیر»: جایگاه (نگا: نساء / و .

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ إِذَا قِيلَ‌ لَهُ‌ اتَّقِ‌ اللَّهَ‌... (۲)

إِنَّهَا سَاءَتْ‌ مُسْتَقَرّاً وَ... (۰)

تفسیر

• آيات ۶۷ -۷۸ سوره حج
• جواب به كفار و مشركين كه به روش مسلمين در عبادت خدا خرده مى گرفتند
• احتجاج بر اينكه مشركان برهان و علمى بر خدايى ((شركاء(( ندارند
• تمثيلى براى نفى الوهيت آلهه مشركين و بيان عدم دخالت آنها در خلق و تدبير موجودات
• تقرير حجت و برهانى كه از جمله ((ان الله سميع عليم (( براىاصل لزوم ارسال رسل استفاده مى شود
• تقرير حجت و برهانى كه از آيه :(يعلم ما بين ايديهم و ما خلفهم ...) براى عصمت انبياء(عليهم السلام ) استفاده مى شود
• معناى ((جهاد(( و اينكه فرمود: ((جاهدوا فى الله حق جهاده ((
• وجه اينكه ابراهيم (عليه السلام ) را پدر مسلمين ناميد
• بحث روايتى (رواياتى در ذيل آيات گذشته )
• روايتى در اين باره كه آيه ((... هو اجتباكم ...(( درباره اهل بيت (عليهم الصلاة و السلام ) نازل شده است
• چند روايت متضمن استشهاد به جمله ((ما جعل عليكم فى الدين من حرج (( براى رفع حكم حرجى

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - قرآن، داراى ساختارى بندبند که هر بند آن «آیه» نامیده مى شود. (و إذا تتلى علیهم ءایتنا بیّنت)

۲ - آیات قرآن، روشن، قابل فهم و به دور از هرگونه ابهام (و إذا تتلى علیهم ءایتنا بیّنت) «بینات» (جمع «بینة») حال براى «آیاتنا» و «بینة» (مؤنث «بیّن») به معناى روشن و واضح الدلاله است.

۳ - تعصب کورکورانه و جاهلانه مشرکان صدراسلام نسبت به مرام شرک، و خشم و کینه آنان نسبت به معارف الهى قرآن (و إذا تتلى علیهم ءایتنا بیّنت تعرف فى وجوه الذین کفروا المنکر) «منکر» (مرادف «انکار») مصدر میمى و به معناى ناخرسندى و کراهت است; یعنى، هر گاه آیات روشن ما بر آنان تلاوت شود، آثار کراهت و ناخشنودى را در چهره کافران تشخیص مى دهى.

۴ - فراخوانده شدن مردم صدراسلام به توحید و تلاوت شدن آیات قرآن بر آنان از سوى مؤمنان (و إذا تتلى علیهم ءایتنا ... بالذین یتلون علیهم ءایتنا)

۵ - خشمگین شدن کافران صدراسلام و ظهور آثار کینه و نفرت در چهره آنان، به هنگام شنیدن آیات قرآن و معارف توحیدى آن (و إذا تتلى علیهم ءایتنا بیّنت تعرف فى وجوه الذین کفروا المنکر)

۶ - بر افروختگى مشرکان با شنیدن آیات قرآن و خشم حاصل از آن، به حدى بود که آنان را در آستانه حمله و تهاجم به کسانى قرار مى داد که آیات قرآن را بر آنها تلاوت مى کردند. (یکادون یسطون بالذین یتلون علیهم ءایتنا) «سَطْو» (مصدر «یسطون») به معناى تهاجم و حمله است; یعنى، چیزى نمانده که مشرکان با کسانى که آیات ما را بر آنان مى خوانند گلاویز شوند.

۷ - استهزا و ریشخند کفرپیشگان کینه توز صدراسلام از سوى خداوند (قل أفأنبّئکم بشرّ من ذلکم النار) استفهام در «أفأنبّئکم» براى استهزا و ریشخند و «تنبئة» (مصدر «أُنبّأ») به معناى خبر دادن است. «ذلکم» نیز به حالت درهم رفتگى چهره مشرکان به هنگام شنیدن آیات توحیدى قرآن اشاره دارد.

۸ - تهدید شدن مشرکان کینه توز به آتش دوزخ، از سوى پیامبر(ص) و به دستور خداوند (قل أفأنبّئکم بشرّ من ذلکم النار)

۹ - چهره هاى کفرپیشگان در دوزخ، بسیار گرفته و درهم کشیده خواهد بود. (قل أفأنبّئکم بشرّ من ذلکم النار)

۱۰ - آتش دوزخ، وعده الهى به کافران و سرانجام شوم آنان (النار وعدها اللّه الذین کفروا)

۱۱ - دوزخ، بازگشتگاه و سرانجام کافران (و بئس المصیر) «مصیر» به معناى عاقبت کار و نیز به معناى مرجع و محل بازگشت مى آید.

۱۲ - دوزخ، جایگاهى بد براى دوزخیان (و بئس المصیر)

موضوعات مرتبط

• اسلام: تاریخ صدر اسلام ۴، ۵
• انذار: انذار از جهنم ۸
• توحید: دعوت به توحید ۴
• جهنم: آتش جهنم ۸; شومى جهنم ۱۲
• جهنمیان: فرجام شوم جهنمیان ۱۲
• خدا: استهزاهاى خدا ۷; اوامر خدا ۸; وعیدهاى خدا ۱۰
• قرآن: آیه بندى قرآن ۱; دشمنان قرآن ۳، ۵، ۶; ساختار قرآن ۱; سهولت فهم قرآن ۲; وضوح قرآن ۲; ویژگیهاى قرآن ۱
• کافران: استهزاى کافران صدراسلام ۷; دشمنى کافران صدراسلام ۵، ۶; روش برخورد کافران صدراسلام ۵; زمینه غضب کافران صدراسلام ۵; سیماى کافران در جهنم ۹; شدت غضب کافران صدراسلام ۶; فرجام شوم کافران ۱۰; فرجام کافران ۱۱; کافران در جهنم ۱۰، ۱۱; کافران صدراسلام هنگام تلاوت قرآن ۵، ۶
• مؤمنان: دعوتهاى مؤمنان ۴
• محمد(ص): انذارهاى محمد(ص) ۸
• مردم: تلاوت قرآن بر مردم صدراسلام ۴; دعوت از مردم صدراسلام ۴
• مشرکان: انذار مشرکان صدراسلام ۸; تعصب مشرکان صدراسلام ۳; دشمنى مشرکان صدراسلام ۳