النحل ٧٢: تفاوت میان نسخه‌ها
(Edited by QRobot) |
(افزودن سال نزول) |
||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
|-|معزی=و خدا قرار داد برای شما از خود شما جفتهائی و قرار داد برای شما از جفتهای شما پسرانی و نبیرگانی و روزیتان داد از پاکیزه‌ها پس آیا به باطل ایمان آرند و به نعمت خدا کفر ورزند | |-|معزی=و خدا قرار داد برای شما از خود شما جفتهائی و قرار داد برای شما از جفتهای شما پسرانی و نبیرگانی و روزیتان داد از پاکیزه‌ها پس آیا به باطل ایمان آرند و به نعمت خدا کفر ورزند | ||
|-|</tabber><br /> | |-|</tabber><br /> | ||
{{آيه | سوره = سوره النحل | نزول = | {{آيه | سوره = سوره النحل | نزول = [[نازل شده در سال::14|٢ هجرت]] | نام = [[شماره آیه در سوره::72|٧٢]] | قبلی = النحل ٧١ | بعدی = النحل ٧٣ | کلمه = [[تعداد کلمات::27|٢٧]] | حرف = }} | ||
===معنی کلمات و عبارات=== | ===معنی کلمات و عبارات=== | ||
«مِنْ أَنفُسِکُمْ»: از جنس و شکل خودتان (نگا: نساء / . «حَفَدَةً»: جمع حَفید، نوادگان. فرزندزادگان. «الْبَاطِلِ»: مراد بتها است که مصداق روشن باطل در تمام ابعادند. در اصل مراد سودی است که از بتها انتظار داشتند. | «مِنْ أَنفُسِکُمْ»: از جنس و شکل خودتان (نگا: نساء / . «حَفَدَةً»: جمع حَفید، نوادگان. فرزندزادگان. «الْبَاطِلِ»: مراد بتها است که مصداق روشن باطل در تمام ابعادند. در اصل مراد سودی است که از بتها انتظار داشتند. | ||
نسخهٔ ۳۱ خرداد ۱۳۹۴، ساعت ۰۳:۵۷
ترجمه
| النحل ٧١ | آیه ٧٢ | النحل ٧٣ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«مِنْ أَنفُسِکُمْ»: از جنس و شکل خودتان (نگا: نساء / . «حَفَدَةً»: جمع حَفید، نوادگان. فرزندزادگان. «الْبَاطِلِ»: مراد بتها است که مصداق روشن باطل در تمام ابعادند. در اصل مراد سودی است که از بتها انتظار داشتند.
تفسیر
- آيات ۶۵ - ۷۷،سوره نحل
- مفاد آيه (ان فى ذلك لاية لقوم يسمعون )
- معناى اينكه فرمود: شير خالص را از ميان فضولات شكم و خون به شما نوشانيديم
- معناى كلمه ((سكر)) و بيان مفاد آيه ((تتخذون منه سكرا و رزقا حسنا...))
- عدم دلالت جمله : ((تتخذون منه سكرا و رزقا حسنا)) بر مباح بودن مسكرات
- رد مطالبى كه صاحب ((روح المعانى )) در ارتباط با آيه مورد بحث بيان كرده است
- معنا و موارد استعمال كلمه ((وحى ))
- ايحائات و الهامات خداى سبحان به زنبور عسل
- وجه اينكه آيه زنبور عسل به ((لقوم يسمعون ))
- معناى جمله ((فما الذين فضلوا برادى رزقهم على ما ملكت ايمانهم ...))
- وجوه ديگرى كه در معناى آيه فوق گفته شده است
- ذكر نعمت داشتن فرزندان و نوادگان
- وجوهى كه در معناى آيه : ((ما لا يملك لهم رزقا فى السموات و الارض شيئا)) گفتهشده است
- مراد از مثل زدن براى خدا كه از آن نهى فرموده است (فلا تضربوا للهالامثال )
- مثلى براى اثبات توحيد ربوبى با استناد به وحدت منعم
- اقامه حجت بر توحيد و اشاره به مساءله نبوت با ذكر يكمثل
- چند وجه ديگر در تفسير آيه : ((و ضرب الله مثلا رجلين ...)) گفته شده است
- معناى ((غيبت )) و ((شهادت )) و مراد از غيبت آسمانها و زمين در ((ولله غيب السموات والارض ))
- بيان اينكه قيامت از غيب هاى سماوات و ارض است
- مفاد اينكه فرمود: امر ساعت (قيامت ) مانند چشم بر هم زدن يا نزديك تر از آن است
- عموميت قدرت خدا و نحوه تعلق آن به مخلوقات
- نكاتى كه از آيه : ((ولله غيب السموات و الارض ...)) استفاده مى شود
- بيان ضعف قولمفسرين به اينكه مراد علم به غيب آسمانها و زمين است
- چند روايت در تطبيق آيه ((و اوصى ربك الىالنحل ...)) بر پيامبر و اهل بيت او عليهم السلام
- روايتى در معناى ((حفده )) و در تطبيق جمله : ((من ياءمربالعدل )) بر اميرالمؤ منين و ائمه عليهم السلام
نکات آیه
۱- قرار دادن همسرانى از جنس خود انسانها براى آنان، از نعمتهاى خداوند است. (و الله جعل لکم من أنفسکم أزوجًا)
۲- زوجیت در نظام زندگى انسانها، نعمتى است در جهت منافع و مصالح آنان. (و الله جعل لکم من أنفسکم أزوجًا) برداشت فوق با استفاده از «لام» در «لکم» است که براى انتفاع مى باشد.
۳- زن و مرد، داراى نفس و حقیقت واحد انسانى و فاقد کمترین تمایز در انسانیت (و الله جعل لکم من أنفسکم أزوجًا) این برداشت به خاطر این است که همه انسانها - اعم از مرد و زن - مخاطب «أنفسکم» قرار گرفته اند و همه آنها داراى جان و روح واحدى شمرده شده اند.
۴- برخوردارى انسانها از وجود فرزندانى در پرتو نظام همسردارى، از نعمتهاى خداوند و نشانه هاى اوست. (و الله جعل لکم من أنفسکم أزوجًا و جعل لکم من أزوجکم بنین و حفدة) آیه فوق در شمار چندین آیه قبل است که در مقام امتنان بر انسانها و بیان توحید و اثبات بطلان شرک است. گفتنى است ذیل همین آیه (أفبالباطل یؤمنون ...) مؤید برداشت فوق است.
۵- تضمین بقاى نسل انسان از طریق زوجیت و همسردارى، از نعمتهاى خداوند است. (و الله جعل لکم من أنفسکم أزوجًا و جعل لکم من أزوجکم بنین و حفدة)
۶- ازدواج و همسردارى و برخوردار شدن از فرزند، از سنتهاى الهى و نهفته در سرشت انسان (و الله جعل لکم من أنفسکم أزوجًا و جعل لکم من أزوجکم بنین و حفدة) برداشت فوق با توجه به این نکته است که ماده «جعل» بیانگر سنت خداست و آنچه به عنوان سنت معرفى شود، روند طبیعى خواهد داشت.
۷- برخوردارى انسان در زندگى خانوادگى از یارى بى دریغ افرادى چون نوادگان و خویشاوندان، از نعمتهاى خداوند و از نشانه هاى اوست. (و جعل لکم من أزوجکم بنین و حفدة) ماده «حفدة» در مورد یارانى به کار مى رود که از خدمت گزارى تعدى نمىورزند که مفسّران مصداق این معنا را نوادگان یا همه خویشاوندان دانسته اند.
۸- نقش مهم تعاون خویشاوندى در زندگى انسان (و جعل لکم ... حفدة) برداشت فوق از آن جاست که خداوند ضمن برشمردن چند نعمت مهم، پس از موضوع همسردارى و فرزند، به مسأله تعاون خویشاوندى اشاره فرموده است که از معناى لغوى «حفدة» استفاده مى شود.
۹- بهره ورى انسان از غذاهاى پاکیزه و دلپذیر، از نعمتهاى خداوند و نشانه هاى اوست. (و الله جعل لکم ... و رزقکم من الطیّبت)
۱۰- کافران به خاطر باطل گرایى، على رغم مشاهده آثار و نعمتهاى الهى در تمام ابعاد زندگى خود، مورد سرزنش خدایند. (و الله جعل لکم ... أفبالبطل یؤمنون و بنعمت الله هم یکفرون)
۱۱- اعراض از تشکیل خانواده، فرزنددارى، تعاون اجتماعى و بهره ورى از روزیهاى حلال الهى، شیوه اى باطل و نادرست است. * (و الله جعل لکم من أنفسکم أزوجًا ... أفبالبطل یؤمنون) بدان احتمال که «و الله جعل لکم...» در مقام بیان ارزش دادن به موضوع همسرى و ... باشد و در پایان بیان اعتراض آمیز «أفبالباطل یؤمنون» در ردّ کسانى باشد که از پذیرش این ارزشها روى گردانند، این برداشت به دست مى آید.
۱۲- نادیده گرفتن آثار وجود خداوند در مظاهر هستى، کفران و ناسپاسى نعمتهاى اوست. (و الله جعل لکم ... بنعمت الله هم یکفرون)
۱۳- توجه به نعمت، مستلزم سپاسگزارى از نعمت دهنده است. (أفبالبطل یؤمنون و بنعمت الله هم یکفرون)
روایات و احادیث
۱۴- «عن أبى عبدالله(ع) فى قول الله «و جعل لکم من أزواجکم بنین و حفدة» قال: الحفدة بنو البنت و نحن حفدة رسول الله(ص);[۱] از امام صادق(ع) روایت شده است که درباره قول خدا «و جعل لکم من أزواجکم بنین و حفدة» فرمود: حفده پسران دختر هستند و ما حفده رسول خداییم».
۱۵- «الحفدة، هم أختان الرجل على بناته و هو المروى عن أبى عبدالله(ع);[۲] «الحفدة» به شوهران دختران (داماد) انسان گفته مى شود و این معنا از امام صادق(ع) روایت شده است».
موضوعات مرتبط
- آیات خدا ۴، ۷: اعراض از آیات خدا ۴، ۷ ۱۲
- ائمه(ع): فضایل ائمه ۱۴
- ازدواج: آثار ازدواج ۵; ترک ازدواج ۱۱; فطریت ازدواج ۶
- انسان: ابعاد انسان ۶; فطریات انسان ۶; مصالح انسان ۲
- خدا: سرزنشهاى خدا ۱۰; سنتهاى خدا ۶; نعمتهاى خدا ۱، ۲، ۴، ۵، ۷، ۹
- خویشاوندان: امدادهاى خویشاوندان ۷; اهمیت خویشاوندان ۸
- داماد: خویشاوندى داماد ۱۵
- ذکر: آثار ذکر نعمت ۱۳
- روزى: ترک استفاده از روزى هاى حلال ۱۱
- زن: تساوى زن و مرد ۳; حقیقت زن ۳
- زهد: زهد ناپسند ۱۱
- سنتهاى خدا: سنت بقاى نسل ۶
- شکر: زمینه شکر نعمت ۱۳
- طیبات: استفاده از طیبات ۹
- عمل: عمل ناپسند ۱۱
- کافران: سرزنش کافران ۱۰; عقیده باطل کافران ۱۰; لجاجت کافران ۱۰
- کفران: کفران نعمت ۱۲
- محمد(ص): نوادگان محمد(ص) ۱۴
- مرد: حقیقت مرد ۳
- نسل: روش بقاى نسل ۵
- نعمت: نعمت بقاى نسل ۵; نعمت خویشاوندان ۷; نعمت زوجیت انسانها ۲; نعمت طعام پاکیزه ۹; نعمت طیبات ۹; نعمت فرزند ۴; نعمت نوه ۷; نعمت همسر ۱
- نوه: امدادهاى نوه ۷
- همکارى: آثار همکارى ۸; ترک همکارى اجتماعى ۱۱; همکاری خانوادگی ۸
