هود ٨٧

قَالُوا يَا شُعَيْبُ‌ أَ صَلاَتُکَ‌ تَأْمُرُکَ‌ أَنْ‌ نَتْرُکَ‌ مَا يَعْبُدُ آبَاؤُنَا أَوْ أَنْ‌ نَفْعَلَ‌ فِي‌ أَمْوَالِنَا مَا نَشَاءُ إِنَّکَ‌ لَأَنْتَ‌ الْحَلِيمُ‌ الرَّشِيدُ

ترجمه

گفتند: «ای شعیب! آیا نمازت به تو دستور می‌دهد که آنچه را پدرانمان می‌پرستیدند، ترک کنیم؛ یا آنچه را می‌خواهیم در اموالمان انجام ندهیم؟! تو که مرد بردبار و فهمیده‌ای هستی!»

|گفتند: اى شعيب! آيا نمازت تو را بر آن مى‌دارد كه آنچه را پدرانمان مى‌پرستيدند رها كنيم يا در اموال خود هر طور كه بخواهيم عمل نكنيم؟ همانا تو مردى بردبار و فرزانه‌اى [پس چرا ما را محدود مى‌كنى‌]

گفتند: «اى شعيب، آيا نماز تو به تو دستور مى‌دهد كه آنچه را پدران ما مى‌پرستيده‌اند رها كنيم، يا در اموال خود به ميل خود تصرّف نكنيم؟ راستى كه تو بردبار فرزانه‌اى.»

قوم گفتند: ای شعیب، آیا این نماز تو، تو را مأمور می‌کند که ما دست از پرستش خدایان پدرانمان و از تصرف در اموال به دلخواه خودمان برداریم؟ (آفرین) تو بسیار مرد بردبار خردمندی هستی!

گفتند: ای شعیب! آیا نمازت به تو فرمان می دهد که آنچه را پدرانمان می پرستیدند رها کنیم؟ یا از اینکه در اموالمان به هر کیفیتی که می خواهیم تصرف کنیم دست برداریم؟ به راستی که تو [انسانی] بردبار و راه یافته ای [پس چرا می خواهی در برابر آزادی ما نسبت به بت پرستی وهزینه کردن اموالمان به هر کیفیتی که بخواهیم بایستی؟!]

گفتند: اى شُعيب، آيا نمازت به تو فرمان مى‌دهد كه ما آنچه را پدرانمان مى‌پرستيدند ترك گوييم، يا در اموال خود آنچنان كه خود مى‌خواهيم تصرف نكنيم؟ به راستى تو مردى بردبار و خردمند هستى.

گفتند ای شعیب آیا نمازت تو را بر آن می‌دارد که [ما را تکلیف کنی که‌] دست از آنچه پدرانمان می‌پرستند برداریم یا در اموالمان هر کار که خواهیم نکنیم، تو بی‌هیچ شک و شبهه بردبار و فهیمی‌

گفتند: اى شعيب، آيا نمازت به تو فرمان مى‌دهد كه ما آنچه را پدرانمان مى پرستيدند واگذاريم يا اينكه در مالهاى خويش نه آن كنيم كه مى‌خواهيم؟ تو كه بردبار و خردمندى راه‌يافته‌اى!

گفتند: ای شعیب! آیا نمازهایت به تو دستور می‌دهد که ما چیزهائی را ترک کنیم که پدرانمان (از قدیم و ندیم) آنها را پرستیده‌اند؟! (مگر می‌شود عبادت بتهائی را رها سازیم که از دیرباز نیاکانمان را بر آن دیده‌ایم و خود نیز بر آن رفته‌ایم؟! یا نمازهایت به تو دستور می‌دهد که ما آزادی خود را از دست بدهیم) و ما نتوانیم به دلخواه خود در اموال خویش تصرّف کنیم؟! تو که مرد شکیبا و خردمندی هستی (چرا باید چنین سخنان یاوه و پریشانی بگوئی؟!)

گفتند: «ای شعیب! آیا نمازت به تو فرمان می‌دهد که آنچه را پدرانمان می‌پرستند رها کنیم، یا در اموال خود آنچه می‌خواهیم انجام دهیم‌؟ به‌راستی تو، بی‌چون (همین) تو، بردبار رشدیافته‌ای!»

گفتند ای شعیب آیا نمازت فرمانت دهد که رها کنیم آنچه را می‌پرستیدند پدران ما یا آنکه کنیم در مالهای خود هر آنچه خواهیم همانا توئی بردبار خردمند

هود ٨٦	آیه ٨٧	هود ٨٨
سوره : سوره هود نزول : ٩ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢٢ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«صَلَوَات»: جمع صَلاة، نمازها. به صورت مفرد هم ذکر شده است. نماز مهمترین و آشکارترین سمبل دین است. «أَصَلَواتُکَ تَأْمُرُکَ»: این جمله به صورت استفهام انکاری و برای استهزاء است. «الْحَلِیمُ»: شکیبا. خردمند. «الرَّشِیدُ»: عاقل و بالغ. راهیاب و راسترو (نگا: جنّ / ). «إِنَّکَ لاَنتَ الْحَلِیمُ الرَّشِیدُ»: این جمله نیز جنبه استهزاء و ریشخند را دارد.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

اتْلُ‌ مَا أُوحِيَ‌ إِلَيْکَ‌ مِنَ‌... (۲)

فَأَخَذَتْهُمُ‌ الرَّجْفَةُ فَأَصْبَحُوا... (۰) فَکَذَّبُوهُ‌ فَأَخَذَهُمْ‌ عَذَابُ‌... (۰)

تفسیر

• آيات ۹۵ - ۸۴، سوره هود
• مبعوث شدن شعيب (ع ) به سوى قوم خود، و رساندن پيام : خدا را پرستش كنيد و كمفروشى نكنيد!
• بيان اهميت معادلات و مبادلات مالى در حيات اجتماعى انسان ، و آثار سؤ كم فروشى
• سودهاى حاصل از كم فروشى و تضييع حقوق ديگران براى مؤ منين ، خير بشمار نمىرود. بلكه بهره خدايى و رزق حلال (بقية اللّه ) براى مؤ منان بهتر است
• استناد قوم شعيب (ع ) به : آزادى فكر و انديشه ، سنن ملى و مالكيت شخصى ، در رد دعوتآن حضرت
• چند نكته
• جواب شعيب (ع ) به اتهامى كه قومش با او زدند كه تو مى خواهى آزادى ما را سلب كنى
• توضيحى در مورد آزادى انسان و اينكه حيات اجتماعى انسان ، آزادى هاى فردى را محدودمى كند
• نشانه صدق مصلحان الهى اينست كه چيزى از پيش خود نمى گويند و خود بدانچه مىگويند عمل مى كنند. بنابراين سالب آزادى ديگران نيستند
• گفتارى پيرامون آزادى انسان (آزادى تكوينى و تشريعى و بيان اينكه آزادى انسانمتاءثر مى شود از: اسباب و علل ، و حيات اجتماعى و مدنى )
• هشدار شعيب (ع ) به قوم خود، از رسيدن عذاب
• هشدار شعيب (ع ) بعد از درماندن در مقابل او، به او گفتند: تو را ضعيف و بى ياور مىبينيم ، و او را تهديد به قتل كردند!
• بحث روايتى (رواياتى در ذيل آيات مربوط به شعيب (ع ) و قوم او)
• روايتى درباره توفيق الهى و توضيح مراد از آن
• گفتارى پيرامون داستان شعيب (ع ) و قوم او در قرآن كريم .
• شعيب ، سومين پيامبر عرب
• ۲- شخصيت معنوى شعيب (ع )
• ۳- نظر تورات درباره آن حضرت

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- نماز ، بارزترین نمود آیین شعیب(ع) (قالوا یشعیب أصلوتک تأمرک) از اینکه مردم مدین از میان کارهاى دینى شعیب(ع) نماز او را نام مى برند ، معلوم مى شود که: نماز در میان دیگر امور دینى وى ، نمود و بروزى خاص داشته است.

۲- تشریع نماز در ادیان گذشته (قالوا یشعیب أصلوتک تأمرک)

۳- مردم مدین ، نمازها و عبادتهاى شعیب(ع) را مورد تمسخر و استهزاى خویش قرار مى دادند. (أصلوتک تأمرک أن نترک ما یعبد ءاباؤُنا) استفهام در جمله «أصلوتک ...» به داعى استهزا و تمسخر ایراد شده است.

۴- قوم شعیب و پدرانشان ، مردمى مشرک و پرستشگر معبودى غیر از خداى یکتا (أن نترک ما یعبد ءاباؤُنا)

۵- شعیب(ع)، مردمان را به ترک پرستش غیر خدا فرا مى خواند و علیه شرکورزى قومش مبارزه مى کرد. (أصلوتک تأمرک أن نترک ما یعبد ءاباؤُنا)

۶- پایبندى به آداب و رسوم پدران و نیاکان ، دلیل و انگیزه قوم شعیب در پرستش معبودهاى دروغین (أن نترک ما یعبد ءاباؤُنا) مراد از «ما» در «ما یعبد ...» بتها و معبودهاست. توصیف آنها با جمله «یعبد آباؤنا» بیانگر علت اصرار آنان بر تمسک به بتهاست. بنابراین مفاد عبارت «أن نترک ...» چنین است: ما بتها را ترک نمى کنیم; زیرا پدرانمان آنها را مى پرستیدند و همچنان به پرستش آنها ادامه مى دهند.

۷- تعصبهاى نژادى ، زمینه ساز تقلیدهاى کورکورانه و پیرویهاى نابه جاست. (أن نترک ما یعبد ءاباؤُنا)

۸- پایبندى جوامع به آرا و آداب باطل پیشینیان ، مانع بروز اندیشه هاى نو و برحق در میان آنان است. (أن نترک ما یعبد ءاباؤُنا)

۹- جوانان و میانسالان مردم مدین ، مخاطبان اصلى شعیب(ع) در ابلاغ معارف الهى به آنان (أن نترک ما یعبد ءاباؤُنا) فعل مضارع «یعبد» حاکى است که مقصود از «آباؤنا» تنها نسلهاى پیشین مخاطبان نیست; بلکه پدران فعلى آنان که زنده هستند نیز مورد نظر مى باشد. بنابراین مخاطبان طبعاً جوانان و میانسالان خواهند بود.

۱۰- تعالیم شعیب(ع)، دربردارنده ضوابط و مقرراتى خاص براى دخل و تصرف مالکان در اموال خویش (أصلوتک تأمرک أن نترک ما یعبد ءاباؤُنا أو أن نفعل فى أمولنا مانشؤا) «أن نفعل» عطف بر «ما یعبد» است. بنابراین «أن نفعل» مفعول براى «أن نترک» است.

۱۱- آزادى مطلق و بى قید و شرط مالکان در تصرف اموال خویش ، امرى نادرست از نظر ادیان الهى (أصلوتک تأمرک أن نترک ... أن نفعل فى أمولنا مانشؤا)

۱۲- آزادى بى قید و شرط مالکان در تصرف اموال خویش ، زمینه ساز رعایت نکردن قسط و عدالت در مبادلات است. (أوفوا المکیال و المیزان بالقسط ... أو أن نفعل فى أمولنا مانشؤا)

۱۳- قوم شعیب ، دخل و تصرف در اموال را به دلخواه مالک آن واگذار کرده و تحمیل ضابطه و مقرراتى را براى وى روا نمى دانستند. (أو أن نفعل فى أمولنا مانشؤا)

۱۴- شعیب(ع) شخصیتى با درایت و راه یافته حتى در دیدگاه کافران قوم خویش (إنک لأنت الحلیم الرشید) از معانى «حِلم» عقل و درایت است و «حلیم» در جمله فوق، از آن مشتق شده است. «الرشید» به معناى راه یافته و هدایت شده است. قابل ذکر است که مقصود مردم مدین از هدایت یافتگى شعیب(ع)، هدایت در امور اجتماعى و اخلاقى و مانند آنهاست.

۱۵- شعیب(ع) ، حتى در میان کافران قومش ، به دارا بودن اخلاق نیکو شهرت داشت. (إنک لأنت الحلیم الرشید) در برداشت فوق «حلیم» به معناى بردبار گرفته شده است. بردبارى انسان ، نشانه اى از دارا بودن اخلاق نیکوست.

۱۶- خداوند ، پیامبران را از میان انسانهایى که به نیکى معروفند ، انتخاب مى کند. (إنک لأنت الحلیم الرشید)

۱۷- مردم مدین ، مبارزه شعیب(ع) با پرستش خدایان اهل شرک را ، خلاف درایت و رشد او مى شمردند. (أصلوتک تأمرک أن نترک ما یعبد ءاباؤُنا ... إنک لأنت الحلیم الرشید)

۱۸- قوم شعیب ، محدود کردن آزادى مالکان در دخل و تصرف اموال خویش را ، امرى نامعقول و نادرست مى دانستند. (أو أن نفعل فى أمولنا ما نشؤا إنک لأنت الحلیم الرشید)

موضوعات مرتبط

• اقتصاد: آسیب شناسى اقتصاد ۱۲; زمینه تخلفات اقتصادى ۱۲
• انبیا: برگزیدگى انبیا ۱۶; پیشینه انبیا ۱۶; خوشنامى انبیا ۱۶
• اهل مدین: استهزاهاى اهل مدین ۳; انگیزه اهل مدین ۶; اهل مدین و شعیب(ع) ۱۴، ۱۵، ۱۷; بینش اهل مدین ۸; تقلید اهل مدین ۶; جوانان اهل مدین ۹; شرک اهل مدین ۴، ۵، ۶; شرک نیاکان اهل مدین ۴; عقیده اهل مدین ۴; عقیده نیاکان اهل مدین ۴; مالکیت در اهل مدین ۱۳; میانسالان اهل مدین ۹
• تعصب: آثار تعصب قومى ۷; آثار تعصب ناپسند ۸
• تقلید: آثار تقلید کورکورانه ۸; تقلید از نیاکان ۶، ۸; زمینه تقلید کورکورانه ۷
• جامعه: آسیب شناسى جامعه ۸
• جوانان: اهمیت جوانان ۹
• رشد: موانع رشد فکرى ۸
• شرک: شرک عبادى ۴، ۶
• شعیب(ع): اخلاق پسندیده شعیب(ع) ۱۵; استهزاى عبادات شعیب(ع) ۳; استهزاى نماز شعیب(ع)۳; اهمیت نماز در شریعت شعیب(ع) ۱; تبلیغ شعیب(ع) ۹; تعالیم شعیب(ع) ۵، ۱۰; تعقل شعیب(ع) ۱۴; شرک ستیزى شعیب(ع) ۵، ۱۷; فضایل شعیب(ع) ۱۴، ۱۵; قصه شعیب(ع) ۳، ۹; مالکیت در شریعت شعیب(ع) ۱۰; مخاطبان شعیب(ع) ۹; هدایت شعیب(ع) ۱۴
• مال: محدودیت تصرف در مال ۱۱، ۱۲، ۱۳، ۱۸
• مالکیت: آزادى در مالکیت ۱۱، ۱۲; مالکیت در ادیان ۱۱
• مشرکان: ۴
• معامله: زمینه ظلم در معامله ۱۲
• نماز: تشریع نماز ۲; نماز در ادیان ۲