الأنعام ٩٨

وَ هُوَ الَّذِي‌ أَنْشَأَکُمْ‌ مِنْ‌ نَفْسٍ‌ وَاحِدَةٍ فَمُسْتَقَرٌّ وَ مُسْتَوْدَعٌ‌ قَدْ فَصَّلْنَا الْآيَاتِ‌ لِقَوْمٍ‌ يَفْقَهُونَ‌

ترجمه

او کسی است که شما را از یک نفس آفرید! و شما دو گروه هستید: بعضی پایدار (از نظر ایمان یا خلقت کامل)، و بعضی ناپایدار؛ ما آیات خود را برای کسانی که می‌فهمند، تشریح نمودیم!

و او كسى است كه شما را از يك تن پديد آورد، پس [برخى از شما در دنيا] مستقرند و [برخى‌] در وديعتگاه قرار دارند [كه هنوز از صلب يا رحم خارج نشده‌اند]. به راستى ما آيات [خود] را براى مردمى كه مى‌فهمند به تفصيل بيان كرده‌ايم

و او همان كسى است كه شما را از يك تن پديد آورد. پس [براى شما] قرارگاه و محل امانتى [مقرر كرد]. بى‌ترديد، ما آيات [خود] را براى مردمى كه مى‌فهمند به روشنى بيان كرده‌ايم.

و هم اوست خدایی که همه شما را از یک تن در آرامگاه (رحم) و ودیعتگاه (صلب) بیافرید. ما نیکو آیات خود را برای اهل بصیرت مفصل بیان نمودیم.

و اوست که شما را از یک تن آفرید، برخی [از شما] استقرار یافته [در زمین] و برخی به ودیعت نهاده [در اصلاب و رحم هایند]؛ ما آیات خود را برای قومی که می فهمند، بیان کردیم.

و اوست خداوندى كه شما را از يك تن بيافريد. سپس شما را قرارگاهى است و وديعت‌جايى است. آيات را براى آنان كه مى‌فهمند، به تفصيل بيان كرده‌ايم.

و اوست که شما را از تن یگانه‌ای پدید آورد و آنگاه [شما را] قرارگاه و ودیعت گاهی است، به راستی که آیات [خود] را برای قومی که درمی‌یابند به روشنی بیان کرده‌ایم‌

و اوست كه شما را از يك تن آفريد پس [شما را] قرارگاهى- زمين- و سپردن جايى- شكم مادر و پشت پدر- است. ما نشانه‌ها را براى گروهى كه در مى‌يابند به تفصيل بيان كرده‌ايم.

و او کسی است که شما را از یک شخص آفریده است که (آدم است و او هم از خاک زمین است و زمین هم در مدّت حیات) محلّ استقرار و (پس از مرگ) محلّ تسلیم (به خاک شما) است. ما آیات (قرآنی و نشانه‌های جهانی خود) را برای کسانی بیان داشته‌ایم که (آیات قرآنی و نشانه‌های جهانی را چنان که باید) می‌فهمند.

و او کسی است که شما را (در آغاز) از یک تن پدیدآورد، پس (برای شما) قرارگاه و جایگاه امانتی (مقرر کرد). بی‌تردید، ما آیات (خود) را برای مردمی که با بررسی درست می‌فهمند (به روشنی بیان و) جداسازی کردیم.

و او است آنکه آفرید شما را از یک تن پس پایدار و ناپایداری همانا تفصیل دادیم آیتها را برای گروهی که درمی‌یابند

الأنعام ٩٧	آیه ٩٨	الأنعام ٩٩
سوره : سوره الأنعام نزول : ٦ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٥ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«نَفْسٍ وَاحِدَةٍ»: یک کس. مراد آدم (ع) است. «مُسْتَقَرٌ»: محلّ استقرار و زندگی آدمیان در روی زمین. «مُسْتَوْدَعٌ»: محلّ به امانت سپردن آدمیان پس از مرگ. مراد گور است که تا روز رستاخیز آرامگاه آدمیان است. «فَمُسْتَقَرٌّ وَ مُسْتَوْدَعٌ»: مراد این که اصل انسانها که خاک است، محلّ حیات و ممات مردمان است. یا این که انسانها که از آدم پدیدار گشته‌اند، گروهی از نطفه‌ها در پشت آنان استقرار می‌پذیرد، و گروهی از نطفه‌ها در رحم ایشان به ودیعت نهاده می‌شود. در این صورت مراد از (مستقرّ) مرد، و مراد از (مستودَع) زن خواهد بود.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

رَبَّکُمُ‌ الَّذِي‌ خَلَقَکُمْ‌ مِنْ‌... (۲)

تفسیر

• آيات ۱۰۵ - ۹۱، سوره انعام
• موارد استعمال كلمه (( قدر )) و معناى جمله : (( و ما قدروا الله حق قدره )) .
• وجود كتب آسمانى و وجود معارف و احكام الهى در بين مردم ، دو شاهد بر لزوم هدايت مردم ازجانب خدا است .
• بيان اينكه در آيه : (( قل من انزل الكتاب )) كه در آن به نزول تورات بر موسى احتجاج شده ، رسول خدا(ص ) ماءمور به سؤال از يهود شده نه از مشركين .
• اشكالاتى كه بر بيان فوق وارد نموده و گفته اند مسؤل در آيه شريفه مشركين هستند نه يهود، و جواب آن اشكالات .
• اشكال سوم و پاسخ آن .
• آنچه از معارف الهى و ارزشهاى معنوى كه در گوشه و كنار جهان وجود دارد، ميراثانبياء(ع ) و از آثار وحى است .
• داشتن بركت و خير كثير و هدايت انسان به سعادت ، نشانه نزول قرآن از سوى خدا است .
• بيان اينكه سببيت خدا و بركت او در طول ساير اسباب است ، ونزول بركت ، با عمل ساير عوامل منافات ندارد.
• مراد از افتراء زدن به دروغ بر خدا در: (( فمن اظلم ممن افترى على الله كذبا )) .
• سختى مرگ ظالمان (مرتكبين افتراء بر خدا، ادعاى نبوت به دروغ و استهزاء به آيات خدا).
• حقيقت زندگى انسان پس از مرگ .
• مراد از انشاء و پديده آوردن بنى آدم از (( نفس واحدة )) و تقسيم آنان به (( مستقر )) و (( مستودع )) .
• وصف (( بديع السموات والارض )) متضمن حجت بر استحاله فرزند داشتن خدا است .
• دقائق و لطائفى كه از جمله : (( لا تدركه الابصار و هو يدرك الابصار )) استفاده مىشود.
• در قرآن كريم افعال انسان به خود او نسبت داده شده و قانون (( عليت )) مسلم دانسته شدهاست .
• از نظر قرآن ذوات تمامى اشياء مخلوق خدا است ولىاعمال و رفتار آنان منسوب به (( تقدير و هدايت )) مى باشد.
• دو اشكال بى اساس بر عموميت خلقت .
• خلقت و حسن ، متلازمند و هر چيزى ذاتا و به لحاظ اينكه آفريننده خدا است ، نيكو است .
• حسن و قبح ، از امور اعتباريه مى باشند و قابل خلق و ايجاد نيستند.
• پاسخ به اشكالى ديگر و بيان اينكه انحصار خلقت و عليت ايجاد در خدا، مستلزم نفىقانون عليت نيست .
• جواب اين شبهه كه عليت خدا در بقاء اشياء مستلزم توارد و اجتماع دو علت مستقل در معلول واحد است .
• موجودات در بقاء خود نيز همچون حدوث محتاج خدا هستند.
• نظام جارى در عالم دلالت بر وجود صانع مى كند.
• رواياتى در ذيل (و ما قدروا الله حق قدره ).
• رواياتى در مورد نزول آيه : (( و من اظلم ممن افترى على الله ... )) درباره عبدالله بن سعد بن ابى سرح .
• روايتى راجع به (( طينت )) آدمى .
• رواياتى درباره (( مستقر )) و (( مستودع )) در آيه شريفه .
• چند روايت در مورد ديده نشدن خداى تعالى به چشم (لا تدركه الابصار).

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- پدیدآورنده آدمیان، تنها خداوند است. (و هو الذى أنشأکم من نفس وحدة)

۲- خداوند تمامى آدمیان و نژادها و تیره هاى مختلف آن را از یک شخص (آدم) آفریده است. (و هو الذى أنشأکم من نفس وحدة)

۳- هیچ تفاوت ذاتى و بنیادى در بین تیره ها و نژادهاى مختلف بشر وجود ندارد. (هو الذى أنشأکم من نفس وحدة)

۴- برخى آدمیان در زمین استقرار یافته و برخى تولد نیافته اند و در اصلاب به ودیعت هستند. (أنشأکم من نفس وحدة فمستقر و مستودع) تقسیم بندى آدمیان به دو گروه «مستقر» و «مستودع» پس از ایجاد اولیه آنان، این معنى را که «مستقر» یعنى استقرار یافته در زمین و «مستودع» یعنى به ودیعت گذارده شده در اصلاب، تقویت مى نماید. لازم به ذکر است در این خصوص مفسران وجوه دیگرى نیز ذکر کرده اند.

۵- استقرار و استیداع، دو حالتى که بنى آدم در یکى از آن دو قرار دارند. (أنشأکم من نفس وحدة فمستقر و مستودع)

۶- آدمیان، در عین استقرار در زمین، ثبات نداشته و در آن به ودیعت هستند. (أنشأکم من نفس وحدة فمستقر و مستودع) توصیف انسانها به «مستقر» و «مستودع» ظهور در آن دارد که هر کدام از آحاد انسان داراى این وصف هستند و بنابراین هر کدام هم «مستقر» و هم «مستودع» مى باشند. برداشت فوق بر این مبناست.

۷- صاحبان درک از بیان آیات خداوند در زمینه کیفیت آفرینش انسان بهره مى برند. (هو الذى أنشأکم ... قد فصلنا الأیت لقوم یفقهون)

۸- دانایان و بهروران از نعمت درک در نزد خداوند ارزشمندند. (قد فصلنا الأیت لقوم یفقهون)

۹- تفکر در چگونگى آفرینش انسان، راهى براى رسیدن به توحید است. (و هو الذى أنشأکم ... قد فصلنا الأیت لقوم یفقهون)

۱۰- عن أبى بصیر عن أبى جعفر (ع) قال: قلت: «هو الذى أنشأکم من نفس واحدة فمستقر و مستودع» قال: ... المستقر ما استقر الإیمان فى قلبه فلا ینزع منه ابدا و المستودع الذى یستودع الإیمان زمانا ثم یسلبه ... .(۱) ابو بصیر مى گوید از امام باقر (ع) درباره «هو الذى أنشأکم ... »، سؤال کردم، فرمود: ... «مستقر» کسى است که ایمان در دل او استقرار یافته و هیچگاه از آن جدا نشود. و «مستودع» کسى است که مدتى ایمان نزد او به ودیعت نهاده شده و سپس از او گرفته شود ... .

موضوعات مرتبط

• آدم (ع): نسل آدم (ع) ۲
• ارزشها: ملاک ارزشها ۸
• انسان: در زمین ۶ ; انسان هاى تولد نیافته ۴، ۵ ; انسان هاى تولد یافته ۴، ۵ ; تساوى انسان ها ۳ ; حیات انسان ۵ ; حیات موقّت انسان ۶ ; خالق انسان ۱ ; منشأ ۱. تفسیر عیاشى، ج ۱، ص ۳۷۱، ح ۶۹ ; نورالثقلین، ج ۱، ص ۷۵۰، ح ۲۰۵. خلقت انسان ها ۲ ; نژادهاى انسان ۲ ; نیاکان انسان ۲
• تبعیض نژادى: ردّ تبعیض نژادى ۳
• تعقل: آثار تعقل ۷، ۹ ; تعقل در خلقت انسان ۷، ۹
• تفقّه: اهل تفقّه ۷ ; فضایل اهل تفقّه ۸
• توحید: زمینه توحید ۹
• خدا: اختصاصات خدا ۱ ; خالقیت خدا ۱، ۲
• مؤمنان: ثابت قدم ۱۰
• مستودع: مراد از مستودع ۱۰