الأنعام ٨٩

أُولٰئِکَ‌ الَّذِينَ‌ آتَيْنَاهُمُ‌ الْکِتَابَ‌ وَ الْحُکْمَ‌ وَ النُّبُوَّةَ فَإِنْ‌ يَکْفُرْ بِهَا هٰؤُلاَءِ فَقَدْ وَکَّلْنَا بِهَا قَوْماً لَيْسُوا بِهَا بِکَافِرِينَ‌

ترجمه

آنها کسانی هستند که کتاب و حکم و نبوّت به آنان دادیم؛ و اگر (بفرض) نسبت به آن کفر ورزند، (آیین حقّ زمین نمی‌ماند؛ زیرا) کسان دیگری را نگاهبان آن می‌سازیم که نسبت به آن، کافر نیستند.

آنها كسانى بودند كه كتاب و حكمت و پيامبرى به آنها داده بوديم پس اگر اينان [قريش‌] به اين [اصول و شرايع آسمانى‌] كفر ورزند [آئين حق متروك نمى‌ماند بلكه‌]، قومى [ديگر] را نگاهبان آن مى‌كنيم كه بر آن كافر نباشند

آنان كسانى بودند كه كتاب و داورى و نبوت بديشان داديم؛ و اگر اينان [=مشركان‌] بدان كفر ورزند، بى‌گمان، گروهى [ديگر] را بر آن گماريم كه بدان كافر نباشند.

آنها کسانی بودند که ما به آنها کتاب و فرمان و مقام نبوّت عطا کردیم، پس اگر این قوم به اینها کافر شوند ما قومی را که هرگز کافر نشوند (مانند علی و شیعیانش که در دل و جان ایمان دارند) بدینها برگمارده‌ایم.

آنان کسانی هستند که به ایشان کتاب ومنصب داوری ونبوّت دادیم؛ پس اگر اینان [که به سبب مشرک بودنشان دشمنی و مخالفت می کنند] به این حقایق [که پایه های آیین الهی اند] کفر ورزند، یقیناً گروهی را [برای نگهبانی و مراعات امر نبوّت و برنامه دین] می گماریم که نسبت به آنها کافر نیستند.

اينان كسانى هستند كه به آنها كتاب و فرمان و نبوت داده‌ايم. اگر اين قوم بدان ايمان نياورند قوم ديگرى را بر آن گمارده‌ايم كه انكارش نمى‌كنند.

اینان کسانی هستند که بدیشان کتاب و حکمت و نبوت بخشیدیم، اگر اینان [معاصران پیامبر] به آن [شریعت الهی‌] کفرورزند، قومی را بر آن گماریم که به آن کافر نباشند

ايشانند كه كتاب و حكم- حكمت يا فرمانروايى و داورى- و پيامبريشان داديم. پس اگر اينان- كافران و منكران- به آنها- كتاب و حكم و نبوّت- كافر شوند هر آينه گروهى را بدانها برگماشته‌ايم كه بدانها كافر نباشند.

آنان کسانیند که کتاب (آسمانی) و حکمت (ربّانی) و نبوّت (یزدانی) بدیشان دادیم. اگر (این مشرکان مکّه و کافران معاصر تو) نسبت بدان (سه چیز) کفر ورزند (مهمّ نیست. زیرا) ما کسانی را عهده‌دار (حفظ و سودبردن از) آن (سه چیز) می‌سازیم که نسبت بدان کفر نمی‌ورزند (و بلکه همچون اهل مدینه به جان در راه آن می‌کوشند).

اینانند کسانی که کتاب و حاکمیت و نبوّتشان دادیم. پس اگر آنان [:مشرکان] بدان کفر ورزند، بی‌گمان، گروهی (دیگر) را عهده‌دار کرده‌ایم که به آن کافر نیستند.

آنانند که بدیشان دادیم کتاب و حکم و پیمبری را پس اگر بدان کفر ورزند آنان همانا نگهبان کردیم بر آن گروهی را که نیستند بدان کفرورزندگان‌

الأنعام ٨٨	آیه ٨٩	الأنعام ٩٠
سوره : سوره الأنعام نزول : ٦ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٩ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«حُکْم»: حکمت، و آن شناخت اسرار شریعت و قراردادن هر چیز در جای خود و انجام کارها در جای مناسب است. دانش و بینش سودمند. قضاوت و داوری. «هؤُلآءِ»: اینان. مراد اهل مکّه و دیگر کافران هم‌عصر پیغمبر و همه کسانی است که همچون ایشان باشند. «قَوْماً لَیْسُوا ...»: منظور اهل مدینه و انصار و همه کسانی است که طریق ایشان جویند و راه آنان پویند. «وَکَّلْنَا بِهَا»: عهده‌دار حفظ و بهره‌مند شدن از آن کردیم.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

فَإِنِ‌ اسْتَکْبَرُوا فَالَّذِينَ‌... (۰)

تفسیر

• آيات ۹۰ - ۸۴، سوره انعام
• اشاره به استمرار و عدم انقطاع عقيده به توحيد در قرون گذشته ، با عنايت و هدايت الهى .
• قرآن كريم دخترزادگان را هم اولاد و ذريه حقيقى مى داند.
• ملاك تفصيل و برترى انبياء(ع ) بر ديگر مردم ، داشتن هدايت فطرى و بهره مندى ازهدايت خاص و بى واسطه الهى است .
• كوششى كه صاحب المنار براى توجيه ترتيب اسماء انبياء (ع ) در سه آيه شريفه ،نموده است .
• اشكالاتى كه بر كلام صاحب المنار وارد است .
• معناى (اجتباء) و مراد از استعمال آن در ارتباط با انبياء الهى .
• دعوت همه انبياء(ع ) و تمام شرايع ، در حقيقت يكى است اگر چه در سعه و ضيق واجمال و تفصيل مختلف باشند.
• معناى (و هديناهم الى صراط مستقيم ).
• در هدايت الهى ضلالت راه ندارد و بقاء آن مشروط به شكر، كه عبارتست ازعمل به لوازم توحيد و عبوديت مى باشد.
• معانى (( حكم )) و بيان مراد از دادن كتاب و حكم و نبوت به پيامبران عليهم السلام .
• اقسام سه گانه اطلاق (( كتاب )) در قرآن مجيد.
• بررسى اقوال مختلفى كه درباره اينكه قومى كه موكل بر حفظ دين خدا هستند چه كسانى مى باشند گفته شده است .
• به نظر ما مراد از اين قوم انبياء و معصومين و اتقياء و صلحايند كه همواره پاسدار دين حق مى باشند.
• شريعت اسلام ناسخ شرايع قبل است و امر خداوند در (( فبهديهم اقتده )) به معناى امربه تبعيت از شرايع گذشته نيست .
• چند روايت درباره (( يسع )) يكى از انبياى بنىاسرائيل .
• رواياتى در مورد اينكه دخترزادگان هم از ذريه انسان بشمار مى روند.
• مساءله قرابت و ترتب آثار نسب در مورد زنان ، و دخترزادگان مساءله اى حقوقى واجتماعى است كه در اسلام شناخته شده است .
• استناد ائمه اهل بيت عليهم السلام به آياتى از قرآن مجيد براى اثبات اينكه دخترزادهاولاد بشمار مى رود.
• رواياتى در ذيل (( .... فقد و كلنا بها قوما ليسوا بها كافرين )) .

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- سلسله پیامبران (ع) از منزلتى والا در پیشگاه خداوند برخوردارند. (أولئک الذین ءاتینهم الکتب)

۲- نوح، ابراهیم، اسحاق، یعقوب، داوود، یوسف، موسى و هارون (ع) بهره مند از تعالیم آسمانى (کتاب) و داراى منصب قضاوت و مقام نبوت بودند. (أولئک الذین ءاتینهم الکتب و الحکم و النبوة) «أولئک» اشاره به انبیاى مذکور در آیات قبل است.

۳- زکریا، یحیى، عیسى، الیاس، اسماعیل، الیسع، یونس و لوط (ع)، بهره مند از تعالیم آسمانى (کتاب) و داراى منصب قضاوت و مقام نبوت بودند. (أولئک الذین ءاتینهم الکتب و الحکم و النبوة)

۴- برخى از پدران و فرزندان و برادران پیامبران پیشین (ابراهیم(ع)، اسحق و ...) بهره مند از تعالیم آسمانى (کتاب) و داراى منصب قضاوت و مقام نبوت بوده اند. (و من ءابائهم و ذریتهم و إخونهم ... أولئک الذین ءاتینهم الکتب و الحکم و النبوة)

۵- خداوند عطا کننده کتاب و منصب قضاوت و نبوت به پیامبران است. (أولئک الذین ءاتینهم الکتب و الحکم و النبوة)

۶- پیامبران (ع) داراى حق حکومت و قضاوت در میان مردم هستند. (أولئک الذین ءاتینهم الکتب و الحکم و النبوة) از جمله معانى مذکور براى واژه «حکم» قضاوت و همچنین حکومت است، لازم به ذکر است این دو معنى در طول یکدیگر و با هم متقاربند.

۷- نیکوکارى، صلاح پیشگى و راه یافتن به صراط مستقیم، از ملاکهاى گزینش انبیا (کذلک نجزى المحسنین ... کل من الصلحین ... هدینه إلى صرط مستقیم ... ءاتینهم الکتب)

۸- حضرت محمّد (ص)، داراى کتاب و مقام حکم و قضاوت و نبوت از جانب خداوند است. (أولئک الذین ءاتینهم الکتب و الحکم و النبوة فإن یکفر بها هؤلاء) گر چه در این آیه نام حضرت محمّد (ص) به صراحت نیامده، ولى یاد انبیاى گذشته و اشاره به مقامات آنان و همچنین سخن از کفر مردم مکه، با لطافتى تمام، اشاره به این دارد که خداوند همان مقامات را به حضرت محمّد (ص) نیز عطا کرده است.

۹- مشرکان مکه به پیامبر (ص) و انبیاى پیشین کفر مىورزیدند. (أولئک الذین ءاتینهم ... فإن یکفر بها هؤلاء) «هؤلاء» اشاره به مشرکان مکه است.

۱۰- انکار حقانیت رسالت پیامبر (ص)، کفر به همه انبیا و کتب آسمانى است. * (فإن یکفر بها هؤلاء فقد و کلنا) «هؤلاء» اشاره به کفر مردم مکه است. با توجه به اینکه در این آیات سخن آنها، که دال بر کفر به انبیاى گذشته باشد، نقل نشده، به نظر مى رسد که کفر آنها به انبیاى پیشین تابع کفر آنان به پیامبر باشد. چون همه انبیا مورد تصدیق اسلام و قرآن و پیامبرند، کفر به پیامبر کفر به همه انبیا قلمداد شده است.

۱۱- خداوند تسلى دهنده پیامبر(ص) با بشارت به پدیدار شدن مؤمنانى پایدار، على رغم کفر مشرکان مکه (فإن یکفر بها هؤلاء فقد و کلنا بها قوما لیسوا بها بکفرین)

۱۲- خداوند در هر زمان مردمانى را براى حمایت و حراست از آرمان پیامبران برگماشته است. (فإن یکفر بها هؤلاء فقد و کلنا بها قوما لیسوا بها بکفرین)

۱۳- حمایت و حراست کنندگان از دین خدا، نزد او از مرتبه اى بلند برخوردارند. (فإن یکفر بها هؤلاء فقد و کلنا بها قوما لیسوا بها بکفرین) نکره آمدن کلمه «قوما» دال بر تفخیم و بزرگداشت است، علاوه بر آنکه توصیف این قوم با «و کلنا» و جملات پس از آن خالى از مدح نیست.

۱۴- در هر عصرى عده اى از مردم به هیچ نحو به تعالیم انبیا پشت نکرده و به آنان کفر نمىورزند. (فقد و کلنا بها قوما لیسوا بها بکفرین)

موضوعات مرتبط

• ابراهیم(ع): قضاوت ابراهیم(ع) ۲; مقامات ابراهیم(ع) ۲; نبوت ابراهیم(ع) ۲
• احسان: آثار احسان ۷
• اسحاق (ع): قضاوت اسحاق (ع) ۲; مقامات اسحاق (ع) ۲; نبوت اسحاق (ع) ۲
• اسماعیل (ع): قضاوت اسماعیل (ع) ۳; مقامات اسماعیل (ع) ۳; نبوت اسماعیل (ع) ۳
• الیاس (ع): قضاوت الیاس (ع) ۳; مقامات الیاس (ع) ۳; نبوت الیاس (ع) ۳
• الیسع (ع): قضاوت الیسع (ع) ۳; مقامات الیسع (ع) ۳; نبوت الیسع (ع) ۳
• انبیا: اختیارات انبیا ۶; انبیاى صاحب کتاب ۲، ۳; پاسداران آرمان انبیا ۱۲; حکومت انبیا ۶; عطایاى خدا به انبیا ۵; قضاوت انبیا ۵، ۶; قضاوت برادران انبیا ۴; قضاوت پدران انبیا ۴; قضاوت خویشاوندان انبیا ۴; قضاوت فرزندان انبیا ۴; کتاب انبیا ۵; مؤمنان به انبیا ۱۴; محدوده مسؤولیت انبیا ۶; مقامات انبیا ۱، ۵، ۶; مقامات برادران انبیا ۴; مقامات پدران انبیا ۴; مقامات خویشاوندان انبیا ۴; مقامات فرزندان انبیا ۴; ملاکهاى گزینش انبیا ۷; نبوت انبیا ۵; نبوت برادران انبیا ۴; نبوت پدران انبیا ۴; نبوت خویشاوندان انبیا ۴; نبوت فرزندان انبیا ۴
• خدا: افعال خدا ۱۲; بشارت خدا ۱۱
• داود (ع): قضاوت داود (ع) ۲; مقامات داود (ع) ۲; نبوت داود (ع) ۲
• دین: پاسدارى از دین ۱۲، ۱۳; مقامات پاسداران دین ۱۳
• زکریا(ع): قضاوت زکریا(ع) ۳; مقامات زکریا(ع) ۳; نبوت زکریا(ع) ۳
• صلاح: آثار صلاح ۷
• عیسى(ع): قضاوت عیسى(ع) ۳; مقامات عیسى(ع) ۳; نبوت عیسى(ع) ۳
• قضاوت: مقام قضاوت ۵
• کفر: به انبیا ۹، ۱۰; کفر به کتب آسمانى ۱۰; کفر به محمّد (ص) ۹; موارد کفر ۱۰; موجبات کفر ۱۰
• لوط (ع): قضاوت لوط (ع) ۳; مقامات لوط (ع) ۳; نبوت لوط (ع) ۳
• مؤمنان: در تاریخ ۱۴
• محمّد (ص): بشارت به محمّد (ص) ۱۱; تکذیب محمّد (ص) ۱۰; دلدارى به محمّد (ص) ۱۱; عطایاى خدا به محمّد (ص) ۸; قضاوت محمّد (ص) ۸; کتاب محمّد (ص) ۸; مقامات محمّد (ص) ۸; نبوت محمّد (ص) ۸
• مشرکان مکه: کفر مشرکان مکه ۹، ۱۱
• مقربان:۱
• موسى(ع): قضاوت موسى(ع) ۲; مقامات موسى(ع) ۲; نبوت موسى(ع) ۲
• نبوت: مقام نبوت ۵
• نوح(ع): قضاوت نوح(ع) ۲; مقامات نوح(ع) ۲; نبوت نوح(ع) ۲
• هارون(ع): قضاوت هارون(ع) ۲; مقامات هارون(ع) ۲; نبوت هارون(ع) ۲
• هدایت: به صراط مستقیم ۷
• یحیى(ع): قضاوت یحیى(ع) ۳; مقامات یحیى(ع) ۳; نبوت یحیى(ع) ۳
• یعقوب(ع): قضاوت یعقوب(ع) ۲; مقامات یعقوب(ع) ۲; نبوت یعقوب(ع) ۲
• یوسف (ع): قضاوت یوسف (ع) ۲; مقامات یوسف (ع) ۲; نبوت یوسف (ع) ۲
• یونس(ع): قضاوت یونس(ع) ۳; مقامات یونس(ع) ۳; نبوت یونس(ع) ۳