البقرة ٢٢٥

لاَ يُؤَاخِذُکُمُ‌ اللَّهُ‌ بِاللَّغْوِ فِي‌ أَيْمَانِکُمْ‌ وَ لٰکِنْ‌ يُؤَاخِذُکُمْ‌ بِمَا کَسَبَتْ‌ قُلُوبُکُمْ‌ وَ اللَّهُ‌ غَفُورٌ حَلِيمٌ‌

ترجمه

خداوند شما را به خاطر سوگندهایی که بدون توجه یاد می‌کنید، مؤاخذه نخواهد کرد، اما به آنچه دلهای شما کسب کرده، (و سوگندهایی که از روی اراده و اختیار، یاد می‌کنید،) مؤاخذه می‌کند. و خداوند، آمرزنده و بردبار است.

خدا شما را به سوگندهاى بيهوده‌تان مؤاخذه نمى‌كند، ولى به آنچه دل‌هايتان [از روى عمد] كسب كرد شما را مؤاخذه مى‌كند، و خدا آمرزنده‌ى بردبار است

خداوند شما را به سوگندهاى لغوتان مؤاخذه نمى‌كند، ولى شما را بدانچه دلهايتان [از روى عمد] فراهم آورده است، مؤاخذه مى‌كند، و خدا آمرزنده بردبار است.

خدا شما را به سوگندهای لغو مؤاخذه نکند و لیکن به آنچه در دل دارید مؤاخذه خواهد کرد و خدا بسیار آمرزنده و بردبار است.

خدا شما را به خاطر سوگندهای لغوتان [که جدی و حقیقی نیست و عادتاً بدون قصد قلبی بر زبان جاری می شود] مؤاخذه نمی کند، ولی شما را به خاطر آنچه دل هایتان [از سوگند جدی و حقیقی] مرتکب شده مؤاخذه می کند؛ و خدا بسیار آمرزنده و بردبار است.

خدا شما را به سبب سوگندهاى لغوتان بازخواست نمى‌كند، بلكه به خاطر نيّتى كه در دل نهان مى‌داريد بازخواست مى‌كند. خدا آمرزنده و بردبار است.

خداوند شما را در سوگندهای بیهوده و [بی‌اختیار] بازخواست نمی‌کند، ولی در آنچه بر آن دل می‌نهید [سوگندهای آگاهانه‌] بازخواست می‌کند، و خداوند آمرزگار بردبار است‌

خداوند شما را به سوگندهاى بيهوده و ناسنجيده‌تان بازخواست نمى‌كند و ليكن به آنچه دلهاى شما [قصد] كرده است- سوگند خوردن از روى قصد و عمد و آهنگ شكستن آن- بازخواست مى‌كند و خدا آمرزگار و بردبار است.

خداوند شما را به خاطر سوگندهائی که بدون توجّه یاد می‌کنید (و از روی عادت، نه از روی قصد و نیّت از دهان می‌پرد) مؤاخذه نخواهد کرد (و کفّاره یا عقاب بر آن مترتّب نیست) ولیکن شما را در برابر آنچه دلهایتان کسب کرده است (و از روی اراده و اختیار بوده است) مؤاخذه می‌کند (و کفّاره یا عقاب بر آن مترتّب است)، و خداوند آمرزنده و بردبار است (و گناهان را می‌بخشد و لغزشها را نادیده می‌گیرد و در رساندن عقاب شتاب نمی‌ورزد).

خدا شما را به لغو در سوگندهایتان مؤاخذه(ی اصلی) نمی‌کند، ولی شما را به آنچه دل‌هایتان (با این لغو) فراهم آورده، مؤاخذه می‌کند؛ و خدا پوشنده‌ا‌ی بردبار است.

نگیرد شما را خدا به یاوه‌گویی در سوگندهای شما و لیکن بگیردتان بدانچه فراهم کرده است دلهای شما و خدا است آمرزنده بردبار

البقرة ٢٢٤	آیه ٢٢٥	البقرة ٢٢٦
سوره : سوره البقرة نزول : ٩ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٦ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«لا یُؤَاخِذُکُمْ»: مورد بازخواستتان قرار نمی‌دهد. «اللَّغْوِ»: یاوه. پوچ. لغو در سوگند، یعنی سوگندی که بدون قصد و اراده و از روی عادت بر زبان رانده می‌شود. مانند: آری والله. نه‌والله. که بدون قصد سوگند، از روی عُرف و عادت بر زبان جاری می‌گردد و کفّاره ندارد. «مَا کَسَبَتْ قُلُوبُکُمْ»: آنچه که از دل بر می‌آید و با قصد و اراده اداء می‌گردد. «حَلِیمٌ»: شکیبا.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

لاَ يُؤَاخِذُکُمُ‌ اللَّهُ‌ بِاللَّغْوِ... (۴) ادْعُوهُمْ‌ لِآبَائِهِمْ‌ هُوَ أَقْسَطُ... (۲)

تفسیر

• آيات ۲۲۷ - ۲۲۴ ، سوره بقره
• معناى كلمات (عرضه ) و (ايمان ) و وجه تسميه كلمه يمين بمعنى سوگند
• معناى آيه شريفه (و لا تجعلوا الله عرضه لايمانكم ...)
• آثار سوء روانى و اجتماعى سوگند بسيار
• معناى كلمه (لغو) و مراد از سوگند لغو در آيه قرآن
• معناى ((كسب )) و فرق آن با ((اكتساب ))
• تجربه وجود يك مركز فرماندهى در بدن كه به تمام اعضاء دستور صادر مى كند را ثابت كرده است .
• پى بردن بشر به مغز به عنوان راءس البدن از دير باز بوده است
• نظر ابوعلى سينا درباره مركز ادراكات نفسانى در انسان
• اشاره به كراهت سوگندهاى لغو و بيهوده
• تفسير آيه (للذين يؤ لون من نسائهم ) با توجه به مفردات آن
• (شامل رواياتى راجع به قسم خوردن وايلاء)
• رواياتى از صادقين (ع ) درباره ايلاء

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - خداوند کسى را به خاطر سوگند بیهوده اش مؤاخذه نمى کند. (لا یؤاخذکم اللّه باللغو فى ایمانکم و لکن) مراد از سوگند لغو، سوگندهایى است که معمولاً به خاطر عادت بر زبان جارى مى شود; بدون اینکه یادکننده سوگند، نسبت به آن قصد قلبى داشته باشد. این معنا از مقابله «باللغو» با «بما کسبت قلوبکم» به دست مى آید.

۲ - سوگندهاى لغو و بیهوده، تعهّدآور نیست. (لا یؤاخذکم اللّه باللغو فى ایمانکم)

۳ - سوگندهایى که با قصد قلبى و اراده جدّى باشد، موجب مؤاخذه الهى است. (و لکن یؤاخذکم بما کسبت قلوبکم)

۴ - ضرورت تعهّد و وفادارى نسبت به سوگندهایى که برخاسته از اراده و قصد قلبى است. (و لکن یؤاخذکم بما کسبت قلوبکم)

۵ - ناپسندى سوگندهاى بیهوده و لغو* (لا یؤاخذکم اللّه باللغو فى ایمانکم ... و اللّه غفور حلیم) از آیه مزبور استفاده مى شود که یادکننده سوگندهاى بیهوده، استحقاق مؤاخذه را دارد; ولى خداوند تفضّلاً او را مؤاخذه نمى کند. این برداشت، مخصوصاً با تکیه بر صفت «غفور» که در پایان آیه آمده است، استفاده مى شود.

۶ - نیّت، ملاک ثواب و عقاب عمل (لا یؤاخذکم اللّه باللغو فى ایمانکم و لکن یؤاخذکم بما کسبت قلوبکم)

۷ - تغییر شخصیّت معنوى انسان، در اثر کارهاى لغو و بیهوده* (لا یؤاخذکم الله باللغو فى ایمانکم و لکن یؤاخذکم بما کسبت قلوبکم) آیه مزبور احتمالاً در صدد تقسیم سوگند به لغو و جِدّ و کفّاره داشتن یکى و نداشتن دیگرى نیست; بلکه در صدد بیان این است که اگر چه خداوند در سوگندهاى لغو کیفرى قرار نداده است; ولى این عمل حکایت از قلبى بیمار دارد و یا اینکه به تدریج به بیمارى قلب و دل مى انجامد و خداوند بر این بیمارى مؤاخذه مى کند.

۸ - عدم مؤاخذه بر سوگندهاى لغو، جلوه اى از مغفرت و حِلم پروردگار (لا یؤاخذکم اللّه باللغو فى ایمانکم ... و اللّه غفور حلیم) ظاهراً مغفرت و حلم خدا مربوط به «لا یؤاخذ» است; نه «یؤاخذکم». چون مغفرت با عدم مؤاخذه مناسب است; نه با مؤاخذه.

۹ - خداوند، غفور و حلیم است. (و اللّه غفور حلیم)

۱۰ - خداوند، غفورى حلیم است. (و اللّه غفور حلیم) بنابراینکه «حلیم»، صفت «غفور» باشد.

موضوعات مرتبط

• احکام: ۲، ۴
• اسماء و صفات: حلیم ۹، ۱۰ ; غفور ۹، ۱۰
• انحطاط: عوامل انحطاط ۷
• انسان: شخصیت انسان ۷
• پاداش: ملاک پاداش ۶
• خدا: آمرزش خدا ۸ ; حسابرسى خدا ۱، ۳ ; حلم خدا ۸
• سوگند: احکام سوگند ۲، ۴ ; سوگند لغو ۱، ۲، ۵، ۸
• عمل: آثار عمل ناپسند ۷ ; پاداش عمل ۶ ; عمل ناپسند ۵
• کیفر: ملاک کیفر ۶
• گناه: آثار گناه ۷
• نیّت: اهمیّت نیّت ۳، ۴، ۶