الأنعام ١١٢

وَ کَذٰلِکَ‌ جَعَلْنَا لِکُلِ‌ نَبِيٍ‌ عَدُوّاً شَيَاطِينَ‌ الْإِنْسِ‌ وَ الْجِنِ‌ يُوحِي‌ بَعْضُهُمْ‌ إِلَى‌ بَعْضٍ‌ زُخْرُفَ‌ الْقَوْلِ‌ غُرُوراً وَ لَوْ شَاءَ رَبُّکَ‌ مَا فَعَلُوهُ‌ فَذَرْهُمْ‌ وَ مَا يَفْتَرُونَ‌

ترجمه

اینچنین در برابر هر پیامبری، دشمنی از شیاطین انس و جنّ قرار دادیم؛ آنها بطور سری (و درگوشی) سخنان فریبنده و بی‌اساس (برای اغفال مردم) به یکدیگر می‌گفتند؛ و اگر پروردگارت می‌خواست، چنین نمی‌کردند؛ (و می‌توانست جلو آنها را بگیرد؛ ولی اجبار سودی ندارد.) بنابر این، آنها و تهمتهایشان را به حال خود واگذار!

و بدين‌گونه براى هر پيامبرى دشمنانى از شياطين انس و جن برگماشتيم كه براى فريب، بر يكديگر سخنان فريبنده القا مى‌كنند، و اگر پروردگار تو مى‌خواست چنين نمى‌كردند. پس ايشان را با افترايى كه مى‌بندند رها كن

و بدين گونه براى هر پيامبرى دشمنى از شيطانهاى انس و جن برگماشتيم. بعضى از آنها به بعضى، براى فريب [يكديگر]، سخنان آراسته القا مى‌كنند؛ و اگر پروردگار تو مى‌خواست چنين نمى‌كردند. پس آنان را با آنچه به دروغ مى‌سازند واگذار.

و همچنین ما هر پیغمبری را از شیطانهای انس و جن دشمنی در مقابل برانگیختیم که آنها برخی با برخی دیگر برای اغفال مؤمنان سخنان آراسته ظاهر فریب اظهار کنند. و اگر پروردگار تو می‌خواست چنین نمی‌کردند، پس اینها را با دروغشان واگذار.

و این گونه برای هر پیامبری دشمنانی از شیاطین انس و جن قرار دادیم، که برای فریب مردم همواره گفتاری باطل ولی به ظاهر آراسته و دلپسند به یکدیگر القاء می کنند، و اگر پروردگارت می خواست چنین نمی کردند، پس آنان و آنچه را به دروغ به هم می بافند واگذار.

و همچنين براى هر پيامبرى دشمنانى از شياطين انس و جن قرار داديم. براى فريب يكديگر، سخنان آراسته القا مى‌كنند. اگر پروردگارت مى‌خواست، چنين نمى‌كردند. پس با افترايى كه مى‌زنند رهايشان ساز؛

و بدین‌سان دشمنانی برای هر پیامبر از شیاطین انس و جن پدید آوردیم، و بعضی به بعضی دیگر سخنان آراسته ظاهر فریب، پیام و الهام می‌دهند، و اگر پروردگارت [به قضای حتمی‌] می‌خواست چنین نمی‌کردند، پس ایشان را با هر افترایی که می‌بندند واگذار

و همچنين هر پيامبرى را- مانند تو- دشمنى از شيطانهاى آدمى و پرى قرار داديم كه برخى‌شان به برخى ديگر با گفتار آراسته و فريبنده پيام نهانى مى‌فرستند تا فريب دهند، و اگر پروردگار تو مى‌خواست چنين نمى‌كردند. پس آنان را با آنچه برمى‌بافند واگذار

همان گونه (که اینان که در صدد هدایت ایشان هستی با تو دشمنی و ستیزه می‌ورزند) دشمنانی از انسانهای متمرّد و جنّیان سرکش را در برابر هر پیغمبری عَلَم کرده‌ایم. گروهی از آنها سخنان فریبنده‌ی بی‌اساسی را نهانی به گروه دیگری پیام می‌داده‌اند تا ایشان را (با یاوه‌سرائیهای رنگین و وسوسه‌های دروغین) بفریبند. اگر پروردگار تو می‌خواست، چنین کاری را نمی‌کردند (ولی همه‌ی اینها برابر تقدیر و مشیّت خدا انجام گرفته و انجام می‌گیرد). پس بگذار دروغها به هم بافند (و خویشتن را گرفتار کفر و ضلال کنند. بر تو تبلیغ است و بر ما هم حساب).

و این‌گونه برای هر پیامبری برجسته، دشمنانی- شیطان‌های انس و جنّ - را نهادیم (که) بعضی از آنها به بعضی برای فریب (یکدیگر) گفتار آراسته را رمز می‌دهند و اگر پروردگارت بخواهد، چنان نمی‌کنند. پس آنان را با آنچه (به خدا) افترا می‌بندند واگذار.

و بدینسان قرار دادیم برای هر پیمبری دشمنی شیاطین آدمی و پری که وحی فرستند بعضی از ایشان بسوی بعضی سخنان بیهوده را بفریب و اگر می‌خواست پروردگار تو نمی‌کردندش پس بگذارشان به آنچه دروغ می‌بندند

الأنعام ١١١	آیه ١١٢	الأنعام ١١٣
سوره : سوره الأنعام نزول : ١٠ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢٧ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«عَدُوّاً»: دشمن. دشمنان. صفتی است بر وزن (فَعُول)، مفرد و مثنّی و جمع و مذکّر و مؤنّث در آن یکسان است و آن را جمع می‌بندند و (أَعْداء) می‌گویند. «شَیاطینَ»: متمرّدان. سرکشان. «شَیَاطینَ الإِنسِ وَ الْجنّ»: اضافه صفت به موصوف است. «زُخْرُفَ الْقَوْلِ»: سخنان آراسته بی‌اساس. سخنان به ظاهر زیبا و فریبا ولی بی‌حقیقت و ناروا. بدل (عَدُوّاً) یا مفعول دوم (جَعَلْنا) است. «غُرُوراً»: گول‌زدن. فریب‌دادن. مفعول‌له، یا بدل از (زُخْرُفَ)، و یا حال است و به معنی (غارّینَ) است. «وَ ما یَفْتَرُونَ»: واژه (ما) مفعول‌معه یا عطف بر ضمیر (هُمْ) است.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ کَذٰلِکَ‌ جَعَلْنَا لِکُلِ‌ نَبِيٍ‌... (۵) وَ لاَ تَأْکُلُوا مِمَّا لَمْ‌ يُذْکَرِ... (۲) وَ کَذٰلِکَ‌ جَعَلْنَا لِکُلِ‌ نَبِيٍ‌... (۵) مِنَ‌ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ‌ (۲)

وَ إِذَا لَقُوا الَّذِينَ‌ آمَنُوا... (۳) فَإِنْ‌ کَذَّبُوکَ‌ فَقَدْ کُذِّبَ‌... (۰) وَ لَقَدْ کُذِّبَتْ‌ رُسُلٌ‌ مِنْ‌... (۰) وَ لاَ تَأْکُلُوا مِمَّا لَمْ‌ يُذْکَرِ... (۲) مَا يُقَالُ‌ لَکَ‌ إِلاَّ مَا قَدْ قِيلَ‌... (۲) قَالَ‌ قَائِلٌ‌ مِنْهُمْ‌ إِنِّي‌... (۲) نَحْنُ‌ نَقُصُ‌ عَلَيْکَ‌ أَحْسَنَ‌... (۱)

تفسیر

• آيات ۱۱۳ - ۱۰۶، سوره انعام
• در نظام عالم تشريع نيز سنت عليت و معلوليت حاكم است .
• مراد از اينكه پيامبر (ص ) حفيظ و وكيل بر مردم نيست .
• نهى از هر كلام زشتى نسبت به مقدسات دينى .
• اقسام لذائذى كه عمل و متعلقات عمل انسان را زينت داده او را به عمل وامى دارد.
• وجه اينكه لذات موافق با هواى نفس و گناهان بدون واسطه به خدا نسبت داده نمى شود.
• اقوال متعددى كه درباره مراد از زينت دادن اعمال در (( و كذلك زينالكل امة عملهم )) گفته شده است .
• ايمان آوردن مردم منوط به مشيت الهى است و كفرشان نيز خارج از مشيت خدا نمى باشد.
• (روايتى در ذيل آيات شريفه گذشته : نهى از سب خدايان مشركين ، ايمان نياوردن كفارو...).

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- روبرو شدن همه پیامبران با دشمنانى از شیطانهاى جن و انس، سنت الهى است. (و کذلک جعلنا لکل نبى عدوا شیطین الإنس و الجن)

۲- درگیرى حق و باطل در سراسر تاریخ انبیا جریان داشته است. (و کذلک جعلنا لکل نبى عدوا شیطین الإنس و الجن)

۳- بینش و آگاهیهاى تاریخى داراى نقشى سازنده و کارساز در راهیابى و هدایت انسان است. (و کذلک جعلنا لکل نبى عدوا) تذکر به این نکته تاریخى که تمامى انبیاى الهى دشمن داشته اند، مى تواند گویاى نقش آگاهیهاى تاریخى باشد.

۴- کافران لجاجت پیشه و حق ناپذیر از شیطانهاى انسى هستند. (و لو أننا ... ما کانوا لیؤمنوا ... و کذلک جعلنا لکل نبى عدوا شیطین الإنس)

۵- دلدارى خداوند به پیامبر (ص) و رفع نگرانى او نسبت به لجاجت مخالفان (و کذلک جعلنا لکل نبى عدوا) از اهداف این یادآورى تاریخى به پیامبر (ص) مى تواند رفع ناراحتى و دلگیرى آن حضرت از خصومت و مخالفتهاى کافران باشد.

۶- پیامبر اسلام (ص)، مانند سایر پیامبران، درگیر مبارزه با شیاطینى از جن و انس (و کذلک جعلنا لکل نبى عدوا شیطین الإنس و الجن)

۷- جن موجودى داراى حیات و شعور و اراده است. (عدوا شیطین الإنس و الجن)

۸- برخى از آدمیان و جنیان از شیاطینند. (عدوا شیطین الإنس و الجن)

۹- شیاطین جن و انس با یکدیگر به وسیله القائات مرموز مرتبط هستند. (یوحى بعضهم إلى بعض زخرف القول غرورا) «وحى» به معنى اشاره ... و کلام پنهان است (لسان العرب)، لذا در برداشت فوق به القائات مرموز معنى گردیده است.

۱۰- وسوسه و ظاهر سازى فریبکارانه، روش شیاطین است. (یوحى بعضهم إلى بعض زخرف القول غرورا)

۱۱- شیاطین با تبادل سخنان به ظاهر آراسته و منطقى در بین یکدیگر در صدد فریب و گمراه ساختن مردمند. (یوحى بعضهم إلى بعض زخرف القول غرورا) راغب مى گوید: الزخرف الزینة المزوقة ... . زخرف همان زینت آراسته است، لذا زخرف القول به معنى گفتار به ظاهر زیبا و دلپسند است.

۱۲- دشمنان انبیا در ارتباطى مداوم و پنهانى با یکدیگرند. (یوحى بعضهم إلى بعض زخرف القول) «یوحى» یعنى شیطان وسوسه و القاى پنهانى مى کند. (مجمع البیان). ارتباط مداوم از مضارع آمدن «یوحى» استفاده شده است.

۱۳- برخى از شیاطین آموزش دهنده روشهاى شیطانى به بعض دیگرند. (یوحى بعضهم إلى بعض زخرف القول) از اینکه بعضى وحى و اشاره مى کنند و طبعاً برخى آن را مى پذیرند، برداشت فوق استفاده شده است.

۱۴- شیاطین انس و جن از هنر و تبلیغات فریبنده براى فریب دادن مردم و مبارزه با انبیا بهره مى برند. (یوحى بعضهم إلى بعض زخرف القول غرورا) «زخرف القول» به کلام آراسته شده مى گویند که از مصادیق هنر است و مى توان گفت که این مورد به عنوان نمونه ذکر شده است. گفتنى است «غرورا» در برداشت فوق مفعول له واقع شده است.

۱۵- آرایش و پیرایش گفته ها و نوشته ها و تبلیغات داراى نقشى مؤثر (یوحى بعضهم إلى بعض زخرف القول)

۱۶- لزوم هشیارى در برابر ترفندهاى هنرى و تبلیغى شیاطین انس و جن (و کذلک جعلنا لکل نبى عدوا ... یوحى بعضهم إلى بعض زخرف القول غرورا)

۱۷- کارها و فعالیتهاى جن و انس در قلمرو مشیت خداوند است. (و لو شاء ربک ما فعلوه)

۱۸- مشیت خداوند بر بازداشتن تکوینى شیاطین از دشمنى با پیامبران و تبلیغات فریبنده آنها نیست. (و لو شاء ربک ما فعلوه)

۱۹- شیاطین جن و انس برخوردار از آزادى و اختیارند. (و لو شاء ربک ما فعلوه فذرهم و ما یفترون)

۲۰- جلوگیرى نکردن از ستیز دشمنان با پیامبر (ص) از مظاهر ربوبیت الهى و موجب رشد و تربیت است. (و لو شاء ربک ما فعلوه)

۲۱- پیامبر (ص) موظف به مبارزه منفى با مشرکان مکه از راه بى اعتنایى به شبهات و دروغپردازیهاى آنان است. (و لو شاء ربک ما فعلوه فذرهم و ما یفترون) رها کردن مشرکان و اعتنا نکردن به گفته هاى آنان نوعى مبارزه منفى است که خداوند پیامبر (ص) را به آن فرمان مى دهد.

۲۲- وانهادن دشمنان حق ناپذیر و بى اعتنایى به دروغپردازیهاى آنان فرمان الهى است. (فذرهم و ما یفترون)

۲۳- دروغپردازى و افترا، شیوه تبلیغات دشمنان انبیاست. (فذرهم و ما یفترون)

۲۴- روى عن أبى جعفر (ع) فى معنى قوله: «یوحى بعضهم إلى بعض» إن الشیاطین یلقى بعضهم بعضا فیلقى الیه ما یغوى به الخلق ... .(۱) از امام باقر (ع) درباره «یوحى بعضهم ...» روایت شده است: بعضى از شیاطین با بعض دیگر ملاقات و آنچه باعث گمراه کردن مردم است، به آنان مى آموزند ... .

موضوعات مرتبط

• انبیا: ارتباط دشمنان انبیا ۱۲; افتراهاى دشمنان انبیا ۲۳; تاریخ انبیا ۲; دروغگویى دشمنان انبیا ۲۳; دشمنان انبیا ۱; مبارزه با انبیا ۱۴
• انسان: عمل انسان ۱۷
• تاریخ: آثار علم به تاریخ ۳; فواید تاریخ ۳
• تبلیغ: عوامل مؤثر در تبلیغ ۱۵
• تربیت: عوامل مؤثر در تربیت ۲۰
• جنّیان: اراده جنّیان ۷; اعمال جنّیان ۱۷; حیات جنّیان ۷; شعور جنّیان ۷
• حق: مبارزه حق و باطل ۲
• خدا: اوامر خدا ۲۲; ربوبیت خدا ۲۰; سنتهاى خدا ۱; محدوده مشیّت خدا ۱۷; مشیّت خدا ۱۸
• دروغگویان:۲۲
• دشمنان: افتراهاى دشمنان ۲۲; بى اعتنایى به دشمنان ۲۲; دروغگویى دشمنان ۲۲; روش تبلیغ دشمنان ۲۳
• دشمنى: با انبیا ۱، ۱۸; با محمّد (ص) ۲۰
• رشد: عوامل رشد ۲۰
• سخن: آرایش سخن ۱۵
• شیاطین: آزادى شیاطین ۱۸; آزادى شیاطین انسى ۱۹; آزادى شیاطین جنى ۱۹; ارتباط شیاطین ۹، ۱۱، ۱۳; اغواگرى شیاطین ۱۱; اغواگرى شیاطین انسى ۱۴; اغواگرى شیاطین جنى ۱۴; القائات شیاطین ۹; تعلیم شیاطین ۱۳، ۲۴; دشمنى شیاطین ۱۸; روش برخورد شیاطین ۱۰، ۱۴; شیاطین انسى ۱، ۴، ۸، ۹; شیاطین جنى ۱، ۸، ۹; مبارزه با شیاطین انسى ۶; مبارزه با شیاطین جنى ۶; مکر شیاطین ۱۰; مکر شیاطین انسى ۱۶; مکر شیاطین جنى ۱۶; ملاقات شیاطین ۲۴; نقش شیاطین ۲۴; وسوسه شیاطین ۱۰; هنر شیاطین ۱۴، ۱۶
• کافران: حق ناپذیر ۴; کافران لجوج ۴
• گمراهى: عوامل گمراهى ۲۴
• محمّد (ص): آزادى دشمنان محمّد (ص) ۲۰; دلدارى به محمّد (ص) ۵; رفع نگرانى محمّد (ص) ۵; سیره مبارزه محمّد (ص) ۲۱; لجاجت دشمنان محمّد (ص) ۵; مبارزه محمّد (ص) ۶; مبارزه منفى محمّد (ص) ۲۱; محمّد (ص) و مشرکان مکه ۲۱; مسؤولیت محمّد (ص) ۲۱
• مشرکان مکه: بى اعتنایى به مشرکان مکه ۲۱; دروغگویى مشرکان مکه ۲۱; مبارزه با مشرکان مکه ۲۱
• هدایت: عوامل هدایت ۳
• هشیارى: در برابر شیاطین ۱۶
• هنر: سوء استفاده از هنر ۱۴