روایت:من لايحضره الفقيه جلد ۳ ش ۶۴۰

آدرس: من لا يحضره الفقيه، جلد ۳، كِتَابُ الْمَعِيشَة

روي الحسن بن محبوب عن اسحاق بن عمار قال :

وَ قُلْتُ‏ لِأَبِي عَبْدِ اَللَّهِ ع‏ مَا تَقُولُ فِي رَجُلٍ يَهَبُ لِعَبْدِهِ أَلْفَ دِرْهَمٍ أَوْ أَقَلَّ أَوْ أَكْثَرَ فَيَقُولُ حَلِّلْنِي مِنْ ضَرْبِي إِيَّاكَ أَوْ مِنْ كُلِّ مَا كَانَ مِنِّي إِلَيْكَ أَوْ مِمَّا أَخَفْتُكَ وَ أَرْهَبْتُكَ فَيُحَلِّلُهُ وَ يَجْعَلُهُ فِي حِلٍّ رَغْبَةً فِيمَا أَعْطَاهُ ثُمَّ إِنَّ اَلْمَوْلَى بَعْدُ أَصَابَ اَلدَّرَاهِمَ اَلَّتِي أَعْطَاهُ فِي مَوْضِعٍ قَدْ وَضَعَهَا فِيهِ اَلْعَبْدُ فَأَخَذَهَا اَلْمَوْلَى أَ حَلاَلٌ هِيَ لَهُ فَقَالَ لاَ فَقُلْتُ لَهُ أَ لَيْسَ اَلْعَبْدُ وَ مَالُهُ لِمَوْلاَهُ قَالَ لَيْسَ هَذَا ذَاكَ‏ ثُمَّ قَالَ ع قُلْ لَهُ فَلْيَرُدَّهَا عَلَيْهِ فَإِنَّهُ لاَ يَحِلُّ لَهُ فَإِنَّهُ اِفْتَدَى بِهَا نَفْسَهُ مِنَ اَلْعَبْدِ مَخَافَةَ اَلْعُقُوبَةِ وَ اَلْقِصَاصِ‏ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ فَقُلْتُ لَهُ فَعَلَى اَلْعَبْدِ أَنْ يُزَكِّيَهَا إِذَا حَالَ عَلَيْهَا اَلْحَوْلُ قَالَ لاَ إِلاَّ أَنْ يَعْمَلَ لَهُ بِهَا وَ لاَ يُعْطَى اَلْعَبْدُ مِنَ اَلزَّكَاةِ شَيْئاً

ترجمه

‏محمد جواد غفارى, من لا يحضره الفقيه - جلد ۴ - ترجمه على اكبر و محمد جواد غفارى و صدر بلاغى, ۳۱۳

اسحاق بن عمّار گويد: به امام صادق عليه السّلام عرض كردم: چه مى‏فرمائيد در اين مورد كه شخصى به غلامش هزار درهم- يا كمتر از هزار درهم يا بيشتر- مى‏بخشد و بدو مى‏گويد: از اينكه ترا آزرده‏ام، يا از هر ناروائى كه از من نسبت به تو صادر شده است، يا از اينكه ترا ترسانده‏ام يا رنجانده‏ام مرا حلال كن، پس بنده وى را حلال مى‏كند بواسطه آن مالى كه بدو بخشيده است، سپس آن مولى مالى را كه به غلام بخشيده در مكانى كه غلام نهاده، مى‏يابد و آن را براى خود برمى‏گيرد، آيا اين براى او حلال است؟ فرمود: نه: عرض كردم: آيا نه اينست كه بنده و هر چه دارد از آن مولاى اوست؟ فرمود اين آن مورد نيست، سپس فرمود: به او بگو آن وجه را به غلام بازگرداند زيرا آن بر وى حلال نيست چون جان خود را با آن از آتش دوزخ و قصاص در قيامت خريدارى كرده است. گويد: عرض كردم: آيا بر آن بنده است كه اگر سال بر آن مال گذشت زكات بايد بدهد؟ فرمود: نه، مگر اينكه با آن كارى براى او كرده باشند و بنده را از زكات چيزى نمى‏دهند.