روایت:الکافی جلد ۱ ش ۴۱۱

آدرس: الكافي، جلد ۱، كِتَابُ التَّوْحِيدِ

محمد بن يحيي عن احمد بن محمد بن عيسي عن الحسين بن سعيد عن بعض اصحابنا عن عبيد بن زراره قال حدثني حمزه بن حمران قال :

سَأَلْتُ‏ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ ع‏ عَنِ اَلاِسْتِطَاعَةِ فَلَمْ يُجِبْنِي‏ فَدَخَلْتُ عَلَيْهِ دَخْلَةً أُخْرَى فَقُلْتُ أَصْلَحَكَ اَللَّهُ إِنَّهُ قَدْ وَقَعَ فِي قَلْبِي مِنْهَا شَيْ‏ءٌ لاَ يُخْرِجُهُ إِلاَّ شَيْ‏ءٌ أَسْمَعُهُ مِنْكَ‏ قَالَ فَإِنَّهُ لاَ يَضُرُّكَ‏ مَا كَانَ فِي قَلْبِكَ‏ قُلْتُ أَصْلَحَكَ اَللَّهُ إِنِّي أَقُولُ إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لَمْ يُكَلِّفِ اَلْعِبَادَ مَا لاَ يَسْتَطِيعُونَ‏ وَ لَمْ يُكَلِّفْهُمْ إِلاَّ مَا يُطِيقُونَ‏ وَ أَنَّهُمْ لاَ يَصْنَعُونَ شَيْئاً مِنْ ذَلِكَ إِلاَّ بِإِرَادَةِ اَللَّهِ وَ مَشِيئَتِهِ وَ قَضَائِهِ وَ قَدَرِهِ‏ قَالَ فَقَالَ هَذَا دِينُ اَللَّهِ اَلَّذِي أَنَا عَلَيْهِ وَ آبَائِي‏ أَوْ كَمَا قَالَ‏

ترجمه

کمره ای, اصول کافی ترجمه کمره ای جلد ۱, ۴۶۳

حمزة بن حمران گويد: از امام صادق (ع) استطاعت را پرسيدم و به من پاسخ نداد، بار ديگر حضورش شرفياب شدم و گفتم: أصلحك الله به راستى راجع به استطاعت چيزى در دل من گره شده كه جز سخنى كه از شما بشنوم آن را بيرون نكند و نگشايد، فرمود: آنچه در دل دارى به تو زيانى ندارد، گفتم: أصلحك الله براستى من مى‏گويم محققا خداى تبارك و تعالى به بندگان تكليف بى‏استطاعت نكرده و آنها را دستورى نداده كه از عهده برنيايند و باز هم مردم كارى از اين قبيل نكنند مگر به اراده و مشيت و قضاء و قدر خدا، گويد: فرمود: اين است همان دين خدا كه من و پدرانم بر آنيم، يا به تعبير ديگر فرمود.

مصطفوى‏, اصول کافی ترجمه مصطفوی جلد ۱, ۲۲۸

حمزة بن حمران گويد: از امام صادق (ع) راجع باستطاعت پرسيدم، جوابم نفرمود، بار ديگر خدمتش رسيدم و عرضكردم: اصلحك اللَّه- راجع باستطاعت مطلبى بقلبم در آمده كه جز آنچه از شما بشنوم خارجش نكند. حضرت فرمود: آنچه در دلت باشد بتو زيان نرساند (زيرا من از آن آگاهم و يا چون نزد من بپرسش آمده‏اى) عرضكردم- اصلحك اللَّه- من ميگويم: خداى تبارك و تعالى بندگانش را تكليف نميكند بچيزى كه استطاعت ندارند و نه بچيزى كه طاقت ندارند، و چيزى را جز باراده و خواست و قضاء و قدر خدا انجام ندهند، فرمود، همين است آن دينى كه من و پدرانم برآنيم- يا مانند اين تعبير را فرمود.

محمدعلى اردكانى, تحفة الأولياء( ترجمه أصول كافى) - جلد ۱, ۵۰۹

محمد بن يحيى روايت كرده است از احمد بن محمد بن عيسى، از حسين بن سعيد، از بعضى از اصحاب ما، از عبيد بن زراره كه گفت: حديث كرد مرا حمزة بن حمران و گفت كه: از امام جعفر صادق عليه السلام سؤال كردم از استطاعت و توانايى بندگان و آن حضرت مرا جواب نفرمود، بعد از آن در نوبت ديگر كه بر آن حضرت داخل شدم، عرض كردم كه: خدا امور تو را به اصلاح آورد، در دل من از استطاعت چيزى واقع شده كه آن را از دل من بيرون نمى‏كند، مگر چيزى كه آن را از تو بشنوم. حضرت فرمود كه: «آنچه در دل تو است، تو را ضرر نمى‏رساند». عرض كردم كه: خدا تو را به اصلاح آورد، من مى‏گويم كه: خداى تبارك و تعالى بندگان را تكليف نفرموده به چيزى كه نتوانند آن را به جا آورند، و ايشان را تكليف نفرموده مگر آنچه را كه طاقت و توانايى دارند. و مى‏گويم كه ايشان چيزى از آن را نمى‏كنند، مگر به اراده و مشيت و قضا و قدر خدا. حمزه مى‏گويد كه: بعد از آن‏كه من اعتقاد خويش را عرض كردم، باب در بيان لزوم و تعريف حجت بر خدا حضرت فرمود كه: «اين، دين خدا است كه من و پدران من بر آنيم» يا مثل اين را فرمود.