سبإ ١٢

وَ لِسُلَيْمَانَ‌ الرِّيحَ‌ غُدُوُّهَا شَهْرٌ وَ رَوَاحُهَا شَهْرٌ وَ أَسَلْنَا لَهُ‌ عَيْنَ‌ الْقِطْرِ وَ مِنَ‌ الْجِنِ‌ مَنْ‌ يَعْمَلُ‌ بَيْنَ‌ يَدَيْهِ‌ بِإِذْنِ‌ رَبِّهِ‌ وَ مَنْ‌ يَزِغْ‌ مِنْهُمْ‌ عَنْ‌ أَمْرِنَا نُذِقْهُ‌ مِنْ‌ عَذَابِ‌ السَّعِيرِ

ترجمه

و برای سلیمان باد را مسخّر ساختیم که صبحگاهان مسیر یک ماه را می‌پیمود و عصرگاهان مسیر یک ماه را؛ و چشمه مس (مذاب) را برای او روان ساختیم؛ و گروهی از جنّ پیش روی او به اذن پروردگارش کار می‌کردند؛ و هر کدام از آنها که از فرمان ما سرپیچی می‌کرد، او را عذاب آتش سوزان می‌چشاندیم!

|و باد را مسخر سليمان كرديم كه [سير] صبحگاهش [مسير] يك ماه و عصرگاهش [نيز مسير] يك ماه بود، و چشمه مس مذاب را براى او روان ساختيم، و عده‌اى از جنّ به فرمان پروردگارشان پيش روى او كار مى‌كردند، و هر كه از آنها از دستور ما سر بر مى‌تافت، از عذاب سوزان ب

و باد را براى سليمان [رام كرديم:] كه رفتن آن بامداد، يك ماه، و آمدنش شبانگاه، يك ماه [راه‌] بود، و معدن مس را براى او ذوب [و روان‌] گردانيديم، و برخى از جن به فرمان پروردگارشان پيش او كار مى‌كردند، و هر كس از آنها از دستور ما سر برمى‌تافت، از عذاب سوزان به او مى‌چشانيديم.

و باد را مسخّر سلیمان ساختیم که (بساطش را) صبحگاه یک ماه راه می‌برد و عصر یک ماه، و معدن مس گداخته (یا نفت یا معادن دیگر) را برای او جاری گردانیدیم، و برخی از دیوان به اذن پروردگار در حضورش به خدمت می‌پرداختند و از آنها هر که سر از فرمان ما بپیچد عذاب آتش سوزانش می‌چشانیم.

و باد را برای سلیمان [مسخّر و رام کردیم]، که رفتن صبح گاهش [به اندازه] یک ماه و رفتن شام گاهش [به اندازه] یک ماه بود؛ و چشمه مس را برای او روان ساختیم، و گروهی از جن به اذن پروردگارش نزد او کار می کردند، و هر کدام از آنان از فرمان ما سرپیچی می کرد از عذاب سوزان به او می چشاندیم.

و باد را مسخّر سليمان كرديم. بامدادان يك ماهه راه مى‌رفت و شبانگاه يك ماهه راه. و چشمه مس را برايش جارى ساختيم و گروهى از ديوها به فرمان پروردگارش برايش كار مى‌كردند و هر كه از آنان سر از فرمان ما مى‌پيچيد به او عذاب آتش سوزان را مى‌چشانيديم.

و برای سلیمان باد را [رام گردانیدیم‌]، که سیر بامدادیش یکماهه راه و سیر شامگاهیش یکماهه راه بود، و برای او چشمه مس [گداخته و جوشان‌] را روان ساختیم، و از جنیان گروهی در نزد او و به اذن پروردگارش کار می‌کردند، و هر کدام از آنان که از فرمان ما سرپیچید، به او از عذاب آتش [دوزخ‌] می‌چشانیم‌

و باد را براى سليمان [رام كرديم‌]، كه بامدادان يك ماهه راه مى‌پيمود و شبانگاه يك ماهه راه مى‌پيمود. و چشمه مس [گداخته‌] را براى او روان ساختيم، و از ديوان كسانى بودند كه به فرمان پروردگارش پيش او كار مى‌كردند و هر كه از فرمان ما كجروى مى‌كرد- فرمان سليمان نمى‌برد- او را از عذاب آتش افروخته مى‌چشانديم.

باد را مسخّر سلیمان کردیم که صبحگاهان مسیر یک ماه را می‌پیمود، و شامگاهان مسیر یک ماه را. و چشمه‌ی مس مذاب را برای او روان ساختیم، و پروردگارش گروهی از جنّیان را رام او کرده و در پیش او کار می‌کردند و اگر یکی از آنها از فرمان ما سرپیچی می‌کرد (و به سخن سلیمان گوش نمی‌داد، کیفرش می‌دادیم و) از آتش سوزان بدو می‌چشاندیم.

و باد را برای سلیمان (راهوار کردیم). رفتن آن بامدادان، یک ماه و آمدنش عصر‌گاهان، یک ماه (راه) بود. و معدن مس را برای او روان گردانیدیم و برخی از جنّیان به فرمان پروردگارشان پیش او کار می‌کردند، در حالی‌که هر کس از آنان از دستورمان سر برتابد، از عذاب شعله‌ور سوزان به او می‌چشانیم.

و برای سلیمان باد را پیشینش یک ماه و پسینش یک ماه و روان (ذوب) ساختیم برایش چشمه مس را و از پریان آنان را که کار می‌کردند پیش رویش به دستور پروردگار او و آنکو کجروی می‌کرد از ایشان از فرمان ما می‌چشاندیمش از عذابی سوزان‌

سبإ ١١	آیه ١٢	سبإ ١٣
سوره : سوره سبإ نزول : ١٠ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٣٢ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«الرّیحَ»: باد. مفعول فعل محذوف (سَخَّرْنا) است (نگا: ص / ). «غُدُوُّها»: بامدادان آن. مراد حرکت باد از صبح تا ظهر است. «رَوَاحُهَا»: شامگاهان آن. مراد حرکت باد به هنگام برگشت از ظهر تا شب است. باد چگونه دستگاه سلیمان - اعم از تخت یا فرش او - را به حرکت درمی‌آورده است، بر ما روشن نیست. «أَسَلْنَا»: جاری ساختیم. از ماده (سَیَلان). «عَیْنَ»: چشمه. مراد معدن است. «الْقِطْرِ»: مس مذاب (نگا: کهف / ). «بِإِذْنِ رَبِّهِ»: به فرمان پروردگارش. مراد این است که خدا ایشان را مسخر و مطیع سلیمان کرد. «یَزِغْ»: منحرف و کج شود. یعنی بر سلیمان عصیان و طغیان کند.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ لِسُلَيْمَانَ‌ الرِّيحَ‌ عَاصِفَةً... (۲)

آتُونِي‌ زُبَرَ الْحَدِيدِ حَتَّى‌ إِذَا... (۲)

تفسیر

• آيات ۱۰ - ۲۱، سوره سباء
• بيان آيات مربوط به نعمت هايى كه خداوند به داوود و سليمان (عليه السلام ) داده موهبتفرموده بود
• كوهها و مرغان به امر خدا مسخر داود(ع ) بودند
• بيان موهبت هاى الهى به حضرت سليمان (ع )
• اشاره به مرگ سليمان (ع ) در حالى كه به عصاى خود تكيه داده بود
• داستان قوم ((سباء)) كه متنعم بودند و كفران نمودند و هلاك و نابود گشتند
• قوم سبا خود پيشنهاد عذاب مى دهند!
• پيروى از شيطان اختيارى بوده و معيارى براى تميز مؤ من به آخرت از شاك در آن است
• بحث روايتى (روايتى در باره مواهب خداوند به داوود و سليمان (عليه السلام ) و داستانقوم سباء)

• آيه و ترجمه
• تفسير:
• نكته ها
• ۱ - دور نمائى از زندگانى عبرت انگيز سليمان (عليهالسلام ).
• ۲ - چرا مرگ سليمان مدتى مكتوم ماند؟
• ۳ - چهره سليمان در قرآن و تورات كنونى ؟
• ۴ - شكرگزاران واقعى اندكند

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - خداوند، عطاکننده فضیلت هایى براى سلیمان(ع) (و لقد ءاتینا داود منّا فضلاً ... و لسلیمن) «لسلیمان» عطف به «داود» در آیه قبل و متعلق به فعل محذوف «سخّرنا» است.

۲ - مسخّر و رام شدن باد براى سلیمان(ع) از جانب خداوند (و لسلیمن الریح) «الریح» عطف به «الحدید» در آیه قبل است و منظور از آن - به تناسب مقام - مسخّر بودن باد براى سلیمان(ع) است.

۳ - مسخّر بودن باد براى سلیمان(ع)، فضیلتى اعطا شده از جانب خدا براى او (و لقد ءاتینا ... فضلاً ... و لسلیمن الریح)

۴ - بادِ تحت امر سلیمان(ع)، مسیر دو ماهه رفت و برگشت را در یک روز طى مى کرد. (و لسلیمن الریح غدوها شهر و رواحها شهر) «غدوّ» در لغت به رفتن در طرف صبح آمده (المنجد) و «رواح» استعاره براى رفتن از ظهر به بعد است (مفردات راغب).

۵ - دیگ هاى بزرگى براى ذوب مس جهت ساختن ابزار مسى، در اختیار سلیمان(ع) قرار داشت. (و أسلنا له عین القطر) «عین» در آیه به معناى حقیقى آن (چشمه) نیست; بلکه معناى کنایى آن مورد نظر است; یعنى، ظرف هاى بزرگى که مذاب مس داخل آنها بوده و از آن تعبیر به «عین» شده است.

۶ - خداوند، ماده مس را به گونه اى قرار داده که با ذوب شدن به جریان درمى آید. (و أسلنا له عین القطر) «أسلنا» از «اسالة» به معناى سیلان و جریان است.

۷ - فراهم آمدن امکانات ذوب مس براى سلیمان(ع)، از عطایاى خدا به آن حضرت (و لقد ءاتینا ... فضلاً ... و لسلیمن ... و أسلنا له عین القطر)

۸ - وجود صنعت مسگرى در دوران سلیمان(ع) (و أسلنا له عین القطر) «قطر» به معناى نوعى مس مذاب است (مفردات راغب و المنجد). گفتنى است که «اسالة» (مصدر «أسلنا») به معناى سیلان و جریان است و کاربر آن در اشیاى جامد، معناى ذوب را افاده مى کند.

۹ - گروهى از جنیان، مسخّر سلیمان(ع) و تحت اختیار او بودند. (و لسلیمن ... و من الجنّ من یعمل بین یدیه بإذن ربّه)

۱۰ - جنّیان تحت امر و اطاعت سلیمان(ع)، با فرمان خدا به تسخیر او درآمده بودند. (و لسلیمن ... و من الجنّ من یعمل بین یدیه بإذن ربّه)

۱۱ - مسخّر و رام بودن جنّیان براى سلیمان(ع)، از عطایاى خدا به آن حضرت (و لقد ءاتینا فضلاً ... و لسلیمن ... و من الجنّ من یعمل بین یدیه)

۱۲ - ربوبیت خداوند، مقتضى تحت اختیار درآوردن جنّیان براى سلیمان(ع) (و من الجنّ من یعمل بین یدیه بإذن ربّه)

۱۳ - تهدید شدن جنیانِ در خدمت سلیمان(ع) به عذاب با آتش از سوى خداوند، در صورت سرپیچى از فرمان آن حضرت (و من الجنّ من یعمل بین یدیه ... و من یزغ منهم عن أمرنا نذقه من عذاب السعیر)

۱۴ - در خدمت سلیمان(ع) بودن گروهى از جنّیان، براساس تکلیف الهى بود. (و من الجنّ من یعمل بین یدیه ... و من یزغ منهم عن أمرنا نذقه) از تهدید به عذاب جنّیان در خدمت سلیمان(ع)، استفاده مى شود که آنان موظف به انجام چنین کارى بوده اند.

۱۵ - جنّیان ، موجوداتى مکلف به انجام تکلیف از سوى خداوند (و من الجنّ من یعمل بین یدیه ... و من یزغ منهم عن أمرنا نذقه من عذاب السعیر)

۱۶ - جنّیان ، موجوداتى مختار و توانمند بر سرپیچى از فرمان خداوند (و من یزغ منهم عن أمرنا نذقه)

۱۷ - جنّیان ، در صورت تخلف از انجام تکلیف، کیفر خواهند شد. (و من یزغ منهم عن أمرنا نذقه)

۱۸ - امکان تسخیر جنّیان به وسیله انسان ها (و من الجنّ من یعمل بین یدیه بإذن ربّه) چنانچه «من یعمل» عطف به «الریح» باشد، مفید این معنا خواهد بود که جنیان به منظور کار کردن به تسخیر سلیمان(ع) درآمده بودند. بنابراین، استفاده مى شود که امکان تسخیر جنّیان وجود دارد.

۱۹ - جنّیان، موجوداتى با شعور و فهم و توانمند بر انجام کارها (و من الجنّ من یعمل بین یدیه بإذن ربّه)

موضوعات مرتبط

• باد: منشأ تسخیر باد ۲
• تمدن: تاریخ تمدن ۸
• جن: اختیار جن ۱۶; تسخیر جن ۱۸; تکلیف جن ۱۴، ۱۵; شعور جن ۱۹; عصیان جن ۱۶; قدرت جن ۱۹; کیفر جن ۱۷
• خدا: آثار ربوبیت خدا ۱۲; افعال خدا ۲; اوامر خدا ۱۰; تهدیدهاى خدا ۱۳
• سلیمان(ع): تسخیر باد براى سلیمان(ع) ۲، ۳، ۴; تسخیر جن براى سلیمان(ع) ۹، ۱۱; تهدید جنیان سلیمان(ع) ۱۳; فضایل سلیمان(ع) ۳، ۷، ۱۱; قصه سلیمان(ع) ۴، ۵، ۱۳، ۱۴; منشأ تسخیر جن براى سلیمان(ع) ۱۰، ۱۲، ۱۴; منشأ فضایل سلیمان(ع) ۱; نعمتهاى سلیمان(ع) ۳، ۷
• صنعت: تاریخ صنعت ۸
• عذاب: تهدید به عذاب ۱۳
• عصیان: کیفر عصیان از سلیمان(ع) ۱۳
• لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۱، ۱۱
• مس: ذوب مس ۵، ۶، ۷; ذوب مس در دوران سلیمان(ع) ۸; ویژگیهاى مس ۶