الزمر ١

تَنْزِيلُ‌ الْکِتَابِ‌ مِنَ‌ اللَّهِ‌ الْعَزِيزِ الْحَکِيمِ‌

ترجمه

این کتابی است که از سوی خداوند عزیز و حکیم نازل شده است.

فرو فرستادن [اين‌] كتاب از جانب خداى شكست ناپذير حكيم است

نازل شدن [اين كتاب‌] از جانب خداى شكست‌ناپذير سنجيده‌كار است.

این کتاب (عظیم الشّأن قرآن) از جانب خدای مقتدر حکیم نازل گردیده است.

[این] کتاب نازل شده از سوی خدای توانای شکست ناپذیر و حکیم است.

نازل شدن اين كتاب از جانب خداى پيروزمند حكيم است.

کتابی است که از سوی خداوند پیروزمند فرزانه فرو فرستاده شده است‌

فرو فرستادن اين كتاب از سوى خداوند تواناى بى‌همتا و داناى با حكمت است.

نزول کتاب (قرآن) از سوی خداوند باعزّت و باحکمت انجام پذیرفته است.

فرو فرستادن (این کتاب) از جانب خدای عزیز حکیم است.

فرستادن نامه از نزد خدای عزتمند حکیم‌

سوره الزمر	آیه ١	الزمر ٢
سوره : سوره الزمر نزول : ١ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٦ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«تَنزِیلُ»: (نگا: شعراء / سجده / یس / .

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ إِنَّهُ‌ لَتَنْزِيلُ‌ رَبِ‌... (۱) لاَ يَأْتِيهِ‌ الْبَاطِلُ‌ مِنْ‌... (۲)

نَزَلَ‌ بِهِ‌ الرُّوحُ‌ الْأَمِينُ‌ (۱) عَلَى‌ قَلْبِکَ‌ لِتَکُونَ‌ مِنَ‌... (۰) بِلِسَانٍ‌ عَرَبِيٍ‌ مُبِينٍ‌ (۰) إِنَ‌ الَّذِينَ‌ کَفَرُوا بِالذِّکْرِ... (۲)

تفسیر

---

• آيات ۱ - ۱۰ سوره زمر
• محتواى كلى سوره مباركه زمر و زمينه نزول آن
• اشاره به معناى انزال و تنزيل قرآن كريم
• معناى اينكه دين خالص براى خداست
• بيان مبناى اعتقادى بت پرستان درباره عبادت ارباب و آلهه و مقصود از اينكه آنان غير خدارا اولياءاتخاذ كرده اند
• تقرير احتجاج بر ردّ و نفى فرزند گرفتن خدا براى خود چه فرزندى حقيقى و چهاعتبارى در آيه : لوارادالله يتخذولدا لا صطفى مما يخلق مايشاء...
• احتجاج بر وحدت خداوند در الوهيت و ربوبيت ، با بيان انحصار خلق و تدبير در اوعزوجل
• تفسير آيه : و ان تكفروا فان الله غنى عنكم ولايرضى لعباده الكفر و ان تشكروايرضه لكم ... كه راجع به كفران نعمت و شكر آن است
• گفتارى در معناى خشم و رضاى خدا
• انسان بالفطره خداشناس است و در حال اضطرار رو به اوست ولى درحال تنعم و خوشى ، غافل از او
• برابر نبودن انسان متنعم غافل از خدا با مؤ من متهجد، و عدم تساوى عالم به خدا باجاهل به او
• صابران اجر بى حساب در پيش رو دارند
• رواياتى درباره اخلاص ، الذين يعلمون ، و شاءننزول آيه : امن هو قانت ...، و اجر صابران

---

• تفسیر آیات

تفسیر نور (محسن قرائتی)

---

تَنْزِيلُ الْكِتابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ «1»

نزول (تدريجى) كتاب (بر تو) از جانب خداوند عزيز حكيم است.

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)

---

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‌

تَنْزِيلُ الْكِتابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ «1»

---

«1» ثواب الاعمال (چ بيروت 1403 ق) ص 142- 141.

جلد 11 - صفحه 218

تَنْزِيلُ الْكِتابِ‌: نازل نمودن قرآن بر حضرت محمد صلّى اللّه عليه و اله، مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ‌: از جانب خدائى كه غالب است بر تمام امور، دانا به همه افعال و اقوال.

تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)

---

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‌

تَنْزِيلُ الْكِتابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ «1» إِنَّا أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ فَاعْبُدِ اللَّهَ مُخْلِصاً لَهُ الدِّينَ «2» أَلا لِلَّهِ الدِّينُ الْخالِصُ وَ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِياءَ ما نَعْبُدُهُمْ إِلاَّ لِيُقَرِّبُونا إِلَى اللَّهِ زُلْفى‌ إِنَّ اللَّهَ يَحْكُمُ بَيْنَهُمْ فِي ما هُمْ فِيهِ يَخْتَلِفُونَ إِنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي مَنْ هُوَ كاذِبٌ كَفَّارٌ «3» لَوْ أَرادَ اللَّهُ أَنْ يَتَّخِذَ وَلَداً لاصْطَفى‌ مِمَّا يَخْلُقُ ما يَشاءُ سُبْحانَهُ هُوَ اللَّهُ الْواحِدُ الْقَهَّارُ «4»

خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ يُكَوِّرُ اللَّيْلَ عَلَى النَّهارِ وَ يُكَوِّرُ النَّهارَ عَلَى اللَّيْلِ وَ سَخَّرَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ كُلٌّ يَجْرِي لِأَجَلٍ مُسَمًّى أَلا هُوَ الْعَزِيزُ الْغَفَّارُ «5»

ترجمه‌

اين نازل نمودن كتابست از جانب خداوند غالب درست كردار

همانا ما فرستاديم بسوى تو كتابرا بحق پس بپرست خدا را با آنكه خالص‌كننده باشى براى او دين را

بدانيد كه براى خدا است دين خالص و آنها كه گرفتند غير از او خداوندگارانى ميگويند نمى‌پرستيم آنها را مگر براى آنكه نزديك كنند ما را بخدا نزديك نمودنى همانا خدا حكم ميكند ميانشان در آنچه آنها در آن اختلاف ميكنند همانا خدا هدايت نمى‌كند كسى را كه او دروغگوى ناسپاس است‌

اگر ميخواست خدا كه بگيرد فرزندى هر آينه برگزيده بود از آنچه مى‌آفريند آنچه را كه ميخواست منزّه است او او است خداى يگانه داراى قهر و غلبه‌

آفريد آسمانها و زمين را بحق ميپوشاند لباس شب را بر روز و ميپوشاند لباس روز را بر شب و رام گردانيد خورشيد و ماه را هر يك جارى ميگردد تا مدتى نامبرده بدانيد او است خداوند غالب آمرزنده.

تفسير

خداوند متعال در اينسوره مباركه بدوا فرموده نزول قرآن از خداوند ارجمند درست‌كردار است و بنابراين تنزيل مبتدا و من اللّه خبر است و محتمل است تنزيل خبر مبتداء محذوف باشد چنانچه ترجمه شد و بعدا ميفرمايد

---

جلد 4 صفحه 483

ما آنرا براستى و درستى و حق و حقيقت فرستاديم نه بدون غرض صحيح و بيهوده و بباطل و براى تذكر عموم بندگان به پيغمبر خود دستور داده كه عبادت كن خدا را از روى اخلاص بدون ريا و شرك و اغراض ديگرى بطوريكه دين تو منحصر بخداپرستى باشد و بدانكه دين خدا خالص از غير خدا است و دينى كه در آن شرك باشد بهر وجه كه باشد منسوب بحقّ و بامر خدا نميشود و مرضىّ الهى نيست و نبوده و نخواهد بود و آنكه بت‌پرستان مكّه ميگويند ما خداوند بزرگ را كه خالق آسمانها و زمين است قبول داريم و اينكه پرستش مينمائيم بتها را براى آنستكه آنها نزديك كنند ما را بخدا بنزديكى مخصوصى كه آنشفاعت است و خدا حكم ميكند ميان آنها و موحّدين در آنچه با هم در آن اختلاف مينمايند از توحيد و شرك يا حكم مينمايد بين اهل شرك در اختلافاتيكه مينمايند با يكديگر در امور دينى و انواع شرك آنها از خفى و جلى و اجلى و غيرها و هر كس را بقدر استحقاق عذاب ميفرمايد و قدر مشترك ميان همه آنستكه آنها دروغ ميگويند بتها هيچ كار از دستشان برنمى‌آيد و بعبادت آنها كفران نعمت خدا را مينمايند و خداوند توفيق نيل بسعادت و هدايت بدار كرامت خود را بآنها نميدهد در احتجاج از پيغمبر صلّى اللّه عليه و اله نقل نموده كه بمشركين عرب فرمود شما چرا عبادت ميكنيد بتها را گفتند براى آنكه آنها ما را بخدا نزديك كنند فرمود آيا آنها شنوا و مطيع و عبادت كننده پروردگارند تا شما براى تعظيم آنها مقرّب درگاه خدا شويد گفتند خير فرمود شما كسانى هستيد كه آن بتها را بدست خودتان تراشيده و ساخته‌ايد گفتند بلى فرمود پس اگر قدرت داشتند آنها سزاوارتر بود عبادت شما را نمايند از شما كه عبادت آنها را نمائيد وقتى كه امر نفرموده باشد شما را بتعظيم آنها كسيكه عارف است بمصالح و عواقب شما و حكيم است در آنچه شما را بآن تكليف ميفرمايد و نيز اينكه بعضى از مشركين عرب ميگويند ملائكه دختران خدايند و يهود ميگويند عزير پسر خدا است و نصارى ميگويند مسيح پسر خدا است تمام دروغ و افتراء بخدا است چون خداوند منزّه است از آنكه مجانسى از زن و فرزند داشته باشد و اگر ميخواست كسيرا بفرزندى از بندگان خود قبول نمايد باختيار آنها نميگذارد كه براى او فرزند اختيار نمايند خودش براى خود از مخلوقاتش‌

---

جلد 4 صفحه 484

هر كس را ميخواست بفرزندى اختيار مينمود ولى او حاجت بگرفتن زن و فرزند براى خود ندارد و مقام مقدّسش اجلّ از اين امور است چون او يگانه است مجانس و مشابه و عديل و نظيرى ندارد و منقسم نميشود در وجودى و نه در عقلى و نه در وهمى چنانچه در توحيد از امير المؤمنين عليه السّلام نقل نموده و قاهر و غالب بر تمام موجودات است خلق فرموده آسمانها و زمين را بحقّ نه بباطل و بمقتضاى حكمت نه بيهوده و عبث و شب و روز را بر گرد يكديگر ميگرداند يا هر يك را غالب بر ديگرى مينمايد و مسخّر فرموده خورشيد و ماه و ساير سيّارات را كه هر يك از آنها در مدار خود بامر او سير مينمايند تا مدّت معيّنى كه نهايت دور آنها يا روز قيامت باشد كه پايان سير آنها است و همه مقهور بقهر الهى خواهند شد و اينها براى آنستكه تمام موجودات بكمال لايق خود برسند و هر موجودى بقدر قابليّت خود از معرفت و نعمت بى‌منتهاى او كامياب و بهره‌مند گردد و عزّت و عظمت خداوند آشكار شود و براى اهل ايمان احيانا اگر خلل و فتورى در اطاعت و عبادت حقّ روى دهد بمغفرت و رحمت او تلافى و تدارك گردد.

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)

---

بِسم‌ِ اللّه‌ِ الرَّحمن‌ِ الرَّحِيم‌ِ

تَنزِيل‌ُ الكِتاب‌ِ مِن‌َ اللّه‌ِ العَزِيزِ الحَكِيم‌ِ «1»

نازل‌ كردن‌ كتاب‌ ‌اينکه‌ قرآن‌ مجيد ‌از‌ خداوند متعال‌ ‌است‌ ‌که‌ عزيز ‌است‌ ‌در‌ قوة و قدرت‌ و قهر و غلبه‌ و حكيم‌ ‌است‌ عالم‌ بحكم‌ و مصالح‌ ‌است‌ و تنزيل‌ قرآن‌ ‌از‌ روي‌ حكمت‌ و مصلحت‌ ‌است‌.

تَنزِيل‌ُ الكِتاب‌ِ ممكن‌ ‌است‌ مبتداء ‌باشد‌ و خبرش‌:

مِن‌َ اللّه‌ِ العَزِيزِ الحَكِيم‌ِ و ممكن‌ ‌است‌ خبر مبتداء محذوف‌ ‌باشد‌ ‌يعني‌ ‌هذا‌ تنزيل‌ الكتاب‌ و مِن‌َ اللّه‌ِ العَزِيزِ الحَكِيم‌ِ متعلق‌ بخبر ‌است‌ و مراتب‌ نزول‌ قرآن‌ و اطلاق‌ كتاب‌ ‌بر‌ قرآن‌ و اسامي‌ ‌آن‌ و معناي‌ عزيز و حكيم‌ مكرر ‌در‌ بسياري‌ ‌از‌ سور بيان‌ ‌شده‌ زائد ‌بر‌ ‌اينکه‌ احتياج‌ بتكرار نيست‌.

280

برگزیده تفسیر نمونه

---

]

(آیه 1)- این سوره با دو آیه در باره نزول قرآن مجید آغاز شده که در یک آیه مبدأ نزول قرآن یعنی ذات پاک خدا مطرح است، و در آیه دیگر محتوا و هدف قرآن.

نخست می‌گوید: «این کتابی است که از سوی خداوند عزیز و حکیم نازل شده است» (تَنْزِیلُ الْکِتابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ).

---

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - قرآن، کتابى الهى و آسمانى است; نه بشرى. (تنزیل الکتب من اللّه) تصریح و تأکید خداوند بر الهى بودن قرآن - با آن که ادعاى آورنده آن (پیامبراسلام) نیز همین بوده است - مى تواند به این خاطر باشد که تمامى مخالفان اسلام، این کتاب را بشرى و ساخته و پرداخته پیامبر(ص) مى دانستند.

۲ - کتابت و تدوین قرآن، پس از نزول آن در حیات پیامبر اسلام(ص) (تنزیل الکتب من اللّه) اطلاق کتاب (نوشته و نگارش یافته) بر قرآن، یا بدان جهت است که آیه هاى آن پس از نزول نوشته مى شده و یا توصیه اى است از جانب خداوند که باید به صورت نوشته درآید. هردو فرض، مى تواند گویاى برداشت یادشده باشد.

۳ - خداوند، عزیز (پیروز شکست ناپذیر) و حکیم (سنجیده کار) است. (اللّه العزیز الحکیم)

۴ - قرآن، جلوه عزت و حکمت خداوند (تنزیل الکتب من اللّه العزیز الحکیم) آمدن دو صفت عزت و حکمت خداوند، پس از یادآورى الهى بودن قرآن، مى تواند گویاى حقیقت یاد شده باشد.

۵ - قرآن، در عرصه فکر، اندیشه و... پیروزِ شکست ناپذیر و کتابى حکیمانه است. (تنزیل الکتب من اللّه العزیز الحکیم) برداشت بالا به خاطر این نکته است که چون خداوند، عزیز (پیروز شکست ناپذیر) و حکیم است; بنابراین سخن او نیز در عرصه خاصِ خود (فکر، اندیشه و...) چنین خواهد بود.

۶ - قرآن، مایه عزت انسان ها و آموزنده حکمت به آنان است. (تنزیل الکتب من اللّه العزیز الحکیم) تذکر این نکته که قرآن از منشأیى (خدایى) نازل گشته که داراى عزت و حکمت است، مى تواند گویاى این حقیقت باشد که قرآن کتابى عزت آفرین و حکمت آموز براى بشر است.

موضوعات مرتبط

• اسماء و صفات: حکیم ۳; عزیز ۳
• حکمت: منشأ تعلیم حکمت ۶
• خدا: نشانه هاى حکمت خدا ۴; نشانه هاى عزت خدا ۴۰
• عزت: عوامل عزت ۶
• قرآن: تاریخ قرآن ۲; جمع قرآن ۲; حکمت قرآن ۵; شکست ناپذیرى قرآن ۵; قرآن از کتب آسمانى ۱; کتابت قرآن ۲; منشأ نزول قرآن ۱; نقش قرآن ۴، ۶; وحیانیت قرآن ۱; ویژگیهاى قرآن ۵