مريم ١٦

وَ اذْکُرْ فِي‌ الْکِتَابِ‌ مَرْيَمَ‌ إِذِ انْتَبَذَتْ‌ مِنْ‌ أَهْلِهَا مَکَاناً شَرْقِيّاً

ترجمه

و در این کتاب (آسمانی)، مریم را یاد کن، آن هنگام که از خانواده‌اش جدا شد، و در ناحیه شرقی (بیت المقدس) قرار گرفت؛

|و در اين كتاب از مريم ياد كن، آن‌گاه كه از كسان خود در ناحيه شرقى [بيت المقدس‌] خلوت گزيد

و در اين كتاب از مريم ياد كن، آنگاه كه از كسان خود، در مكانى شرقى به كنارى شتافت.

و یاد کن در کتاب خود احوال مریم را آن‌گاه که از اهل خانه خویش کنار گرفته به مکانی به مشرق (بیت المقدس برای عبادت) روی آورد.

و در این کتاب [سرگذشتِ] مریم را یاد کن هنگامی که از خانواده اش [در] مکان شرقی کناره گرفت.

در اين كتاب مريم را ياد كن، آنگاه كه از خاندان خويش به مكانى رو به سوى برآمدن آفتاب، دورى گزيد.

و در کتاب از مریم یاد کن آنگاه که از خاندان خویش، در گوشه‌ای شرقی، کناره گرفت‌

و در اين كتاب، مريم را ياد كن آنگاه كه از كسان خويش در جايگاهى شرقى- از بيت المقدس- كناره گزيد.

(ای پیغمبر!) در کتاب (آسمانی قرآن، اندکی) از مریم سخن بگو: آن هنگام که در ناحیه‌ی شرقی (بیت‌المقدّس برای فراغت عبادت) از خانواده‌اش کناره گرفت.

و درکتاب، مریم را یاد کن، چون از کسانِ خود، به مکانی شرقی، به کناری افکنده شد.

و یاد کن در کتاب مریم را گاهی که برگرفت دور از خاندان خویش جایگاهی خاوری را

مريم ١٥	آیه ١٦	مريم ١٧
سوره : سوره مريم نزول : ٦ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١١ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«إِنتَبَذَتْ»: کناره گرفت. گوشه‌گیری کرد.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

فَتَقَبَّلَهَا رَبُّهَا بِقَبُولٍ‌... (۰)

تفسیر

• آيات ۱۶ - ۴۰ سوره مريم
• اشاره به شباهتهاى داستان يحيى و داستان عيسى (عليهما السلام )
• مراد از جمله : ((فاتخذت من دونهم حجابا((
• مقصود از روحى كه براى مريم (عليه السلام ) به صورت بشرمتمثل شد
• گفتارى در معناى تمثل
• نقد و بررسى چهار اشكال و شبهه اى كه پيرامون جبرئيل براى مريم مطرح شده است
• پاسخ به اشكال دوم درباره تمثل
• پاسخ به اشكالهاى سوم و چهارم
• حاصل سخن درباره حقيقت تمثل
• پناه بردن مريم به خدا و آگاهانيدن او به دارا شدن پسر شدن پسرى توسط جبرئيل
• حكايت وضع حمل مريم و اندوه و نگرانى او در اين خصوص
• حضرت عيسى (ع ) مادر خود را تسلى و دلدارى مى دهد
• سفارش به روزه سكوت گرفتن براى رهايى از زخم زبان مردم
• وجوم مختلف درباره لفظ ((كان (( در جمله : ((كيف نكلم من كان فى المهد صبيا((
• سخن گفتن عيسى (عليه السلام ) در گهواره با مردم :((قال انى عبدالله ...((
• تقرير حجتى بر نفى فرزند بودن عيسى (عليه السلام ) براى خدا
• توبيخ كسانى كه درباره عيسى (عليه السلام ) اختلاف كردند و گمراه گشتند، و تهديدآنان
• معناى جلمه (لكن الظالمون اليوم فى ظلال مبين )
• روز قيامت براى ظالمين روز حسرت است
• توضيحى درباره مراد از اينكه فرمود: ((انا نحن نرث الاءرض و من عليها...((
• بحث روايتى (رواياتى در ذيل آيات مربوط به مريم وحمل او به عيسى و تكلم عيسى در نوزادى و...)

• آيه و ترجمه
• تفسير:
• نكته ها:
• ۱ - منظور از روح خدا چيست ؟
• ۲ - ((تمثل )) چيست ؟

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- توجه ویژه به آیات سرگذشت مریم و تشریح داستان تولد عیسى در قرآن، وظیفه اى الهى بر عهده پیامبر(ص) (واذکر فى الکتب مریم) «اذکر» خطاب به پیامبر(ص) است. آن حضرت بدون دستور خاص نیز آیات نازل شده را در قرآن بیان مى کرد. هدف از تأکید بر ذکر این آیات، بیان اهمیت ماجراى باردارى مریم به عیسى و تأثیر عمیق آن در جامعه آن روز است.

۲- قرآن، در عصر رسول خدا(ص)مجموعه اى مدوّن بود. (واذکر فى الکتب) حرف «ال» در «الکتاب» عهد حضورى است و به کتاب موجود اشاره دارد.

۳- مریم(س) در آستانه حامله شدن به عیسى(ع)، در نزدیکى مسجدالاقصى، بستگانى داشت که در میان آنان به سر مى برد. إذ انتبذت من أهلها مکانًا شرقیًّا به قرینه «مکاناً قصیّاً» در آیه بیست و دوم که ناظر به مکان دومى است که مریم(س) برگزید، مکان شرقى مسجد الاقصى به منطقه مسکونى مردم نزدیک بوده است.

۳- مریم از خانواده خویش کناره گیرى کرد و در شرق مسجدالاقصى مستقر شد. (واذکر ... مریم إذ انتبذت من أهلها مکانًا شرقیًّا) «انتباذ» از ریشه «نبذ» و به معناى دورى جستن است. « «مکاناً شرقیّاً»; یعنى جایگاهى رو به شرق و چون حضرت مریم(س) وقف بر معبد(مسجدالاقصى) شده بود، مقصود مکانى در شرقِ مسجدالاقصى است.

۴- خویشاوندان مریم، در غیر جهت شرقى مسجد الاقصى سکونت داشتند. (انتبذت من أهلها مکانًا شرقیًّا)

۵- مریم(س) در آستانه حامله شدن به عیسى(ع)، در نزدیکى مسجدالاقصى، بستگانى داشت که در میان آنان به سر مى برد. (إذ انتبذت من أهلها مکانًا شرقیًّا) به قرینه «مکاناً قصیّاً» در آیه بیست و دوم که ناظر به مکان دومى است که مریم(س) برگزید، مکان شرقى مسجد الاقصى به منطقه مسکونى مردم نزدیک بوده است.

۶- در آیین مریم(س)، شرقِ خانه و یا معبد، مکانى مناسب تر براى عبادت بود. * (إذ انتبذت من أهلها مکانًا شرقیًّا) دلیل گوشه گیرى مریم(س) روشن نیست و در آیه شاهدى بر آن دیده نمى شود. برخى گفته اند: انگیزه او گزینش مکانى خلوت براى عبادت بوده است. انتخاب شرق مسجدالاقصى براى این منظور نشان شایستگى بیشتر جهت شرقى براى عبادت است. برخى دیگر انگیزه مریم را امرى از امور مربوط به زنان مى دانند که قرآن به عمد از آن سخن نگفته است. انتخاب نقطه شرقى - در این فرض - تنها به دلیل موقعیت مناسب آن براى منظور وى بوده و رجحانى شرعى نداشته است.

۷- مریم(س)، براى عبادت خویش، مکانى رو به شرق را برگزیده بود. * (إذ انتبذت من أهلها مکانًا شرقیًّا) «شرقى»; یعنى، به طرف مشرق (لسان العرب).

۸- پیدایش عارضه اى ناخوشایند در مریم(س)، وادارسازنده وى به انزوا و دورساختن خویش از مردم * (إذ انتبذت من أهلها) «نبذ»; یعنى دورافکندن چیزى بر اثر بى اعتنایى به آن و «إنتباذ»، یعنى گوشه گیرى کردن کسى که ارزش حضور خود نزد مردم را اندک و ناچیز مى بیند (مفردات راغب). برخى از احتمالاتى که در توجیه کناره گیرى مریم ذکر شده است - نظیر گذران ایام قاعدگى و مانند آن - با این معنا سازگار است.

موضوعات مرتبط

• ذکر: ذکر قصه عیسى(ع) ۱; ذکر قصه مریم(ع) ۱
• عبادت: آداب عبادت ۶; عبادت در شرق خانه ۶ ;عبادت رو به شرق ۷; نقش مکان عبادت ۶
• عبادتگاه: عبادت در شرق عبادتگاه ۶
• عیسى(ع): تبیین قصه عیسى(ع) ۱; ولادت عیسى(ع) ۱
• قرآن: تاریخ قرآن ۲; جمع قرآن ۲
• محمد(ص): قرآن در دوران محمد(ص) ۲; مسؤولیت محمد(ص) ۱
• مریم(ع): پناهگاه مریم(ع) ۳; تبیین قصه مریم(ع) ۱; جهت عبادتگاه مریم(ع) ۷; خویشاوندان مریم(ع) کنار مسجدالاقصى ۴، ۵; عزلت گزینى مریم(ع) ۳; عوامل عزلت گزینى مریم(ع) ۸ ; قصه مریم(ع) ۳، ۵، ۸; مریم(ع) کنار مسجدالاقصى ۵; مسکن خویشاوندان مریم(ع)۴، ۵; مسکن مریم(ع) ۵
• مسجدالاقصى: شرق مسجدالاقصى ۳