النحل ١٢٣

ثُمَ‌ أَوْحَيْنَا إِلَيْکَ‌ أَنِ‌ اتَّبِعْ‌ مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ‌ حَنِيفاً وَ مَا کَانَ‌ مِنَ‌ الْمُشْرِکِينَ‌

ترجمه

سپس به تو وحی فرستادیم که از آیین ابراهیم -که ایمانی خالص داشت و از مشرکان نبود- پیروی کن!

سپس به تو وحى كرديم كه از آيين ابراهيم حق گراى پيروى كن، و او از مشركان نبود

سپس به تو وحى كرديم كه: «از آيين ابراهيم حق‌گراى پيروى كن، [چرا كه‌] او از مشركان نبود.»

آن گاه بر تو وحی کردیم که (در دعوت به خداپرستی و توحید و بسط معارف الهی) آیین ابراهیم را تعقیب کن که پاک و یکتا پرست بود و هرگز به خدای یکتا شرک نیاورد.

آن گاه به تو وحی کردیم که از آیین [یکتاپرستیِ] ابراهیم حق گرا پیروی کن که از مشرکان نبود.

به تو نيز وحى كرديم كه: از آيين حنيف ابراهيم پيروى كن كه او از مشركان نبود.

سپس به تو وحی کردیم که از آیین ابراهیم پاکدین پیروی کن که از مشرکان نبود

سپس به تو وحى كرديم كه آيين ابراهيم حق‌گراى را پيروى كن، و او از مشركان نبود.

سپس (قرنها بعد از ابراهیم، تو را به پیغمبری برگزیدیم) و به تو وحی کردیم که از آئین ابراهیم پیروی کن که حقگرا (و دور از انحراف) بود و از زمره‌ی مشرکان نبود.

سپس فراسوی تو وحی کردیم که: « از آیین ابراهیم - در حالی که رویگردان از باطل بود - پیروی کن حال آنکه از مشرکان نبود.»

سپس وحی کردیم بسوی تو که پیروی کن آئین ابراهیم یکتاپرست را و نبود از شرک‌ورزان‌

النحل ١٢٢	آیه ١٢٣	النحل ١٢٤
سوره : سوره النحل نزول : ٧ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٣ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«مِلَّةَ»: دین. آئین.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ إِذِ ابْتَلَى‌ إِبْرَاهِيمَ‌ رَبُّهُ‌... (۰) قُلْ‌ صَدَقَ‌ اللَّهُ‌ فَاتَّبِعُوا... (۵) وَ مَنْ‌ أَحْسَنُ‌ دِيناً مِمَّنْ‌... (۳) إِنِّي‌ وَجَّهْتُ‌ وَجْهِيَ‌ لِلَّذِي‌... (۲) قُلْ‌ إِنَّنِي‌ هَدَانِي‌ رَبِّي‌... (۴) قُلْ‌ إِنَّنِي‌ هَدَانِي‌ رَبِّي‌... (۴)

وَ إِبْرَاهِيمَ‌ الَّذِي‌ وَفَّى‌ (۰)

تفسیر

• آيات ۱۱۲ - ۱۲۸،سوره نحل
• مثلى متضمن هشدار نسبت به كفران نعمت و زنهار از عذاب مترتب بر آن
• نكاتى كه از آيه : ((فكلوا مما رزقكم الله حلالا طيبا)) استفاده مى شود
• نهى از بدعت در دين در اين آيه
• تحريم طيبات براى بنى اسرائيل ناشى از ظلم خودشان و عقوبت خدا در برابر عصيانآنان بوده است
• در مغفرت و رحمت الهى بسوى همگان باز است
• بيان مراد از اينكه ابرهيم (ع ) يك امت بود
• ذكر اوصاف ابراهيم (ع ) كه آثار تدين به دين خنيف او است
• معناى آيه ((انما جعل السبت على الذين اختلفوا فيه ...)) و مقصود از اختلاف يهود در سبت
• وجوهى كه مفسرين درباره اختلاف مذكور در آيه گفته اند
• معناى ((حكمت ))، ((موعظه )) و ((مجادله ))
• مراد از موعظه حسنه و جدال احسن در آيه : ((ادع الىسبيل ربك بالحكمة و الموعظة الحسنة وجادلهم بالتى هى احسن ))
• وجه ترتيب در ذكر حكمت و موعظه و جدال در آيه و بيان ضعف سخن بعضى مفسرين دربارهآن
• فضيلت صبر بر آزار مشركين و امر به پيامبر(ص ) به اينكه صبر كند و خدا به اوصبر داده است
• (روايت در ذيل آيات : ((ضرب الله مثلا...))، ((ان ابراهيم كان امة ...))، ((ادعو الىسبيل ربك )) و ((ان عاقبتم فعاقبوا بمثل ما عوقبتم ...))

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- پیامبر(ص)، مأمور پیروى از آیین ابراهیم(ع) گردید. (ثمّ أوحینا إلیک أن اتّبع ملّة إبرهیم)

۲- لزوم پیروى از حضرت ابراهیم(ع)، در اجتناب از هرگونه انحراف و شرک (ثمّ أوحینا إلیک أن اتّبع ملّة إبرهیم)

۳- پیامبر(ص)، از آیین ابراهیم(ع) توسط وحى آگاه گردید. (ثمّ أوحینا إلیک أن اتّبع ملّة إبرهیم حنیفًا) برداشت فوق، مبتنى بر این نکته است که جمله «أن اتّبع ...» جمله تفسیریه باشد; یعنى، ما به تو وحى کردیم و محتواى وحى ما، همان آیین ابراهیم(ع) است.

۴- اسلام، آیینى ابراهیمى و مطابق و هماهنگ با معارف و تعالیم حضرت ابراهیم(ع) است. (اتّبع ملّة إبرهیم حنیفًا)

۵- موحد بودن ابراهیم(ع) و مبرّا بودنش از هرگونه کجى و افراط و تفریط، فلسفه و حکمت پیروى پیامبراسلام(ص) از آن حضرت (اتّبع ملّة إبرهیم حنیفًا) «حنیفاً» که حال براى «إبراهیم» است، به منزله تعلیل براى امر به متابعت است; یعنى، از آیین ابراهیم(ع) پیروى کن; چون او «حنیف» بوده است.

۶- ابراهیم(ع)، شخصیتى حق گرا و مبرّا از شرک و جدا از مرام مشرکان در همه عمر خویش (ملّة إبرهیم حنیفًا و ما کان من المشرکین)

۷- اعتقاد به مرام ابراهیمى(ع)، ناسازگار با هرگونه شرک به خدا (ملّة إبرهیم حنیفًا و ما کان من المشرکین) برداشت فوق، با توجه به این نکته است که عبارت «ما کان من المشرکین» تعریضى باشد به مشرکان مکه که از یک سو به حضرت ابراهیم(ع)، بنیان گذار کعبه، ارج مى نهادند، ولى از سوى دیگر شرک مىورزیدند.

۸- داشتن اندیشه و آیین درست و بى انحراف (توحیدى)، ویژگى اصلى و برجسته حضرت ابراهیم(ع) بود. (ملّة إبرهیم حنیفًا و ما کان من المشرکین) از اینکه خداوند از میان اوصاف چهارگانه اى که براى ابراهیم(ع) در آیات پیش بیان داشت، وصف «حنیف» را ملاک پیروى پیامبر(ص) از ایشان قرار داد، برداشت فوق به دست مى آید.

۹- اندیشه و مرام درست و بى انحراف، ملاک ارزشمندى انسانهاست. (اتّبع ملّة إبرهیم حنیفًا و ما کان من المشرکین)

۱۰- پیروى از مرام حنیف (معتدل و بى انحراف) ابراهیمى، دربردارنده نیکیهاى دنیوى و صلاح اخروى (و ءاتینه فى الدنیا حسنة و إنه فى الأخرة لمن الصلحین ... اتّبع ملّة إبرهیم حنیفًا)

موضوعات مرتبط

• ابراهیم(ع): آثار پیروى از دین ابراهیم(ع) ۱۰; ابراهیم(ع) و شرک ۶; اعتدال ابراهیم(ع) ۵; اهمیت دین ابراهیم(ع) ۱; پیروى از دین ابراهیم(ع) ۱، ۲; تنزیه ابراهیم(ع) ۵، ۶; توحید ابراهیم(ع) ۵، ۸; حق گرایى ابراهیم(ع) ۶; دین ابراهیم(ع) ۸; عقیده ابراهیم(ع) ۸; فلسفه پیروى از ابراهیم(ع) ۵; ویژگیهاى ابراهیم(ع) ۸; ویژگیهاى دین ابراهیم(ع) ۷
• ادیان: هماهنگى ادیان ۴
• ارزشها: ملاک ارزشها ۹
• اسلام: اسلام و دین ابراهیم(ع) ۴; حقیقت اسلام ۴
• انحراف: اجتناب از انحراف ۲
• تعقل: نقش تعقل صحیح ۹
• حسنات: زمینه حسنات دنیوى ۱۰
• دین: آثار پیروى از دین حنیف ۱۰
• شرک: اجتناب از شرک ۲; موانع شرک ۷
• صلاح: زمینه صلاح اخروى ۱۰
• عقیده: عقیده به دین ابراهیم(ع) ۷
• محمد(ص): محمد(ص) و ابراهیم(ع) ۵; محمد(ص) و دین ابراهیم(ع) ۳; مسؤولیت محمد(ص) ۱; وحى به محمد(ص) ۳
• موحدان ۵:
• وحى: نقش وحى ۳