النحل ٩٩

إِنَّهُ‌ لَيْسَ‌ لَهُ‌ سُلْطَانٌ‌ عَلَى‌ الَّذِينَ‌ آمَنُوا وَ عَلَى‌ رَبِّهِمْ‌ يَتَوَکَّلُونَ‌

ترجمه

چرا که او، بر کسانی که ایمان دارند و بر پروردگارشان توکّل می‌کنند، تسلّطی ندارد.

|چرا كه او را بر كسانى كه ايمان آورده‌اند و بر خداى خود توكل مى‌كنند تسلطى نيست

چرا كه او را بر كسانى كه ايمان آورده‌اند، و بر پروردگارشان توكل مى‌كنند، تسلّطى نيست.

که البته شیطان را هرگز بر کسانی که به خدا ایمان آورده و بر پروردگارشان توکل و اعتماد می‌کنند تسلط نخواهد بود.

یقیناً او بر کسانی که ایمان آورده اند وهمواره بر پروردگارشان توکل می کنند، تسلّطی ندارد.

شيطان را بر كسانى كه ايمان آورده‌اند و بر خدا توكل مى‌كنند تسلطى نيست.

آری او بر کسانی که ایمان آورده‌اند و بر پروردگارشان توکل کرده‌اند، دست ندارد

همانا او را بر كسانى كه ايمان دارند و بر پروردگارشان توكّل مى‌كنند تسلطى نيست

بی‌گمان شیطان هیچ گونه تسلّطی بر کسانی ندارد که ایمان دارند و بر پروردگارشان تکیه می‌نمایند.

بی‌گمان او را بر کسانی که ایمان آوردند و بر پروردگارشان توکل می‌کنند سلطه‌ای نیست.

همانا نیست او را فرمانروائی بر آنان که ایمان آورند و بر پروردگار خویش توکّل کنند

النحل ٩٨	آیه ٩٩	النحل ١٠٠
سوره : سوره النحل نزول : ٥ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١١ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«سُلْطانٌ»: تسلّط. قدرت (نگا: حجر / ).

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

إِلاَّ عِبَادَکَ‌ مِنْهُمُ‌... (۰)

تفسیر

• نحل آيات ۹۰ - ۱۰۵،سوره نحل
• اشاره به احتمام شديد در اسلام به اصلاح وضع جامعه
• اشاره به معنا و اقسام دوگانه عدل (فردى و اجتماعى )
• بيان اينكه امر به عدل در ((ان الله ياءمر بالعدل و الاحسان )) امر به عدالت اجتماعىاست
• امر به احسان نسبت به ديگران در ((ان الله ياءمربالعدل و الاحسان )) و احسان نسبت به خويشاوندان در ((ايتاء ذى القربى ))
• نهى از فحشا و منكر و بغى در واقع امر به حفظ وحدت در مجتمع است
• سبب شناعت شكستن قسم
• تمثيل نقض عهد به پنبه كردن خود رشته
• انسان مسؤ ول است و اضلال خدا ابتدائى نيست و فرع بر ضلالت شخص گمراه است
• نهى مستقل از اينكه هسم وسيله خدعه و دغلكارى قرار داده شود
• مقصود از اينكه فرمود: صابران را پاداش مى دهيم ((با حسن ما كانوا يعملون ))
• ويژگيهاى حيات طيبه اى كه خداوند آن را به نيكوكاران وعده داده است
• وجوهى ديگر كه درباره مراد از حيات طيبه گفته شده است
• مراد از استعاذه به خدا از شيطان ، پناه جستن قبلى است
• استعاذه به خدا توكل به خدا است و ايمان وتوكل دو ملاك صدق عبوديت هستند
• گروهى كه شيطان بر آنان مسلط است
• اشاره به مساءله نسخ و حكمت آن و پاسخ به خرده گيرى مشركين در آيه شريفه : ((و اذابدلنا آيه مكان اية ...))
• اتهام مشركين به پيامبر(ص ) در ارتباط با مسئله نسخ
• توضيحى در مورد اينكه با نزول آيات ناسخ خداوند ايمان مؤ منين را تثبيت مى كند
• شرح و تفصيل جواب خداى سبحان به افتراى مشركين بهرسول خدا(ص ) كه گفتند مردى غير عرب به او مى آموزد
• رواياتى در ذيل آيه : ((ان الله يامر بالعدل و الاحسان ...)) و بيان مراد ازعدل و احسان
• دو روايت در ذيل آيه : ((من عمل صالحا من ذكر و انثى فلنحيينه حيوة طيبة ))
• رواياتى در ذيل آيه : ((يقولون انما يعمله بشر...))
• مؤ من هرگز دروغ نمى گويد

• آيه ۹۸ - ۱۰۰
• تفسير :
• نكته ها:
• ۱ - موانع شناخت
• ۲ - چرا از شيطان رجيم
• ۳ - آنها كه زير پرچم حقند و آنها كه تحت لواى شيطانند؟
• ۴ - آداب تلاوت قرآن

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- شیطان، از هرگونه سلطه گرى بر مؤمنان متوکل بر خدا ناتوان است. (الشیطن الرجیم . إنه لیس له سلطن على الذین ءامنوا و على ربّهم یتوکّلون) لفظ «سلطان» چون با «تنوین» آمده و بعد از حرف نفى قرار گرفته است، دلالت بر نفى مطلق مى کند.

۲- ایمان آمیخته با توکل بر خدا، مانع هرگونه تسلط شیطان بر انسان است. (إنه لیس له سلطن على الذین ءامنوا و على ربّهم یتوکّلون)

۳- تنها مؤمنان متوکل بر خداوند، از سلطه شیطان در امانند. (إنه لیس له سلطن على الذین ءامنوا و على ربّهم یتوکّلون) برداشت فوق، با توجه به این است که آیه در مقام بیان نقش شیطان نسبت به تمامى انسانهاست و استثنا کردن مؤمنان متوکل - به صورت جمله وصفیه - دلیل بر حصر است. گفتنى است آیه بعد (إنما سلطانه على الذین یتولّونه ...) مؤید همین برداشت است.

۴- استعاذه به خداوند، نوعى توکل بر او و مانع از تسلط شیطان است. (فاستعذ بالله من الشیطن الرجیم . إنه لیس له سلطن على الذین ءامنوا و على ربّهم یتوکّلون) برداشت فوق، از جمله «إنه لیس له سلطان على الذین ... یتوکلون» - که تعلیل براى «فاستعذ بالله ...» است - استفاده گردید.

۵- مؤمنان غافل از توکل و اتکا بر خدا، در معرض تسلط شیطانند. (إنه لیس له سلطن على الذین ءامنوا و على ربّهم یتوکّلون) مصونیت از تسلط شیطان بر دو اصل بنا شده است: ۱- ایمان، ۲- توکل بر پروردگار. بنابراین اگر ایمان باشد ولى توکل نباشد، مصونیت کامل تحقق پیدا نخواهد کرد.

۶- انسان در برابر وسوسه ها و توطئه هاى شیطان، مختار و بر مخالفت با او تواناست. (إنه لیس له سلطن على الذین ءامنوا و على ربّهم یتوکّلون)

۷- ربوبیت خداوند، مقتضى توکل بر اوست. (و على ربّهم یتوکّلون)

روایات و احادیث

۸- «أبوبصیر عن أبى عبدالله(ع) قال: قلت له: «فإذا قرأت القرآن فاستعذ بالله من الشیطان الرجیم انه لیس له سلطان على الذین آمنوا و على ربّهم یتوکلون»؟ فقال: یا أبامحمد یسلط والله من المؤمن على بدنه و لایسلط على دینه...; ابو بصیر گوید: از امام صادق(ع) درباره «فإذا قرأت القرآن فاستعذ بالله من الشیطان الرجیم إنه لیس له سلطان على الذین آمنوا و على ربّهم یتوکلون» سؤال کردم، پس حضرت فرمود: اى ابامحمد! به خدا سوگند [شیطان] بر بدن مؤمن مسلط مى شود، ولى بر دین او مسلط نمى شود...».

موضوعات مرتبط

• استعاذه: آثار استعاذه به خدا ۴
• انسان: اختیار انسان ۶; قدرت انسان ۶
• ایمان: آثار ایمان ۲
• توکل: آثار توکل ۲; زمینه توکل ۷; موارد توکل ۴
• خدا: آثار ربوبیت خدا ۷
• شیطان: امکان دفع توطئه شیطان ۶; امکان دفع وسوسه هاى شیطان ۶; زمینه سلطه شیطان ۵; عجز شیطان ۱; محدوده سلطه شیطان ۱، ۳، ۸; مصونیت از شیطان ۱، ۳، ۸; موانع سلطه شیطان ۲، ۴
• مؤمنان: مصونیت مؤمنان ۱، ۳، ۸; مؤمنان غیرمتوکل ۵
• متوکلان: مصونیت متوکلان ۱، ۳