مريم ٣٨

أَسْمِعْ‌ بِهِمْ‌ وَ أَبْصِرْ يَوْمَ‌ يَأْتُونَنَا لٰکِنِ‌ الظَّالِمُونَ‌ الْيَوْمَ‌ فِي‌ ضَلاَلٍ‌ مُبِينٍ‌

کپی متن آیه
أَسْمِعْ‌ بِهِمْ‌ وَ أَبْصِرْ يَوْمَ‌ يَأْتُونَنَا لٰکِنِ‌ الظَّالِمُونَ‌ الْيَوْمَ‌ فِي‌ ضَلاَلٍ‌ مُبِينٍ‌

ترجمه

در آن روز که نزد ما می‌آیند، چه گوشهای شنوا و چه چشمهای بینایی پیدا می‌کنند! ولی این ستمگران امروز در گمراهی آشکارند!

|روزى كه پيش ما آيند چه شنوا و چه بينا خواهند بود، ولى ستمگران امروز در گمراهى آشكارند

چه شنوا و بينايند روزى كه به سوى ما مى‌آيند، ولى ستمگران امروز در گمراهى آشكارند.

روز محشر که خلق به سوی ما بازآیند چقدر شنوا و بینا شوند! ولی امروز (که باید حقیقت را بشنوند و ببینند) مردم ستمکار همه به گمراهی و ضلالت آشکار فرو رفته‌اند.

آنان روزی که به سوی ما می آیند [نسبت به حقایق] چه شنوا و چه بینا می شوند، ولی امروز ستمکاران در گمراهی آشکارند.

چه خوب مى‌شنوند و چه خوب مى‌بينند آن روز كه نزد ما مى‌آيند. ولى ستمكاران امروز در گمراهى آشكارى هستند.

روزی که نزد ما آیند چقدر شنوا و چقدر بینا هستند، ولی امروز ستمگران در گمراهی آشکارند

چه شنوا و چه بينايند آن روز كه نزد ما آيند! ليكن ستمكاران در آن روز در گمراهى آشكارند.

(کافران انگار در این جهان کر و کورند، ولی) در آن روز که به پیش ما می‌آیند، چه گوش شنوا و چه چشم بینائی پیدا می‌کنند (امّا چه فایده که آن روز کار از کار گذشته است و وقت حساب و کتاب فرا رسیده است) ولیکن ستمکاران، امروزه (که جهان کسب و عمل و اندوختن و توختن است) در گمراهی آشکاری بسر می‌برند.

(ببین) چه شنوا و بینایند روزی که سوی ما می‌آیند! ولی ستمگران امروز در گمراهی آشکارگرند.

چه شنوایند به ایشان و چه بینا روزی که آیند ما را لیکن ستمگرانند در آن روز در گمراهی آشکار

Listen to them and watch for them the Day they come to Us. But the wrongdoers today are completely lost.

ترتیل:

ترجمه:

مريم ٣٧	آیه ٣٨	مريم ٣٩
سوره : سوره مريم نزول : ٧ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٢ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«أَسْمِعْ بِهِمْ وَ أَبْصِرْ»: چه شنوا و چه بینایند. فعل تعجّب می‌باشند. یعنی ستمکاران در قیامت همه چیز را چنان که هست می‌دانند، برعکس دنیا که بی‌خبر از حقایق بودند. «الْیَوْمَ»: امروز. مراد جهان فعلی یا دنیای عاجل است.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ أَلْقَوْا إِلَى‌ اللَّهِ‌ يَوْمَئِذٍ... (۱) وَ لَوْ تَرَى‌ إِذِ الْمُجْرِمُونَ‌... (۲) يَوْمَئِذٍ يَتَّبِعُونَ‌ الدَّاعِيَ‌ لاَ... (۱) لَقَدْ کُنْتَ‌ فِي‌ غَفْلَةٍ مِنْ‌ هٰذَا... (۲)

بَلِ‌ ادَّارَکَ‌ عِلْمُهُمْ‌ فِي‌... (۰) وَ لَوْ تَرَى‌ إِذِ الْمُجْرِمُونَ‌... (۲)

تفسیر

---

• آيات ۱۶ - ۴۰ سوره مريم
• شباهت هاى داستان زندگی يحيى و داستان عيسى «ع»
• مراد از جملۀ: «فَاتَّخَذَت مِن دُونِهِم حِجَاباً»
• مقصود از روحى كه براى مريم «ع»، به صورت بشر متمثّل شد
• گفتارى در معناى تمثّل
• بررسى چهار اشكال پيرامون جبرئيل براى مريم«ع»
• حاصل سخن درباره حقيقت تمثّل
• پناه بردن مريم به خدا، هنگام رویارویی با جبرئيل «ع»
• حكايت وضع حمل مريم و اندوه و نگرانى او در اين باره
• تسلّی و دلداری حضرت عيسى «ع» به مادر خود
• سفارش به گرفتن روزه سكوت، براى رهايى از زخم زبان مردم
• وجوم مختلف درباره لفظ «كَانَ»، در جملۀ «كَيفَ نُكَلِّمُ مَن كَانَ فِى المَهدِ صَبِيّاً»
• سخن گفتن عيسى «ع» در گهواره با مردم
• تقرير حجتى بر نفى فرزند بودن عيسى «ع» براى خدا
• معناى جملۀ «ستمگران، در قیامت، در گمراهی آشکار هستند»
• روز قيامت، براى ظالمان، روز حسرت است
• بحث روايتى: (رواياتى ذيل برخی آيات گذشته)

---

• تفسیر آیات

تفسیر نور (محسن قرائتی)

---

أَسْمِعْ بِهِمْ وَ أَبْصِرْ يَوْمَ يَأْتُونَنا لكِنِ الظَّالِمُونَ الْيَوْمَ فِي ضَلالٍ مُبِينٍ «38»

چه خوب شنوا و بينايند روزى كه به سوى ما مى‌آيند، ولى ستمگران امروز در گمراهىِ آشكارند.

نکته ها

«حزب» گروهى است كه داراى مواضع و اهداف خاص و متّحدى باشند.

كلمه‌ى‌ «مَشْهَدِ» يا به معناى محلّ حضور مردم است و يا محل گواهى و اداى شهادت.

---

«1». مشابه اين آيه، در سوره‌ى آل‌عمران آيه‌ى 51 و سوره‌ى زخرف آيه‌ى 64 نيز آمده است.

جلد 5 - صفحه 269

زيرا در قيامت، هم مردم حاضر مى‌شوند و هم گواهان بسيارى از فرشتگان و انبيا، درباره‌ى اعمال انسان گواهى مى‌دهند.

بعضى از مردم، عيسى را خدا مى‌دانستند، نظير فرقه‌ى «يعقوبيّه» و بعضى گفتند: او فرزند خداست، مثل «نسطوريّه» و گروهى به تثليث قائل شدند، مانند «اسرائيليّه»، ولى همه در قيامت بر بطلان عقايد خود شهادت خواهند داد. «1»

پیام ها

1- با اينكه حضرت عيسى عليه السلام، راه مستقيم را نشان داد، باز گروهى اختلاف ايجاد كردند. «فَاخْتَلَفَ»

2- حزب گرايى و اختلاف آگاهانه، در طول تاريخ بوده است. «فَاخْتَلَفَ الْأَحْزابُ»

3- كفّار ظالمند. (به خود، مكتب وجامعه، ظلم مى‌كنند) لِلَّذِينَ كَفَرُوا ... الظَّالِمُونَ‌

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)

---

أَسْمِعْ بِهِمْ وَ أَبْصِرْ يَوْمَ يَأْتُونَنا لكِنِ الظَّالِمُونَ الْيَوْمَ فِي ضَلالٍ مُبِينٍ (38)

أَسْمِعْ بِهِمْ وَ أَبْصِرْ: چه شنوا باشند كافران و چه بينايند. يَوْمَ يَأْتُونَنا:

روزى كه بيايند ما را، يعنى به محشر قيامت حاضر شوند. يعنى به عين اليقين مشاهده كنند وعيد الهى را و بدان متيقن شوند، اما فايده ندهد آنان را. و چون حق جل و جلاله متصف به تعجب نمى‌شود، پس معنى آنكه: شنوائى و بينائى كفار روز موعود سزاوار است كه به آن تعجب نمايند بعد از آنكه كور و كر بودند در دنيا، و مواعيد و آيات الهى به چشم رضا و گوش قبول نمى‌شنيدند و نمى‌ديدند. و نزد بعضى اين كلام بر وجه تهديد است، يعنى چه شنوا باشند آن روز سخنان موحش را، و چه بينايند عقوبات و عذاب شديد را. جبائى گفته: آيه خطاب امريه و مخاطب حضرت رسالت صلّى اللّه عليه و آله، يعنى بشنوان و بيناگردان ايشان را از مواعيد آن روز و آنچه فرا گيرد آنها را از عقوبات و اهوال.

لكِنِ الظَّالِمُونَ الْيَوْمَ‌: لكن ستمكاران كه كافرانند امروز دنيا. فِي ضَلالٍ مُبِينٍ‌: در گمراهى آشكار هستند، زيرا مقدم داشتند هوى را بر هدى، و از دين حق عدول كردند. حاصل آنكه كافران در دنيا جاهلند به امور عقبى، و در آخرت عارفند به آن. و اين عرفان در آن روز فايده‌اى به ايشان ندهد. در دنيا بايد چشم حق بين و گوش دل خود را باز كنند و از عناد و انكار دست بردارند،

جلد 8 - صفحه 183

مطيع حق شوند تا رستگارى آخرت را دريابند.

نكته: ايقاع (ظالمين) در موضع ضمير، اشعار است به آنكه: ايشان ظلم كردند بر نفسهاى خود كه استماع سخن حق نكردند و آيات ربانى را نديدند در حينى كه ايشان را نفع مى‌داد، و به جهت تسجيل بر غفلت ايشان، ضلالت را متصف ساخت به ابانت، يعنى غفلت ايشان گمراهى ظاهر و هويدا بود كه بر هيچيك مخفى نباشد.

تتمه: ابو مسلم گفته: آيه شريفه دال است بر آنكه مراد به آيه‌ «صُمٌّ بُكْمٌ عُمْيٌ»* «1» عدم تدبر ايشان است به آنچه شنيدند و ديدند، نه آنكه محمول باشد بر آفت ظاهرى كه آن كرى و گنگى و كورى است، چه حق تعالى اين آيه‌ (لكِنِ الظَّالِمُونَ الْيَوْمَ فِي ضَلالٍ مُبِينٍ) را در مقابله‌ «أَسْمِعْ بِهِمْ وَ أَبْصِرْ» داشته، به يقين مراد به سمع و بصر، هدايت؛ و به صم و بكم و عمى، ضلالت باشد.

تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)

---

فَاخْتَلَفَ الْأَحْزابُ مِنْ بَيْنِهِمْ فَوَيْلٌ لِلَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ مَشْهَدِ يَوْمٍ عَظِيمٍ (37) أَسْمِعْ بِهِمْ وَ أَبْصِرْ يَوْمَ يَأْتُونَنا لكِنِ الظَّالِمُونَ الْيَوْمَ فِي ضَلالٍ مُبِينٍ (38) وَ أَنْذِرْهُمْ يَوْمَ الْحَسْرَةِ إِذْ قُضِيَ الْأَمْرُ وَ هُمْ فِي غَفْلَةٍ وَ هُمْ لا يُؤْمِنُونَ (39) إِنَّا نَحْنُ نَرِثُ الْأَرْضَ وَ مَنْ عَلَيْها وَ إِلَيْنا يُرْجَعُونَ (40)

ترجمه‌

پس اختلاف نمودند فرقه‌ها از ميان آنها پس واى مر آنانرا كه كافر شدند از حضور روزى بزرگ‌

چه شنوايند آنها و چه بينا روز كه ميآيند نزد ما ولى باشند ستمكاران امروز در گمراهى آشكار

و بيم ده آنها را از روز حسرت چون تمام شود كار با آنكه آنها در غفلتند و آنان ايمان نمى‌آورند

همانا ما ميراث بريم زمين را و هر كس بر آنست و بسوى ما باز ميگردند.

تفسير

- حزب جماعتى را گويند كه منفرد باشند بعقيده و مسلكى و ظاهرا نصارى بعد از حضرت عيسى يعنى عروجش بآسمان در باره او اختلاف نمودند بعضى گفتند او پسر خدا بود و ملحق بپدر شد و بعضى گفتند خدا بود چندى هبوط بزمين نمود و بعد عروج بآسمان كرد و بعضى گفتند بنده خدا بود و پيغمبر و روح او و يهود گفتند ساحر و كذّاب بود و متولّد از يوسف نجّار پس هم مردم اختلاف نمودند هم نصارى و هم اختلاف از ميان آنها برخاست چون يك دسته ثابت بر قول حق بودند و هم اختلاف در ميان آنها بود چون گفته‌اند كلمه من زائده است در هر حال واى يعنى عذاب شديد ثابت و لازم است براى كسانيكه كافر شدند بخدا و حضرت عيسى كه نشناختند او را بمقامى كه داشت و در حقّ او افراط و تفريط نمودند مانند

---

جلد 3 صفحه 474

آن دو دسته از نصارى و يهود از مشاهده و معاينه و شهود و حضور آنها در روز بزرگ كه قيامت كبرى است براى حساب اعمال و جزاء كردارشان چه قدر شنوا و بينايند در آنروز چون پرده‌ئى و حجابى نيست ولى امروز در امر چنين پيغمبر اولو العزمى فكر نمى‌كنند و ظلم ميكنند بخودشان و او كه از قدر او تجاوز ميكنند يا در حقّ او تقصير مينمايند و در وادى ضلالت و گمراهى متحيّر و سرگردان ميمانند با آنكه اگر قدرى نظر و اجتهاد نمايند خوب قدر و حقّ او را درك ميكنند كه همان پيغمبر اولو العزم و روح اللّه است نه آنكه پسر يا شريك خدايا العياذ باللّه خدا است و بيم ده اى پيغمبر كفار را از روز حسرت خوردن و ندامت بردن بدكار از كار بدش و نيكوكار از كمى كار خوبش كه آن روز قيامت است وقتى كه مردم از حساب اعمال فارغ شوند و اهل بهشت و دوزخ تعيين گردد و كار تمام شود كه ديگر حسرت و ندامت فائده نداشته باشد چون جهنّمى بگويد چرا كارى كردم كه مستحق جهنّم شدم و بهشتى بگويد چرا كارى نكردم كه بيش از اين مستحق ثواب شوم با آنكه آنها تا در دنيا هستند سر گرم بهوى و هوسند و در غفلت از چنين روز كه در پيش دارند ميگذرانند و آنها معتقد بآنروز و نبوّت تو نيستند تا بدستورات تو عمل نمايند براى اصلاح حال خودشان و تهيّه توشه آخرت در معانى از امام صادق عليه السّلام نقل نموده كه روز حسرت روزى است كه مرگ را ميآورند و سر ميبرند و ظاهرا اشاره بحديثى است كه از پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم و صادقين عليهما السلام در كتب عامّه و خاصه نقل شده كه وقتى اهل بهشت داخل بهشت و اهل جهنّم داخل جهنّم شدند مرگ مصوّر ميشود بصورت قوچ سياه و سفيدى و ميآورند آنرا در بين بهشت و جهنّم نگاه ميدارند و منادى از جانب خداوند ندا ميكند اى اهل بهشت و اى اهل جهنّم بيائيد و نگاه كنيد و آنها ميآيند و نگاه ميكنند و ميشناسند آنرا كه مرگ است و مصوّر باين صورت شده بعد او را ذبح ميكنند و ميگويند اى اهل بهشت هميشه هستيد و مرگ نيست و اى اهل جهنّم هميشه هستيد و مرگ نيست پس اهل بهشت بقدرى خوشحال ميشوند كه اگر مرگ بود از شدّت فرح ميمردند و اهل جهنم نعره‌اى ميكشند كه اگر مرگ بود از غصّه ميمردند و قيامت وقتى بر پا ميشود كه تمام مردم مرده باشند و كسى متصرّف در زمين جز خدا نباشد چون وارث كسى است كه بعد از مردن كسى بماند

---

جلد 3 صفحه 475

و اموال او را تصرّف نمايد يا با او پايدار باشد و خداوند با زمين و اهل آن بهر دو معنى وارث است و همه در خاتمه امر باو رجوع و بازگشت مينمايند ..

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)

---

أَسمِع‌ بِهِم‌ وَ أَبصِر يَوم‌َ يَأتُونَنا لكِن‌ِ الظّالِمُون‌َ اليَوم‌َ فِي‌ ضَلال‌ٍ مُبِين‌ٍ (38)

شنوا كن‌ ‌آنها‌ ‌را‌ و بينا نما روزي‌ ‌که‌ ميآيند ‌ما ‌را‌ لكن‌ ظلم‌ كنندگان‌ ‌در‌ ضلالت‌ و گمراهي‌ آشكار هستند.

(أَسمِع‌ بِهِم‌) دو قسم‌ سمع‌ داريم‌ يكي‌ گوش‌ سر ‌است‌ ‌که‌ صدا ‌را‌ ميشنود و يكي‌ گوش‌ قلب‌ ‌است‌ ‌که‌ تأثير ‌در‌ قلب‌ مي‌كند و توجه‌ دارد و نيز ‌از‌ ‌براي‌ سمع‌ دو معني‌ ‌است‌ يكي‌ بتوسط گوش‌ صدا ‌را‌ استماع‌ مي‌كند ديگر بمعني‌ ترتيب‌ اثر ‌است‌ مي‌گويي‌ فلاني‌ حرف‌ شنو ‌است‌ و ظاهرا ‌در‌ اينجا مراد اينست‌ ‌که‌ ‌آنها‌ ‌را‌ بدار ‌بر‌ اطاعت‌ فرمايشات‌ ‌خدا‌ و ‌رسول‌.

جلد 12 - صفحه 442

(وَ أَبصِر) ‌اينکه‌ ‌هم‌ دو معني‌ دارد يكي‌ ديدن‌ بچشم‌ سر اشكال‌ و الوان‌ ‌را‌ مشاهده‌ مي‌كند ديگر بچشم‌ قلب‌ ‌که‌ حقايق‌ ‌را‌ درك‌ كند مي‌گويي‌ فلان‌ ‌در‌ امور تجارتي‌ ‌ يا ‌ زراعتي‌ ‌ يا ‌ امور سلطنتي‌ و امور ديني‌ بصير ‌است‌ ‌يعني‌ ‌آنها‌ ‌را‌ بينا كن‌ ‌که‌ حقائق‌ ‌را‌ درك‌ كنند.

يَوم‌َ يَأتُونَنا روز قيامت‌ ‌که‌ تمام‌ خلق‌ اولين‌ و آخرين‌ جن‌ و انس‌ ميآيند ‌در‌ محكمه‌ عدل‌ الهي‌.

لكِن‌ِ الظّالِمُون‌َ چه‌ ظلم‌ ‌در‌ دين‌ ‌از‌ شرك‌ و كفر و نفاق‌ و چه‌ ظلم‌ بغير مالي‌ و بدني‌ و عرضي‌ و چه‌ ظلم‌ بنفس‌ ‌از‌ ترك‌ واجب‌ و فعل‌ حرام‌ اليوم‌ روز قيامت‌ ‌في‌ ضلال‌ مبين‌ ‌که‌ يوم تبلي‌ السرائر ‌است‌ و حقايق‌ مكشوف‌ ميشود ميفهمند ‌در‌ چه‌ ضلالت‌ و گمراهي‌ بودند و راه‌ بجايي‌ نميبرند.

برگزیده تفسیر نمونه

---

(آیه 38)- این آیه وضع آنها را در صحنه رستاخیز بیان کرده، می‌گوید: «آنها در آن روز که نزد ما می‌آیند چه گوشهای شنوا و چه چشمهایی بینا پیدا می‌کنند! ولی این ستمگران، امروز که در دنیا هستند در گمراهی آشکارند» (أَسْمِعْ بِهِمْ وَ أَبْصِرْ یَوْمَ یَأْتُونَنا لکِنِ الظَّالِمُونَ الْیَوْمَ فِی ضَلالٍ مُبِینٍ).

اصولا مشاهده آن دادگاه و آثار اعمال، خواب غفلت را از چشم و گوش انسان می‌برد، و حتی کور دلان آگاه و دانا می‌شوند، ولی چه سود که این بیداری و آگاهی به حال آنها مفید نیست.

---

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- کافران در قیامت و به هنگام حضور در پیشگاه خداوند، شنوایى و بینایى اعجاب برانگیزى برخوردار خواهند بود. (أسمع بهم و أبصر یوم یأتوننا) «أسمع بهم» و «أبصر» صیغه هاى تعجب هستند، یعنى چقدر شنوا و بینا هستند!؟.

۲- قیامت، روز ظهور و بروز حقایق است. (أسمع بهم و أبصر یوم یأتوتنا)

۳- قیامت، روز حضور مردم در پیشگاه خداوند است. (یوم یأتوننا)

۴- روبه رو شدن با حقایق و درک و لمس آن، از جمله عذاب هاى کافران در روز قیامت است. (فویل للذین کفروا من مشهد یوم عظیم . أسمع بهم و أبصر یوم یأتوننا) در آیه قبل، دشوارى و سنگینى روز قیامت براى کافران مطرح گردید. دراین آیه یکى از عوامل آن دشوارى ها مطرح گردیده که همان درک و فهم حقایق است.

۵- کسانى که با فرزند خواندن عیسى(ع) براى خدا، به تعالیم توحیدى او کفر ورزیدند، در گمراهى آشکارى قرار دارند. (لکن الظلمون الیوم فى ضلل مبین) الف و لام در «الیوم» مى تواند براى عهد حضورى باشد ; یعنى «امروز» در این صورت، مراد از آن، ایام زندگى در دنیا است. مراد از ظالمان - به قرینه آیه قبل - کسانى هستند که به سخن عیسى(ع) کفر ورزیده و در باره او، راه افراط و یا تفریط پیمودند.

۶- گمان فرزندى عیسى(ع) براى خداوند، پندارى ظالمانه و ضلالتى آشکار است. (ما کان للّه أن یتّخذ من ولد ... لکن الظلمون الیوم فى ضلل مبین)

۷- کافران از زمره ستم کاران و گمراهان اند. (فویل للذین کفروا ... لکن الظلمون الیوم فى ضلل مبین)

۸- شنوایى و بینایى کافران در قیامت، موجب نجات آنان نمى گردد. (أسمع بهم و أبصر یوم یأتوننا لکن الظلمون الیوم فى ضلل مبین) «ال» در «الیوم» چنانچه عهد ذکرى باشد، مراد روز قیامت است که در «یوم یأتوننا» مطرح شده است و «لکن» استدراک از توهم نجات است که جمله «أسمع بهم و أبصر» آن را پدید آورده است.

۹- شناخت حقایق در قیامت و ایمان به آن، موجب نجات نیست. (أسمع بهم و أبصر ... لکن الظلمون الیوم فى ضلل مبین)

موضوعات مرتبط

• خدا: محضر خدا ۳
• ظالمان ۷:
• ظلم: موارد ظلم ۶
• عقیده: عقیده باطل ۶; عقیده به فرزنددارى خدا ۵، ۶
• قیامت: ایمان در قیامت ۹; ظهور حقایق در قیامت ۲، ۴; ویژگیهاى قیامت ۲، ۳
• کافران ۷: آثار بینایى اخروى کافران ۷ ۸; آثار شنوایى اخروى کافران ۷ ۸; شگفتى بینایى اخروى کافران ۷ ۱; شگفتى شنوایى اخروى کافران ۷ ۱; عذاب اخروى کافران ۷ ۴; کافران ۷ در قیامت ۱; گمراهى کافران ۷ ۵
• گمراهان ۷:
• گمراهى: موارد گمراهى ۶
• مشرکان: گمراهى مشرکان ۵