۱۷٬۰۱۰
ویرایش
خط ۱۰۹: | خط ۱۰۹: | ||
<span id='link92'><span> | <span id='link92'><span> | ||
==پاداش و كيفر هر | ==پاداش و كيفر هر کسى، همان اعمال نيك و بد اوست == | ||
لِيَجْزِى اللَّهُ | «'''لِيَجْزِى اللَّهُ كُلَّ نَفْسٍ مَّا كَسبَت إِنَّ اللَّهَ سرِيعُ الْحِسابِ'''»: | ||
معناى آيه روشن است .و ظاهر اين آيه دلالت مى كند بر | معناى آيه روشن است. و ظاهر اين آيه دلالت مى كند بر اين كه: پاداش و كيفر هر نفسى، همان كرده هاى نيك و بد خود اوست. چيزى كه هست، صورتش فرق كند. بنا براين، آيه مورد بحث، جزو آياتى است كه اوضاع و احوال قيامت را نتيجه اعمال دنيا مى داند. | ||
آيه | آيه شريفه، نخست جزاى اعمال را در روز جزاء بيان نموده و سپس انتقام اخروى خدا را معنا مى كند و مى فهماند كه: انتقام او، از قبيل شكنجه دادن مجرم به خاطر رضايت خاطر نيست، بلكه از باب به ثمر رساندن كِشتۀ اعمال است. و به عبارت ديگر: از باب رساندن هر كسى به عمل خويش است. | ||
و اگر اين معنا را با جمله | و اگر اين معنا را با جمله «إنّ الله سَرِيعُ الحِسَاب» تعليل نموده، براى اشاره به اين نكته است كه پاداش مذكور، بدون فاصله و مهلت انجام مى شود. | ||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۲ صفحه ۱۳۱ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۲ صفحه ۱۳۱ </center> | ||
چيزى كه | چيزى كه هست، ظرف ظهور و تحققش، آن روز است. و يا خواسته است بفهماند كه حكم جزاء و نوشتن آن سريع و دوش به دوش عمل است، الا آن كه ظهور و تحقق جزاء در قيامت واقع مى شود. و برگشت هر دو احتمال، در حقيقت به يك معنا است. | ||
هَذَا | «'''هَذَا بَلَاغٌ لِّلنَّاسِ وَ لِيُنذَرُوا بِهِ وَ لِيَعْلَمُوا أَنَّمَا هُوَ إِلَهٌ وَاحِدٌ وَ لِيَذَّكَّرَ أُولُوا الاَلْبَابِ'''»: | ||
كلمه «بَلاغ» - به طورى كه راغب گفته - به معناى تبليغ و يا به قول بعضى ديگر، به معناى كفايت است. | |||
و اين آيه، خاتمه سوره ابراهيم (عليه السلام) است، و مناسب تر آن است كه كلمه «هذَا» را، اشاره به مطالب سوره بگيريم، نه به مجموع قرآن - چنان كه بعضى پنداشته اند - و نه به آيه «وَ لا تَحسَبَنّ اللهَ غَافِلاً عَمّا يَعمَلُ الظّالِمُون»، و آيات بعد از آن تا آخر سوره - چنان كه بعضى ديگر پنداشته اند. | |||
و | حرف لام در جمله «لِيُنذِرُوا به ...»، لام غايت و عطف است بر لام ديگرى كه در تقدير است، و به خاطر فخامت و عظمت امر حذف شده. چون آن قدر عظيم الشان است كه فهم مردم به آن احاطه نمى يابد، و آن قدر مشتمل بر اسرار الهى است، كه مردم طاقت درك آن را ندارند و عقول بشر، تنها مى تواند نتائج آن اسرار را درك كند، و آن همين انذارى است كه گوشزدشان مى شود. | ||
و با در نظر گرفتن اين | و خلاصه كلام اين كه: عظمت آن اسرار به حدّى است كه ممكن نيست آن را در قالب الفاظ - كه تنها راه تفهيم حقايق است - گنجانيد. آنچه ممكن است، اين است كه بشر را از آن ها ترسانيده، به وحدانيت خدا آگاه ساخت و مؤمنين را متذكر نمود و همين هم بس است، زيرا منظور اتمام حجت به وسيله آيات توحيد است. آن كه به خدا ايمان ندارد، با شنيدن آن آيات، حجت برايش تمام مى شود و آن كه ايمان دارد، از همين آيات توحيد به معارف الهى آشنا مى شود و نيز مؤمنين متذكر مى شوند. | ||
و با در نظر گرفتن اين بيان، آيات آخر سوره با آيات اول آن مرتبط و متطابق مى شوند. در اول سوره فرمود: «كِتَابٌ أنزَلنَاهُ إلَيكَ لِتُخرِجَ النّاسَ مِنَ الظُّلُمَات إلى النُّور بِإذنِ رَبّهِم إلى صِرَاطِ العَزِيزِ الحَمِيد: كتابى است كه بر تو نازل كرديم تا مردم را به اذن پروردگارشان، از ظلمت ها به سوى نور، به سوى راه خداى عزيز و حميد بيرون آرى». | |||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۲ صفحه ۱۳۲ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۲ صفحه ۱۳۲ </center> | ||
و ما در ذيل آن گفتيم كه مدلول | و ما در ذيل آن گفتيم كه مدلول آن، مأمور شدن رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) به دعوت و تبليغ به سوى راه خداست، به عنوان اين كه خدا، پروردگار عزيز و حميد ايشان است، و بدين وسيله، مردم را از ظلمت ها به سوى نور بيرون مى آورد. حال، اگر پذيرفتند و ايمان آوردند، از ظلمت هاى كفر به سوى ايمان بيرون شده اند، و اگر نپذيرفتند، انذارشان كند و بر توحيد حق تعالى، واقفشان سازد و جهلشان را مبدل به علم نمايد، كه اين خود نيز نوعى بيرون كردن از ظلمت به نور است، و لو اين كه به ضرر آن ها تمام مى شود. (چون انكار دعوت يك پيغمبر از روى جهل، با انكار از روى علم و عمد يكسان نيست)، ولى در هر دو حال، دعوت پيغمبر انذار مردم است. چيزى كه هست، نسبت به عموم انذار و اعلام وحدانيت خداست و بس، ولى نسبت به خصوص مؤمنين، تذكر هم هست. | ||
<span id='link93'><span> | <span id='link93'><span> | ||
==بحث روايتى: (پیرامون آیات گذشته) == | ==بحث روايتى: (پیرامون آیات گذشته) == | ||
در معانى الاخبار به سند خود از ثوبان نقل كرده كه مردى يهودى خدمت رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) آمد و عرض كرد:اى محمد!.ثوبان ناراحت شد و او را با پايش بلند كرد و گفت بگو:يا رسول الله .يهودى در جوابش گفت :من او را جز به اسمى كه خانواده اش برايش گذاشته اند صدا نمى زنم .آنگاه گفت :به من خبر بده از اين كلام خدا كه گفته است :«'''يوم تبدل الارض غير الارض و السموات '''»، در آن روز مردم كجا هستند؟ رسول خدا فرمود:در ظلمت پايين تر از محشر.پرسيد:اولين چيزى كه اهل بهشت در هنگام ورودشان مى خورند چيست ؟ فرمود:جگر ماهى .پرسيد:بعد از آن اولين شربتى كه مى آشامند چيست ؟ فرمود:سلسبيل .گفت :درست گفتى اى محمد. | در معانى الاخبار به سند خود از ثوبان نقل كرده كه مردى يهودى خدمت رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) آمد و عرض كرد:اى محمد!.ثوبان ناراحت شد و او را با پايش بلند كرد و گفت بگو:يا رسول الله .يهودى در جوابش گفت :من او را جز به اسمى كه خانواده اش برايش گذاشته اند صدا نمى زنم .آنگاه گفت :به من خبر بده از اين كلام خدا كه گفته است :«'''يوم تبدل الارض غير الارض و السموات '''»، در آن روز مردم كجا هستند؟ رسول خدا فرمود:در ظلمت پايين تر از محشر.پرسيد:اولين چيزى كه اهل بهشت در هنگام ورودشان مى خورند چيست ؟ فرمود:جگر ماهى .پرسيد:بعد از آن اولين شربتى كه مى آشامند چيست ؟ فرمود:سلسبيل .گفت :درست گفتى اى محمد. |
ویرایش