البقرة ١٦٥: تفاوت میان نسخهها
(Edited by QRobot) |
(بدون تفاوت)
|
نسخهٔ ۲۹ آبان ۱۳۹۲، ساعت ۰۲:۴۵
ترجمه
البقرة ١٦٤ | آیه ١٦٥ | البقرة ١٦٦ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«مِن دُونِ اللهِ»: غیر از خدا. به جای خدا. «أَندَاداً»: جمع نِدّ، همتاها. همگونها. انبازها. «یُحِبُّونَهُمْ»: دوستشان میدارند. جمله حالیّه است برای ضمیر مستتر در فعل (یَتَّخِذُ) که به لفظ (مَنْ) برمیگردد. فعل (یَتَّخِذُ) با توجّه به لفظ (مَنْ) مفرد ذکر گشته است، و فعل (یُحِبُّونَهُمْ) با توجّه به معنی (مَنْ) جمع آورده شده است. «وَ لَوْ یَرَی الَّذِینَ ظَلَمُوا»: اگر کسانی که بر خویشتن ستم روا دیدهاند میدیدند. اگر کسانی که بر خویشتن ستم روا دیدهاند میدانستند. جواب (لَوْ) محذوف است که چنین است: لَوَقَعُوا مِنَ الْحَسْرَةِ وَ النَّدَامَةِ فِیمَا لا یَکَادُ یُوصَفُ. «أَنَّ الْقُوَّةَ ِللهِ جَمِیعاً»: قدرت جملگی از آن خدا است. این جمله جانشین دو مفعول (یَری) است.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- آيات ۱۶۳ ۱۶۷ بقره
- معنى ((واحد)) در ((اله واحد))
- بيان فرق اجمالى بين دو كلمه ((احد)) و ((واحد))
- اقسام وحدت و نكته اى كه در جمله ((الهكم اله واحد)) هست
- ((الا)) در ((لا اله الّا هو)) براى استثنا نيست
- سه برهان ، كه آيه شريفه براى اثبات وجود خدا و توحيد اقامه كرده است
- برهانى ديگر بر رحمن و رحيم بودن خدا
- علل پيدايش شب و روز
- اختيار انسان او را سبب تام و مستقل از اراده خداوند نمى كند
- گفتارى در اينكه مصنوعات انسانها هم مصنوع خداست
- پندار باطل ماديون درباره علت و ريشه خداشناسى و اعتقاد به ماوراى طبيعت
- تناقض گويى هاى عجيب اين آقايان
- قرآن كريم قانون عليت عمومى را پذيرفته وافعال و پديده ها را هم به علل طبيعى و هم به خدا نسبت مى دهد
- شايد عدم دسترسى اين آقايان به منابع صحيح معارف اسلامى علت اشتباه آنان بوده
- اهميت آب و چگونگى پيدايش باران و بارش آن
- تشريح جريان باد و فوائد و آثار آن
- سخن در آيت بودن ابرها
- اطاعت از غير خدا شرك است
- استعمال محبت در خداى تعالى استعمال حقيقى است
- ملاك مدح ذم ((محبت )) اطاعت از محبوب است
- حب كسى كه حبش حب خداست ، تقرب به خداوند است
- اى كاش مشركين در همين دنيا روز عذاب خود را مى ديدند
- بحث روايتى (شامل رواياتى در ذيل آيات گذشته )
- بحث فلسفى (درباره حب و دوستى و محبت خدا)
- حب تعلقى است خاص بين انسان و كمال او
- محبت داراى مراتب مختلفى است و فقط به امور مادى تعلق نمى گيرد
- خداى سبحان از هر جهت اهليت محبوب شدن را دارد
- خداوند خلق خود را دوست مى دارد
- شعور و علم لازمه حب نيست
- بحث فلسفى ديگر (درباره خلود و جاودانگى عذاب قيامت )
- اشكالهايى كه به خلود در عذاب شده است و پاسخ آنها
- جواب از اشكال اول
- جواب از اشكال دوم
- جواب از اشكال سوم
- جواب به اشكال چهارم
- بحث قرآنى در تكميل بحث سابق (بيان اين كه عذاب خدا نيز از رحمت اوست )
نکات آیه
۱ - گروهى از مردم (مشرکان) با وجود نشانه هاى فراوان بر توحید، غیر خدا را همتا و همانند او مى پندارند. (لأیت لقوم یعقلون. و من الناس من یتخذ من دون اللّه أنداداً) «ندّ» (مفرد أنداد) به معناى همانند است.
۲ - غیر خدا را همتا و شریک خدا پنداشتن، نشانه اندیشه نکردن در آیات الهى است. (لأیت لقوم یعقلون. و من الناس من یتخذ من دون اللّه أنداداً)
۳ - خداوند حقیقتى است بى همتا و بى مانند (و من الناس من یتخذ من دون اللّه أنداداً)
۴ - مشرکان به خدایان دروغین محبّت داشته و به آنها علاقه مند هستند. (یحبونهم)
۵ - مشرکان، علاوه بر محبّت به معبودان پندارى، به خداوند نیز علاقه مند هستند. (یحبونهم کحب اللّه) برداشت فوق بر این اساس است که «حب» به مفعول اضافه شود و فاعلش ضمیر محذوفى باشد که به «من الناس» برگردد; یعنى: کحبهم اللّه.
۶ - محبّت مشرکان به معبودان پندارى، همطراز محبّتشان به خداوند است. (یحبونهم کحب اللّه)
۷ - خداوند محبوبترین حقیقت هستى، در نزد مؤمنان موحد است. (و الذین ءامنوا أشد حباً للّه) مقصود از «الذین ءامنوا» - به قرینه فراز قبل و نیز آیات گذشته - موحدانى هستند که تنها خداوند را عبادت مى کنند و هیچ کس و هیچ چیز را همانند او نمى دانند. «أشد» افعل تفضیل است و مفضل علیه آن ذکر نشده تا شامل هر چیز و هر کس بشود.
۸ - خداوند، شایسته ترین حقیقت براى بالاترین مرحله محبّت و دوست داشتن است. (و الذین ءامنوا أشد حباً للّه)
۹ - محبّت و دوست داشتن غیر خدا همطراز محبّت خدا، نشانه بى ایمانى است. (و الذین ءامنوا أشد حباً للّه)
۱۰ - رابطه احساسات و عواطف با اعتقادات و باورها (و من الناس من یتخذ من دون اللّه أنداداً یحبونهم ... و الذین ءامنوا أشد حباً للّه)
۱۱ - تمام قدرتها از آن خداوند است و هیچ کس و هیچ چیز غیر از او قدرتى ندارد. (أن القوة للّه جمیعاً)
۱۲ - عذاب خدا در قیامت عذابى شدید است. (و أن اللّه شدید العذاب)
۱۳ - مشرکان در قیامت به عذاب الهى گرفتار خواهند شد و آن را عذابى شدید خواهند یافت. (الذین ظلموا إذ یرون العذاب ... و أن اللّه شدید العذاب)
۱۴ - ظالمان از قدرت خداوند غافلند. (و لو یرى الذین ظلموا ... أن القوة للّه جمیعاً)
۱۵ - ستمگران در قیامت به عذابى شدید گرفتار خواهند شد. (و لو یرى الذین ظلموا ... و أن اللّه شدید العذاب)
۱۶ - مشرکان به هنگام مواجه شدن با عذاب الهى، به انحصار قدرت به خدا، پى خواهند برد. (و لو یرى الذین ظلموا إذ یرون العذاب أن القوة للّه جمیعاً) «إذ یرون» مفعول براى «یرى» است و «أن القوة ...» با فعل مقدرى جواب شرط مى باشد; یعنى: «لو یرى ... لعلموا أن القوة للّه جمیعاً; اگر مشرکان امروز مى دیدند آن روزى را که با عذاب قیامت مواجه خواهند شد، همانا مى فهمیدند که تمام قدرتها از آن خداوند است.»
۱۷ - کسانى که براى خداوند مثل و مانندى بپندارند، از ظالمانند. (و لو یرى الذین ظلموا) مقصود از «الذین ظلموا» مشرکان مى باشد. تعبیر کردن از مشرکان به «الذین ظلموا» براى رساندن این حقیقت است که شرک ورزى، ظلم و تعدّى به حق خداوند، (ضرورت یکتا دانستن او) مى باشد.
۱۸ - مشرکان، خدایان دروغین را داراى قدرت مى پندارند. (و لو یرى الذین ظلموا إذ یرون العذاب أن القوة للّه جمیعاً) طرح مسأله قدرت خداوند و انحصار آن به او براى کسانى که غیر خدا را همتاى خدا مى پندارند، بیانگر این است که: مشرکان به توهّم برخوردارى معبودانشان از قدرت، آنها را همانند خداوند پنداشته و بر اساس آن به ایشان محبّت مىورزند.
۱۹ - پنداشتن قدرت در معبودان دروغین، عامل محبّت مشرکان به آنهاست. (یحبونهم کحب اللّه ... و لو یرى الذین ظلموا ... أن القوة للّه جمیعاً)
۲۰ - تأثیر جاذبه قدرت در جلب محبّت (یحبونهم کحب اللّه ... و لو یرى الذین ظلموا ... أن القوة للّه جمیعاً)
۲۱ - باور به قدرت خدا، ایجاد کننده محبّت او در دلهاست. (والذین ءامنوا أشد حباً للّه ... أن القوة للّه جمیعاً)
۲۲ - نشناختن قدرت خدا و پندار قدرت براى غیر او، از عوامل شرک است. (و من الناس من یتخذ من دون اللّه أنداداً ... أن القوة للّه جمیعاً)
۲۳ - گروهى از انسانها (مشرکان) سران و بزرگان خویش را در قدرت، همتاى خدا مى پندارند و آنان را همطراز او دوست دارند. (و من الناس من یتخذ من دون اللّه أنداداً یحبونهم کحب اللّه) با توجّه به آیه بعد - که مشرکان را به سران شرک و پیروان آنان تقسیم مى کند - مى توان گفت: مراد از «من الناس» مشرکان پیرو مقصود از «أنداد» سران آنهاست. ارجاع ضمیر «هم» به «أنداد» این احتمال را تأیید مى کند; زیرا کاربرد این ضمیر براى انسانها و دارندگان عقل و شعور است.
۲۴ - قیامت، روز ظهور و بروز قدرت مطلق خدا و آگاهى همگان به نبود قدرت براى غیر اوست. (إذ یرون العذاب أن القوة للّه جمیعاً)
موضوعات مرتبط
- اسماء و صفات: صفات جمال ۳
- ایمان: آثار ایمان به قدرت خدا ۲۱; نشانه هاى بى ایمانى۹
- تعقل: نشانه هاى عدم تعقل ۲
- توحید: توحید ذاتى ۳
- جهل: آثار جهل ۲۲; جهل به قدرت خدا ۲۲
- خدا: اختصاصات خدا ۳، ۸، ۱۱، ۱۶; بى نظیرى خدا ۳; عذابهاى اخروى خدا ۱۲; قدرت اخروى خدا ۲۴; قدرت خدا ۱۱، ۱۶
- دوستداران خدا: ۷
- شرک: آثار شرک ۲; ظلم شرک ۱۷; عوامل شرک ۲۲
- ظالمان: ۱۷ ظالمان و قدرت خدا ۱۴; عذاب اخروى ظالمان ۱۵; غفلت ظالمان ۱۴
- عذاب: عذاب شدید ۱۲، ۱۳، ۱۵; مراتب عذاب ۱۲، ۱۳، ۱۵
- عقیده: عقیده باطل ۱۸
- علایق: علاقه به خدا ۵، ۶، ۷، ۸، ۹، ۲۳; علاقه به رهبران قدرتمند ۲۳; علاقه به غیر خدا ۹، ۲۳; علاقه به معبودان باطل ۴، ۵، ۶; عوامل علاقه به خدا ۲۱; عوامل علاقه به معبودان باطل ۱۹
- عواطف: عواطف و عقیده ۱۰
- غفلت: غفلت از قدرت خدا ۱۴
- قدرت: آثار قدرت ۱۹، ۲۰; قدرت غیر خدا ۲۴; منشأ قدرت ۱۱
- قیامت: ظهور حقایق در قیامت ۲۴
- مؤمنان: علایق مؤمنان ۷; محبوب مؤمنان ۷
- محبّت: عوامل محبّت ۲۰; مراتب محبّت ۸
- مردم: مردم مشرک ۱، ۲۳
- مشرکان: عذاب اخروى مشرکان ۱۳; عقیده مشرکان ۱، ۱۸، ۱۹، ۲۳; علایق مشرکان ۴، ۵، ۶; مشرکان و قدرت خدا ۱۶; مشرکان و معبودان باطل ۱۸، ۱۹; مواجهه مشرکان با عذاب ۱۶
- معبودان باطل: قدرت معبودان باطل ۱۸