النور ٤٣

أَ لَمْ‌ تَرَ أَنَ‌ اللَّهَ‌ يُزْجِي‌ سَحَاباً ثُمَ‌ يُؤَلِّفُ‌ بَيْنَهُ‌ ثُمَ‌ يَجْعَلُهُ‌ رُکَاماً فَتَرَى‌ الْوَدْقَ‌ يَخْرُجُ‌ مِنْ‌ خِلاَلِهِ‌ وَ يُنَزِّلُ‌ مِنَ‌ السَّمَاءِ مِنْ‌ جِبَالٍ‌ فِيهَا مِنْ‌ بَرَدٍ فَيُصِيبُ‌ بِهِ‌ مَنْ‌ يَشَاءُ وَ يَصْرِفُهُ‌ عَنْ‌ مَنْ‌ يَشَاءُ يَکَادُ سَنَا بَرْقِهِ‌ يَذْهَبُ‌ بِالْأَبْصَارِ

ترجمه

آیا ندیدی که خداوند ابرهایی را به آرامی می‌راند، سپس میان آنها پیوند می‌دهد، و بعد آن را متراکم می‌سازد؟! در این حال، دانه‌های باران را می‌بینی که از لابه‌لای آن خارج می‌شود؛ و از آسمان -از کوه‌هایی که در آن است [=ابرهایی که همچون کوه‌ها انباشته شده‌اند]- دانه‌های تگرگ نازل می‌کند، و هر کس را بخواهد بوسیله آن زیان می‌رساند، و از هر کس بخواهد این زیان را برطرف می‌کند؛ نزدیک است درخشندگی برق آن (ابرها) چشمها را ببرد!

|آيا نديده‌اى كه خدا ابرهايى را مى‌راند، سپس ميان اجزاى آن پيوند مى‌دهد، آن‌گاه ابرى انبوه پديد مى‌آورد، پس باران را مى‌بينى كه از لاى‌به‌لاى آن بيرون مى‌آيد؟ و از آسمان، از ابرهاى كوه پيكر كه در آن است تگرگى نازل مى‌كند، و هر كه را بخواهد با آن مى‌زن

آيا ندانسته‌اى كه خدا[ست كه‌] ابر را به آرامى مى‌راند، سپس ميان [اجزاء] آن پيوند مى‌دهد، آنگاه آن را متراكم مى‌سازد، پس دانه‌هاى باران را مى‌بينى كه از خلال آن بيرون مى‌آيد، و [خداست كه‌] از آسمان از كوههايى [از ابر يخ‌زده ]كه در آنجاست تگرگى فرو مى‌ريزد؛ و هر كه را بخواهد بدان گزند مى‌رساند، و آن را از هر كه بخواهد باز مى‌دارد. نزديك است روشنىِ برقش چشمها را بِبَرَد.

آیا ندیدی که خدا ابر را (از هر طرف) براند و به هم در پیوندد و باز انبوه و متراکم سازد آن گاه بنگری قطرات باران از میان ابر فرو ریزد؟ و نیز از آسمان، از کوههایی (از ابرهای منجمد شده) که در آن است تگرگ فرو بارد و زیان آن را به هر که خود خواهد برساند (و اشجار و کشتزار او را تباه گرداند) و آن را از هر که خواهد باز دارد (تا تگرگش زیان نرساند) و روشنی برق آن چنان بتابد که خواهد روشنی دیده‌ها را از بین ببرد.

آیا ندانسته ای که خدا ابری را [به آرامی] می راند، آن گاه میان [اجزای] آن پیوند برقرار می کند، سپس آن را انبوه و متراکم می سازد، پس می بینی که باران از لابلای آن بیرون می آید، و از آسمان از کوه هایی که در آن ابر یخ زده است، تگرگی فرو می ریزد، پس آسیب آن را به هر که بخواهد می رساند، و از هر که بخواهد برطرف می کند، نزدیک است درخشندگی برقش دیده ها را کور کند.

آيا نديده‌اى كه خدا ابرهايى را به آهستگى مى‌راند، آنگاه آنها را به هم مى‌پيوندد و ابرى انبوه پديد مى‌آورد و باران را بينى كه از خلال آن بيرون مى‌آيد. و از آسمان، از آن كوه‌ها كه در آنجاست تگرگ مى‌فرستد و هر كه را خواهد با آن مى‌زند و از هر كه مى‌خواهد بازش مى‌دارد. روشنايى برقش نزديك باشد كه ديدگان را كور سازد.

آیا ندانسته‌ای که خداوند ابرها را می‌راند، سپس بین آنها را پیوند می‌دهد، سپس درهم فشرده‌اش می‌کند، آنگاه باران درشت را می‌بینی که از لابلای آن بیرون می‌آید، و سپس از آسمان، از ابری که به کوه می‌ماند تگرگ فرو می‌فرستد و به هر کس که بخواهد آن را می‌زند و از هر کس که بخواهد بر می‌گرداند، نزدیک است که درخشش برق آن، دیدگان را از بین ببرد

آيا نديده‌اى كه خداوند ابرها را [به بادها] مى‌راند سپس ميان [پاره‌هاى‌] آن پيوند مى‌دهد، آنگاه آن را توده و انبوه مى‌كند، پس باران را بينى كه از ميان آن بيرون مى‌آيد، و از آسمان از كوه‌هايى كه در آن است- انبوه ابرهاى منجمد شده- تگرگ مى‌فرستد و [زيان‌] آن را به هر كه خواهد مى‌رساند و از هر كه خواهد مى‌گرداند درخشندگى برقش نزديك است كه [روشنى‌] ديدگان را ببرد.

مگر نمی‌دانی که خداوند ابرها را آهسته (به سوی هم) می‌راند، سپس آنها را گرد می‌آورد، بعد آنها را متراکم و انباشته می‌سازد، آن گاه می‌بینی که باران از لابلای آنها بیرون می‌ریزد، و نیز خدا از آسمان، از ابرهای کوه مانند آن، تگرگهای بزرگی را فرو می‌آورد، و هرکس را بخواهد با آن زیان می‌رساند، و هرکس را بخواهد از زیان آن به دور می‌دارد. درخشش برق (حاصل از اصطکاک) ابرها (آن اندازه نیرومند است) نزدیک است چشمها را (خیره و) از میان بردارد. (هر یک از این پدیده‌ها دلیل بر قدرت خدا و موجب ایمان به آفریدگار آنها است).

آیا ندیدی [:ندانستی] که خدا ابر را (از بخار) می‌کَنَد (و) سپس میان (اجزای) آن پیوند می‌دهد. سپس آن را روی هم انباشته و متراکم می‌سازد. پس قطره‌های نخستین باران را می‌بینی که از خلال آن بیرون می‌آید. و از آسمان از کوه‌هایی (از یخ) که در آنجاست تگرگی فرو می‌ریزد؛ پس هر کس را بخواهد با آن گزندی می‌رساند و آن را از هر که بخواهد باز می‌دارد. نزدیک است روشنی آذرخش، بلندای برقش دیدگان را بِبَرَد.

آیا نبینی که خدا براند ابری پس گردآورد میانش تا بگرداندش توده انباشته که بینی باران را برون آید از شکافهای آن و بفرستد از آسمان از کوه‌هائی که در آنها است از تگرگ پس برساندش به هر که خواهد و بازگرداندش از هر که خواهد نزدیک است تابش برق آن ببرد دیدگان را

النور ٤٢	آیه ٤٣	النور ٤٤
سوره : سوره النور نزول : اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٤١ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«یُزْجِی»: آهسته و آرام سوق می‌دهد و می‌راند (نگا: إسراء / ). «سَحَاباً»: ابرها. این واژه از لحاظ لفظ مفرد، و از نظر معنی جمع است (نگا: اعراف / ، نور / ). «یَؤَلِّفُ»: گرد می‌آورد و به هم متّصل می‌گرداند. «رُکَامّا»: متراکم. انباشته (نگا: انفال / ، طور / ). «الْوَدْقُ»: باران. «السَّمَآءِ»: مراد ابر آسمان است. «مِن جِبَالٍ»: مراد ابرهای کوه پیکر است. کسی می‌تواند شباهت کوهها و ابرها را درک کند که با هواپیما بر فراز توده‌های عظیم ابرها پرواز نماید و قله‌ها و دره‌ها و پستیها و بلندیهای ابرها را بنگرد و منظره ناهمواریها را از بالا مشاهده نماید. (مِنْ جِبالٍ) بدل از (مِنَ السَّمَآءِ) است. «بَرَدٍ»: تگرگ. نکره آمدن آن اشاره به بزرگی دارد و حرف (مِنْ) پیش از آن تبعیضیّه است. «سَنَا»: درخشندگی. پرتو. اینجا اشاره به رعد و برقهای شدیدی است که گاهی در یک دقیقه چهل بار آذرخش در می‌گیرد و چه بسا کشتیبانان و خلبانان را - به ویژه در مناطق گرمسیر - دچار مشکلات و سوانحی می‌سازد (نگا: تفسیرالمنتخب).

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

لِيَمِيزَ اللَّهُ‌ الْخَبِيثَ‌ مِنَ‌... (۳) وَ اللَّهُ‌ جَعَلَ‌ لَکُمْ‌ مِنْ‌... (۲)

تفسیر

• آيات ۳۵ - ۴۶، سوره نور
• معنا و مفادى كه آيات : ((الله نور السموات و الارض ...)) متضمن آن است .
• معناى ((نور)) و توضيح مراد از اينكه فرمود: ((خدا نور آسمانها و زمين است )).
• خداوند براى همه موجودات ((معلوم )) است و همه او را مى شناسند.
• مقصود از نور خدا همان نور ايمان و معرفت است كه به مؤ منين اختصاص دارد.
• تمثيل نور خدا به نور چراغ (مثل نوره كمشكوة ...). براى بيان تابش نور ايمان و معرفت در قلوب مؤ منين .
• مراد از جمله ((نور على نور)) در آيه شريفه
• مؤ منينى كه داراى ايمان كامل هستند از نور خدا بهره مى گيرند.
• وصف حال كسانى كه هيچ گاه از ياد خداوند باز نمى مانند!
• اشاره به اينكه تسبيح خدا مقدمه حصول معرفت ، و حمد خدا بعد از حصول معرفت اوست جلّ و علا.
• وجه اين كه در (رجال لا تلهيهم تجارة و لا بيع ) الهاء تجارت و بيع هر دو نفى شده است.
• وجه مقابله بين ذكر خدا و اقامه نماز در آيه شريفه
• مقصود از اينكه درباره قيامت فرمود: ((تتقلب فيه القلوب و الابصار))
• توضيح فراز اولآيه پاداش مؤ منان ((ليجزيهم الله احسن ما عملوا)).
• توضيح فراز دوم آن ((و يزيدهم من فضله )).
• توضيح فراز سوم آيه پاداش مؤ منان (و الله يرزق ...).
• تشبيه اعمال غير مؤ منين به سرابى كه تشنه آن را آب مى پندارد و نكاتى كه اين تشبيه افاده مى كند.
• تشبيهى ديگر: اعمال كفار چون ظلمات متراكم و مضاعفى است كه دست خود را در آن نتوانند ديد.
• استدلال بر اينكه خدا نور آسمانها و زمين است در آيه : ((الم تر ان الله يسبح له من فىالسموات و الارض ...)).
• نكات و لطائفى در استدلال اين آيه وجود دارد ۱ وجه اختصاص تسبيح خدا به عقلا و مرغان هوا.
• از علم قطعى به رؤ يت ((الم تر)) تعبير شده است .
• وجه تعليم به حيوانات در آيه شريفه .
• وجه اختصاص تسبيح از ميان همه صفات كماليه خدا
• نور عمومى خدا و نور خصوصى او همچون رحمت او دو گونه است .
• ذكر مواردى از خلقت و تدبير خداوند براى بيان اينكه مبداء و مرجع امور مشيت خداى سبحان است
• بيان ديگرى بر انحصار بازگشت امور به مشيت خداوند
• بحث فلسفى (در بيان اينكه خداوند علت اينكه تامه همه موجودات است يخلق ما يشاء ...)
• رواياتى در ذيل آيه نور (الله نور السموات و الارض ...) و مفردات و جملات آن
• روايتى كه مى گويد آيه نور مثل اهل بيت عليهم السلام است و بيانى در ذيل آن
• بيت اميرالمؤ منين عليه السّلام مصداق اكمل ((فى بيوت اذن الله )) است
• چند روايت درباره : ((رجال لا تلهيهم تجارة و لا بيع ...))

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - خداوند ابرها را به آرامى روان مى سازد. (ألم تر انّ اللّه یزجى سحابًا) «ازجاء» (مصدر «یزجى») به معناى دفع و حرکت دادن به آرامى و ضعیف است (برگرفته شده از لسان العرب).

۲ - خداوند، پاره هاى ابر را جمع کرده و میان آنها پیوند مى دهد. (ثمّ یؤلّف بینه) «تألیف» به معناى جمع و پیوند است.

۳ - خداوند، ابر را متراکم و انباشته مى سازد. (ثمّ یجعله رکامًا) «رکام» به معناى «متراکم» است.

۴ - دانه هاى باران، از لابه لاى اجزاى متراکم ابرها بیرون مى آید. (فترى الودق یخرج من خلله) «ودق» به معناى باران است; چه کم باشد و چه زیاد; چه شدید باشد و چه ضعیف (لسان العرب).

۵ - حرکت ابر، جمع اجزاى آن و تراکم و فشردگى آنها، موجب پیدایش و نزول باران مى شود. (أنّ اللّه یزجى سحابًا ثمّ یؤلّف بینه ثمّ یجعله رکامًا فترى الودق یخرج من خلله)

۶ - خداوند، از بالا و از ابر یخ زده - که به کوه مى ماند - تگرگ فرو مى ریزد. (و ینزّل من السماء من جبال فیها من برد) «من جبال» بدل از «من السماء» و براى تشبیه کردن ابرها، به کوه ها است; همان گونه که تشبیه اشیاى بزرگ و با عظمت به کوه، بسیار معمول است; مانند کوه علم و.... «بَرَد» نیز به معناى تگرگ است.

۷ - در فضا، انبوهى از ابرهاى یخ زده همچون کوه، وجود دارد. (و ینزّل من السماء من جبال فیها من برد)

۸ - تشکیل و تراکم ابرها و نزول باران و تگرگ، جلوه فرمان روایى و قدرت بى مانند خداوند بر جهان (آسمان ها و زمین) (و للّه ملک السموت ... أنّ اللّه یزجى سحابًا ... و ینزّل من السماء من جبال فیها من برد)

۹ - اصابت تگرگ به برخى از انسان ها و بازداشتن آن از برخى دیگر، به مشیت خدا است. (من برد فیصیب به من یشاء و یصرفه عن من یشاء)

۱۰ - ابرهاى متراکم، داراى بار الکتریکى مثبت و منفى (أنّ اللّه یزجى سحابًا ... رکامًا ... یکاد سنا برقه یذهب بالأبصر)

۱۱ - نور شدید، از عوامل زدایش بینایى چشم * (یکاد سنا برقه یذهب بالأبصر) «سنا» به معناى «ضیاء» (روشنایى) و «برق» به معناى لمعان و نورى است که بر اثر برخورد ابرها به وجود مى آید.

۱۲ - عوامل طبیعى، مجراى اراده خداوند است. (ألم تر انّ اللّه یزجى سحابًا ... فترى الودق یخرج من خلله)

موضوعات مرتبط

• ابر: الکتریسیته ابر ها ۱۰; تراکم ابر ها ۳، ۵، ۸; تلقیح ابر ها ۲; حرکت ابر ها ۱، ۲، ۵; فواید ابر ها ۴، ۱۰
• الکتریسیته: منابع الکتریسیته ۱۰
• باران: بارش باران ۸; عوامل بارش باران ۴، ۵
• تشبیهات قرآن: تشبیه ابرها ۶، ۷; تشبیه به کوه ۶، ۷
• تگرگ: بارش تگرگ ۸، ۹; عوامل بارش تگرگ ۶
• خدا: افعال خدا ۱، ۲، ۳، ۶; مجارى اراده خدا ۱۲; مشیت خدا ۹; نشانه هاى حاکمیت خدا ۸; نشانه هاى قدرت خدا ۸
• عوامل طبیعى: نقش عوامل طبیعى ۱۲
• قرآن: تشبیهات قرآن ۶، ۷
• کورى: عوامل کورى ۱۱
• نور: آثار نور شدید ۱۱