يس ٣٨

وَ الشَّمْسُ‌ تَجْرِي‌ لِمُسْتَقَرٍّ لَهَا ذٰلِکَ‌ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ‌

ترجمه

و خورشید (نیز برای آنها آیتی است) که پیوسته بسوی قرارگاهش در حرکت است؛ این تقدیر خداوند قادر و داناست.

|و خورشيد به سوى قرارگاه خويش روان است. اين تقدير آن مقتدر داناست

و خورشيد به [سوى‌] قرارگاه ويژه خود روان است. تقدير آن عزيز دانا اين است.

و نیز خورشید تابان بر مدار معیّن خود دایم بی‌هیچ اختلاف به گردش است. این طرح و تدبیر خدای دانای مقتدر است (و برهان دیگر بر قدرت اوست).

و خورشید [نیز برای آنان نشانه ای از قدرت ماست] که همواره به سوی قرارگاهش حرکت می کند. این اندازه گیری توانای شکست ناپذیر و داناست،

و آفتاب به سوى قرارگاه خويش روان است. اين فرمان خداى پيروزمند و داناست.

و خورشید با قرار و قاعده‌[ی معینش‌] جریان دارد، این اندازه آفرینی [خداوند] پیروزمند داناست‌

و خورشيد به سوى قرارگاه خود مى‌رود. اين اندازه نهادن- طرح و تدبير- آن تواناى بى‌همتا و داناست.

و (نشانه‌ی دیگری بر قدرت خدا، این است که) خورشید به سوی قرارگاه خود در حرکت است. این، محاسبه و اندازه‌گیری و تعیین خدای بس چیره و توانا و آگاه و دانا است.

و خورشید برای قرارگاهی (ویژه) روانه است (که) تقدیر [:اندازه‌گیری]ِآن عزیز بس دانا همین است.

و خورشید روان است سوی آرامگاهی برایش این است اندازه‌نهادن (یا مقرّر داشتن) عزّتمند دانا

يس ٣٧	آیه ٣٨	يس ٣٩
سوره : سوره يس نزول : ٥ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٩ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«الشَّمْسُ تَجْرِی»: خورشید در حرکت است. مراد حرکت خورشید با مجموعه منظومه شمسی در وسط کهکشان ما به سوی یک سمت معیّن و ستاره دوردستی به نام «وِگا» است با سرعت کیلومتر در ثانیه. البتّه خورشید حرکت وضعی به دور خود نیز دارد (نگا: تفسیر نمونه و تفسیر المنتخب، ذیل آیه، کتاب نجوم به زبان ساده، جلد دوم، صفحه تألیف مایردگانی، ترجمه محمّد رضا خواجه‌پور). «لِمُسْتَقَرٍّ لَّهَا»: به سوی قرارگاه خود. تا زمان استقرار نهائی خود که قیامت است. اگر مراد از جریان خورشید، گردش آن برگرد محور خود باشد، حرف (لام) به معنی (فی) بوده و معنی چنین می‌شود: در محلّ و مدار خود. «تَقْدِیرُ»: معیّن کردن. مقدّر نمودن. محاسبه و اندازه‌گیری (نگا: انعام / ، فرقان / .

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

فَالِقُ‌ الْإِصْبَاحِ‌ وَ جَعَلَ‌... (۴) إِنَ‌ رَبَّکُمُ‌ اللَّهُ‌ الَّذِي‌... (۲) اللَّهُ‌ الَّذِي‌ رَفَعَ‌... (۲) فَالِقُ‌ الْإِصْبَاحِ‌ وَ جَعَلَ‌... (۴) وَ سَخَّرَ لَکُمُ‌ الشَّمْسَ‌ وَ... (۱)

وَ جَعَلْنَا اللَّيْلَ‌ وَ النَّهَارَ... (۱) فَقَضَاهُنَ‌ سَبْعَ‌ سَمَاوَاتٍ‌ فِي‌... (۳)

تفسیر

• آيات ۳۳ - ۴۷ سوره يس
• توضيح مفردات و مفاد آيات شريفه اى كه آيات مربوط به تدبير امر رزق مردم را بيان مى كنند
• توضيح جمله : و ما عملته ايديهم در آيه : لياءكلوا من ثمره و ما عملته ايديهم ...
• بيان مفاد آيه : سبحان الذى خلق الازواج كلها مما تُنبِتُ الارض ...
• مراد از بيرون كشيدن روز از شب و آية لهم الليل نسلخ منه النهار
• معناى آيه : والشمس تجرى لمستقرلها
• مقصود از اينكه فرمود: والقمر قدرناه حتى عاد كالعرجون القديم
• شمس و قمر تابع تدبير خدا و ملازم مسير خود هستند و خورشيد به ماه نمى رسد و شب ازروز جلو نمى افتد
• معناى جمله اتقوا ما بين ايديكم و ما خلفكم و جواب كفار به دعوت به تقوى پروا از خالق
• عكس العمل كفار در برابر دعوت به انفاق شفقت و خدمت به خلق
• رواياتى در ذيل آيه : والشمس تجرى لمستقرلها...
• و رد سخنى از آلوسى درباره روايتى از امام رضا (ع ) راجع به تقدم روز بر شب

• آيه و ترجمه
• تفسير:
• نكته ها:
• ۱ - حركت ((دورانى )) و ((جريانى )) خورشيد:
• ۲ - تعبير به تدرك و سابق :
• ۳ - نظام نور و ظلمت در زندگى بشر:

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - خورشید به سمت و سوى قرارگاه ویژه خود در حرکت است. (و الشمس تجرى لمستقر لها) برداشت یاد شده، بر این اساس است که «مستقر» اسم مکان و لام در آن به معناى «إلى» باشد.

۲ - حرکت خورشید، روزى به پایان رسیده و در موعد مقرر و زمان مشخص، عمرش به سر خواهد رسید. (و الشمس تجرى لمستقر لها) برداشت یاد شده مبتنى بر این احتمال است که «مستقر» اسم زمان و «لام» در آن، براى تعلیل و متضمن معناى «انتهاء» باشد; یعنى، خورشید به علت رسیدن به انتهاى حرکت خود، روان مى شود.

۳ - خورشید، داراى حرکت منظم و هدفمند است. (و الشمس تجرى لمستقر لها) برداشت یاد شده از آن جا است که لازمه وجود حرکت به سمت و سوى قرارگاه معین و یا در زمان محدود و مشخص، داشتن حرکت منظم و هدفمند است.

۴ - خورشید، به هنگام روان شدن به سوى قرارگاه ویژه اش، از آیات و نشانه هاى بزرگ قدرت خداوند است. (و الشمس تجرى لمستقر لها) برداشت یاد شده از آن جا است که «والشمس» عطف بر «اللیل» است و همان گونه که شب از آیات الهى شناسانده شده (و آیة لهم اللیل) خورشید نیز چنین است.

۵ - حرکت خورشید بر مدارى مشخص و سمت و سوى قرارگاه ویژه خود، به تقدیر و تدبیر خداوند است. (و الشمس تجرى لمستقر لها ذلک تقدیر العزیز)

۶ - حرکت خورشید بر مدار مشخص و به سمت و سوى قرارگاه ویژه خود، جلوه اى از عزت و علم خداوند است. (و الشمس تجرى لمستقر لها ذلک تقدیر العزیز العلیم) یاد شدن دو صفت «عزت» و «علم» خداوند، پس از طرح مسأله حرکت خورشید، مى تواند گویاى برداشت یاد شده باشد.

۷ - خداوند، عزیز (پیروز شکست ناپذیر) و علیم (بسیار دانا) است. (العزیز العلیم)

موضوعات مرتبط

• آیات خدا: آیات آفاقى ۴
• اسماء و صفات: عزیز ۷; علیم ۷
• خدا: آثار تدبیر خدا ۵; مقدرات خدا ۵; نشانه هاى عزت خدا ۶; نشانه هاى علم خدا ۶; نشانه هاى قدرت خدا ۴
• خورشید: پایان گردش خورشید ۲; خورشید از آیات خدا ۴; فرجام گردش خورشید ۲; فلک خورشید ۶; قانونمندى گردش خورشید ۳; قرارگاه خورشید ۱; گردش خورشید ۱، ۴، ۶; منشأ گردش خورشید ۵