الإسراء ١١٠

قُلِ‌ ادْعُوا اللَّهَ‌ أَوِ ادْعُوا الرَّحْمٰنَ‌ أَيّاً مَا تَدْعُوا فَلَهُ‌ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى‌ وَ لاَ تَجْهَرْ بِصَلاَتِکَ‌ وَ لاَ تُخَافِتْ‌ بِهَا وَ ابْتَغِ‌ بَيْنَ‌ ذٰلِکَ‌ سَبِيلاً

ترجمه

بگو: ««اللّه» را بخوانید یا «رحمان» را، هر کدام را بخوانید، (ذات پاکش یکی است؛ و) برای او بهترین نامهاست!» و نمازت را زیاد بلند، یا خیلی آهسته نخوان؛ و در میان آن دو، راهی (معتدل) انتخاب کن!

بگو: اللّه را بخوانيد يا رحمان را بخوانيد، هر كدام را خوانديد بهترين نام‌ها براى اوست، و نمازت را زياد بلند يا خيلى آهسته نخوان و ميان آن دو راهى معتدل برگير

بگو: «خدا را بخوانيد يا رحمان را بخوانيد، هر كدام را بخوانيد، براى او نامهاى نيكوتر است.» و نمازت را به آوازِ بلند مخوان و بسيار آهسته‌اش مكن، و ميان اين [و آن‌] راهى [ميانه‌] جوى.

بگو که خواه خدا را به اسم اللّه یا به اسم رحمان بخوانید، به هر اسمی بخوانید اسماء نیکو همه مخصوص اوست. و تو در نماز نه صدا را بسیار بلند و نه بسیار آهسته گردان بلکه حدّ وسط را اختیار کن.

بگو: خدا را بخوانید یا رحمان را بخوانید، هر کدام را بخوانید [ذات یکتای او را خوانده اید] نیکوترین نام ها [که این دو نام هم از آنهاست] فقط ویژه اوست. و نماز خود را با صدای بلند و نیز با صدای آهسته مخوان و میان این دو [صدا] راهی میانه بجوی.

بگو: چه اللّه را بخوانيد چه رحمان را بخوانيد، هر كدام را كه بخوانيد، نامهاى نيكو از آن اوست. صدايت را به نماز بلند مكن و نيز صدايت را بدان آهسته مكن و ميان اين دو راهى برگزين.

بگو او را چه الله بخوانید چه رحمان، هر چه بخوانید او را نامهای نیک است، و نمازت را نه بلند بخوان و نه آهسته، و راهی میانه برگزین‌

بگو: خواه خداى را «اللّه» بخوانيد يا «رحمان» بخوانيد، هر كدام را كه بخوانيد او راست نامهاى نيكو. و نماز خويش به آواز بلند مخوان و آن را آهسته هم مخوان، و ميان آن راهى بجوى.

بگو: (خدا را) با «الله» یا «رحمن» به کمک طلبید (فرقی نمی‌کند، و خدا را به نامها و صفات متعدّد به فریاد خواندن، مخالف توحید نیست) خدا را به هر کدام (از اسماء حُسنی) بخوانید (مانعی ندارد و تعداد اسماء نشانه‌ی تعدّد مُسمّی نیست و) او دارای نامهای زیبا است (که هر یک مُعرِّف کاری از کارها و بیانگر زاویه‌ای از کمالات یزدان جهان است. ای پیغمبر هنگامی که به نماز ایستادی) نمازت را بلند یا آهسته مخوان، و بلکه میان آن دو راهی پیش گیر (که میانه‌روی و اعتدال است).

بگو: «الله را بخوانید یا رحمان را بخوانید، هرکدام را (خواهید) بخوانید و بخواهید، برای او نیکوترین نام‌هاست. و نمازت را به آواز بلند مخوان و آنرا بسیار آهسته (هم) مخوان و در این میان راهی (میانه) برگزین.»

بگو بخوانید اللّه را یا بخوانید رحمن را هر کدام را بخوانید او را است نامهای نکو و نه بلند گردان آواز را به نماز خویش و نه آهسته بیارش و بجوی میانه این راهی را

الإسراء ١٠٩	آیه ١١٠	الإسراء ١١١
سوره : سوره الإسراء نزول : ٨ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢٥ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«أُدْعُوا»: به کمک طلبید. به فریاد خوانید. «الأسْمآءُ الْحُسْنَی»: نامهای زیبا (نگا: اعراف / . «لا تُخَافِتْ»: از مصدر تخافُت، صدا را پائین آوردن. «أَیّاً مَّا»: هر کدام که. واژه (ما) زائد و برای تأکید است.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ اذْکُرْ رَبَّکَ‌ فِي‌ نَفْسِکَ‌... (۲) وَ إِذَا قِيلَ‌ لَهُمُ‌ اسْجُدُوا... (۴)

بِسْمِ‌ اللَّهِ‌ الرَّحْمٰنِ‌... (۳) کَذٰلِکَ‌ أَرْسَلْنَاکَ‌ فِي‌ أُمَّةٍ... (۲) هُوَ اللَّهُ‌ الَّذِي‌ لاَ إِلٰهَ‌... (۱) هُوَ اللَّهُ‌ الْخَالِقُ‌ الْبَارِئُ‌... (۲) إِنَ‌ رَبَّکَ‌ يَعْلَمُ‌ أَنَّکَ‌... (۵)

تفسیر

• آيات ۱۰۱ - ۱۱۱، سوره اسرى
• مقصود از معجزات نه گانه موسى (ع ) در آيه : ((ولقد آتينا موسى تسع ايات بينات...((
• معناى اينكه خطاب به بنى اسرائيل فرمود: ((اسكنوا الارض فاذا جاء وعدالاخرة ...((
• حكمت نزول تدريجى وتفريق قرآن
• بى نياز بودن قرآن از ايمان مشركين به آن ، براى ثبوت حقانيت وكمالش
• اشاره به اقسام نام ها وبيان مراد از جمله : ((فله الاسماء الحسنى ((
• اين آيه عقيده وثنيت را درباره اسماء وصفات الهى رد مى كند
• بيان اينكه اسماء خداوند متعال مرآت ومعرف يك مسمى هستند
• معناى ((جهر(( و((اخفات (( وامر به اعتدال در قرائت نماز
• نفى فرزند، ولى وشريك داشتن خداى تعالى
• بحث روايتى
• (رواياتى در ذيل برخى آيات گذشته )
• رواياتى درباره اسماء حسنى ، اسماء حقيقى واسماء اسماء خدا
• مطالب اتفاقى واختلافى درباره اسماء خدا واشاره به عقيده بت پرستان درباره آن
• چند روايت درباره جهر واخفات در نماز
• بحثى روايتى وقرآنى
• (درباره تفريق آيات قرآن وقرانا فرقناه ...)
• تقسيم قرآن به آيات وسور
• عدد سوره ها وآيات قرآن كريم
• ترتيب سوره هاى قرآن كريم

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- جواز خواندن خدا به هر یک از نامها و اوصاف متعدد او (ادعوا الله أو ادعوا الرحمن)

۲- پیامبر(ص)، مأمور ابلاغ پیام الهى در دفع شبهات مطرح شده از سوى مشرکان درباره اسما و صفات حضرت بارى (قل ادعوا الله أو ادعوا الرحمن)

۳- صفات و اسماى متعدد خداوند، به تعدد در مسمّى و به شرک در ذات او منجر نمى شود. (ادعوا الله أو ادعوا الرحمن أیًّاما تدعوا فله الأسماء الحسنى) برداشت فوق، مبتنى بر این احتمال است که آیه، درصدد جواب مشرکان باشد که خوانده شدن خداوند با «الله» یا «رحمان» را، به معناى تعدد در مسمّى و ذات او مى گرفتند.

۴- توجه به ذات یکتاى پروردگار، مقصود اصلى در خواندن او با نامها و صفات متعدد (أیًّاما تدعوا فله الأسماء الحسنى)

۵- تنها خداوند، داراى اسماى حسنى (بهترین نامها) و برخوردار از برترین صفات (أیًّاما تدعوا فله الأسماء الحسنى)

۶- عدم جواز خواندن خدا به اسما و صفاتى که داراى شایبه نقص، کاستى و محدودیت است. (ادعوا الله أو ادعوا الرحمن أیًّاما تدعوا فله الأسماء الحسنى)

۷- «الله» و «الرحمن» از اسماى حسناى خداوند و از بهترین نامها و برترین اوصاف او (ادعوا الله أو ادعوا الرحمن أیًّاما تدعوا فله الأسماء الحسنى)

۸- به آواز بلند خواندن همه نمازها و یا با صداى آهسته خواندن تمامى آنها، مورد نهى خداوند (و لاتجهر بصلاتک و لاتخافت بها) این برداشت مبتنى بر این است که مراد از «صلاة» همه نمازها باشد و نه یک نماز.

۹- نهى خداوند از خواندن دعا و نیایش با خدا، با صدایى بسیار بلند یا بسیار آهسته (و لاتجهر بصلاتک و لاتخافت بها) بنابر اینکه مراد از «صلاة» مطلق دعا باشد، برداشت فوق به دست مى آید.

۱۰- خواندن نماز با آواز بلند یا با صداى بسیار آهسته، جایز نیست. (و لاتجهر بصلاتک و لاتخافت بها) برداشت فوق بر این اساس است که مراد از «صلاة» هر نمازى باشد که نمازگزار آن را اَدا مى کند.

۱۱- لزوم رعایت اعتدال صوت در دعا و نیایش به درگاه خداوند (لاتجهر بصلاتک و لاتخافت بها)

۱۲- پیامبر(ص)، موظف به رعایت اعتدال در قراءت نماز و پرهیز از آواز بلند یا با صداى بسیار آهسته (و لاتجهر بصلاتک و لاتخافت بها)

۱۳- پیامبر(ص)، موظف به رعایت جهر در برخى نمازها و اخفات در بعضى دیگر (و لاتجهر بصلاتک و لاتخافت بها و ابتغ بین ذلک سبیلاً) بنابر اینکه مراد آیه این باشد که همه نمازهایت را به جهر و یا همه را به اخفات نخوان و مراد از «و ابتغ...» این باشد که برخى را به جهر و بعضى را به اخفات بخوان، برداشت فوق به دست مى آید.

۱۴- لزوم رعایت اعتدال و پرهیز از افراط و تفریط، در نحوه انجام عبادات و نیایشها (و لاتجهر ... و لاتخافت بها و ابتغ بین ذلک سبیلاً) احتمال دارد که ذکر نماز و یا دعا به عنوان مظهر و مصداق اصلى عبادات و نیایشها آمده باشد و این دو و نیز با آواز خواندن و یا با سکوت خواندن خصوصیتى نداشته باشد. بنابراین، از آیه رعایت اعتدال در نحوه انجام عبادتها قابل استفاده است.

روایات و احادیث

۱۵- «عن أبى عبدالله(ع) قال: ...الرحمن، الرحیم، الملک ... الباعث، الوارث فهذه الأسماء و ما کان من الأسماء الحسنى حتى تتم ثلاث مائة و ستین إسماً ... و ذلک قوله تعالى: «قل ادعوا الله أو ادعوا الرحمن أیًّاما تدعوا فله الأسماء الحسنى»; از امام صادق(ع) روایت شده است که فرمود: رحمان، رحیم، ملک ... باعث و وارث پس این اسامى و دیگر اسامى - که تا ۳۶۰ اسم برسد - همه اسماى حسناى الهى هستند ... و آن سخن خداوند تعالى است: قل ادعوا الله أو ادعوا الرحمن أیًّاما تدعوا فله الأسماء الحسنى».

۱۶- «عن أبى عبدالله(ع) قال: ... و الله غیر أسمائه ... ألا ترى إلى قوله: ... «قل ادعوا الله أو ادعوا الرحمن أیًّاما تدعوا فله الأسماء الحسنى» فالأسماء مضافة إلیه ...; از امام صادق(ع) روایت شده است که فرمود:... ذات خداوند غیر از اسماى اوست ... آیا ندیده اى سخن خدا را که فرمود: قل ادعوا الله أو ادعوا الرحمان أیًّاما تدعوا فله الأسماء الحسنى». پس اسماء به خداوند نسبت داده شده است ...».

۱۷- «عن سماعة قال: سألته عن قول الله عزّوجلّ: «و لاتجهر بصلاتک و لاتخافت بها» قال: المخافتة مادون سمعک و الجهر أن ترفع صوتک شدیداً; سماعه گوید: از امام(ع) درباره سخن خداى عزژوجلّ «و لاتجهر بصلاتک و لاتخافت بها» سؤال کردم، حضرت فرمود: آهسته خواندن، آن است که خودت نشنوى و بلند خواندن، آن است که صدایت به شدت بلند باشد».

۱۸- «عن أبى جعفرالباقر(ع) فى قوله: «و لاتجهر بصلاتک و لاتخافت بها» قال: الاجهار أن ترفع صوتک تسمعه من بعد عنک و الإخفات أن لاتسمع من معک إلاّ یسیراً; از امام باقر(ع) روایت شده است که در باره سخن خداوند «و لاتجهر بصلاتک و لاتخافت بها» فرمود: «اجهار» آن است که صدایت را به اندازه اى بالا برى که فردى که از تو دور است، آن را بشنود و «اخفات» آن است که صدایت به حدّى آهسته باشد که شخصى که همراه تو است چیزى به جز صدایى خفیف نشنود».

۱۹- «عن أبى عبدالله(ع) فى قول الله تعالى: «و لاتجهر بصلاتک و لاتخافت بها» فقال: ...و ما بین ذلک قدر ما یسمع اُذنیک; از امام صادق(ع) روایت شده است که درباره سخن خداى تعالى «و لاتجهر بصلاتک و لاتخافت بها» فرمود: مراد از «بین ذلک» مقدارى است که گوشهایت بشنود».

۲۰- «إن رسول الله(ص) قال: «و لاتجهر بصلاتک و لاتخافت بها» إنما نزلت فى الدعاء...; همانا رسول خدا(ص) فرمود: «و لاتجهر بصلاتک و لاتخافت بها» [این آیه] فقط در مورد دعا نازل شده است...».

۲۱- «عبدالله بن سنان قال: قلت لأبى عبدالله(ع): على الإمام أن یسمع من خلفه و إن کثروا؟ فقال: لیقرأ قراءة وسطاً یقول الله تبارک و تعالى: «و لاتجهر بصلوتک و لاتخافت بها»; عبدالله بن سنان گوید: به امام صادق(ع) عرض کردم: آیا بر امام جماعت لازم است که صدایش را به گوش همه مأمومین - گرچه زیاد باشند - برساند؟ حضرت فرمود: باید قرائت را با صداى متوسط بخواند. خداوند - تبارک و تعالى - مى فرماید: و لاتجهر بصلاتک و لاتخافت بها».

۲۲- «عن أبى جعفر و أبى عبدالله(ع) فى قوله تعالى: «و لاتجهر بصلاتک و لاتخافت بها ...» قال: کان رسول الله(ص) إذا کان بمکة جهر بصوته فیعلم بمکانه المشرکون فکانوا یؤذونه، فأنزلت هذه الأیة عند ذلک; از امام باقر و امام صادق - علیهما السلام - در باره سخن خدا «و لاتجهر بصلاتک و لاتخافت بها ...» روایت شده است که فرمود: آن گاه که رسول خدا(ص) در مکه بود، نمازش را با صداى بلند مى خواند. پس مشرکان از مکان آن حضرت باخبر مى گشتند و او را اذیت مى کردند. پس این آیه براى این جهت نازل شد».

۲۳- «عن أبى عبدالله(ع) فى قوله: «و لاتجهر بصلاتک و لاتخافت بها» قال: نسختها «فاصدع بما تؤمر» السورة حجر الأیة ۹۴; از امام صادق(ع) روایت شده است که درباره سخن خدا «و لاتجهر بصلاتک و لاتخافت بها» فرمود: این آیه شریفه، به وسیله آیه ۹۴- از سوره حجر: «فاصدع بما تؤمر» نسخ شده است.

موضوعات مرتبط

• آیات خدا: آیات منسوخ ۲۳; آیات ناسخ ۲۳
• احکام ۸، ۹، ۱۰:
• اسماء و صفات: اسماى حُسنى ۵، ۷، ۱۵، ۱۶; اللّه ۷; پاسخ شبهات اسماء و صفات ۲; تعدد اسماء و صفات ۳; رحمان ۷
• توحید: توحید ذاتى ۳; توحید صفاتى ۳
• خدا: اختصاصات خدا ۵; ذات خدا ۱۶; نواهى خدا ۸، ۹
• دعا: آداب دعا ۱، ۴، ۶، ۱۱، ۱۴، ۲۰; آهسته گویى در دعا ۹; احکام دعا ۹; اسماء و صفات در دعا ۱، ۴; اعتدال در دعا ۱۴; اعتدال صدا در دعا ۹، ۱۱، ۲۰; فریاد در دعا ۹
• ذکر: ذکر خدا در دعا ۴
• صفات: بهترین صفات ۵
• عبادت: آداب عبادت ۱۴; اعتدال در عبادت ۱۴
• محمد(ص): تکلیف محمد(ص) ۱۲، ۱۳; رسالت محمد(ص) ۲; نماز محمد(ص) ۱۲، ۱۳، ۲۲
• مشرکان: پاسخ به شبهات مشرکان ۲
• نامها: بهترین نامها ۵
• نماز: آهسته گویى در نماز ۱۰; احکام نماز ۸، ۱۰; احکام نماز جماعت ۲۱; اخفات در نماز ۸، ۱۳، ۱۷، ۱۸; اعتدال صدا در نماز ۱۰، ۱۲; جهر در نماز ۸، ۱۳، ۱۷، ۱۸، ۱۹; فریاد در نماز ۱۰