تفسیر:المیزان جلد۱۵ بخش۱۴: تفاوت میان نسخه‌ها

==مؤمنانى كه داراى ايمان كامل هستند از نور خدا بهره مى گيرند ==

«'''يهدى اللّه لنوره من يشاء'''» - اين جمله اول مطلب است ، و اختصاص به مؤمنين را به نور ايمان و معرفت و محروميت كفار را از آن ، تعليل مى كند و از سياق چنين معلوم مى شود كه مراد از «من يشاء - هر كه را بخواهد»، همان مردمى هستند كه در آيه «رجال لا تلهيهم تجاره و لا بيع عن ذكر الله ...» يادشان كرده است ، و خلاصه مؤمنينى هستند كه داراى كمال ايمان باشند.

و معناى آيه اين است كه خداى تعالى به سوى نور خود هدايت مى كند كسانى را كه داراى كمال ايمان باشند، نه كسانى را كه متصف به كفر باشند، - كه به زودى درباره ايشان سخن مى گويد - و اين به خاطر صرف مشيت او است.

و معناى آيه اين نيست كه خدا به مشيت خود بعضى افراد را به سوى نورش هدايت مى كند و بعضى را هدايت نمى كند، تا در تعميم آن محتاج شويم به اينكه بگوييم وقتى هدايت بعضى مورد مشيت و خواست او قرار مى گيرد كه محل مستعد براى قبول هدايت باشد، يعنى حسن سريره و عمل داشته باشد، و اين محل تنها دل هاى اهل ايمان است ، نه اهل كفر، (دقت بفرماييد).

دليل بر اين كه معناى آيه همان است كه ما گفتيم نه معنى ديگرى، جمله «و لله ملك السموات و الارض ...» است به بيانى كه -ان شاء اللّه - خواهد آمد.

«'''و يضرب الله الا مثال للناس و اللّه بكل شى ء عليم '''» - اين جمله اشاره است به اين كه در باطن مثلى كه زده شد اسرارى از علم نهفته است ، اگر به عنوان مثل آورده شد براى اين بود كه از آسان ترين طرق، آن حقايق و دقايق را رسانده باشد، تا عالم و عامى هر دو آن را بفهمند، و هر يك نصيب خود را از آن بگيرد، همچنان كه فرموده: «و تلك الامثال نضربها للناس و ما يعقلها الا العالمون».

مراد از «رفع بيوت»، رفع قدر و منزلت و تعظيم آنهاست و چون عظمت و علو خاص خداى تعالى است و احدى شريك او نيست، مگر آن كه باز منتسب به او باشد كه به مقدار انتسابش به او، از آن بهره مند مى شود، پس اذن خدا به اين كه اين بيوت رفيع المقام باشند به خاطر اين است كه اين بيوت منتسب به خود اويند.

از اين جا معلوم مى گردد كه علت رفعت اين خانه ها همان «يذكر فيها اسمه» است ، يعنى همين است كه در آن بيوت نام خدا برده مى شود. و چون از سياق بر مى آيد كه اين ذكر نام خدا استمرارى است ، و يا حداقل آماده آن هست ، لذا برگشت معنا به اين مى شود كه: اهل اين خانه ها همواره نام خدا را مى برند، و در نتيجه قدر و منزلت آن خانه ها بزرگ و رفيع مى شود.

و كلمه «فى بيوت» متعلق به جمله «كمشكاه» در آيه قبلى است و يا متعلق به كلمه «يهدى الله ...» است ، و برگشت هر دو به يكى است. از مصاديق يقينى اين بيوت مساجد است كه آماده هستند تا ذكر خدا در آنها گفته شود، و صرفا براى اين كار ساخته شده اند، همچنان كه فرموده: «و مساجد يذكر فيها اسم اللّه كثيرا».