۱۴٬۴۹۵
ویرایش
تفسیر:المیزان جلد۱۶ بخش۸: تفاوت میان نسخه‌ها
از الکتاب
←انسان مختار، در برابر اراده تكوينى و تشريعى خداوند، اختيارى ندارد
| خط ۱۳۶: | خط ۱۳۶: | ||
از سوى ديگر، هيچ شكى نيست در اين كه آدمى نسبت به كارهايى كه از روى علم و اراده انجام مى دهد، اختيار تكوينى دارد. البته نه اين كه اختيارش مطلق باشد. چون اختيار او، يكى از اجزاء سلسله علل است. اسباب و علل خارجى نيز، در محقق شدن افعال اختيارى او دخيل اند. | از سوى ديگر، هيچ شكى نيست در اين كه آدمى نسبت به كارهايى كه از روى علم و اراده انجام مى دهد، اختيار تكوينى دارد. البته نه اين كه اختيارش مطلق باشد. چون اختيار او، يكى از اجزاء سلسله علل است. اسباب و علل خارجى نيز، در محقق شدن افعال اختيارى او دخيل اند. | ||
مثلا اگر انسان يك لقمه غذا را بخورد كه يكى از كارهاى اختيارى اوست، هم اختيار او در آن دخيل است، و هم وجود طعام در خارج، و هم اين كه طعام مفروض، طورى باشد كه قابل خوردن باشد و با طبع آدمى نيز سازگار باشد. و هم اين كه اين طعام، در دسترس و نزديك او باشد. و نيز دست او هم به فرمانش باشد، و بتواند لقمه را بگيرد، و دهان او هم باز باشد، و بتواند آن را بجود، و دستگاه بلعيدن او هم سالم باشد و بتواند لقمه را فرو ببرد، و صدها اسباب ديگرى، كه همه در اين عمل اختيارى، يعنى خوردن آدمى دخيل اند، فراهم باشند. | مثلا اگر انسان يك لقمه غذا را بخورد كه يكى از كارهاى اختيارى اوست، هم اختيار او در آن دخيل است، و هم وجود طعام در خارج، و هم اين كه طعام مفروض، طورى باشد كه قابل خوردن باشد و با طبع آدمى نيز سازگار باشد. و هم اين كه اين طعام، در دسترس و نزديك او باشد. | ||
و نيز دست او هم به فرمانش باشد، و بتواند لقمه را بگيرد، و دهان او هم باز باشد، و بتواند آن را بجود، و دستگاه بلعيدن او هم سالم باشد و بتواند لقمه را فرو ببرد، و صدها اسباب ديگرى، كه همه در اين عمل اختيارى، يعنى خوردن آدمى دخيل اند، فراهم باشند. | |||
پس صادر شدن فعل اختيارى از انسان، موقوف بر موافقت اسبابى است كه خارج از اختيار آدمى است، و در عين حال، دخيل در فعل اختيارى اوست، و خداى سبحان، در رأس همه اين اسباب است، و همه آن ها، حتى اختيار آدمى به ذات پاك او منتهى مى شود. چون اوست كه آدمى را موجودى مختار خلق كرده. هم او را خلق فرموده و هم اختيارش را. | پس صادر شدن فعل اختيارى از انسان، موقوف بر موافقت اسبابى است كه خارج از اختيار آدمى است، و در عين حال، دخيل در فعل اختيارى اوست، و خداى سبحان، در رأس همه اين اسباب است، و همه آن ها، حتى اختيار آدمى به ذات پاك او منتهى مى شود. چون اوست كه آدمى را موجودى مختار خلق كرده. هم او را خلق فرموده و هم اختيارش را. | ||
