تفسیر:المیزان جلد۱۹ بخش۲۵: تفاوت میان نسخه‌ها

<span id='link219'><span>

اين آيه شريفه حكم صدقه در آيه قبلى را نسخ كرده ، و در ضمن عتاب شديدى به اصحاب رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله وسلم ) و مؤ منين فرموده كه به خاطرن دادن صدقه به كلى از نجواى با رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله وسلم ) صرفنظر كردند، و به جز على بن ابى طالب احدى صدقه نداد و نجوى نكرد، و تنها آن جناب بود كه ده نوبت صدقه داد و نجوى كرد. و به همين جهت اين آيه نازل شد، و حكم صدقه را نسخ كرد.

كلمه «'''اشفاق '''» به معناى ترس است ، و جمله «'''ان تقدموا'''» مفعول اين كلمه است ، و معناى آيه اين است كه : آيا ترسيديد صدقه دهيد كه نجوى را تعطيل كرديد؟ احتمال هم دارد كه مفعول كلمه مذكور حذف شده و تقدير كلام «'''ءاشفقتم الفقر...'''» باشد، يعنى آيا از فقر ترسيديد كه به خاطر صدقه ندادن نجوى نكرديد. بعضى از مفسرين گفته اند: اگر كلمه صدقه را به صيغه جمع آورد و فرمود صدقات براى اين است كه ترس صحابه از يكبار صدقه دادن نبود، چون يكبار صدقه دادن كسى را فقير نمى كند، بلكه ترسشان از دادن صدقات بسيار براى نجواهاى بسيار بوده .

«'''فاذ لم تفعلوا و تاب اللّه عليكم فاقيموا الصلوه و اتوا الزكوه ...'''» - يعنى حال كه از عمل بدانچه مكلف شديد سر باز زديد، و خدا هم از اين سرپيچيتان صرفنظر نموده ، به عفو و مغفرت خود به شما رجوع نمود، اينك رجوع او را غنيمت شمرده در امتثال ساير تكاليفش چون نماز و روزه كوشش كنيد.

بنابراين ، جمله «'''و تاب اللّه عليكم '''» دلالتى بر اين معنا هم دارد كه ترك نجوى به خاطر ندادن صدقه گناه بوده ، چيزى كه هست خداى تعالى ايشان را آمرزيده .

و در اين كه جمله «'''فاقيموا الصلوة '''» را با آوردن حرف فاء بر سرش ، متفرع كرد بر جمله «'''فاذ لم تفعلوا...'''» دلالتى است بر اين كه حكم وجوب صدقه قبل از نجوى نسخ شده .

و در جمله «'''و اطيعوا اللّه و رسوله '''» دلالتى هست بر عموميت حكم اطاعت نسبت به اين تكليف و ساير تكاليف ، و اين كه اطاعت به طور مطلق واجب است . و در جمله «'''و اللّه خبير بما تعملون '''» نوعى تشديد هست كه حكم وجوب اطاعت خدا و رسول را تاءكيد مى كند.

<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۹ صفحه ۳۳۰ </center>

بحث روايتى

<span id='link220'><span>

==رواياتى در ذيل آيات مربوط به نجوى ، تحيت مغرضانه منافقين بر پيامبر(ص )، ورفع درجات علماء ==

در مجمع البيان آمده كه : حمزه و رويس روايت كرده اند كه : يعقوب آيه را به صورت «'''ينتجون '''» و بقيه قاريان به صورت «'''يتناجون '''» قرائت كرده اند. شاهد قرائت حمزه كلام رسول خدا (صلى الله عليه و آله وسلم ) است ، كه درباره على (عليه السلام ) در پاسخ كسانى كه پرسيدند: چرا با على تناجى مى كنى و با ما نمى كنى ؟ فرمود: «'''ما انا انتجيته ، بل اللّه انتجاه '''» من به دستور خود با او نجوى نكردم ، بلكه خدا دستور داد نجوى كنم .