روایت:من لايحضره الفقيه جلد ۱ ش ۳۰۲۸

آدرس: من لا يحضره الفقيه، جلد ۱، أَبْوَابُ الصَّلَاةِ وَ حُدُودِهَا-بَابُ صَلَاةِ الْعِيدَيْن

و في العلل التي تروي عن الفضل بن شاذان النيسابوري رضي الله عنه و يذكر انه سمعها من الرضا ع :

أَنَّهُ إِنَّمَا جُعِلَ‏ يَوْمُ اَلْفِطْرِ اَلْعِيدَ لِيَكُونَ‏ لِلْمُسْلِمِينَ‏ مُجْتَمَعاً يَجْتَمِعُونَ فِيهِ وَ يَبْرُزُونَ‏ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَيُمَجِّدُونَهُ عَلَى مَا مَنَّ عَلَيْهِمْ فَيَكُونُ يَوْمَ عِيدٍ وَ يَوْمَ اِجْتِمَاعٍ وَ يَوْمَ فِطْرٍ وَ يَوْمَ زَكَاةٍ وَ يَوْمَ رَغْبَةٍ وَ يَوْمَ تَضَرُّعٍ وَ لِأَنَّهُ أَوَّلُ يَوْمٍ مِنَ اَلسَّنَةِ يَحِلُّ فِيهِ اَلْأَكْلُ وَ اَلشُّرْبُ لِأَنَّ أَوَّلَ شُهُورِ اَلسَّنَةِ عِنْدَ أَهْلِ اَلْحَقِ‏ شَهْرُ رَمَضَانَ‏ فَأَحَبَّ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْ يَكُونَ لَهُمْ فِي ذَلِكَ مَجْمَعٌ يَحْمَدُونَهُ فِيهِ وَ يُقَدِّسُونَهُ وَ إِنَّمَا جُعِلَ اَلتَّكْبِيرُ فِيهَا أَكْثَرَ مِنْهُ فِي غَيْرِهَا مِنَ اَلصَّلاَةِ لِأَنَّ اَلتَّكْبِيرَ إِنَّمَا هُوَ تَعْظِيمٌ لِلَّهِ وَ تَمْجِيدٌ عَلَى مَا هَدَى وَ عَافَى كَمَا قَالَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لِتُكَبِّرُوا اَللََّهَ عَلى‏ََ مََا هَدََاكُمْ وَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ‏ وَ إِنَّمَا جُعِلَ فِيهَا اِثْنَتَا عَشْرَةَ تَكْبِيرَةً لِأَنَّهُ يَكُونُ فِي كُلِّ رَكْعَتَيْنِ اِثْنَتَا عَشْرَةَ تَكْبِيرَةً وَ جُعِلَ سَبْعٌ فِي اَلْأُولَى وَ خَمْسٌ فِي اَلثَّانِيَةِ وَ لَمْ يُسَوَّ بَيْنَهُمَا لِأَنَّ اَلسُّنَّةَ فِي اَلصَّلاَةِ اَلْفَرِيضَةِ أَنْ تُسْتَفْتَحَ بِسَبْعِ تَكْبِيرَاتٍ فَلِذَلِكَ بُدِئَ هَاهُنَا بِسَبْعِ تَكْبِيرَاتٍ وَ جُعِلَ فِي اَلثَّانِيَةِ خَمْسُ تَكْبِيرَاتٍ لِأَنَّ اَلتَّحْرِيمَ مِنَ اَلتَّكْبِيرِ فِي اَلْيَوْمِ وَ اَللَّيْلَةِ خَمْسُ تَكْبِيرَاتٍ وَ لِيَكُونَ اَلتَّكْبِيرُ فِي اَلرَّكْعَتَيْنِ جَمِيعاً وَتْراً وَتْراً

ترجمه

‏محمد جواد غفارى, من لا يحضره الفقيه - جلد ۲ - ترجمه على اكبر و محمد جواد غفارى و صدر بلاغى, ۲۳۴

و جزء عللى كه از فضل بن شاذان نيشابورى- رضي اللَّه عنه- روايت كرده‏اند و او يادآور شده كه همه آنها را از امام رضا عليه السّلام شنيده است اينست كه: روز فطر را بدان جهت عيد كرده‏اند كه مجتمع مسلمانان باشد و مسلمانان در اين روز گرد آيند و از شهر خارج شده دسته جمعى به صحرا روند و خداوند را بپاس آنكه بر ايشان منّت گذارده و نعمتها انعام فرموده (و پاداش و جايزه عباداتشان را عطا ميفرمايد) سپاس گويند. پس روز عيد قرار داده شد، و روز اجتماع و گرد آمدن مسلمين كه يك ديگر را ببينند، و از احوال يك ديگر باخبر باشند، و روزه‏ها را افطار كنند و روزه نگيرند، و زكات تن خويش به مستحقان دهند، و روى بدرگاه خداوند آورند، و روزى باشد كه حوائج خود را بدرگاه خداوند متعال عرض كنند و التماس و زارى و تضرع نمايند. و نيز بدان جهت آن روز را عيد قرار داده‏اند كه نخستين روز از سال است كه‏ خوردن و آشاميدن در آن رواست‏ زيرا نخستين ماه از سال نزد اهل حق ماه رمضان است پس خداوند عزّ و جلّ خواست كه در آن براى مسلمانان مجمعى باشد كه آنان گرد هم آيند و خدا را حمد كنند و تقديس نمايند. و باز بهمين علّت است كه تكبير در نماز عيد بيش از ساير نمازها است زيرا جز اين نيست كه تكبير براى بزرگداشت و تعظيم و تمجيد الهى است بپاس آنكه بندگان را هدايت فرموده و عافيت بخشيده است، چنان كه خداوند عزّ و جلّ خود فرمود: وَ لِتُكَبِّرُوا اللَّهَ عَلى‏ ما هَداكُمْ وَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ يعنى: تا خداوند خود را به بزرگى ياد كنيد بر اينكه شما را هدايت فرموده است، شايد شما شكر نعمتهاى خداوندى را بجا آوريد. و اما چرا اين نماز دوازده تكبير دارد، زيرا در هر نماز دو ركعتى دوازده تكبير مقرّر است هفت تكبير در ركعت اوّل، و پنج تكبير در ركعت دوم، و از حيث تعداد تكبيرات دو ركعت را همسان نساخته‏اند، زيرا در نماز فريضه سنّت چنين است كه با هفت تكبير افتتاح نماز ميكنند، بنا بر اين هفت تكبير در ركعت اوّل مقرّر ساختند، و در ركعت دوم پنج تكبير مقرّر شد زيرا كه در پنج نوبت نمازهاى فريضه شبانه روز پنج تكبير از مجموع تكبيرها مخصوص تكبير احرام است، بنا بر اين پنج تكبير را در ركعت دوم قرار دادند، و وجه ديگر آنكه در هر يك از دو ركعت رقم تكبيرها طاق باشد. لذا وقتى از عدد دوازده كه جفت است، هفت به ركعت اول داده شود، باقيمانده نيز كه عدد پنج مى‏شود طاق بوده و به ركعت دوم داده شده است.