روایت:الکافی جلد ۸ ش ۷۹

آدرس: الكافي، جلد ۸، كِتَابُ الرَّوْضَة

عده من اصحابنا عن سهل بن زياد عن الحسن بن محبوب عن علي بن رياب عن ابي عبيده الحذا عن ثوير بن ابي فاخته قال :

سَمِعْتُ‏ عَلِيَّ بْنَ اَلْحُسَيْنِ ع‏ يُحَدِّثُ فِي‏ مَسْجِدِ رَسُولِ اَللَّهِ ص‏ قَالَ حَدَّثَنِي‏ أَبِي‏ أَنَّهُ سَمِعَ أَبَاهُ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ ع‏ يُحَدِّثُ اَلنَّاسَ قَالَ إِذَا كَانَ‏ يَوْمُ اَلْقِيَامَةِ بَعَثَ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى اَلنَّاسَ مِنْ حُفَرِهِمْ‏ عُزْلاً بُهْماً جُرْداً مُرْداً فِي صَعِيدٍ وَاحِدٍ يَسُوقُهُمُ اَلنُّورُ وَ تَجْمَعُهُمُ اَلظُّلْمَةُ حَتَّى يَقِفُوا عَلَى عَقَبَةِ اَلْمَحْشَرِ فَيَرْكَبُ بَعْضُهُمْ بَعْضاً وَ يَزْدَحِمُونَ‏ دُونَهَا فَيُمْنَعُونَ مِنَ اَلْمُضِيِّ فَتَشْتَدُّ أَنْفَاسُهُمْ‏ وَ يَكْثُرُ عَرَقُهُمْ وَ تَضِيقُ بِهِمْ أُمُورُهُمْ وَ يَشْتَدُّ ضَجِيجُهُمْ وَ تَرْتَفِعُ أَصْوَاتُهُمْ قَالَ وَ هُوَ أَوَّلُ هَوْلٍ مِنْ أَهْوَالِ‏ يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ قَالَ‏فَيُشْرِفُ اَلْجَبَّارُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى عَلَيْهِمْ مِنْ فَوْقِ عَرْشِهِ فِي ظِلاَلٍ مِنَ اَلْمَلاَئِكَةِ فَيَأْمُرُ مَلَكاً مِنَ اَلْمَلاَئِكَةِ فَيُنَادِي فِيهِمْ يَا مَعْشَرَ اَلْخَلاَئِقِ‏ أَنْصِتُوا وَ اِسْتَمِعُوا مُنَادِيَ اَلْجَبَّارِ قَالَ فَيَسْمَعُ آخِرُهُمْ كَمَا يَسْمَعُ أَوَّلُهُمْ قَالَ فَتَنْكَسِرُ أَصْوَاتُهُمْ عِنْدَ ذَلِكَ وَ تَخْشَعُ أَبْصَارُهُمْ وَ تَضْطَرِبُ فَرَائِصُهُمْ وَ تَفْزَعُ قُلُوبُهُمْ وَ يَرْفَعُونَ رُءُوسَهُمْ إِلَى نَاحِيَةِ اَلصَّوْتِ مُهْطِعِينَ إِلَى اَلدََّاعِ‏ قَالَ فَعِنْدَ ذَلِكَ يَقُولُ اَلْكَافِرُ هََذََا يَوْمٌ عَسِرٌ قَالَ فَيُشْرِفُ اَلْجَبَّارُ عَزَّ وَ جَلَّ اَلْحَكَمُ‏ اَلْعَدْلُ عَلَيْهِمْ فَيَقُولُ‏ أَنَا اَللََّهُ لاََ إِلََهَ إِلاََّ أَنَا اَلْحَكَمُ اَلْعَدْلُ اَلَّذِي لاَ يَجُورُ اَلْيَوْمَ أَحْكُمُ بَيْنَكُمْ بِعَدْلِي وَ قِسْطِي لاَ يُظْلَمُ‏ اَلْيَوْمَ عِنْدِي أَحَدٌ اَلْيَوْمَ آخُذُ لِلضَّعِيفِ مِنَ اَلْقَوِيِّ بِحَقِّهِ وَ لِصَاحِبِ اَلْمَظْلِمَةِ بِالْمَظْلِمَةِ بِالْقِصَاصِ مِنَ اَلْحَسَنَاتِ وَ اَلسَّيِّئَاتِ وَ أُثِيبُ عَلَى اَلْهِبَاتِ وَ لاَ يَجُوزُ هَذِهِ اَلْعَقَبَةَ اَلْيَوْمَ عِنْدِي ظَالِمٌ وَ لِأَحَدٍ عِنْدَهُ مَظْلِمَةٌ إِلاَّ مَظْلِمَةً يَهَبُهَا صَاحِبُهَا وَ أُثِيبُهُ‏ عَلَيْهَا وَ آخُذُ لَهُ بِهَا عِنْدَ اَلْحِسَابِ فَتَلاَزَمُوا أَيُّهَا اَلْخَلاَئِقُ وَ اُطْلُبُوا مَظَالِمَكُمْ عِنْدَ مَنْ ظَلَمَكُمْ بِهَا فِي اَلدُّنْيَا وَ أَنَا شَاهِدٌ لَكُمْ عَلَيْهِمْ وَ كَفَى بِي شَهِيداً قَالَ فَيَتَعَارَفُونَ وَ يَتَلاَزَمُونَ فَلاَ يَبْقَى أَحَدٌ لَهُ عِنْدَ أَحَدٍ مَظْلِمَةٌ أَوْ حَقٌ‏ إِلاَّ لَزِمَهُ‏ بِهَا قَالَ فَيَمْكُثُونَ مَا شَاءَ اَللَّهُ فَيَشْتَدُّ حَالُهُمْ وَ يَكْثُرُ عَرَقُهُمْ وَ يَشْتَدُّ غَمُّهُمْ وَ تَرْتَفِعُ أَصْوَاتُهُمْ بِضَجِيجٍ شَدِيدٍ فَيَتَمَنَّوْنَ اَلْمَخْلَصَ مِنْهُ بِتَرْكِ مَظَالِمِهِمْ لِأَهْلِهَا قَالَ وَ يَطَّلِعُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَى جَهْدِهِمْ‏ فَيُنَادِي مُنَادٍ مِنْ عِنْدِ اَللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى يَسْمَعُ آخِرُهُمْ كَمَا يَسْمَعُ أَوَّلُهُمْ يَا مَعْشَرَ اَلْخَلاَئِقِ أَنْصِتُوا لِدَاعِي اَللَّهِ‏ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى وَ اِسْمَعُوا إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى يَقُولُ‏ لَكُمْ‏ أَنَا اَلْوَهَّابُ‏ إِنْ أَحْبَبْتُمْ أَنْ تَوَاهَبُوا فَتَوَاهَبُوا وَ إِنْ لَمْ تَوَاهَبُوا أَخَذْتُ لَكُمْ بِمَظَالِمِكُمْ قَالَ فَيَفْرَحُونَ بِذَلِكَ لِشِدَّةِ جَهْدِهِمْ وَ ضِيقِ مَسْلَكِهِمْ وَ تَزَاحُمِهِمْ قَالَ فَيَهَبُ بَعْضُهُمْ مَظَالِمَهُمْ رَجَاءَ أَنْ يَتَخَلَّصُوا مِمَّا هُمْ فِيهِ وَ يَبْقَى بَعْضُهُمْ فَيَقُولُ يَا رَبِّ مَظَالِمُنَا أَعْظَمُ مِنْ أَنْ نَهَبَهَا قَالَ فَيُنَادِي مُنَادٍ مِنْ تِلْقَاءِ اَلْعَرْشِ‏ أَيْنَ‏ رِضْوَانُ‏ خَازِنُ اَلْجِنَانِ جِنَانِ اَلْفِرْدَوْسِ قَالَ فَيَأْمُرُهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْ يُطْلِعَ‏ مِنَ اَلْفِرْدَوْسِ قَصْراً مِنْ فِضَّةٍ بِمَا فِيهِ مِنَ اَلْأَبْنِيَةِ وَ اَلْخَدَمِ قَالَ فَيُطْلِعُهُ عَلَيْهِمْ فِي حِفَافَةِ اَلْقَصْرِ اَلْوَصَائِفُ وَ اَلْخَدَمُ قَالَ فَيُنَادِي مُنَادٍ مِنْ عِنْدِ اَللَّهِ تَبَارَكَ‏ وَ تَعَالَى يَا مَعْشَرَ اَلْخَلاَئِقِ اِرْفَعُوا رُءُوسَكُمْ فَانْظُرُوا إِلَى هَذَا اَلْقَصْرِ قَالَ فَيَرْفَعُونَ رُءُوسَهُمْ فَكُلُّهُمْ يَتَمَنَّاهُ قَالَ فَيُنَادِي مُنَادٍ مِنْ عِنْدِ اَللَّهِ تَعَالَى يَا مَعْشَرَ اَلْخَلاَئِقِ هَذَا لِكُلِّ مَنْ عَفَا عَنْ مُؤْمِنٍ قَالَ فَيَعْفُونَ كُلُّهُمْ إِلاَّ اَلْقَلِيلَ قَالَ فَيَقُولُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لاَ يَجُوزُ إِلَى جَنَّتِيَ اَلْيَوْمَ ظَالِمٌ وَ لاَ يَجُوزُ إِلَى نَارِيَ اَلْيَوْمَ ظَالِمٌ وَ لِأَحَدٍ مِنَ‏ اَلْمُسْلِمِينَ‏ عِنْدَهُ مَظْلِمَةٌ حَتَّى يَأْخُذَهَا مِنْهُ عِنْدَ اَلْحِسَابِ أَيُّهَا اَلْخَلاَئِقُ اِسْتَعِدُّوا لِلْحِسَابِ قَالَ ثُمَّ يُخَلَّى سَبِيلُهُمْ فَيَنْطَلِقُونَ إِلَى اَلْعَقَبَةِ يَكْرُدُ بَعْضُهُمْ بَعْضاً حَتَّى يَنْتَهُوا إِلَى اَلْعَرْصَةِ وَ اَلْجَبَّارُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى عَلَى اَلْعَرْشِ قَدْ نُشِرَتِ اَلدَّوَاوِينُ‏ وَ نُصِبَتِ اَلْمَوَازِينُ وَ أُحْضِرَ اَلنَّبِيُّونَ وَ اَلشُّهَدَاءُ وَ هُمُ اَلْأَئِمَّةُ يَشْهَدُ كُلُّ إِمَامٍ عَلَى أَهْلِ عَالَمِهِ بِأَنَّهُ قَدْ قَامَ فِيهِمْ بِأَمْرِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ دَعَاهُمْ إِلَى سَبِيلِ اَللَّهِ قَالَ فَقَالَ لَهُ رَجُلٌ مِنْ‏ قُرَيْشٍ‏ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ‏ إِذَا كَانَ لِلرَّجُلِ اَلْمُؤْمِنِ عِنْدَ اَلرَّجُلِ اَلْكَافِرِ مَظْلِمَةٌ أَيَّ شَيْ‏ءٍ يَأْخُذُ مِنَ اَلْكَافِرِ وَ هُوَ مِنْ أَهْلِ‏ اَلنَّارِ قَالَ فَقَالَ لَهُ‏ عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ ع‏ يُطْرَحُ عَنِ‏ اَلْمُسْلِمِ‏ مِنْ سَيِّئَاتِهِ بِقَدْرِ مَا لَهُ عَلَى‏ اَلْكَافِرِ فَيُعَذَّبُ‏ اَلْكَافِرُ بِهَا مَعَ عَذَابِهِ بِكُفْرِهِ عَذَاباً بِقَدْرِ مَا لِلْمُسْلِمِ‏ قِبَلَهُ مِنْ مَظْلِمَةٍ قَالَ فَقَالَ لَهُ اَلْقُرَشِيُّ فَإِذَا كَانَتِ اَلْمَظْلِمَةُ لِلْمُسْلِمِ‏ عِنْدَ مُسْلِمٍ‏ كَيْفَ تُؤْخَذُ مَظْلِمَتُهُ مِنَ‏ اَلْمُسْلِمِ‏ قَالَ يُؤْخَذُ لِلْمَظْلُومِ مِنَ اَلظَّالِمِ مِنْ حَسَنَاتِهِ بِقَدْرِ حَقِّ اَلْمَظْلُومِ فَتُزَادُ عَلَى حَسَنَاتِ اَلْمَظْلُومِ قَالَ فَقَالَ لَهُ اَلْقُرَشِيُّ فَإِنْ لَمْ يَكُنْ لِلظَّالِمِ حَسَنَاتٌ قَالَ إِنْ لَمْ يَكُنْ لِلظَّالِمِ حَسَنَاتٌ فَإِنَّ لِلْمَظْلُومِ سَيِّئَاتٍ يُؤْخَذُ مِنْ سَيِّئَاتِ اَلْمَظْلُومِ فَتُزَادُ عَلَى سَيِّئَاتِ اَلظَّالِمِ‏

ترجمه

هاشم رسولى محلاتى, الروضة من الكافی جلد ۱ ترجمه رسولى محلاتى, ۱۵۰

ثوير بن ابى فاخته گويد: شنيدم از على بن الحسين عليه السّلام كه در مسجد رسول خدا (ص) (در مدينه) حديث ميفرمود كه پدرم براى من حديث كرد كه از پدرش على بن ابى طالب عليه السّلام شنيده كه بمردم ميفرمود: همين كه روز رستاخيز شود خداوند مردم را از گورها برانگيزاند با بدنهائى صاف و در حال تندرستى و تنهائى پاك از مو بصورت جوانى كه هنوز صورتش مو درنياورده در يك زمين هموار كه نور آنان را براند و تاريكى گردشان آورد (ظاهرا مقصود اين است كه هر گاه نورى بر آنها بتابد بجلو روند و هر گاه تاريكى فرايشان گيرد بايستند و گرد هم جمع شوند، مانند آيه شريفه: كُلَّما أَضاءَ لَهُمْ مَشَوْا فِيهِ وَ إِذا أَظْلَمَ عَلَيْهِمْ قامُوا تا در گردنه محشر بايستند و از دوش همديگر بالا روند و در آنجا ازدحام كنند، و جلوشان را از رفتن بگيرند، در آنجا است كه نفسهاشان تند شود و عرق زيادى كنند و كارها برايشان سخت گردد، و شيونشان زياد و صداهاشان بلند گردد. فرمود: و آن نخستين هراس روز قيامت است، در آن هنگام خداى جبار تبارك و تعالى از زبر عرش خويش در انبوهى از فرشتگان بر آنها توجه كند و بفرشته از فرشتگان دستور دهد تا در ميان آنها فرياد زند: اى گروه خلائق خموش باشيد و سخن نداكننده خدا را بشنويد، فرمود: در آن هنگام همگى اين فرياد را بشنوند و آن وقت است كه صداها شكسته شود و ديده‏ها ترسان گردد و لرزه آنها را بگيرد و دلها بطپد و سرها را بسوى ناحيه آن آواز بلند كنند و بسرعت بسوى آن خواننده بروند، در اين هنگام است كه كافر گويد: امروز روز دشوارى است، فرمود: در اين وقت خداى جبار عز و جل و حاكم دادگر بر آنان توجه كند و فرمايد: منم خدائى كه معبودى جز من نيست، حاكم دادگرى كه ستم نكنم امروز روزى است كه در ميان شما از روى عدالت و انصاف خويش حكم كنم و نسبت بإحدى در پيشگاه من ستم نشود. امروز است كه حق ناتوان را از نيرومند بستانم و هر چه بستم از كسى گرفته شده آن را بصاحبش بازگردانم و بوسيله حسنات و سيئات تقاص كنم و بآنان كه حق خود را بخشيده (و ذمه بدهكاران را برى كرده‏اند) پاداش نيك دهم. امروز از اين گردنه هيچ ستمكارى از پيش من نگذرد، و نه آن كس كه حقى از ديگرى در گردنش باشد جز آن كس كه طرف او از حق خويش بگذرد، و من بدو پاداش نيك دهم، و هنگام حساب حقش را بگيرم پس اينك اى خلايق گرد هم آئيد و حق خود را از هر كس كه بشما در دنيا ستم كرده بگيريد و من نيز گواه شمايم در آن ستم، و گواهى چون من بس است. فرمود: پس همديگر را ببينند و گرد هم آيند و احدى بجاى نماند كه طلبى يا حقى از او در نزد ديگرى باشد جز آنكه باو بچسبد، پس بدين حال باشند تا هنگامى كه خدا خواهد و در نتيجه حالشان سخت گردد، و عرق زيادى بريزند، و اندوهشان شديد شود و صداى شيون سختى از آنها بلند شود و آرزو كنند كه حقوق خود را به بپايمال‏كنندگان آن واگذارند و از آنجا نجات يابند، پس خداى عز و جل كه اين حال آنان را ببيند منادى از طرف او تبارك و تعالى ندا كند- و همه آنها از اول تا بآخر بشنوند- اى گروه خلايق بسخن گوينده خدا دل دهيد و گوش كنيد: همانا خداى تبارك و تعالى فرمايد: منم بخشايشگر اينك اگر خواهيد يك ديگر را ببخشيد و گر نه حق شما را بگيرم؟ فرمود: از اين ندا شاد گردند زيرا در وضع سخت و تنگنا و فشار جمعيت واقع شده‏اند، پس برخى از آنها باميد اينكه از آن تنگنا آسوده شوند حق خود را مى‏بخشند، و برخى بجا مانند و گويند: پروردگارا ستمهائى كه بما شده بزرگتر از آن است كه ما آنها را ببخشيم، فرمود: در اين هنگام منادى از برابر عرش ندا كند: كجاست رضوان نگهبان باغهاى بهشت، بهشتهاى فردوس؟ و (چون رضوان حاضر گردد) خداى عز و جل دستور دهد قصرى را از (قصرهاى) نقره با تمام‏ ساختمانها و خدمتكارانى كه در آن هستند بمردم نشان دهد، و او نيز قصرى را بدان اوصاف كه در اطراف آن كنيزكان ماهر و خدمتكاران زيبا هستند بمردم نشان ميدهد، پس منادى از جانب خداى تبارك و تعالى ندا كند: اى گروه خلائق سرها را بلند كنيد و بدين قصر بنگريد، فرمود: آنان سرها را بلند كنند و هر كدام از آنها آرزوى آن قصر را در دل بنمايد، فرمود: پس منادى از جانب خداى تعالى ندا كند: اى گروه خلائق اين قصر از آن كسى است كه از مؤمنى درگذرد، فرمود: پس همگى آنها از حقوق خود درگذرند جز اندكى، فرمود: در اين هنگام خداى عز و جل فرمايد: امروز هيچ ستمكارى بسوى بهشتم نرود، و هيچ ستمكارى نيز كه از مسلمانى در نزد او حقى هست بدوزخم عبور نكند تا در جايگاه حساب آن حق را از او بستاند. اى خلائق مهياى حساب باشيد. فرمود: سپس راهشان را باز كنند و آنها بسوى گردنه بروند، و براى بالا رفتن آن يك ديگر را بعقب رانند تا آنكه بعرصه محشر رسند و خداى جبار تبارك و تعالى بر عرش عظمت و جلال استيلا دارد، و نامه‏هاى اعمال گسترده شده و پيمبران و گواهان در آنجا حاضرند و گواهان همان امامان بر حقند كه هر امامى گواهى دهد براى مردم زمان خود كه در آنجا بدستور خدا بپا خواسته و آنان را براه خدا خوانده است. پس مردى از قريش عرضكرد: اى فرزند رسول خدا اگر مرد مؤمنى در گردن مرد كافرى حقى داشته باشد چه از آن مرد كافر برگيرد با اينكه آن مرد كافر اهل دوزخ است؟ حضرت على بن الحسين عليه السّلام فرمود: باندازه همان حقى كه مؤمن بگردن كافر دارد از گناهان مؤمن برميدارند و كافر اضافه بر عذابى كه بواسطه كفر خود ميكشد باندازه آنها نيز عذاب خواهد شد، مرد قرشى عرضكرد: هر گاه مسلمانى بگردن مسلمان ديگرى حق داشته باشد چگونه حقش را از آن مسلمان باز گيرند؟ فرمود: باندازه حقى كه مظلوم بگردن ظالم دارد از كارهاى نيك او بردارند و بمظلوم دهند. مرد قرشى عرضكرد: اگر شخص ستمكار كار نيكى نداشت؟ فرمود: اگر شخص ستمكار كار نيكى نداشت ستمديده گناهانى دارد پس از گناهان آن ستمديده بردارند و بر گناهان ستمكار بيفزايند.

حميدرضا آژير, بهشت كافى - ترجمه روضه كافى‏, ۱۴۲

ثوير بن ابى فاخته مى‏گويد: از امام على بن الحسين عليه السّلام شنيدم كه در مسجد رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم مى‏فرمود كه: پدرم به من فرموده است كه از زبان پدرش على بن ابى طالب عليه السّلام شنيده كه براى مردم اين چنين حديث كرده: هنگامى كه روز رستخيز فرا رسد خداوند تبارك و تعالى همه مردم را بى‏هيچ ساز و برگى و زبانى در كام و لخت با تن بى‏مو در يك سطح از گورشان به درآورد. نور آنان را براند و تاريكى همه را گرد آورد تا در گردنه محشر باز مى‏ايستند در حالى كه به دوش يك ديگر سوار مى‏شوند و براى گذشتن از آن ازدحام مى‏كنند و يك ديگر را از ادامه راه باز مى‏دارند. نفس آنها به شماره مى‏افتد و فراوان عرق مى‏ريزند و كار بر آنها سخت مى‏شود و شيون برآورند و فريادشان بلند گردد. امام عليه السّلام مى‏فرمايد: اين نخستين هراس از هراس‏هاى روز رستخيز است. امام عليه السّلام در ادامه حديث خود فرمود: سپس خداوند جبّار و تبارك و تعالى از فراز عرش به اهل محشر روى مى‏كند در انبوهى از فرشتگان، و به فرشته‏اى دستور مى‏فرمايد تا در ميان ايشان ندا كند كه: اى گروه خلايق! خاموش باشيد و به منادى خداى گوش فرا دهيد. امام عليه السّلام مى‏فرمايد: آخرين آنها چنان ندا را مى‏شنود كه اولينشان، و در اين هنگام است كه آوازها در گلو مى‏شكنند و ديده‏ها هراسان مى‏گردند و رگهاى گلو به لرزه مى‏افتند و دل‏ها پريشان مى‏گردند. آنها سر را به سوى گوينده برمى‏آورند و گردن مى‏كشند، و در اين هنگام است كه كافر مى‏گويد: اين روزى است سخت و دشوار. امام عليه السّلام مى‏فرمايد: خداوند جبّار و داور دادگر بر آنها مشرف مى‏شود و مى‏فرمايد: منم خدايى كه جز من خدايى نيست و داور دادگرى هستم كه ستم نمى‏كند، امروز با عدل‏ و قسط خود ميان شما داورى مى‏كنم و به كسى ستمى نرود، امروز حقّ ضعيف را از قوى بستانم و از بدهكار حق بستانكار بگيرم و با حسنات و سيئات، تقاص بدهكارى‏ها را بنمايم و ثواب بخشش‏ها را بپردازم. امروز هيچ ستمگرى در برابر من از اين گردنه عبور نكند در حالى كه مظلمه‏اى از كسى به گردن او باشد مگر آنكه صاحب حق آن را به وى ببخشد و من پاداش او را بدهم و هنگام حساب حق او را بستانم. اى خلايق! به يك ديگر بچسبيد و هر حقى به گردن كسى داريد كه در دنيا به ستم از شما ستانده شده از او بطلبيد و من خود عليه او گواه شما هستم و گواهى همچون من بس.