روایت:الکافی جلد ۱ ش ۱۰۷۴

آدرس:

علي بن محمد عن صالح بن ابي حماد و عده من اصحابنا عن احمد بن محمد و غيرهما باسانيد مختلفه :

فِي اِحْتِجَاجِ‏ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ ع‏ عَلَى‏ عَاصِمِ بْنِ زِيَادٍ حِينَ لَبِسَ اَلْعَبَاءَ وَ تَرَكَ اَلْمُلاَءَ وَ شَكَاهُ أَخُوهُ‏ اَلرَّبِيعُ بْنُ زِيَادٍ إِلَى‏ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ ع‏ أَنَّهُ قَدْ غَمَّ أَهْلَهُ وَ أَحْزَنَ وُلْدَهُ بِذَلِكَ‏ فَقَالَ‏ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ ع‏ عَلَيَ‏ بِعَاصِمِ بْنِ زِيَادٍ فَجِي‏ءَ بِهِ فَلَمَّا رَآهُ عَبَسَ فِي وَجْهِهِ فَقَالَ لَهُ أَ مَا اِسْتَحْيَيْتَ مِنْ أَهْلِكَ أَ مَا رَحِمْتَ وُلْدَكَ أَ تَرَى اَللَّهَ أَحَلَّ لَكَ‏ اَلطَّيِّبَاتِ وَ هُوَ يَكْرَهُ‏ أَخْذَكَ مِنْهَا أَنْتَ أَهْوَنُ عَلَى اَللَّهِ مِنْ ذَلِكَ‏ أَ وَ لَيْسَ اَللَّهُ يَقُولُ‏ وَ اَلْأَرْضَ وَضَعَهََا لِلْأَنََامِ `فِيهََا فََاكِهَةٌ وَ اَلنَّخْلُ ذََاتُ اَلْأَكْمََامِ‏ أَ وَ لَيْسَ اَللَّهُ يَقُولُ‏ مَرَجَ اَلْبَحْرَيْنِ‏ يَلْتَقِيََانِ `بَيْنَهُمََا بَرْزَخٌ لاََ يَبْغِيََانِ‏ إِلَى قَوْلِهِ‏ يَخْرُجُ مِنْهُمَا اَللُّؤْلُؤُ وَ اَلْمَرْجََانُ‏ فَبِاللَّهِ لاَبْتِذَالُ نِعَمِ اَللَّهِ بِالْفَعَالِ أَحَبُّ إِلَيْهِ مِنِ اِبْتِذَالِهَا بِالْمَقَالِ‏ وَ قَدْ قَالَ اَللَّهُ‏ عَزَّ وَ جَلَّ وَ أَمََّا بِنِعْمَةِ رَبِّكَ فَحَدِّثْ‏ فَقَالَ‏ عَاصِمٌ‏ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ‏ فَعَلَى مَا اِقْتَصَرْتَ‏ فِي مَطْعَمِكَ عَلَى اَلْجُشُوبَةِ وَ فِي مَلْبَسِكَ عَلَى اَلْخُشُونَةِ فَقَالَ وَيْحَكَ‏ إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فَرَضَ عَلَى أَئِمَّةِ اَلْعَدْلِ أَنْ يُقَدِّرُوا أَنْفُسَهُمْ بِضَعَفَةِ اَلنَّاسِ‏ كَيْلاَ يَتَبَيَّغَ بِالْفَقِيرِ فَقْرُهُ‏ فَأَلْقَى‏ عَاصِمُ بْنُ زِيَادٍ اَلْعَبَاءَ وَ لَبِسَ اَلْمُلاَءَ

ترجمه

کمره ای, اصول کافی ترجمه کمره ای جلد ۳, ۱۶۱

به چند سند از امير المؤمنين (ع) راجع به احتجاج آن حضرت بر عاصم بن زياد كه عبا پوشيده و جامه نرم را از تن دور كرده روايت شده كه برادرش ربيع بن زياد شكايت او را به امير المؤمنين نمود و گفت: با اين روش خاندان خود را غمنده و فرزندان خود را اندوهناك ساخته. امير المؤمنين فرمود: عاصم بن زياد را نزد من بياوريد، او را آوردند چون او را ديد روى بدو ترش كرد و به او فرمود: از خانواده خود شرم نكردى و به فرزندانت رحم نكردى، تو معتقدى كه خدا طيبات را براى تو حلال كرده و نخواسته تو از آنها برى بگيرى، تو در پيش خدا از اين زبونترى. آيا خدا نيست كه فرموده (۱۰- ۱۱ سوره رحمان): «زمين را براى مردم بر نهاديم، در آن ميوه است و نخل صاحب غنچه‏ها» آيا خدا نيست كه مى‏فرمايد (۱۹ سوره رحمان): «آميختند دو دريا و به هم برخوردند، ميانشان برزخى است كه به هم برنيايند» تا آنجا كه مى فرمايد: «از آنها لؤلؤ و مرجان بر آيد» به خدا سوگند پذيرش نعمت‏هاى خدا به كردار نزد او دوست‏تر است از پذيرش آنها به گفتار (يعنى به ذكر و دعا) و خدا عز و جل فرموده (۱۱ سوره ضحى): «و امّا به نعمت پروردگارت باز گو كن». عاصم عرض كرد: يا امير المؤمنين پس چرا خود در خوراكت به طعام ناگوار و درشت اكتفاء كردى و در لباست به جامه زبر و درشت؟ فرمود: واى بر تو به راستى خدا بر امامان عادل لازم كرده‏ خود را با مردم مستمند و ناتوان اندازه گيرند تا فقر بر درويش بى‏نوا چيره نگردد. عاصم بن زياد عباى موئين را افكند و جامه نرم در بر كرد

مصطفوى‏, اصول کافی ترجمه مصطفوی جلد ۲, ۲۷۳

زمانى كه عاصم بن زياد عبا پوشيد و جامه نرم را بيرون كرد و برادرش ربيع بن زياد، شكايت او را خدمت امير المؤمنين عليه السلام آورد كه او همسرش را غمگين نموده و فرزندانش را اندوهناك ساخته حضرت فرمود: عاصم را نزد من آوريد، او را خدمتش آوردند، چون حضرت او را ديد، چهره درهم كشيد و فرمود: از همسرت خجالت نكشيدى؟ بفرزندانت رحم نكردى؟ گمان ميكنى كه خدا چيزهاى خوب و پاكيزه را براى تو حلال كرده و نميخواهد از آنها استفاده كنى، تو نزد خدا پست‏تر از آنى، مگر خدا نميفرمايد: «خدا زمين را براى استفاده مردم نهاد كه در آن ميوه و نخل غلافدار است- ۱۱ سوره ۵۵-» مگر خدا نمى‏فرمايد: «دو دريا را. گذاشت كه بهم برسند، ميانشان حائلى است كه بهم تجاوز نكنند تا آنجا كه فرمايد:- از آنها لؤلؤ و مرجان بيرون مى‏شود- ۲۲ سوره ۵۵-» بخدا سوگند كه بكار بردن نعمت‏هاى خدا را با عمل، نزد او محبوبتر است از بكار بردن آنها را با گفتار (يعنى شكر عملى بهتر از شكر قولى است و شكر قولى آنست كه نعمت‏هاى خدا را بياد آورد و بزبان شكر كند) در صورتى كه خداى عز و جل ميفرمايد: «و اما نعمت پروردگارت را بازگو- ۱۱ سوره ۹۳-» (بنا بر اين شكر عملى لازم‏تر و محبوبتر است). عاصم گفت: يا امير المؤمنين! پس چرا خود شما بخوراك سخت و پوشاك درشت، اكتفا نموده‏ئى؟ فرمود: واى بر تو!! همانا خداى عز و جل بر پيشوايان عدالت واجب ساخته كه خود را در رديف مردم ضعيف و ناتوان گيرند، تا فقر و تنگدستى، فقير را از جا بدر نبرد. عاصم بن زياد عبا را كنار گذاشت و جامه نرم در بركرد.

محمدعلى اردكانى, تحفة الأولياء( ترجمه أصول كافى) - جلد ۲, ۴۰۵

على بن محمد، از صالح بن ابى حمّاد و چند نفر از اصحاب ما، از احمد بن محمد و غير ايشان به سندهاى مختلف روايت كرده‏اند در باب حجت آوردن امير المؤمنين عليه السلام بر عاصم بن زياد در هنگامى كه عبا پوشيده بود و جامه‏هاى نرم و نازك را ترك كرده بود، و برادرش ربيع بن زياد شكايت او را به امير المؤمنين عليه السلام نمود، و عرض كرد كه: به اين سبب اهل خود را غمناك و فرزندانش را اندوهناك ساخته. امير المؤمنين عليه السلام فرمود كه: «عاصم بن زياد را به نزد من آوريد». پس او را آوردند، چون حضرت او را ديد، در روى او رو ترش فرمود و فرمود كه: «آيا از اهل خود شرم نكردى؟ آيا بر فرزندان خود رحم نكردى؟ آيا خدا را چنان پنداشته‏اى كه چيزهاى پاكيزه را براى تو حلال كرده و ناخوش دارد كه تو از آنها فراگيرى؟ تو در نزد خدا از آن خوارترى كه از اين قبيل تكليف نسبت به تو بكند. آيا خدا نمى‏فرمايد كه: «وَ الْأَرْضَ وَضَعَها لِلْأَنامِ* فِيها فاكِهَةٌ وَ النَّخْلُ ذاتُ الْأَكْمامِ» «۱»، يعنى: «و زمين را خلق فرمود، يا بنهاد برروى آب، و بگسترانيد از براى انتفاع هر صاحب روحى كه بر روى آن است. در آن انواع چيزها است كه به آنها متلذّذ مى‏شوند از انواع ميوه‏ها و درختان خرما كه صاحبان غلاف‏هااند» (چه شكوفه آنها در ميان غلاف‏ها مى‏باشد). آيا خدا نمى‏فرمايد كه: «مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ يَلْتَقِيانِ* بَيْنَهُما بَرْزَخٌ لا يَبْغِيانِ»، تا فرموده آن جناب كه: «يَخْرُجُ مِنْهُمَا اللُّؤْلُؤُ وَ الْمَرْجانُ» «۲»، يعنى: رها كرد و روان گردانيد دو دريا را: يكى خوش و شيرين، و ديگرى شور و تلخ؛ در حالتى كه به يكديگر مى‏رسند و سطوح آنها به يكديگر مماسّ مى‏شوند (و گفته‏اند كه آن درياى فارس و روم است كه در محيط به يكديگر مى‏رسند). در ميان اين دو دريا، پرده‏اى است از قدرت خدا كه افزونى نمى‏جويند (بر يكديگر مى‏رسند و هيچ يك بر ديگرى غالب نمى‏شود به ممازجه و ابطال خاصيّت يكديگر). بيرون مى‏آيد از اين دو دريا، مرواريد بزرگ و مرواريد خرُد» (و آنچه در ميانه آيات ذكر نشده اين است كه: «فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ». و ترجمه آن مذكور شد). __________________________________________________

(۱). الرحمن، ۱۰ و ۱۱.
(۲). الرحمن، ۱۹ و ۲۰ و ۲۲.

پس حضرت فرمود كه: «اى خدا، به فريادم برس از دست اين جاهل، هر آينه صرف كردن نعمت‏هاى خدا و اظهار كردن آنها به كردار، به سوى خدا محبوب‏تر است از اظهار كردن آنها به گفتار؛ و حال آن‏كه خداى عزّوجلّ فرموده است كه: «وَ أَمَّا بِنِعْمَةِ رَبِّكَ فَحَدِّثْ» «۱» حديث كن به نعمت پروردگارت و آن را ياد كن». عاصم عرض كرد كه: يا امير المؤمنين، پس، تو براى چه در طعام خويش اقتصار فرموده‏اى بر طعام ناگوار و نان بى نان خورش، و در لباس خويش، اكتفا نموده‏اى به جامه درشت و كنده؟ حضرت فرمود: «واى بر تو، به درستى كه خداى عزّوجلّ، واجب گردانيده است بر امامان حق كه خود را با ضعيفان مردم بسنجند و برابر كنند، تا آن‏كه فقر فقير بر او زور نياورد و او را تلف نكند». پس عاصم بن زياد عبا را انداخت و جامه‏هاى نرم و پاكيزه پوشيده. __________________________________________________

(۱). ضُحى، ۱۱.

آیات مرتبط (بر اساس موضوع)

1. آل عمران ١٦٥
2. آل عمران ٤٠
3. ابراهيم ٣٩
4. الأعراف ١٥٣
5. الأنعام ٤١
6. الأنعام ٥٤
7. الإسراء ٨٣
8. البقرة ٩٦
9. الحجر ٣٧
10. الحجر ٥٥
11. الحجر ٥٦
12. الدخان ٢١
13. الدخان ٢٢
14. الدخان ٢٣
15. الروم ١٢
16. الروم ٣٦
17. الروم ٣٧
18. الروم ٤٩
19. الزخرف ٨٨
20. الزخرف ٨٩

... نتایج بیشتر

احادیث مرتبط (بر اساس موضوع)

1. الکافی جلد ۱ ش ۱۰۷۴ (روایت شده از: امام على عليه السلام)
2. الکافی جلد ۱ ش ۱۱۴ (روایت شده از: امام على عليه السلام)
3. الکافی جلد ۲ ش ۱۵۵۶ (روایت شده از: امام جعفر صادق عليه السلام)
4. الکافی جلد ۲ ش ۱۵۵۷ (روایت شده از: امام جعفر صادق عليه السلام)
5. الکافی جلد ۲ ش ۲۸۰ (روایت شده از: امام جعفر صادق عليه السلام)
6. الکافی جلد ۳ ش ۱۹۲۴ (روایت شده از: امام رضا عليه السلام)
7. الکافی جلد ۴ ش ۱۴۰ (روایت شده از: امام جعفر صادق عليه السلام)
8. الکافی جلد ۶ ش ۲۰۱۰ (روایت شده از: امام على عليه السلام)
9. الکافی جلد ۶ ش ۲۰۱۱ (روایت شده از: امام جعفر صادق عليه السلام)
10. الکافی جلد ۶ ش ۲۰۱۸ (روایت شده از: امام جعفر صادق عليه السلام)
11. الکافی جلد ۶ ش ۲۰۲۴ (روایت شده از: امام جعفر صادق عليه السلام)