المجادلة ٣

از الکتاب
کپی متن آیه
وَ الَّذِينَ‌ يُظَاهِرُونَ‌ مِنْ‌ نِسَائِهِمْ‌ ثُمَ‌ يَعُودُونَ‌ لِمَا قَالُوا فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مِنْ‌ قَبْلِ‌ أَنْ‌ يَتَمَاسَّا ذٰلِکُمْ‌ تُوعَظُونَ‌ بِهِ‌ وَ اللَّهُ‌ بِمَا تَعْمَلُونَ‌ خَبِيرٌ

ترجمه

کسانی که همسران خود را «ظِهار» می‌کنند، سپس از گفته خود بازمی‌گردند، باید پیش از آمیزش جنسی با هم، برده‌ای را آزاد کنند؛ این دستوری است که به آن اندرز داده می‌شوید؛ و خداوند به آنچه انجام می‌دهید آگاه است!

ترتیل:
ترجمه:
المجادلة ٢ آیه ٣ المجادلة ٤
سوره : سوره المجادلة
نزول : ٩ هجرت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ٢٣
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«یَعُودُونَ لِمَا قالُوا»: از گفته خود پشیمان می‌شوند. می‌خواهند جبران سخنی کنند که گفته‌اند. قصد بازگشت به زنان خود را دارند (نگا: التفسیر القرآنی للقرآن). «تَحْرِیرُ رَقَبَةٍ»: (نگا: نساء / ، مائده / ). «یَتَمَآسَّا»: مراد از تماس، نزدیکی و آمیزش جنسی، و هرگونه عملی است که منتهی بدان شود. از قبیل: بوسیدن، لمس کردن، در آغوش گرفتن.


تفسیر

نکات آیه

۱ - ظهار، سبب گسستن پیوند زناشویى نمى شود. (و الذین یظهرون ... فتحریر رقبة) از این که ظهارکننده، مى تواند آن را نقض کرده و رجوع کند - با این شرط که قبل از آمیزش با زن کفّاره بدهد - معلوم مى شود که ظهار، باعث از هم گسیخته شدن پیوند زن و شوهرى نمى شود.

۲ - کسى که زنش را ظهار کرده، مى تواند در صورت پشیمان شدن، آن را نقض کرده و رجوع کند. (و الذین یظهرون من نسائهم ثمّ یعودون) «عود» (مصدر «یعودون») به معناى رجوع و بازگشتن است. بازگشت ظهارکننده به آنچه گفته، بدین معنا است که ظهارکننده، گفته خود را نقض کند و از آنچه گفته پشیمان شود و براى ادامه زناشویى با همسر خود، به او رجوع نماید.

۳ - ظهارکننده، در صورت رجوع از آن، باید کفّاره بدهد. (و الذین یظهرون ... ثمّ یعودون ... فتحریر رقبة)

۴ - کفّاره ظهار، باید پیش از تماس و آمیزش با زن داده شود. (فتحریر رقبة من قبل أن یتماسّا) «تماس» در تعبیر قرآن، کنایه از آمیزش است.

۵ - کفّاره ظهار، ابتدا آزاد کردن یک بنده است. (فتحریر رقبة من قبل أن یتماسّا)

۶ - آزاد کردن بنده، سفارش خداوند به ظهارکننده (ذلکم توعظون به) مشارالیه «ذلکم»، «فتحریر رقبة» مى باشد و ضمیر «به» به «ذلکم» بازمى گردد. «وعظ» (مصدر «توعظون») به معناى توصیه به اطاعت است (مصباح المنیر).

۷ - آزاد کردن بنده، وظیفه اى مهم بر عهده ظهارکننده است و او نباید آن را سرسرى گرفته و به آن بى توجهى کند. (فتحریر رقبة ... ذلکم توعظون به) توصیه خداوند به آزاد کردن بنده - پس از این که در «فتحریر رقبة» فرمان آن را داده است - شاید بدان منظور است که ظهارکننده مى تواند آن را جدى نگیرد و احیاناً با بى توجهى از کنار آن بگذرد.

۸ - خداوند، به تمامى آنچه مردم انجام مى دهند، آگاهى کامل دارد. (و اللّه بما تعملون خبیر)

۹ - توجه به آگاهى کامل خداوند به اعمال بندگان، بازدارنده آنان از گناه و نافرمانى (و اللّه بما تعملون خبیر)

۱۰ - تخلف کنندگان از کفّاره ظهار، مورد تهدید خداوند به کیفر و مجازات (فتحریر رقبة ... و اللّه بما تعملون خبیر) جمله «و اللّه بما تعملون...» پیامدار این حقیقت است که ظهارکننده، باید بداند که در صورت تخلف و فرار از دادن کفّاره ظهار، خداوند به عمل او آگاهى داشته و سزاى وى را خواهد داد.

روایات و احادیث

۱۱ - «عن زرارة قال: سألت أباجعفر(ع) عن الظهار فقال: هو من کلّ ذى محرم اُمّ أو اُخت أو عمّة أو خالة... یقول الرجل لإمرئته و هى طاهر من غیر جماع: أنت علىّ حرام مثل ظهر اُمّى أو اُختى;[۱] زراره گوید: از امام باقر(ع) درباره ظهار سؤال کردم، فرمود: [در اجراى صیغه ظهار با تشبیه زن] به هر کدام از محارم: مادر، خواهر، عمه و یا خاله [ظهار واقع مى شود. به این گونه که] مرد در حالى که همسرش از حیض پاک است و در آن پاکى جماعى صورت نگرفته، مى گوید: تو بر من حرام باشى مانند مادر یا خواهرم».

موضوعات مرتبط

  • احکام :۱، ۲، ۳، ۴
  • برده: عتق برده ۵
  • خدا: توصیه هاى خدا ۶; تهدیدهاى خدا ۱۰; علم غیب خدا ۸; علم خدا به اعمال ۸
  • ذکر: آثار ذکر علم خدا ۹
  • ظهار: آثار رجوع در ظهار ۳; آمیزش در ظهار ۴; احکام ظهار ۱، ۲، ۳، ۴، ۱۱; تخلف از کفاره ظهار ۱۰; رجوع در ظهار ۲; صیغه ظهار ۱۱; عتق در ظهار ۷; کفاره ظهار ۳، ۴، ۵، ۶
  • ظهارکنندگان: تکلیف ظهارکنندگان ۷
  • عتق: اهمیت عتق ۶، ۷
  • عصیان: موانع عصیان ۹
  • عصیانگران: کیفر عصیانگران ۱۰
  • گناه: موانع گناه ۹

منابع

  1. کافى، ج ۶، ص ۱۵۳، ح ۳; تهذیب الأحکام، ج ۸- ، ص ۹، ح ۱.