القلم ١٧
گسترشکپی متن آیه |
---|
ترجمه
القلم ١٦ | آیه ١٧ | القلم ١٨ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«بَلَوْنَاهُمْ»: ایشان را آزمودیم. آنان را آزمایش کردیم. مراد از (هُمْ) مشرکان مکّه است. «لَیَصْرِمُنَّهَا»: آن را خواهند چید. «مُصْبِحِینَ»: در حالی که به بامدادان برسند. حال فاعل (لَیَصْرِمُنَّهَا) است. از (أَصْبَحَ) تامّه است.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
نزول
ابن جریج گوید: ابوجهل در روز جنگ بدر مى گفت: مسلمین را بگیرید و آنها را با طناب بپیچید و هیچیک از آنها را به قتل نرسانید سپس این آیه نازل گردید و قدرت و تسلط آنها را بر مسلمین به مانند صاحبان باغى که با سخاوت بودند، مثل زد که وقتى که از دنیا رفتند؛ فرزندان ناخلف آنها در صدد شده بودند که بامدادان از میوه آن باغ بچینند تا فقیران آگاه نشوند.[۱]
تفسیر
- آيات ۱ - ۳۳ سوره قلم
- محتويات سوره «قلم» و محل نزول آن
- وجوهى كه درباره سوگند به «قلم» و «مَا يَسطُرُون» گفته شده است
- مراد از نعمت در آيه: «وَ مَا أنتَ بِنِعمَةِ رَبّكَ بِمَجنُون»
- معناى اين كه فرمود: «پيامبر، اجر غير ممنون دارد»
- نهى خداوند، از مماشات پیامبر«ص»، با كافران و اطاعت از آنان
- تهديد تكذيب گران نبوّت رسول خدا «ص»
- رواياتى درباره مراد از «خُلق عظيم» و «كُلّ حَلّاف مَهِين...»
- ماجراى صاحبان باغى كه به عذاب الهى نابود گشت
نکات آیه
۱ - اعلام خداوند به کافرانِ برخوردار از ثروت و مکنت، به آزمودنشان همچون آزمودن باغداران یمنى (إنّا بلونهم کما بلونا أصحب الجنّة) مفسران درباره «اصحاب الجنّة» (صاحبان باغ) چنین نوشته اند: این باغ در حومه «یمن» در اختیار پیرمرد مؤمنى قرار داشت. او به قدر نیاز از آن برمى گرفت و بقیه را به مستمندان مى داد. اما هنگامى که چشم از دنیا پوشید، فرزندانش گفتند: ما خود به محصول این باغ سزاوارتریم; چون عیال و فرزندان ما بسیار است و نمى توانیم مانند پدرمان عمل کنیم. آنان سوگند یاد کردند تمام مستمندان را از آن محروم سازند. سرنوشت آنان همان شد که در این آیات از آن یاد شده است. (مجمع البیان و نیز برگرفته از الکشاف زمخشرى)
۲ - تهدید خداوند به دچار کردن کافران تکذیب گر صدراسلام، به سرنوشت شوم و هلاکت بار باغداران یمنى (إنّا بلونهم کما بلونا أصحب الجنّة)
۳ - ثروت و مکنت کافران تکذیب گر، در معرض نابودى با عذاب الهى (إنّا بلونهم کما بلونا أصحب الجنّة)
۴ - آزمایش انسان ها درباره دارایى ها و امکاناتشان، سنّت الهى است. (إنّا بلونهم کما بلونا أصحب الجنّة)
۵ - سوگند باغداران یمنى، به چیدن تمامى میوه هاى باغ براى خود در صبحگاهان (إذ أقسموا لیصرمنّها مصبحین)
۶ - آشنایى کافران صدراسلام، با داستان باغداران یمنى (إنّا بلونهم کما بلونا أصحب الجنّة إذ أقسموا) تهدید شدن کافران، به دچار شدن به سرنوشت اصحاب الجنّة» - به عنوان نمونه عینى از عملى شدن تهدید خداوند - بیانگر این حقیقت است که آنان، از این داستان کم و بیش با خبر بودند; و گرنه این تهدید فایده نمى بخشید.
روایات و احادیث
۷ - «فى رسالة أبى الحسن الهادى(ع): ...و أمّا آیاتُ البَلْوى بمعنى الإختبار قولُه: ...«إنّا بلوناهم کما بلونا أصحاب الجنّة»... فهى اخْتِبار...;[۲] در رساله امام هادى(ع) آمده است: ...اما[از] آیاتى که، «بلوى» را به معناى اختبار (آزمودن) به کار برده، ...سخن خداوند است که فرمود: (إنّا بلوناهم کما بلونا أصحاب الجنّة)...».
۸ - «عن أبى جعفر(ع) فى قوله: «إنّا بلوناهم کما بلونا أصحاب الجنّة» ... هى الجنّة الّتى کانت فى الدنیا و کانت فى الیمن یقال له الرضوان على تسعة أمیال من صنعاء;[۳] از امام باقر(ع) درباره سخن خداوند (إنّا بلوناهم کما بلونا أصحاب الجنّة) روایت شده است:... [مراد از «جنّة»] باغى است که در دنیا بوده و در یمن قرار داشت که آن را «رضوان» مى گفتند و در فاصله نُه میلى «صنعاء» واقع شده بود».
موضوعات مرتبط
- اصحاب الجنة: امتحان اصحاب الجنة ۱، ۷; سوگند اصحاب الجنة ۵; فرجام شوم اصحاب الجنة ۲; میوه چینى اصحاب الجنة ۵
- امتحان: امتحان با امکانات مادى ۴; امتحان با ثروت ۴
- باغ سوخته: برداشت میوه باغ سوخته ۵; قصه باغ سوخته ۱، ۵، ۶، ۸; مکان باغ سوخته۸
- خدا: امتحانهاى خدا ۱، ۴; تهدیدهاى خدا ۲; فلسفه امتحانهاى خدا ۷
- قرآن: تشبیهات قرآن ۱
- کافران: امتحان کافران ثروتمند ۱; تهدید کافران صدر اسلام ۲; زمینه عذاب کافران ۳; علم کافران صدر اسلام ۶; نابودى ثروت کافران ۳
منابع