الحجرات ١٠
گسترشکپی متن آیه |
---|
ترجمه
الحجرات ٩ | آیه ١٠ | الحجرات ١١ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ»: فقط مؤمنان برادران یکدیگرند.
تفسیر
- آيات ۱ - ۱۰ سوره حجرات
- محتوای سوره حجرات
- توضيح معناى جمله: «لا تُقَدّمُوا بَينَ يَدَىِ الله وَ رَسُولِه»
- وجوه ديگر مفسّران در معناى جمله فوق
- چرا بلندتر کردن صدا بر صداى پيامبر، باعث «حبط اعمال» می شود
- وعدۀ جميل به رعایت کنندگان ادب، در محضر پيامبر«ص»
- توضيحى راجع به اقسام «خبر»، و لزوم تفحص درباره اخبار فاسق
- دلیل این که رسول خدا«ص»، نبايد از ديگران اطاعت كند
- خداوند، دل هاى مؤمنان را به زيور «ایمان» آراسته
- دلیل امر به اصلاح بين دو طايفه از مؤمنان، كه با یکدیگر به جنگ پرداخته اند
- گفتاری در معنای اخوّت
- بحث روایتی
- روايتى درباره شأن نزول آيه: «إن جَائَكُم فَاسِقٌ بِنَبَإ فَتَبَيّنُوا»
نکات آیه
۱ - مؤمنان، به راستى برادر یکدیگراند. (إنّما المؤمنون إخوة)
۲ - اخوت و برادرى، بارزترین صفت در زندگى اجتماعى مؤمنان (إنّما المؤمنون إخوة) با توجه به این که حصر «إنّما» ناظر به خبر است، مطلب بالا استفاده مى شود.
۳ - ایمان، برقرارکننده دوستى و پیوند عمیق میان انسان ها (إنّما المؤمنون إخوة) عنوان «المؤمنون»، مشعر به علیت است.
۴ - ستیز میان مؤمنان، ناسازگار با روح ایمانى و برادرى و نیازمند زدایش هر چه سریع تر آن (إنّما المؤمنون إخوة فأصلحوا بین أخویکم)
۵ - مؤمنان، در نظام برادرى دینى، داراى مسؤولیت در قبال یکدیگر (إنّما المؤمنون إخوة فأصلحوا بین أخویکم)
۶ - انسان هاى بى تفاوت در قبال مشکلات و درگیرى هاى جامعه اسلامى، فاقد روح واقعى ایمان (إنّما المؤمنون إخوة فأصلحوا بین أخویکم) از فاى «فأصلحوا» استفاده مى شود که نتیجه ایمان و برادرى واقعى، اقدام عملى در جهت ایجاد الفت و رفع مشکلات مؤمنان است. پس آن جا که ثمره مشهود نباشد، اصل ایمان مورد تردید قرار مى گیرد.
۷ - تأمین و حفظ منافع یکایک مؤمنان، در پرتو حاکمیت روح برادرى بر تمامى اعضاى جامعه * (فأصلحوا بین أخویکم) از تعبیر «أخویکم»، این نکته استفاده مى شود که مؤمنان در یک جامعه، چونان برادران واقعى خود شماهستند که دوستى و صلح آنان مفید به حال شما و نزاع ایشان برهم زننده آرامش خود شما است.
۸ - نیاز همیشگى جامعه اسلامى، به تبلیغ روح برادرى و تحکیم مودت میان اعضاى آن (إنّما المؤمنون إخوة فأصلحوا بین أخویکم) از این که خداوند، به گونه اى مؤکد، روح برادرى، دوستى و مسالمت را در میان مؤمنان زنده ساخته و این حقایق را به ایشان یاد آور شده است; مطلب بالا استفاده مى شود.
۹ - لزوم رعایت تقوا و ارزش هاى الهى، در میانجى گرى و ایجاد صلح میان مؤمنان (فأصلحوا ... و اتّقوا اللّه) برداشت بالا بنابر این نکته است که امر «اتّقوا...» نظر به کیفیت اصلاح گرى داشته باشد; چنان که در آیه قبل، خداوند رعایت عدالت در اصلاح گرى را یادآور شده است.
۱۰ - فروهشتن مسؤولیت هاى دینى و بى تفاوتى در برابر مشکلات جامعه، بى تقوایى است. (فأصلحوا ... و اتّقوا اللّه) از مفهوم آیه شریفه، استفاده مى شود که اگر به وظایف یاد شده در صدر آیه عمل نشود و مؤمنان خود را در قبال دیگر برادران ایمانى مسؤول ندانند، تقوا را رعایت نکرده اند.
۱۱ - رعایت تقواى الهى، هموار کننده راه بهره مندى از رحمت خداوند (و اتّقوا اللّه لعلّکم ترحمون)
۱۲ - برخوردارى از رحمت خدا، در پرتو خدمت و رحمت انسان به بندگان مؤمن او * (فأصلحوا ... و اتّقوا اللّه لعلّکم ترحمون) از ارتباط «فأصلحوا...» با «لعلّکم ترحمون» مى توان این تأثیر متقابل را استفاده کرد; یعنى، رحمت بر مؤمنان و تلاش براى رفع اختلافات آنان، موجب جلب رحمت الهى نسبت به انسان است.
۱۳ - تفرقه و اختلاف در جامعه اسلامى به بى تفاوتى در قبال آن، مایه محرومیت از رحمت الهى فأصلحوا بین أخویکم و اتّقوا اللّه لعلّکم ترحمون فرمان «اتّقوا اللّه» هم نظر به کسانى دارد که با یکدیگر اختلاف دارند و هم کسانى که موظف به رفع اختلاف اند. از این نکته، استفاده مى شود که اگر مسلمانان به وظیفه خود عمل نکنند و به اختلاف ها پایان ندهند، نباید دل به رحمت الهى ببندند.
۱۴ - حاکمیت رحمت الهى بر جامعه، منوط به خیر خواهى آحاد مردم نسبت به یکدیگر * (إنّما المؤمنون إخوة فأصلحوا بین أخویکم و اتّقوا اللّه لعلّکم ترحمون) خطاب «لعلّکم ترحمون» عام است و به حاکمیت رحمت الهى بر عموم جامعه نظر دارد و صدر آیه، حرکت اصلاح آفرین افراد جامعه را شرط این رحمت فراگیر قلمداد کرده است.
موضوعات مرتبط
- اختلاف: آثار اختلاف ۱۳; اهمیت حل اختلاف ۴
- اصلاح: تقوا در اصلاح ۹; روش اصلاح ۹
- ایمان: آثار ایمان ۳، ۴; فاقدان ایمان ۶
- برادرى: آثار برادرى ۷; اهمیت تبلیغ برادرى ۸
- تقوا: آثار تقوا ۱۱; نشانه هاى بى تقوایى ۱۰
- جامعه: بى تفاوتى در مشکلات جامعه ۱۰; نیازهاى جامعه اسلامى ۸
- خدا: زمینه رحمت خدا ۱۱، ۱۲، ۱۴; عوامل محرومیت از رحمت خدا ۱۳
- خیرخواهى: آثار خیرخواهى ۱۴; اهمیت خیرخواهى ۱۴
- دشمنى: موانع دشمنى ۴
- دوستى: زمینه دوستى ۳
- مؤمنان: آثار امداد به مؤمنان ۱۲; برادرى مؤمنان ۱، ۲; بى تفاوتى در حل مشکلات مؤمنان ۶; تأمین منافع مؤمنان ۷; صفات مؤمنان ۲; مسؤولیت اجتماعى مؤمنان ۵
منابع