۱۶٬۲۶۹
ویرایش
تفسیر:المیزان جلد۱۱ بخش۲۸: تفاوت میان نسخه‌ها
از الکتاب
←ديدار يوسف «ع» با پدر و مادرش، پس از فراق طولانى
| خط ۱۱۲: | خط ۱۱۲: | ||
==ديدار يوسف «ع» با پدر و مادرش، پس از فراق طولانى == | ==ديدار يوسف «ع» با پدر و مادرش، پس از فراق طولانى == | ||
«'''فَلَمَّا دَخَلُوا عَلى | «'''فَلَمَّا دَخَلُوا عَلى يُوسُف آوَى إِلَيْهِ أَبَوَيْهِ وَ قَالَ ادْخُلُوا مِصرَ إِن شاءَ اللَّهُ آمِنِينَ'''»: | ||
در اين | در اين كلام، جمله اى حذف شده، و تقدير آن، اين است كه: يعقوب و خاندانش از سرزمين خود بيرون شده و به سوى مصر حركت كردند، و چون وارد مصر شدند... | ||
مفسران، در تفسير جملۀ «آوَى إلَيهِ أبَوَيه» گفته اند: پدر و مادر را در آغوش كشيد. و اين كه فرمود: «وَ قَالَ ادخُلُوا مِصرَ»، ظاهر در اين است كه يوسف، به منظور استقبال از ايشان، از مصر بيرون آمده و در خارج مصر، ايشان را در آغوش گرفته بوده، و آنگاه به منظور احترام و رعايت ادب، گفته است: داخل مصر شويد. | |||
و | و در جملۀ «إن شَاءَ اللّهُ آمِنِين»، ادبى را رعايت كرده كه بى سابقه و بديع است. چون هم به پدر و خاندانش امنيت داده، و هم رعايت سنت و روش پادشاهان را، كه حكم صادر مى كنند، نموده، و هم اين كه اين حكم را به مشيت خداى سبحان مقید كرده، تا بفهماند مشيت آدمى مانند ساير اسباب، اثر خود را نمى گذارد، مگر وقتى كه مشيت الهى هم موافق آن باشد، و اين، خود مقتضاى توحيد خالص است. | ||
مطلب ديگرى كه در اين آيه | و ظاهر اين سياق مى رساند كه خاندان يعقوب، بدون داشتن جواز از ناحيه پادشاه، نمى توانسته اند وارد مصر شوند، و به همين جهت بوده كه يوسف، در ابتداى امر، به ايشان امنيت داد. | ||
مطلب ديگرى كه در اين آيه هست، اين است كه: خداوند در آن، كلمۀ «أبَوَيه: پدر و مادرش» به كار برده، | |||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۱ صفحه ۳۳۷ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۱ صفحه ۳۳۷ </center> | ||
و | و مفسران، در تفسيرش اختلاف كرده اند، كه آيا پدر و مادر حقيقى يوسف بوده، و يا يعقوب و همسرش بوده، كه خاله يوسف است، و اگر او را مادر خوانده، به اين عنايت است كه مادر يوسف، در دوران خردسالى او از دنيا رفته بود، ولى در خود قرآن كريم، چيزى كه يكى از اين دو احتمال را تأييد كند، نيست، جز اين كه بگویيم كلمه «أبَوَين»، ظاهر است در پدر و مادر حقيقى. | ||
و معناى | و معناى آيه، اين است كه: «فَلَمّا دَخَلُوا»، بعد از آن كه وارد شدند، يعنى پدر و مادر و برادران و اهل بيت ايشان «عَلى يُوسُفَ»، بر يوسف (و اين همان طور كه گفتيم) در خارج مصر بوده «آوَىَ إلَيهِ» در آغوش گرفت «أبَوَيه» پدر و مادرش را، «و قَالَ» و گفت: «ادخُلُوا مِصرَ إن شَاءَ اللّهُ آمِنِين»، داخل مصر شويد كه إن شاء اللّه ايمن ايد (و كسى متعرض شما نمى شود)، و بدين وسيله، به ايشان جواز امنيت داد. | ||
«'''وَ رَفَعَ أَبَوَيْهِ عَلى الْعَرْشِ وَ خَرُّوا لَهُ | «'''وَ رَفَعَ أَبَوَيْهِ عَلى الْعَرْشِ وَ خَرُّوا لَهُ سُجَّداً وَ قَالَ يَا أَبَتِ هَذَا تَأْوِيلُ ...'''»: | ||
كلمه | كلمه «عرش»، به معناى سرير و تخت بلند است، و بيشتر استعمالش در تختى است كه پادشاه بر آن تكيه مى زند و مختص به اوست، و كلمۀ «خَرَّ»، از «خرور»، به معناى به خاك افتادن است، و كلمۀ «بَدو»، به معناى باديه است. چون يعقوب در باديه سكونت داشت. | ||
و | و اين كه فرمود: «وَ رَفَعَ أبَوَيهِ عَلَى العَرشِ»، معنايش اين است كه: يوسف، پدر و مادرش را بالاى تخت سلطنتى برد، كه خود بر آن تكيه مى زد. | ||
مقتضاى اعتبار و ظاهر | مقتضاى اعتبار و ظاهر سياق، اين است كه: بالا بردن بر تخت، با امر و دستور يوسف، و به دست خدمتكاران انجام شده باشد. نه اين كه خود يوسف، ايشان را بالا برده باشد. چون مى فرمايد: براى او به سجده افتادند، كه ظاهر امر مى رساند سجده در اولين وقتى بوده كه چشمشان به يوسف افتاده است. | ||
پس گويا به دستور يوسف، در موقعى كه يوسف در آن مجلس نبوده، ايشان را در كاخ اختصاصى و بر تخت سلطنتى نشانده اند، و چون يوسف وارد شده، نور الهى كه از جمال بديع و دل آراى او متلألأ مى شده، ايشان را خيره و از خود بى خود ساخته، تا حدّى كه عنان را از كف داده و بى اختيار به خاك افتاده اند. | |||
<span id='link239'><span> | <span id='link239'><span> | ||
==به سجده افتادن در برابر يوسف، براى پرستش او نبوده است == | ==به سجده افتادن در برابر يوسف، براى پرستش او نبوده است == | ||
و ضميرى كه در جمله «'''و خروا له سجدا'''» هست به طورى كه از سياق برمى آيد به يوسف برمى گردد، و خلاصه «مسجود له» او بوده، و اينكه بعضى گفته اند: ضمير به خداى سبحان برمى گردد، چون سجده جز براى خدا صحيح نيست. تفسيرى است بى دليل و از ناحيه لفظ آيه هيچ دليلى بر آن نيست. | و ضميرى كه در جمله «'''و خروا له سجدا'''» هست به طورى كه از سياق برمى آيد به يوسف برمى گردد، و خلاصه «مسجود له» او بوده، و اينكه بعضى گفته اند: ضمير به خداى سبحان برمى گردد، چون سجده جز براى خدا صحيح نيست. تفسيرى است بى دليل و از ناحيه لفظ آيه هيچ دليلى بر آن نيست. | ||
