تفسیر:المیزان جلد۱۲ بخش۱۳: تفاوت میان نسخه‌ها

و اما اين كه گفتيم دسيسه و جعل در روايات شايع شده، مطلبى است كه اگر كسى به روايات مربوط به خلقت و ايجاد و قصص انبياى سلف و امت هاى گذشته، و همچنين به اخبار وارده در تفاسير آيات و حوادث واقعه در صدر اسلام مراجعه نمايد، هيچ ترديدى در آن برايش باقى نمى ماند. چون بزرگترين چيزى كه از اسلام خواب را بر چشم دشمنان حرام كرده و ايشان حتى يك لحظه از خاموش كردن نور آن و كم فروغ كردن شعله فروزان آن و از بين بردن آثار آن از پاى نمى نشينند، قرآن كريم است.  

آرى، قرآن كريم است كه كهفى منيع و ركنى شديد براى اسلام است. قلعه ای است كه جميع معارف دينى و سند زنده و جاويد نبوت و مواد دعوت در آن متحصن است. آرى، دشمنان خوب فهميده بودند كه اگر بتوانند به قرآن دستبردى زنند و حجيت آن را مختل سازند، امر نبوت خاتم الانبياء، بدون كمترين دردسرى باطل مى شود و شيرازۀ دين اسلام از هم مى گسلد و ديگر بر بناى اسلام، سنگى روى سنگى قرار نمى گيرد.

و عجب از اين گونه علماى دينى است كه در مقام استدلال بر تحريف شدن قرآن بر مى آيند و آنگاه به رواياتى كه به صحابه و يا به ائمه اهل بيت منسوب شده، احتجاج مى كنند و هيچ فكر نمى كنند كه چه مى كنند. اگر حجيت قرآن باطل گردد، نبوت خاتم الانبياء باطل شده، و معارف دينى لغو و بى اثر مى شود، و در چنين فرضى، اين سخن به كجا می رسد كه در فلان تاريخ، مردى دعوى نبوت نموده و قرآنى به عنوان معجزه آورد،

خودش از دنيا رفت، و قرآنش هم دست خورده شد، و از او چيزى باقى نماند، مگر اجماع مؤمنان به وى، بر اين كه او به راستى پيغمبر بوده، و قرآنش هم به راستى معجزه اى بر نبوت او بوده است. و چون اجماع حجت است - زيرا همان پيغمبر آن را حجت قرار داده، و يا از اجماع مجمعين كشف مى كنيم كه قول يكى از جانشينانش در آن هست - پس ‍ بايد نبوت او و قرآنش را قبول كنيم؟!

و كوتاه سخن: احتمال دسيسه و جعل حديث، كه احتمال قوى هم هست و شواهد و قرائن آن را تأييد مى كند - وقعى و اعتبارى براى روايات مذكور باقى نمى گذارد، و با در نظر گرفتن آن، ديگر نه حجيت شرعى بر آن اخبار باقى مى ماند، و نه حجيت عقلانى. حتى صحيح السندترين آن ها هم از اعتبار ساقط مى گردد.

زيرا حجيت سند، معنايش اين است كه رجال حديث دروغ عمدى نمى گويند، و اما اين كه فريب نمى خورند، و در اصول روايتى آنان هم دست برده نمى شود، ربطى به صحت سند ندارد.