گمنام

تفسیر:المیزان جلد۱۷ بخش۲۵: تفاوت میان نسخه‌ها

از الکتاب
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۷۲: خط ۷۲:
<span id='link210'><span>
<span id='link210'><span>


==وجه اينكه ايوب «ع» ابتلاء خود به آن دو را به شيطان نسبت داد==
==وجه اين كه ايوب «ع»، ابتلاء خود را، به شيطان نسبت داد==
و ظاهرا مراد از ((مس شيطان به نصب و عذاب (( اين است كه : مى خواهد ((نصب (( و ((عذاب (( را به نحوى از سببيت و تاءثير به شيطان نسبت دهد. و بگويد كه شيطان در اين گرفتاريهاى من مؤ ثر و دخيل بوده است . و همين معنا از روايات هم برمى آيد.
و ظاهرا مراد از «مسّ شيطان به نُصب و عذاب»، اين است كه: مى خواهد «نُصب» و «عَذَاب» را به نحوى از سببيت و تأثير، به شيطان نسبت دهد و بگويد كه شيطان در اين گرفتاری هاى من، مؤثر و دخيل بوده است. و همين معنا، از روايات هم بر مى آيد.
و در اينجا اين سؤ ال پيش مى آيد كه يكى از گرفتاريهاى ايوب مرض او بود، و مرض علل و اسباب عادى و طبيعى دارد، پس چگونه آن جناب مرض خود را هم به شيطان نسبت داد و هم به بعضى از علل طبيعى ؟


جواب اين اشكال آن است كه : اين دو سبب يعنى شيطان و عوامل طبيعى ، دو سبب در عرض هم نيستند، تا در يك مسبب جمع نشوند، و نشود مرض را به هر دو نسبت داد، بلكه دو سبب طولى اند و توضيح آن در تفسير آيه ((و لو ان اهل القرى آمنوا و اتقوا لفتحنا عليهم بركات من السماء((، در جلد هشتم اين كتاب بيان گرديده ، بدانجا مراجعه شود.
و در اين جا، اين سؤال پيش مى آيد كه يكى از گرفتاری هاى ايّوب، مرض او بود و مرض، علل و اسباب عادى و طبيعى دارد. پس چگونه آن جناب، مرض خود را هم، به شيطان نسبت داد و هم، به بعضى از علل طبيعى؟


ممكن است گفته شود: اگر چنين استنادى ممكن باشد، ولى صرف امكان دليل بر وقوع آن نمى شود، از كجا كه شيطان چنين تاءثيرى در انسانها داشته باشد كه هر كس را خواست بيمار كند؟ در پاسخ مى گوييم : نه تنها دليلى بر امتناع آن نداريم ، بلكه آيه شريفه ((انما الخمر و الميسر و الانصاب و الازلام رجس من عمل الشيطان (( دليل بر وقوع آن است ، براى اينكه در اين آيه ، شراب و قمار و بتها و ازلام را به شيطان نسبت داده و آن را عمل شيطان خوانده ، و نيز از حضرت موسى (عليه السلام ) حكايت كرده كه بعد از كشتن آن مرد قبطى گفته : ((هذا من عمل الشيطان انه عدو مضل مبين (( كه در تفسيرش گفتيم كلمه ((هذا(( اشاره است به مقاتله آن دو.
جواب اين اشكال، آن است كه: اين دو سبب، يعنى شيطان و عوامل طبيعى، دو سبب در عرض هم نيستند، تا در يك مسبّب جمع نشوند و نشود مرض را به هر دو نسبت داد، بلكه دو سبب طولى اند، و توضيح آن در تفسير آيه «وَ لَو أنّ أهلَ القُرَى آمَنُوا وَ اتّقَوا لَفَتَحنَا عَلَيهِم بَرَكَاتٍ مِنَ السّماء»، در جلد هشتم اين كتاب بيان گرديده، بدان جا مراجعه شود.
 
ممكن است گفته شود: اگر چنين استنادى ممكن باشد، ولى صرف امكان دليل بر وقوع آن نمى شود. از كجا كه شيطان چنين تأثيرى در انسان ها داشته باشد، كه هر كس را خواست، بيمار كند؟  
 
در پاسخ مى گوييم: نه تنها دليلى بر امتناع آن نداريم، بلكه آيه شريفه «إنّمَا الخَمرُ وَ المَيسِرَ وَ الأنصَابُ وَ الأزلَامُ رِجسٌ مِن عَمَلِ الشّيطَان»، دليل بر وقوع آن است. براى اين كه در اين آيه، شراب و قمار و بت ها و ازلام را به شيطان نسبت داده و آن را، عمل شيطان خوانده. و نيز از حضرت موسى «عليه السلام» حكايت كرده كه بعد از كشتن آن مرد قبطى، گفته: «هَذَا مِن عَمَلِ الشّيطَانِ إنّهُ عَدُوٌّ مُضِلٌّ مُبِينٌ»، كه در تفسيرش گفتيم كلمۀ «هَذَا»، اشاره است به مقاتله آن دو.
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۷ صفحه ۳۱۹ </center>
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۷ صفحه ۳۱۹ </center>
و به فرضى هم كه از روايات چشم پوشى كنيم ، ممكن است احتمال دهيم كه مراد از نسبت دادن ((نصب (( و ((عذاب (( به شيطان اين باشد كه شيطان با وسوسه خود مردم را فريب داده و به مردم گفت : از اين مرد دورى كنيد و نزديكش نشويد، چون اگر او پيغمبر بود اين قدر بلاء از همه طرف احاطه اش نمى كرد، و كارش بدينجا نمى كشيد، و عاقبتش ‍ بدينجا كه همه زبان به شماتت و استهزايش بگشايند نمى انجاميد.
و به فرضى هم كه از روايات چشم پوشى كنيم، ممكن است احتمال دهيم كه مراد از نسبت دادن «نُصب» و «عَذَاب» به شيطان، اين باشد كه شيطان، با وسوسۀ خود، مردم را فريب داده و به مردم گفت: از اين مرد دورى كنيد و نزديكش نشويد. چون اگر او پيغمبر بود، اين قدر بلاء از همه طرف احاطه اش نمى كرد، و كارش بدين جا نمى كشيد، و عاقبتش بدين جا كه همه زبان به شماتت و استهزايش بگشايند، نمى انجاميد.
<span id='link211'><span>
<span id='link211'><span>
==بيان امكان مداخله شيطان در ابدان و اموال و ديگر متعلقات مادى معصومين «ع»==
==بيان امكان مداخله شيطان در ابدان و اموال و ديگر متعلقات مادى معصومين «ع»==
در تفسير كشاف اين وجه را كه گفتيم انكار كرده و گفته : به هيچ وجه نمى توانيم اين وجه را بپذيريم كه خدا شيطان را بر انبياى خود مسلط كند تا هر جور دلش خواست آن حضرات را اذيت و آزار كند و دچار عذاب نمايد و از اين راه داغ دل خود را از آنان بستاند، چون اگر بنا باشد اين كار نسبت به انبياء جايز باشد، نسبت به پيروان انبياء يعنى مردم صالح نيز (به طريق اولى ) جايز است ، آن وقت رانده درگاه خدا هيچ مؤ من صالحى را از اين انتقام خود سالم نمى گذارد، همه را بيچاره و هلاك مى كند با اينكه در قرآن كريم مكرر آمده ، كه شيطان به غير از وسوسه هيچ دخالت و تاءثير ديگر ندارد.
در تفسير كشاف اين وجه را كه گفتيم انكار كرده و گفته : به هيچ وجه نمى توانيم اين وجه را بپذيريم كه خدا شيطان را بر انبياى خود مسلط كند تا هر جور دلش خواست آن حضرات را اذيت و آزار كند و دچار عذاب نمايد و از اين راه داغ دل خود را از آنان بستاند، چون اگر بنا باشد اين كار نسبت به انبياء جايز باشد، نسبت به پيروان انبياء يعنى مردم صالح نيز (به طريق اولى ) جايز است ، آن وقت رانده درگاه خدا هيچ مؤ من صالحى را از اين انتقام خود سالم نمى گذارد، همه را بيچاره و هلاك مى كند با اينكه در قرآن كريم مكرر آمده ، كه شيطان به غير از وسوسه هيچ دخالت و تاءثير ديگر ندارد.
۱۶٬۳۳۱

ویرایش