تفسیر:المیزان جلد۲۰ بخش۴۸: تفاوت میان نسخه‌ها

==آيات ۱ - ۵، سوره تبت ==

سوره تبت مكى است و پنج آيه دارد

معناى «'''تلت بدا ابى لهب و تبّ'''»

ترجمه آيات  

به نام خداى رحمان و رحيم .

بريده باد دو دست ابى لهب (مرگ بر او باد) (۱).

مال وى و آنچه را به دست آورده دردى را از او دوا نكرد (۲).

به زودى وارد آتشى شعله ور شود(۳).

با زنش كه باركش هيزم است (۴).

و طنابى تابيده (از ليف خرما) به گردن دارد (۵).

بيان آيات  

اين سوره تهديد شديدى است به ابو لهب تهديدى است به هلاكت خودش و عملش ، تهديدى است به آتش جهنم براى خودش و همسرش ، و اين سوره در مكه نازل شده است .

تَبَّت يَدَا أَبى لَهَبٍ وَ تَب

«'''تب '''» و «'''تباب '''» بنابر آنچه جوهرى معنى كرده به معناى خسران و هلاكت است .

و راغب آن را به دوام خسران معنا كرده . بعضى هم گفته اند به معناى خيبت و نوميدى است . بعضى ديگر آن را به معناى تهى دستى از همه خيرها دانسته اند. ولى - به طورى كه ديگران هم گفته اند - همه اين معانى نزديك به همند، و بنابر اين كلمه «'''يد'''» در آيه نيز به معناى لغويش نيست ، بلكه كنايه است از قدرت آدمى ، چون دست در انسان عضوى است كه مقاصدش به وسيله آن انجام مى شود، و بيشتر كارهاى آدمى را به دست او نسبت مى دهند، و تباب و خاسر شدن دست به معناى بى نتيجه شدن اعمال آدمى ، و بلكه نتيجه معكوس دادن آن است ، و يا به عبارت ديگر به معناى باطل شدن اعمال او و به نتيجه نرسيدن آن است ، به طورى كه زحماتش هدر رود و مورد استفاده اش ‍ قرار نگيرد، اين معناى تباب دست انسان بود. و معناى تباب خود آدمى ، خسران او در نفس و حاق ذاتش است ، به طورى كه از سعادت دائميش محروم شود، و اين همان هلاكت دائمى او است .

پس اينكه فرمود: «'''تبت يدا ابى لهب و تب '''» معنايش در حقيقت «'''تب ابو لهب '''» است ، و اين نفرينى به او به هلاكت خودش و بطلان و بى اثر گشتن توطئه هايى است كه به منظور خاموش كردن نور نبوت مى كرد، و يا قضايى است از خداى تعالى به اين هلاكت و بطلان توطئه ها.

و اين ابو لهب كه مورد نفرين و ياقضاى حق تعالى قرار گرفته ، فرزند عبد المطلب و عموى رسول خدا (صلى الله عليه و آله وسلم ) است ، كه سخت با رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) دشمنى مى كرد و در تكذيب گفته ها و دعوت او و نبوتش و در آزار و اذيتش اصرار مى ورزيد، و در اين راه از هيچ گفته و عملى فروگذار نمى كرد، و او همان كسى بود كه وقتى رسول خدا (صلى الله عليه و آله وسلم ) او و ساير عشيره اقربين خود را براى اولين بار دعوت كرد، با كمال بى شرمى در پاسخش گفت «'''تبا لك - خسران و هلاكت بر تو باد'''» و اين سوره نازل شد و گفتار او را به خودش رد كرد كه خسران و هلاكت بر او باد.