حِجَاب
منظور از «حجاب» از مادّه «حَجْب» در این آیه پوشش زنان نیست، بلکه حکمى اضافه بر آن است که مخصوص همسران پیامبر(صلى الله علیه وآله)بوده و آن این که مردم موظف بودند به خاطر شرائط خاص همسران پیامبر(صلى الله علیه وآله)هرگاه مى خواهند چیزى از آنان بگیرند از پشت پرده باشد، و آنها حتى با پوشش اسلامى در برابر مردم در این گونه موارد ظاهر نشوند; البته این حکم، درباره زنان دیگر وارد نشده و در آنها تنها رعایت پوشش کافى است. شاهد این سخن آن که کلمه «حجاب» هر چند در استعمالهاى روزمره به معناى پوشش زن به کار مى رود، ولى در لغت چنین مفهومى را ندارد و نه در تعبیرات فقهاى ما. «حجاب» در لغت به معناى چیزى است که در میان دو شىء حائل مى شود به همین جهت، پرده اى که در میان امعاء و قلب و ریه کشیده شده «حجاب حاجز» نامیده مى شود.
ریشه کلمه
- حجب (۸ بار)
قاموس قرآن
حجب و حجاب هر دو مصدر و به معنى پنهام كردن و منع از دخول است. حجاب به معنى پرده نيز است (اقرب الموارد). [فصّلت:5]، [مطففين:15] حقا كه آنها آن روز از پروردگارشان در پردهاند و يا از رحمت خدا ممنوع اند. [احزاب:53] چون از زنان پيغمبر متاعى خواسنيد تز پس پرده بخواهيد . اين همان آيه حجاب درباره زنان آن حضرت است و با تنقيح مناط شامل زنان ديگر هم مىشود و اين غير از پوشيده بودن زن از نا محرم است كه در سوره نور آمده بعضىها از اين آيه چنين فكر كردهاند كه زن مطلقا بايد در پس پرده و حجاب باشد، غافل از آنكه مضمون آيه چيز ديگرى است . [شورى:51]. آيه شريفه در بيان سخن گفتن خدا با انبیاء است و آن از سه قسم خارج نيست اول وحى بدون واسطه آن ظاهراً آنست مه خدا به قلب پيغمبر القا كند، دوّم سخن گفتن از پس پرده مثل حضرت موسى كه خدا كلام. صدا آفريد و موسى شنيد [نساء:164]، [بقره:253] سوّم آمدن ملك و آوردن وحى است مثل آمدن جبرئيل . نا گفته نماند: هر سه قسم، سخن گفتن خداست اعمّ از آنكه اطلاق كلام در اين مورد حقيقت باشد يا مجاز و زيرا هر سه قسم استثناء است از «ما...يكلمه» و نيز نا گفته نماند قسم اوّل در انبیاء و غير انبیاء است مثلا درباره مادر موسى آمده [قصص:7]، [طه:38] و نيز درباره بعضى حشرات و غيره آمده [نحل:68]، [فصّلت:12]. بايد وحى انبیاء مرتبه اعلاى آن باشد كه آنان يقين مىكردند اين القاء حتماً از جانب خداست. مشروح سخن در (و ح ى) خواهد آمد. [اسراء:45]. چون «مستوراً» صفت حجاب است لذا اين حجاب غير مرئى است: مؤمن و غير مؤمن مثل عالم و غير عالم با آنكه در كنار هم اند از هم بيگانهاند و فاصله زياد دارند و به زبان هم آشنا نيستند و ميانشان پرده نامرئى وجود دارد كه از هم جدا شان مىكند. تعجّب نادان از دانا بيش از تعجّب دانا از نادان است .
