نَادَوْا
ریشه کلمه
قاموس قرآن
راغب گويد: نداء بلند شدن صدا و ظهور آن است و گاهى فقط به صدا اطلاق مىشود طبرسى فرموده: «ندى الصوت» يعنى صدا بسيار رفت «ناداهُ نِداءّ» يعنى او را با بلندترين صدايش خواند. در صحاح و اقرب آمده «ناداهُ: صاحَ بِهِ» يعنى به او صيحه زد. از اينها روشن مىشود كه نداء خواندن به صداى بلند است در قاموس و صحاح گفته:«النِداءُ: الصَوْتُ» در مصباح و اقرب آمده «النِداءُ: الدُّعاءُ» و دراقرب افزوده:« الصَوْتُ الْمُجَرَّدُ» بنابر اين قيد بلندبودن در آن معتبر نيست ولى تدبر در آيات قرآن نشان مىدهد كه رفع الصوت در آن معتبر است و مطلق صدا نيست. مثلا در آيات [اعراف:46]. [زخرف:77]. [جمعه:9]. رفع الصوت ملحوظ است گرچه در بعضى از آيات مىشود به معنى مطلق دعا و خواندن باشد. * [مريم:3]. در باره زكريا«عليه السلام» است كه از خدا براى خود فرزندى خواست. اگر مراد از نداء صداى بلند باشد «خَفِياً» به معنى مخفى بودن از مردم است يعنى در خفاء و خلوت خدا را ندا كرد در علت ندا گفتهاند كه زكريا«عليه السلام» دراثر احوال بد فرض كرده كه از خدا دور شده لذا خدا را ندا كرده است طبرسى آن را دعا در نفس خويش گفته است الميزان احتمال اول را تأييد كرده و آيه «فَخَرَجَ عَلى قَوْمِهِ مَنَ الْمِحْرابِ» كه در آيات بعدى آمده مؤيد آن شمرده است. * [غافر:32]. «تناد» در اصل تنادى است و كسره دال علامت حذف ياء است در باره اينكه چرا روز قيامت روز تنادى است گفتهاند: كه اهل عذاب يكديگر را باويل و هلاكت ندا مىكنند و گفتهاند اهل بهشت و جهنم يكديگر را ندا كنند چنانكه در سوره اعراف آمده شايد مراد ازآن «وَاِذْ يَتَحاجُّونَ فِى النَّارِ...» و ما بعدش باشدكه در آيات 48-47 اين سوره آمده است. در مفردات گفته: اصل نداء از ندى به معنى رطوبت است و صوت را از آن نداء گفتهاند كه هر كس رطوبت دهانش بيشتر باشد كلامش نيكوتر است.
