النور ٥٠

از الکتاب
کپی متن آیه
أَ فِي‌ قُلُوبِهِمْ‌ مَرَضٌ‌ أَمِ‌ ارْتَابُوا أَمْ‌ يَخَافُونَ‌ أَنْ‌ يَحِيفَ‌ اللَّهُ‌ عَلَيْهِمْ‌ وَ رَسُولُهُ‌ بَلْ‌ أُولٰئِکَ‌ هُمُ‌ الظَّالِمُونَ‌

ترجمه

آیا در دلهای آنان بیماری است، یا شکّ و تردید دارند، یا می‌ترسند خدا و رسولش بر آنان ستم کنند؟! نه، بلکه آنها خودشان ستمگرند!

ترتیل:
ترجمه:
النور ٤٩ آیه ٥٠ النور ٥١
سوره : سوره النور
نزول : ١٠ بعثت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ١٨
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«أَفِی قُلُوبِهِم مَّرَضٌ ...»: استفهام جنبه مبالغه در نکوهش و توبیخ را دارد. «إرْتَابُوا»: دچار شکّ و گمان شده‌اند. «یَحِیفَ»: ستم کند. به سوی یکی از دو طرف دعاوی گرایش نماید.


نزول

شأن نزول آیات ۴۹ و ۵.:

سدى گوید: آیه ۴۸ و این آیات درباره عثمان بن عفان نازل شده هنگامى که رسول خدا صلى الله علیه و آله در جنگ با بنى‌النضیر پیروز شد و غنائم آن را تقسیم کرد، عثمان به على گفت: نزد رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم برو و فلان زمین از اراضى بنى‌النضیر را از او درخواست کن، اگر به تو بخشید من با تو در آن زمین شریک می‌شوم.

على گفت: این درخواست را تو از رسول خدا صلی الله علیه و آله بنما. اگر به تو بخشید، من با تو شریک خواهم شد. عثمان قبول کرد و زمین را از پیامبر تقاضا کرد پیامبر زمین مزبور را به عثمان داد.

على از عثمان خواست که طبق معاهده قبلى او را در زمین مزبور شریک بسازد. عثمان امتناع کرد، على گفت: باید این منازعه را نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله ببریم. عثمان قبول نکرد، وقتى از عثمان پرسیدند چرا نزاع مزبور را نزد رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم نمى برید. گفت: چون پیامبر پسرعموى على است، می‌ترسم به نفع على قضاوت و داورى نماید سپس این آیات نازل گردید. وقتى نزول این آیات به گوش عثمان رسید، نزد پیامبر آمد و اقرار به مشارکت على با خود در آن زمین نمود.[۱]

تفسیر


نکات آیه

۱ - منافقان صدراسلام، به بیمار دلى مبتلا بودند. (أفى قلوبهم مرض) همزه در «أفى» براى استفهام است; ولى متضمن معناى تقریر مى باشد که براى سرزنش بیشتر منافقان آمده است.

۲ - بیمار دلى، از نشانه هاى نفاق و اوصاف منافقان (أفى قلوبهم مرض)

۳ - منافقان صدراسلام، نسبت به حقانیت پیامبر(ص) و درستى اسلام، در شک و تردید به سر مى بردند. (أم ارتابوا) «أم» در «أم ارتابوا» منقطعه و به معناى «بل» (اضراب) است.

۴ - شک و تردید نسبت به حقانیت اسلام و پیامبر(ص) در عین آگاهى از آن، از نشانه هاى نفاق و اوصاف منافقان (أم ارتابوا)

۵ - منافقان صدراسلام، نسبت به عادلانه بودن احکام الهى و داورى پیامبر(ص)، در شک و تردید به سر مى بردند. (أم یخافون أن یحیف اللّه علیهم و رسوله) برداشت یاد شده مبتنى بر این نکته است که «بل» در «بل أُولئک...» براى اضراب انتقالى باشد نه ابطالى.

۶ - منافقان صدراسلام، با علم به این که احکام و فرمان هاى خدا و رسول او، به دور از ظلم و احجاف بود، به آنها تن در نمى دادند. (أم یخافون أن یحیف اللّه علیهم و رسوله) برداشت یاد شده، مبتنى بر این است که «بل» در «بل أُولئک...» براى اضراب ابطالى باشد; یعنى، منافقان این گونه نبودند که گمان کنند که خدا و رسول او، به آنان ظلم مى کنند; بلکه مى دانستند که خدا و رسولش، عادلانه حکم مى کنند.

۷ - گمان ناعادلانه بودن حکم خدا و رسول او، از نشانه هاى نفاق و اوصاف منافقان (أم یخافون أن یحیف اللّه علیهم و رسوله)

۸ - بى گمان منافقان، ظالم و ستمگراند. (بل أُولئک هم الظلمون) معرفه آمدن مبتدا و خبر، همراه با ضمیر فصل (هم) و آمدن مبتدا در قالب اسم اشاره (أُولئک)، همگى بر تأکیدى بر این مطلب است.

۹ - خدا و رسول او، در داورى و حکمشان به احدى، حتى منافقان، ستم روا نمى دارند. (أم یخافون أن یحیف اللّه علیهم و رسوله بل أُولئک هم الظلمون)

۱۰ - نسبت دادن جرم و گناه خویش به دیگران و چهره مظلومانه به خود گرفتن، از نشانه هاى نفاق و اوصاف منافقان (أم یخافون أن یحیف اللّه علیهم و رسوله بل أُولئک هم الظلمون) منافقان خدا و رسول او را به ستم و اجحاف کردن در داورى هایشان متهم مى کردند. در مقابل خداوند نیز با تأکید فراوان، آنان را ظالم معرفى کرده است این مطلب مى تواند بیانگر برداشت فوق باشد.

موضوعات مرتبط

  • اسلام: آثار شک در حقانیت اسلام ۴; تاریخ صدر اسلام ۱، ۳، ۵، ۶; شک در حقانیت اسلام ۳
  • اسماء و صفات: صفات جلال ۹
  • تهمت: آثار تهمت ۱۰
  • خدا: خدا و ظلم ۹; عدالت خدا ۶، ۹
  • دین: شک در دین ۷
  • ظالمان ۸:
  • قلب : آثار بیمارى قلب ۲
  • قضاوت: عدالت در قضاوت ۹
  • محمد(ص): آثار شک در حقانیت محمد(ص) ۴; تنزیه محمد(ص) ۹; شک در حقانیت محمد(ص) ۳; شک در عدالت محمد(ص) ۷; شک در قضاوت محمد(ص) ۵; عدالت محمد(ص) ۶، ۹; قضاوت محمد(ص) ۷
  • منافقان: اقرار منافقان ۶; بیمارى قلب منافقان ۲; بیمارى قلب منافقان صدراسلام ۱; روش برخورد منافقان ۱۰; شک منافقان صدراسلام ۳، ۵; صفات منافقان ۱، ۲، ۴، ۷، ۱۰; ظلم منافقان ۸; لجاجت منافقان صدراسلام ۶
  • نفاق: نشانه هاى نفاق ۲، ۴، ۷، ۱۰

منابع

  1. البرهان فی تفسیر القرآن.