الفرقان ٦٥

از الکتاب
کپی متن آیه
وَ الَّذِينَ‌ يَقُولُونَ‌ رَبَّنَا اصْرِفْ‌ عَنَّا عَذَابَ‌ جَهَنَّمَ‌ إِنَ‌ عَذَابَهَا کَانَ‌ غَرَاماً

ترجمه

و کسانی که می‌گویند: «پروردگارا! عذاب جهنم را از ما برطرف گردان، که عذابش سخت و پر دوام است!

ترتیل:
ترجمه:
الفرقان ٦٤ آیه ٦٥ الفرقان ٦٦
سوره : سوره الفرقان
نزول : ٦ بعثت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ١٢
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«اصْرِفْ عَنَّا»: از ما منصرف گردان. از ما بازدار (نگا: یوسف / و ). «غَرَاماً»: ملازم. غیر دست بردار. هلاک و نابودی همیشگی و بی‌انقطاع.


تفسیر


نکات آیه

۱ - بندگان خالص خدا، پیوسته از پروردگارشان خواستار رهایى از عذاب دوزخ اند. (و عباد الرحمن ... و الذین یقولون ربّنا اصرف عنّا عذاب جهنّم) فعل مضارع «یقولون» مفید استمرار است.

۲ - عذاب جهنم، پیوسته و گریزناپذیر است. (إنّ عذابها کان غرامًا) «غرام» به معناى عذاب، شرّ دائم و بلاى گریزناپذیر است (لسان العرب).

۳ - پیوستگى و گریزناپذیرى عذاب جهنم، سبب دست به دعا برداشتن و تضرع بندگان خالص خدا براى رهایى از آن عذاب (و الذین یقولون ربّنا اصرف عنّا عذاب جهنّم إنّ عذابهاکان غرامًا) جمله «إنّ عذابها...» در مقام تعلیل براى جمله قبل است; یعنى، به این سبب بندگان خدا از پروردگار خواستار رهایى از عذاب دوزخ اند که چون آن عذاب دائمى و گریزناپذیر است.

۴ - پیوستگى و گریزناپذیرى عذاب جهنم، موجب هراسناکى و اضطراب شدید بندگان خالص خدا از سرنوشت اخروى شان (إنّ عذابهاکان غرامًا) درخواست رهایى از عذاب و تعلیل آن به این که آن عذاب دائمى و گریزناپذیر است، برداشت فوق را مى رساند.

۵ - پیوستگى و گریزناپذیرى عذاب جهنم، مقتضى ترس، اضطراب، تضرع و دعا کردن به درگاه الهى براى رهایى از آن (ربّنا اصرف عنّا عذاب جهنّم إنّ عذابهاکان غرامًا)

۶ - بندگان خالص خدا، مردمى فروتن و خود کم بین در برابر خدا (ربّنا اصرف عنّا عذاب جهنّم إنّ عذابهاکان غرامًا) برداشت فوق، با توجه به این نکته است که بندگان خالص خدا، با آن که مردمى شب زنده دار و عابداند، اما باز از عذاب دوزخ در هراس و اضطراب اند.

۷ - مؤمنان نباید به خاطر عبادت و رفتار خوب خود، به عجب و غرور گرفتار آیند و خویشتن را بى نیاز از تضرع و دعا بپندارند. (و الذین یبیتون لربّهم ... یقولون ربّنا اصرف عنّا عذاب جهنّم إنّ عذابهاکان غرامًا)

۸ - بندگان خالص خدا، بسیار نگران و هراسناک از لغزش خویش و نافرمانى خدا (ربّنا اصرف عنّا عذاب جهنّم إنّ عذابهاکان غرامًا) برداشت یاد شده با توجه به این نکته است که عذاب دوزخ براى کیفر دادن مجرمان است. بنابراین ترس عبادالرحمان از عذاب دوزخ، حاکى از آن است که آنان از جرم و خطایى که مرتکب شده اند - هر چند ارتکاب جرم از ایشان بسیار کم اتفاق مى افتد - بسیار نگران و مضطرب اند.

۹ - تشویق خداوند به دعا و تضرع به درگاه الهى و درخواست رهایى از عذاب اخروى (و الذین یقولون ربّنا اصرف عنّا ... إنّ عذابهاکان غرامًا)

موضوعات مرتبط

  • اضطراب: عوامل اضطراب ۵
  • بندگان خدا: اضطراب بندگان خدا ۴; ترس بندگان خدا ۴; تواضع بندگان خدا ۶; دعاى بندگان خدا ۱; صفات بندگان خدا ۶، ۸; عوامل تضرع بندگان خدا ۳; فلسفه دعاى بندگان خدا ۳; نگرانى بندگان خدا ۸
  • ترس: ترس از جهنم ۴، ۵; عوامل ترس ۴، ۵
  • تضرع: تشویق به تضرع ۹
  • جهنم: جاودانگى عذابهاى جهنم ۲، ۳، ۴، ۵; حتمیت عذابهاى جهنم ۳، ۴; درخواست نجات از جهنم ۱، ۳; ویژگیهاى عذاب جهنم ۲
  • خدا: تشویقهاى خدا ۹
  • دعا: تشویق به دعا ۹; زمینه دعا ۵
  • عُجب: اهمیت اجتناب از عُجب ۷
  • عذاب: درخواست نجات از عذاب اخروى ۹
  • عصیان: نگرانى از عصیان از خدا ۸
  • مؤمنان: مسؤولیت مؤمنان ۷
  • نیازها: نیاز به تضرع ۷; نیاز به دعا ۷

منابع