| گسترشکپی متن آیه
|
| أَمْ يُرِيدُونَ کَيْداً فَالَّذِينَ کَفَرُوا هُمُ الْمَکِيدُونَ
|
ترجمه
آیا می‌خواهند نقشه شیطانی برای تو بکشند؟! ولی بدانند خود کافران در دام این نقشه‌ها گرفتار می‌شوند!
|آيا مى‌خواهند نيرنگى بزنند؟ ولى كافران خودشان نيرنگ خورده‌اند
يا مى‌خواهند نيرنگى بزنند؟ و [لى] آنان كه كافر شده‌اند، خود دچار نيرنگ شده‌اند.
یا که می‌خواهند با تو مکر و تزویری اندیشند؟ کافران خود به مکر (و انتقام حق) گرفتارند.
یا می خواهند [بر ضد تو] نیرنگ و فریبی به کار گیرند؟ ولی کافران [بدانند که] خود اسیر و محکوم نیرنگ شده اند. ….
يا مى‌خواهند حيلتى كنند؟ اما كافران خود به حيلت گرفتارند.
یا مگر نیرنگی در سر دارند، ولی کافران خود نیرنگ خورده‌اند
يا مگر نيرنگى- درباره تو- مى‌خواهند؟! ولى كافران خود گرفتار نيرنگ‌اند.
یا این که می‌خواهند نیرنگ بزنند (و طرحهای شیطانی بریزند و حیله‌گری کنند، تا پیغمبر را از میان بردارند، یا با آئین او مقابله کنند. باید بدانند که) کفّار به حیلت خود گرفتار می‌آیند (و توطئه‌های ایشان سرانجام بر ضدّ خودشان تمام می‌شود و جملگی ایشان محکوم نقشه‌های الهی هستند).
یا می‌خواهند نیرنگی بزنند؟پس آنان که کافر شده‌اند، خودشان دچار نیرنگند.
یا خواهند نیرنگی را پس آنان که کفر ورزیدند ایشانند فریب‌دادگان
Or are they planning a conspiracy? The conspiracy will befall the disbelievers.
معنی کلمات و عبارات
«کَیْداً»: نیرنگ. حیله‌گری. توطئه. نقشه سوء (نگا: آل‌عمران / ). «الْمَکِیدُونَ»: گرفتاران نیرنگ. شکست خوردگان توطئه (نگا: فاطر / ، انفال / ).
تفسیر
تفسیر نور (محسن قرائتی)
أَمْ يُرِيدُونَ كَيْداً فَالَّذِينَ كَفَرُوا هُمُ الْمَكِيدُونَ «42»
يا مگر مى‌خواهند (براى از بين بردن حقّ،) نيرنگى بكار برند؟ (پس بدانند كه) كافران، خود گرفتار كيد خواهند شد.
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
أَمْ يُرِيدُونَ كَيْداً فَالَّذِينَ كَفَرُوا هُمُ الْمَكِيدُونَ (42)
أَمْ يُرِيدُونَ كَيْداً: آيا مى‌خواهند مكرى و تدبيرى در باره تو. مراد مكرى است كه در دار الندوه كردند در باره پيغمبر از كشتن و حبس و تبعيد، فَالَّذِينَ كَفَرُوا: پس آنان كافر شدند، هُمُ الْمَكِيدُونَ: ايشانند كيد كرده شدگان، يعنى ايشانند كه وبال و نكال كيد به آنها برمى‌گردد و مقتول شوند در بدر و به عذاب ابدى گرفتار گردند، يا ايشانند مغلوب در كيد خود.
تنبيه: اين مطلب ثابت شد كه ذات سبحانى منزه و مبرا باشد از افعال قبيحه، بنابراين نسبت كيد به خدا به يكى از وجوه مؤول باشد: 1- آنكه مراد تدبيرى است براى اولياء خود تا به سبب آن دشمنان خود را مغلوب و مقهور سازد. 2- از باب صنعت مقابله و مشاكله باشد كه متكلم لفظ دوم را مثل لفظ اول بيان نمايد مانند «جزاء سيئة سيئة مثلها». 3- از باب تسميه لازم به اسم ملزوم، يعنى خدا وارد مى‌سازد كيد را بر ايشان. 4- از باب تسميه سبب كه كيد باشد به اسم مسبب كه وبال كيد باشد.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
أَمْ عِنْدَهُمُ الْغَيْبُ فَهُمْ يَكْتُبُونَ (41) أَمْ يُرِيدُونَ كَيْداً فَالَّذِينَ كَفَرُوا هُمُ الْمَكِيدُونَ (42) أَمْ لَهُمْ إِلهٌ غَيْرُ اللَّهِ سُبْحانَ اللَّهِ عَمَّا يُشْرِكُونَ (43) وَ إِنْ يَرَوْا كِسْفاً مِنَ السَّماءِ ساقِطاً يَقُولُوا سَحابٌ مَرْكُومٌ (44) فَذَرْهُمْ حَتَّى يُلاقُوا يَوْمَهُمُ الَّذِي فِيهِ يُصْعَقُونَ (45)
يَوْمَ لا يُغْنِي عَنْهُمْ كَيْدُهُمْ شَيْئاً وَ لا هُمْ يُنْصَرُونَ (46) وَ إِنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا عَذاباً دُونَ ذلِكَ وَ لكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لا يَعْلَمُونَ (47) وَ اصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ فَإِنَّكَ بِأَعْيُنِنا وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ حِينَ تَقُومُ (48) وَ مِنَ اللَّيْلِ فَسَبِّحْهُ وَ إِدْبارَ النُّجُومِ (49)
ترجمه
يا نزد آنان علم غيب است پس آنها مى‌نويسند
يا اراده دارند حيله و مكرى كنند پس آنانكه كافر شدند آنها كيد كرده شدگانند
يا براى آنها معبودى است غير از خدا منزّه است خداوند از آنچه شريك قرار ميدهند
و اگر به‌بينند پاره‌اى از آسمان كه فرود آينده است مى‌گويند ابرى است متراكم
واگذارشان تا ملاقات كنند روزشان را كه در آن هلاك كرده ميشوند
روز كه بى‌نياز نميشوند و دفع نميكند از آنها مكرشان چيزى را و نه آنها يارى ميشوند
و همانا براى آنانكه ستم كردند عذابى است غير از اين ولى بيشترشان نميدانند
و صبر كن مر حكم پروردگارت را همانا تو در برابر ديدگان مائى و تسبيح گوى با حمد پروردگارت وقتى كه برميخيزى
و پاره‌اى از شب پس تسبيح گوى او را و هنگام بازگشتن ستارگان.
جلد 5 صفحه 80
تفسير
خداوند متعال در آيات سابقه احتمالاتى بعد از كلمه ام براى الزام كفّار مكّه بقبول دين اسلام ذكر فرموده بود و اينك تكميل فرموده آنرا بآنكه يا نزد آنها علم غيب است بمصالح و مفاسد امور دنيا و آخرتشان كه خودشان را محتاج به پيغمبر و امام نميدانند پس براى انتظام امورشان قانون مينويسند و معمول ميدارند چنانچه بنظر حقير رسيده يا مراد آنستكه آيا نزد آنها لوح محفوظ سماوى كه در آن مغيبات ثبت شده ميباشد پس آنان از روى آن نسخه بردارى ميكنند و بمردم خبر ميدهند كه گفته شده است يا ميخواهند كيد و مكرى نمايند نسبت بخاندان رسالت كه گفته‌اند مراد اجتماعشان در دار النّدوه است بر ضرر پيغمبر صلى اللّه عليه و آله و سلّم و خداوند مكر آنها را بخودشان مسترد فرمود و در بدر كشته يا اسير شدند و محتمل است اعمّ از آن و سقيفه بنى ساعده باشد كه براى بردن حق اهل بيت در آن مجتمع شدند و خداوند از آنها انتقام كشيده و خواهد كشيد يا آنها العياذ باللّه خداى ديگرى غير از خداى يگانه دارند كه آنها را از عذاب الهى حفظ نمايد كه اينطور تجرّى بمعصيت مينمايند منزّه است خدا از آنكه شريك داشته باشد و از آنكه بتها شريك او باشند و اعراض آنها از حقّ و غفلتشان از ياد خدا و عناد و لجاجشان بقدرى است كه اگر به‌بينند پاره ابر تيره عذاب را كه از آسمان بر سرشان نازل است ميگويند ابر متراكم باران دار است چنانچه بنظر حقير رسيده يا اگر به‌بينند قطعه‌اى از آسمان را كه ميخواهد بر سر آنها افتد ميگويند ابرى بهم پيوسته است چنانچه گفته شده اين جواب تقاضاى خودشان است كه گفتند اگر راست ميگوئى قطعه‌اى از آسمان را بر سر ما فرود آورد در هر حال كار عناد و لجاج كه به اين جا كشيد خداوند به پيغمبر خود دستور داد كه از ارشاد و هدايت آنها صرف نظر فرمايد و بگذارد به اين باشند تا به‌بينند روزى را كه نفخه اوّل اسرافيل در آنروز براى مردن خلق مقرّر شده و بميرند و دست از عناد بردارند و هر كس بجزاى عملش برسد آنروز ديگر مكر و حيله بدرد نميخورد و بحال كسى فائده ندارد و كسى نميتواند با آنها يارى نموده عذاب خدا را از آنان دفع نمايد چون قابل شفاعت نيستند و بكسى اذن در شفاعت از آنها داده نميشود و از براى خصوص
جلد 5 صفحه 81
ستمكاران بمحمد و آل اطهار او صلوات اللّه عليهم اجمعين عذابى است غير از عذاب آخرت كه قمّى ره نقل فرموده آن در رجعت است بشمشير و سايرين بجنگ بدر و عذاب قبر و قحط سنين و غيرها تفسير نموده‌اند در هر حال بيشتر آنها از آتيه خود خبر ندارند كه بعذاب الهى در دنيا گرفتار خواهند شد و اخيرا امر فرموده پيغمبر خود را بصبر و سكون و مدارا با قوم در برابر فرمان الهى و اذيّت و آزار آنها و مطمئن فرموده است آنحضرت را به اين كه تو در برابر چشم ما و محفوظ به حفظ ما ميباشى ما خود ناظر و نگهبان و نگهدار توايم و جمع اعين بمناسبت اضافه بضمير جمع و مبالغه در وجود اسباب حفظ است و نيز امر فرموده او را به تسبيح و اشتغال بحمد الهى وقتى كه برميخيزد براى نماز شب بقرائت پنج آيه از سوره آل عمران كه آخر آنها انّك لا تخلف الميعاد است و در بعضى از شب باشتغال بنماز شب و بعد از غايب شدن ستارگان و طلوع فجر كاذب باشتغال بنافله صبح چنانچه مستفاد از نقل قمّى ره و روايات متعدّده از پيغمبر صلى اللّه عليه و آله و سلّم و ائمه اطهار است و با وجود اين باقوال مفسّرين اعتنا نخواهد شد و كلمه ادبار بصيغه جمع نيز قرائت شده و در ثواب الاعمال و مجمع از امام صادق عليه السّلام نقل نموده كه كسيكه سوره طور را قرائت نمايد خدا خير دنيا و آخرت را براى او جمع خواهد فرمود و الحمد للّه رب العالمين.
جلد 5 صفحه 82
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
أَم يُرِيدُونَ كَيداً فَالَّذِينَ كَفَرُوا هُمُ المَكِيدُون‌َ (42)
آيا اراده ميكنند که با شما كيد و مكر كنند. پس كساني که كافر شدند آنها كيد ميشوند، در بسياري از آيات دارد که كفار بحيله و تزوير با پيغمبر و مؤمنين ميخواهند اينها را از بين ببرند ولي غافل از مكر الهي هستند که بآنها خدا چه معامله مي‌كند مثل آيه وَ مَكَرُوا وَ مَكَرَ اللّه‌ُ وَ اللّه‌ُ خَيرُ الماكِرِين‌َ
جلد 16 - صفحه 313
آل عمران آيه 47 و مثل وَ لا يَحسَبَن‌َّ الَّذِين‌َ كَفَرُوا أَنَّما نُملِي لَهُم خَيرٌ لِأَنفُسِهِم إِنَّما نُملِي لَهُم لِيَزدادُوا إِثماً وَ لَهُم عَذاب‌ٌ مُهِين‌ٌ آل عمران آيه 178 و مثل وَ أُملِي لَهُم إِنَّ كَيدِي مَتِين‌ٌ اعراف آيه 182 و مكر و كيد الهي اينکه است که بآنها مهلت مي‌دهد و بسا نعمت مي‌دهد و قوه و قدرت و شوكت که هر روز بتوانند بار خود را سنگين كنند تا عذاب آنها شديدتر و زيادتر گردد، چنانچه مي‌فرمايد: سَنَستَدرِجُهُم مِن حَيث‌ُ لا يَعلَمُون‌َ اعراف آيه 181.
أَم يُرِيدُونَ كَيداً نوعا اينکه كيدها و مكرها از منافقين است که اظهار ايمان ميكنند و دزد داخلي هستند و كردند آنچه كردند.
فَالَّذِينَ كَفَرُوا که باطنا كافر بودند و ظاهرا مسلمان.
هُمُ المَكِيدُون‌َ إِنَّ المُنافِقِين‌َ فِي الدَّرك‌ِ الأَسفَل‌ِ مِنَ النّارِ نساء آيه 144 سؤال: مكر و كيد و حيله مذموم است چه گونه خداوند نسبت بخود مي‌دهد. جواب:
آنچه مذموم است با اهل ايمان است که حرام بزرگي است اما با كفار و مشركين بالاخص اعداء دين بسا واجب مي‌شود، مثل امير المؤمنين (ع) با عمرو بن عبد ود و حضرت قاسم با ازرق شامي بالاخص براي دفع شر آنها.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 42)- سپس به بیان احتمال دیگری پرداخته، می‌گوید: «آیا می‌خواهند نقشه شیطانی برای تو بکشند؟ ولی بدانند خود کافران در دام این نقشه‌ها گرفتار می‌شوند» و طرح خداوند بالاتر از طرح آنهاست! (أَمْ یُرِیدُونَ کَیْداً فَالَّذِینَ کَفَرُوا هُمُ الْمَکِیدُونَ).
آیه فوق مطابق این تفسیر همانند آیه 54 سوره آل عمران است که می‌گوید:
«وَ مَکَرُوا وَ مَکَرَ اللَّهُ وَ اللَّهُ خَیْرُ الْماکِرِینَ و (یهود و دشمنان مسیح، برای نابودی او و آئینش) نقشه کشیدند و خداوند (برای حفظ او و آئینش) چاره‌جوئی کرد و خداوند بهترین چاره‌جویان است».
نکات آیه
۱ - اتهام هاى کافران، علیه دین و پیامبر(ص) ناشى از مکر و حلیه آنان (أم تریدون کیدًا)
۲ - کافران، در اندیشه ایجاد وقفه در روند گسترش دین، با طرح مسائل بى اساس علیه پیامبر(ص) (أم یریدون کیدًا)
در آیات پیشین، سخن از اتهام هاى مشرکان علیه پیامبر(ص) و بررسى علل آن اتهام ها بود. در ادامه این بررسى، خداوند به اندیشه ناسالم و مکرآلود کافران اشاره مى کند که آنچه آنان مى گویند، ناشى از ابهام شخصیت پیامبر(ص) نیست; بلکه دقیقاً ترفندى خائنانه است.
۳ - افشاگرى خداوند، در مورد اهداف خائنانه و توطئه گرانه مشرکان علیه جان پیامبر(ص) (نتربص به ریب المنون ... أم یریدون کیدًا)
طبق گفته مفسران، ممکن است عبارت «یریدون ...» نظر به توطئه «دارالندوه» داشته باشد.
۴ - مکر و توطئه کافران علیه دین و پیامبر(ص)، شکست پذیر و گریبانگیر خود آنان (فالذین کفروا هم المکیدون)
۵ - دلجویى خداوند از پیامبر(ص) و حامیان دین، در قبال توطئه گران (فالذین کفروا هم المکیدون)
کافران، علیه دین و پیامبر(ص) توطئه مى کنند; ولى خداوند اطمینان داده است که تنها اشخاصى که در این میان ضرر مى کنند، خود کافران اند; نه پیامبر(ص) و مؤمنان.
موضوعات مرتبط
- خدا: افشاگریهاى خدا ۳
- خود: مکر با خود ۴
- دین: آثار توطئه علیه دین ۴; آثار مکر علیه دین ۴; دلدارى به حامیان دین ۵; منشأ تهمت به دین ۱
- کافران: آثار توطئه کافران ۴; آثار مکر کافران ۱، ۴; دین ستیزى کافران ۲; روش برخورد کافران ۲; شبهه افکنى کافران ۲; شکست کافران ۴; منشأ تهمتهاى کافران ۱
- محمد(ص): آثار توطئه علیه محمد(ص) ۴; آثار مکر علیه محمد(ص) ۴; توطئه علیه محمد(ص) ۳; خیانت بر محمد(ص) ۳; دلدارى به محمد(ص) ۵; شبهه افکنى علیه محمد(ص) ۲; منشأ تهمت به محمد(ص) ۱
- مشرکان: افشاى توطئه مشرکان ۳; افشاى خیانت مشرکان ۳
منابع
