آل عمران ٨

از الکتاب
کپی متن آیه
رَبَّنَا لاَ تُزِغْ‌ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَيْتَنَا وَ هَبْ‌ لَنَا مِنْ‌ لَدُنْکَ‌ رَحْمَةً إِنَّکَ‌ أَنْتَ‌ الْوَهَّابُ‌

ترجمه

(راسخانِ در علم، می‌گویند:) «پروردگارا! دلهایمان را، بعد از آنکه ما را هدایت کردی، (از راه حق) منحرف مگردان! و از سوی خود، رحمتی بر ما ببخش، زیرا تو بخشنده‌ای!

ترتیل:
ترجمه:
آل عمران ٧ آیه ٨ آل عمران ٩
سوره : سوره آل عمران
نزول : ٣ هجرت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ١٦
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«لا تُزِغْ»: منحرف مگردان. «هَبْ»: عطاء کن. ببخش. «مِن لَّدُنکَ»: از سوی خود. «الْوَهَّاب»: بس بخشنده.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

تفسیر


نکات آیه

۱ - راسخین در علم، از پروردگار، مصونیّت از انحراف فکرى و جدا نشدن از مسیر هدایت را خواهانند. (و الرّاسخون فى العلم یقولون ... ربّنا لا تزغ قلوبنا بعد اذ هدیتنا)

۲ - عالمان ژرفنگر، خواهان رحمتى ویژه از پروردگار هستند. (و الرّاسخون فى العلم یقولون ... ربّنا ... وهب لنا من لدنک رحمة)

۳ - خطر انحراف پس از هدایت، براى همگان (حتى راسخین در علم) (و الرّاسخون فى العلم یقولون ... ربّنا لا تزغ قلوبنا بعد اذ هدیتنا)

۴ - نیاز انسان به امداد پروردگار، براى استوار ماندن در مسیر هدایت (ربّنا لا تزغ قلوبنا بعد اذ هدیتنا)

۵ - ایمان به تمامى قرآن (محکمات و متشابهات)، هدایتى از جانب خداوند است. (و الرّاسخون فى العلم یقولون امنّا به کل من عند ربّنا ... ربّنا لا تزغ قلوبنا بعد اذ هدیتنا) جمله «هدیتنا» پس از «امنّا به کل مِن عند ربّنا»، مى تواند تفسیرى براى ایمانشان به تمامى قرآن باشد.

۶ - رسوخ در علم، زمینه دریافت هدایت از جانب خداوند است. (و الرّاسخون فى العلم یقولون ... ربّنا لا تزغ قلوبنا بعد اذ هدیتنا)

۷ - نگرانى مستمر عالمان ژرفنگر، نسبت به منحرف شدنشان از هدایت الهى (و الرّاسخون فى العلم یقولون ... ربّنا لا تزغ قلوبنا بعد اذ هدیتنا)

۸ - عالمان ژرفنگر، به ربوبیّت الهى و افاضه هدایت و رحمت از ناحیه او، اذعان دارند. (و الرّاسخون فى العلم یقولون ... ربّنا لا تزغ قلوبنا ... من لدنک رحمة)

۹ - عالمان ژرفنگر بیمناک از ابتلاى به انحراف، و امیدوار به رحمت و حفظ هدایت از جانب پروردگار (و الرّاسخون فى العلم یقولون ... ربّنا لا تزغ قلوبنا بعد اذ هدیتنا و هب لنا من لدنک رحمة)

۱۰ - قلب در اصطلاح قرآن، جایگاه هدایت و گمراهى است. (فامّا الّذین فى قلوبهم زیغ ... ربّنا لا تزغ قلوبنا بعد اذ هدیتنا)

۱۱ - ربوبیّت الهى، مقتضى هدایت و رحمت و حفظ بندگان از انحراف (ربّنا لا تزغ قلوبنا بعد اذ هدیتنا)

۱۲ - هدایت و انحراف انسان، بسته به خواست خداوند است. (ربّنا لا تزغ قلوبنا بعد اذ هدیتنا) در آیه فوق، انحراف قلب و هدایت انسان به خداوند اسناد داده شده است. پس انحراف قلب و هدایت انسان به خواست و مشیّت اوست.

۱۳ - تداوم هدایت، در پرتو دعا و استمداد از پروردگار (ربّنا لا تزغ قلوبنا بعد اذ هدیتنا)

۱۴ - دعا به هنگام برخوردارى از نعمت هدایت الهى، براى تداوم بخشیدن به آن، شیوه راسخین در علم (و الرّاسخون فى العلم ... ربّنا لا تزغ قلوبنا بعد اذ هدیتنا)

۱۵ - دوام هدایت، رحمت خاص خداوند است.* (ربّنا لا تزغ قلوبنا بعد اذ هدیتنا و هب لنا من لدنک رحمة) بنابراینکه جمله «و هب لنا ... »، تفسیر جمله «لا تزغ قلوبنا بعد اذ هدیتنا» باشد.

۱۶ - تنها خداوند، وهّاب (بخشنده بلاعوض) است. (انّک انت الوهّاب) حصر از ضمیر فصل استفاده مى شود. «هِبه» به معناى بخشش بدون عوض است. (مفردات راغب).

۱۷ - بخشندگى هر کس جز خدا، همراه با چشمداشت و عوض خواهى است. (انّک انت الوهّاب) برداشت فوق از مفهوم حصر استفاده شده است.

۱۸ - عالمان ژرفنگر خواستار رحمتى از خداوند، که فراتر از هدایت و استمرار آن است. (ربّنا لا تزغ قلوبنا ... و هب لنا من لدنک رحمة) بنابراینکه جمله «وهب لنا ... »، تفسیر جمله سابق نباشد; و چون پس از نعمت هدایت درخواست شده، نشانه برترى آن است.

موضوعات مرتبط

  • اسماء و صفات: وهاب اسماء و صفات ۱۶، ۱۷
  • امیدوارى: ۹
  • انسان: نیازهاى معنوى انسان ۴
  • ایمان : متعلق ایمان ۵
  • تربیت: نظام تربیت ۹
  • ترس: ۷، ۹
  • خدا: امدادهاى خدا ۴ ; استمداد از خدا ۱۳ ; ربوبیت خدا ۸، ۱۱ ; رحمت خدا ۲، ۸، ۹، ۱۱، ۱۵، ۱۸ ; مشیّت خدا ۱۲ ; هدایت خدا ۳، ۵، ۶، ۷، ۸، ۱۵
  • دعا: آثار دعا ۱۳ ; آداب دعا ۱۴
  • راسخان در علم: ۳، ۷، ۸، ۹، ۱۴ دعاى راسخان در علم ۱، ۲، ۱۸
  • رسوخ در علم: ۶
  • قرآن: ۵ متشابهات قرآن ۵
  • قلب: ۱۰
  • گمراهى: ۱۰ خطر گمراهى ۳ ; عوامل گمراهى ۱۲
  • هدایت: اهمیّت هدایت ۴ ; زمینه هدایت ۱، ۶ ; عوامل هدایت ۱۱، ۱۲، ۱۳

منابع