الحجر ٣٩
ترجمه
| الحجر ٣٨ | آیه ٣٩ | الحجر ٤٠ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«بِما»: به سبب این که. حرف (ب) سببیّه، و واژه (ما) مصدریّه است. «لَهُمْ»: برای ایشان. مراد آدمیزادگان است (نگا: اعراف / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۲۶ - ۴۸،سوره حجر
- معناى خلقت انسان از ((صلصال من حماء مسنون ))
- توضيحاتى درباره معناى لغوى ((جن ))
- آيا ((جان )) همان جن است ؟!
- بحث در مبداء خلقت جن و تناسل و ذيريه داشتن او
- معناى كلمه ((بشر)) و نكته اى كه در التفات از تكلم به غيب در آيه : ((و اذاقال ربك )) هست
- معناى ((سويته )) و ((نفخت فيه من روحى )) و توضيحى در رابطه بين روح و بدن
- اشاره به وجه استثناء ابليس از ملائكه با اينكه او از جن است و نه از ملائكه
- وجه تقييد و تحديد لعنت بر شيطان تا روز جزا در: ((ان عليك اللعنة الى يوم الدين ))
- وجه اينكه خداوند لعنت خود را به ابليس اختصاص داد ((عليك لعنتى ))
- وجه تقيد و تحديد لعنت بر شيطان تا روز جزا در: ((ان عليك اللعنة الى يوم الدين ))
- ابليس ماءمور به سجده بر نوع بشر بودند نه تنها آدم
- روزى كه تا آن به شيطان مهلت داده شده روز قيامت نيست !
- ((وقت معلوم )) به چه معناست و براى چه كسى معلوم است ؟!
- توضيح در مورد نسبت اغواء به خدا در ((رب بما اعوتينى ...))
- وجوهى كه مفسران براى توجيه حمل جمله : ((بما اغويتنى )) براضلال ابتدائى خدا ذكر كرده اند
- جواب كلى به مفسران مزبور
- معناى جمله : ((لا زينن لهم فى الارض )) و دلالت آن بر اينكه زمين ظرف اغواى شيطاناست
- مراد از ((عبادت مخلصين )) كه از اغواى شيطان مصون هستند
- معناى بر خدا بودن راه شيطان ((هذا صراط على مستقيم )
- آيه : ((ان عبادى ليس لك عليهم سلطان ...)) متضمن سه جواب به ابليس است
- رواياتى چند درباره نفخ روح در كالبد آدم عليه السلام
- مقصود از ((عبادى )) و استثناء در آيه شريفه و نقد نظر مفسران در اين خصوص
- اثبات سلطنت و ولايت براى ابليس ، با سلطنت مطلقه خدا منافات ندارد
- معناى اينكه جهنم هفت در دارد: ((لها سبعة الواب ...))
- ((متقين )) در آيه : ((ان متقين فى جنات ...)) اعم از ((مخلصين )) در آيه : ((الا عبادكمنهم المخلصين )) است
- نقد و ابطال سخن ((فخر رازى )) كه گفته است مراد از ((متقين )) كسانى است كه ازشرك بپرهيزند
- بيان حال متقين در ورودشان به بهشت
- قضاهاى رانده شده اى كه در قرآن حكايت شده است
- رواياتى درباره نفخ روح در كالبد آدم عليه السلام
- چند روايت درباره وقت يوم معلوم در آيه ((فانك من المنظرين الى يوم الوقت المعلوم ))
- روايتى در بيان مراد از درهاى جهنم در ذيل جمله : ((لها سبعة ابواب ...))
- چند روايت در تفسير و بيان مراد جمله : ((اخوانا على سرر متقابلين ))
نکات آیه
۱- ابلیس، گمراه شدن خود از سوى خداوند را، عامل زیبا نمایاندن زشتیها و به گمراهى کشاندن همه انسانها معرفى کرد. (قال ربّ بما أغویتنى لأزیننّ لهم فى الأرض و لأغوینّهم أجمعین) «با» در «بما» باى سببیه است.
۲- ابلیس، معتقد به ربوبیت خداوند بود و خود را تحت ربوبیت او مى دانست. (قال ربّ)
۳- ابلیس، معترف به گمراهى خود بود. (قال ربّ بما أغویتنى)
۴- ابلیس گمراه شدن خود را، نتیجه فرمان خداوند به سجده بر آدم(ع) مى دانست. (فسجد الملئکة کلّهم ... إلاّ إبلیس أبى ... قال فاخرج منها فإنک رجیم ... قال ربّ بما أغویتنى) در اینکه مقصود ابلیس از اغوا شدنش توسط خداوند چیست؟ چند نظریه وجود دارد: یکى از آنها این است که چون خداوند، ابلیس را با فرمان سجده بر آدم(ع) مورد آزمایش قرار داد، او در این امتحان مردود شد و این مردود شدن نیز موجب لعن و طرد وى شد; لذا همین طرد و لعن - در نظر ابلیس - نوعى گمراهى تلقى گردید.
۵- اغواى ابلیس از سوى خداوند، کیفر تمرّد وى از فرمان الهى بود. (ربّ بما أغویتنى) بى تردید، گمراه شدن ابلیس از جانب خداوند، پس از سرپیچى او از سجده بر آدم(ع) بود و این مى رساند که این گمراهى، جنبه کیفرى داشته است.
۶- ابلیس، از طریق تزیین اعمال ناپسند و خوب جلوه دادن آنها، مردم را به گمراهى مى کشاند. (قال ربّ بما أغویتنى لأزیننّ لهم فى الأرض و لأغوینّهم أجمعین)
۷- زمین، مرکز فعالیت و اغواگرى ابلیس است. (لأزیننّ لهم فى الأرض)
۸- گرایش به زیباییها، از جمله گرایشهاى انسانهاست. (لأزیننّ لهم) از اینکه ابلیس، از طریق تزیین اعمال به گمراهى انسانها مى پردازد، به دست مى آید که انسانها به زیبایى و زینت علاقه مند هستند و این علاقه مندى باعث و انگیزه آنها در رفتارشان مى شود.
۹- ابلیس، مانع واقع بینى انسانها در شناخت صحیح بدیها و خوبیها (لأزیننّ لهم)
۱۰- انسانها، در معرض اغواگرى ابلیسند (لأغوینّهم أجمعین)
۱۱- انسان، موجودى تأثیرپذیر از إلقائات و تبلیغات (لأغوینّهم أجمعین)
موضوعات مرتبط
- آدم(ع): آثار ترک سجده بر آدم(ع) ۴
- ابلیس: آثار ترک سجده ابلیس ۴; اغواگرى ابلیس ۱۰; اقرار ابلیس ۳; بینش ابلیس ۱، ۴; روش اغواگرى ابلیس ۶; زمینه گمراهى ابلیس ۴; عقیده ابلیس ۲; عوامل اغواگرى ابلیس ۱; عوامل گمراهى ابلیس ۵; کیفر ابلیس ۵; گمراهى ابلیس ۱، ۳; مکان اغواگرى ابلیس ۷; نقش ابلیس ۹
- اقرار: اقرار به گمراهى ۳
- انسان: اغواپذیرى انسان ۱۱; تأثیرپذیرى انسان ۱۱; خطر گمراهى انسان ها ۱۰; عوامل گمراهى انسان ۱; گرایشهاى انسان ۸; ویژگیهاى انسان ۱۱
- خدا: آثار اضلال خدا ۱، ۵
- زشتیها: عوامل تزیین زشتیها ۱
- شناخت: موانع شناخت ۹
- عصیان: کیفر عصیان از خدا ۵
- عقیده: عقیده به ربوبیت خدا ۲
- عمل: آثار تزیین عمل ناپسند ۶
- گرایشها: گرایش به زیبایى ۸
- گمراهى: عوامل گمراهى ۶
