المائدة ٩٠
ترجمه
| المائدة ٨٩ | آیه ٩٠ | المائدة ٩١ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«الْمَیْسِرُ»: قمار (نگا: بقره / . «الأنصَابُ»: جمع نصب، بتان سنگی و غیره (نگا: مائده / و معارج / ). «الأزْلامُ»: جمع زَلَم، تیرهای مخصوصی که با آن بخت‌آزمائی و فال‌بینی می‌کردند و ... (نگا: مائده / . «رِجْسٌ»: پلید. مراد پلید و کثیف معنوی است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
يَسْأَلُونَکَ عَنِ الْخَمْرِ وَ... (۲) يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لاَ... (۲) حُرِّمَتْ عَلَيْکُمُ الْمَيْتَةُ وَ... (۲) يَسْأَلُونَکَ عَنِ الْخَمْرِ وَ... (۲) يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لاَ... (۲)
تفسیر
- آيات ۹۳ - ۹۰ ، سوره مائده
- ده خصوصيت در اين آيات كه تشديد و تاءكيد حرمت شراب را مى رسانند
- معناى ((ميسر)) و ((انصاب )) و ((ازلام )) ونقل يك قول
- حقيقت امر در خصوص عمل استخاره
- رد يك توهم در خصوص استخاره با قرآن
- معناى رجس ...
- اشاره به اينكه شيطان بر فكر آدمى در بعضى موارد سلطه دارد و مراد از مجسم شدنشيطان ، مجسم شدن براى فكر بشر است
- وجه اينكه شراب و قمار رجس و عملى شيطانى شمرده شده اند
- ميسر (قمار) و مفاسد اجتماعى آن
- چگونه شيطان با شراب و قمار بين آدميان دشمنى و كينه ايجاد كرده ، انان را از ذكر خداو نماز غافل مى سازد
- وجوه مختلفى كه در بيان مراد آيه : ((ليس على الذين امنوا و عملو الصالحات جناح فيماطعموا)) گفته شده است
- وجه بدون اشكال در معناى آيه شريفه
- سبب اينكه ((تقوا)) در آيه شريفه سه بار تكرار شده است
- وجوه متعددى كه در توجيه تكرار ((تقوا)) در آيه شريفه گفته شده است
- رواياتى متضمن داستانهايى كه منجر به تحريم شراب در اسلام شده است
- عمر در حال مستى اشعار كفرآميز مى خواند!
- نقد و بررسى روايات تحريم شراب در اسلام
- با توجه به اينكه قبل از هجرت ، خمر تحريم شده بوده و صحابه از آن مطلع بوده انداين روايات داراى اشكال هستند
- رواياتى ديگر در مورد تحريم خمر و ميسر و انصاب و ازلام
- شراب در همه شرايع حرام بوده است
نکات آیه
۱- شراب، قمار، بتها و چوبهاى مخصوص برد و باخت، به تمامى پلید و ناپاک اند. (انما الخمر و المیسر و الانصاب و الازلم رجس) «انصاب» جمع کلمه نصب است، برخى آن را به معناى بت گرفته اند و برخى گفته اند «انصاب» سنگهایى بوده که بر آستان بتها نصب مى شده و جایگاه ذبح قربانى براى بتها بوده است و بدان جهت مشرکان آنها را مایه تبرک مى پنداشتند و محترم مى شمردند. «ازلام» جمع زلم (تیر قمار) از انواع وسائل قمار و بردو باخت به شمار مى رفته است.
۲- شراب خوارى، قمار بازى، گرایش به مظاهر شرک و تفألهاى مرسوم در جاهلیت، کردارى شیطانى است (انما الخمر ... من عمل الشیطن)
۳- شرابخوارى و قماربازى از گناهان کبیره (انما الخمر و المیسر ... رجس من عمل الشیطن فاجتنبوه) چون خداوند شراب و قمار را پلید و کار شیطانى شمرد و رستگارى را در گرو ترک آن دانست و در آیه بعد آنها را عامل دشمنى و کینه توزى و مایه فراموشى یاد خدا و نماز معرفى کرد معلوم مى شود شراب خوارى و قماربازى نمى تواند گناه کوچکى محسوب شود.
۴- گرایش به مظاهر شرک از گناهان کبیره است. (و الانصاب و الازلم رجس من عمل الشیطن فاجتنبوه لعلکم تفلحون)
۵- اهل ایمان وظیفه دار اجتناب از شرابخوارى، قماربازى و مظاهر شرک (یایها الذین ءامنوا انما الخمر و المیسر ... فاجتنبوه)
۶- لزوم اجتناب از تفألها و استخاره هاى مرسوم در جاهلیت (و الازلم رجس ... فاجتنبوه) «ازلام» به معناى چوبهاى تیر که در قرعه به کار مى رود نیز آمده است یعنى سه قطعه چوبى که بر یکى «افعل» و بر دیگر «لاتفعل» و سومى بدون نوشته و به اصطلاح پوچ بوده است، در عصر جاهلى به هنگام مسافرت و یا انجام امرى مهم با قرار دادن آن چوبها در کیسه و بیرون آوردن یکى از آنها تکلیف خویش رابراى انجام آن امر مشخص مى کردند.
۷- اهل ایمان وظیفه دار دورى جستن از پلیدها و کردارهاى شیطانى (رجس من عمل الشیطن فاجتنبوه)
۸- شیطان، موجودى با کردارهاى پلید و ناپاک (رجس من عمل الشیطن)
۹- پلیدى و ناپاکى کردار، ملاک تحریم آنها در ادیان الهى (رجس من عمل الشیطن فاجتنبوه)
۱۰- رواج شراب خوراى، قمار بازى و گرایش به مظاهر شرک در عصر بعثت (یایها الذین ءامنوا انما الخمر ... رجس من عمل الشیطن فاجتنبوه)
۱۱- پرهیز از شراب خوارى، قماربازى و مظاهر شرک، زمینه ساز نیل به فلاح و رستگارى* (انما الخمر و المیسر و الانصاب و الازلم ... فاجتنبوه لعلکم تفلحون)
۱۲- دورى جستن از پلیدیها و کردارهاى شیطانى زمینه ساز رسیدن به فلاح و رستگارى (رجس من عمل الشیطن فاجتنبوه لعلکم تفلحون)
۱۳- فلاح و رستگارى، از اهداف تشریع احکام دین (انما الخمر ... فاجتنبوه لعلکم تفلحون)
روایات و احادیث
۱۴- هر نوشیدنى مستى آور، خمر است و حرام (انما الخمر ... من عمل الشیطن فاجتنبوه) از امام باقر (ع) درباره «خمر» در آیه فوق روایت شده: فکل مسکر من الشراب خمر اذا اخمر فهو حرام ... .[۱]
۱۵- بازى داراى برد و باخت (حتى با چیزهایى مثل استخوان و گردو)، قمار شمرده مى شود و حرام است. (یایها الذین ءامنوا انما الخمر و المیسر ... رجس من عمل الشیطن فاجتنبوه) از رسول خدا (ص) در پاسخ سؤال از معناى «میسر» در آیه فوق روایت شده: کلما تقومر به حتى الکعاب و الجوز ... .[۲]
۱۶- لزوم پرهیز از حیوانات قربانى شده براى بتها (و الانصاب ... رجس من عمل الشیطن فاجتنبوه) از رسول خدا (ص) در پاسخ سؤال از معنى انصاب در آیه فوق روایت شده: ما ذبحوا لآلتهم ... .[۳]
۱۷- حرمت تقسیم اشیا به وسیله تیرهاى قمار، که نوعى قرعه کشى در عصر جاهلیت بوده است. (و الازلم رجس من عمل الشیطن فاجتنبوه) از رسول خدا (ص) در پاسخ سؤال از معنى «ازلام» در آیه فوق روایت شده: قد احهم التى یستقسمون بها.[۴]
۱۸- بازى با شطرنج و نرد، قمار و حرام است. (و المیسر ... رجس من عمل الشیطن فاجتنبوه) از امام باقر (ع) روایت شده: الشطرنج و النرد میسر.[۵]
موضوعات مرتبط
- آشامیدنیها: ى حرام ۲، ۳، ۵، ۱۱، ۱۴ ; آشامیدنیهاى مسکر ۱۴
- احکام:۱۴، ۱۵، ۱۶، ۱۷، ۱۸ ملاک تشریع احکام ۱۴، ۱۵، ۱۶، ۱۷، ۱۸ ۹
- ازلام: پلیدى ازلام ۱
- بتها: اجتناب از قربانى بتها ۱۶ ; پلیدى بتها ۱
- پلیدى: اجتناب از پلیدى ۷، ۱۲ ; حرمت پلیدى ۹
- تفأل: در جاهلیت ۶ ; تفأل ناپسند ۲
- جاهلیت: ازلام در جاهلیت ۱۷ ; استخاره در جاهلیت ۶ ; رسوم جاهلیت ۲، ۶
- خمر: اجتناب از خمر ۵، ۱۱ ; احکام خمر ۱۴ ; پلیدى خمر ۱ ; حرمت خمر ۱۴ ; خمر در صدر اسلام ۱۰ ; گناه خمر ۳ ; موارد خمر ۱۴ ; ناپسندى شرب خمر ۲
- دین: فلسفه دین ۱۳
- رستگارى: زمینه رستگارى ۱۱، ۱۲ ; عوامل رستگارى ۱۳
- رشد: عوامل رشد ۱۳
- شرک: اجتناب از شرک ۵، ۱۱ ; شرک در صدر اسلام ۱۰ ; گناه شرک ۴ ; ناپسندى مظاهر شرک ۲
- شطرنج: حرمت شطرنج ۱۸
- شیطان: پلیدى شیطان ۸ ; عمل شیطان ۸
- عمل: اجتناب از عمل شیطانى ۷، ۱۲ ; عمل شیطانى ۲ ; عمل ناپسند ۲
- قرعه: در جاهلیت ۱۷
- قمار: اجتناب از قمار ۵، ۱۱ ; احکام قمار ۱۵، ۱۷، ۱۸ ; پلیدى قمار ۱ ; حرمت قمار ۱۵، ۱۸ ; قمار در صدر اسلام ۱۰ ; گناه قمار ۳ ; موارد قمار ۱۵، ۱۷، ۱۸ ; ناپسندى قمار ۲
- گناه: کبیره ۳، ۴
- محرمات:۱۴، ۱۵، ۱۶، ۱۷، ۱۸ پلیدى محرمات ۱۴، ۱۵، ۱۶، ۱۷، ۱۸ ۹ ; ملاک تحریم محرمات ۱۴، ۱۵، ۱۶، ۱۷، ۱۸ ۹
- موجودات: پلید ۸
- مؤمنان: مسؤولیت مؤمنان ۵، ۷
