المائدة ٥٣
ترجمه
| المائدة ٥٢ | آیه ٥٣ | المائدة ٥٤ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أَقْسَمُوا بِاللهِ جَهْدَ أَیْمَانِهِمْ»: با نهایت تأکید به خدا سوگند می‌خورند. «جَهْدَ»: غایت و نهایت. حال یا مفعول مطلق است (نگا: بیضاوی). «أَیْمَان»: جمع یمین، سوگندها. «حَبِطَتْ»: هدر رفت. بی‌ثمر شد. «حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فَأَصْبَحُوا خَاسِرِینَ»: این جمله می‌تواند مقول قول مؤمنان، یا بیان خداوند متعال درباره سرانجام بد منافقان باشد.
تفسیر
نکات آیه
۱- سوگند مؤکد یهود و نصارا بر یارى مسلمانانى که با آنان روابط دوستى داشتند. (اهولاء الذین اقسموا باللّه جهد ایمنهم انهم لمعکم) برداشت فوق مبتنى بر این احتمال است که «هولاء»، اشاره به یهود و نصارا بوده و مخاطب در «لمعکم» همان بیماردلانى باشند که پیوند ولایى با یهود و نصارا داشتند. کلمه «جهد» مفعول مطلق براى «اقسموا» مى باشد ; یعنى سوگند یاد کردند در بالاترین درجه سوگند.
۲- ناتوانى یهود و نصارا بر یارى مسلمانانى که با آنان روابط دوستى داشتند. (اهولاء الذین اقسموا باللّه جهد ایمنهم انهم لمعکم) لحن ملامت بار جمله «اهولاء ...» حکایت از آن دارد که یهود و نصارا در عصر پیامبر(ص)، رسوا شده و به ذلت افتادند ; بگونه اى که نتوانستند به تعهد خویش با مسلمانان سست ایمان پایبند بمانند.
۳- یهود و نصارا در عصر پیامبر(ص)، شوکت خویش را از دست دادند و به ذلت و خوارى کشیده شدند. (اهولاء الذین اقسموا باللّه جهد ایمنهم انهم لمعکم)
۴- مسلمانان فریب خورده و دلگرم به یارى یهود و نصارا، مورد ملامت مؤمنان راستین پس از فتح و پیروزى (اهولاء الذین اقسموا باللّه جهد ایمنهم انهم لمعکم)
۵- وابستگى به بیگانگان کافر، خصیصه بیماردلان سست ایمان (اقسموا باللّه جهد ایمنهم انهم لمعکم)
۶- تعهد مسلمانان سست ایمان بر یارى یهود و نصارا با سوگندهایى مؤکد (اهولاء الذین اقسموا باللّه جهد ایمنهم انهم لمعکم) برداشت فوق بر این مبناست که «هولاء» اشاره به بیماردلان و خطاب در «معکم» متوجه یهود و نصارا باشد.
۷- ناتوانى مسلمانان سست ایمان بر پایبندى به تعهد خویش با یهود و نصارا (اهولاء الذین اقسموا باللّه جهد ایمنهم انهم لمعکم)
۸- یهودیان و مسیحیان دلگرم به یارى و همگامى مسلمانان سست ایمان، مورد ملامت مؤمنان پس از پیروزى (و یقول الذین ءامنوا اهولاء الذین اقسموا ... انهم لمعکم)
۹- تعهد دروغین مسلمانان ضعیف الایمان بر یارى مؤمنان با سوگندهایى مؤکد (و یقول الذین ءامنوا اهولاء الذین اقسموا باللّه جهد ایمنهم انهم لمعکم) برداشت فوق بر این مبناست که خطاب در «معکم» متوجه مؤمنان واقعى باشد ; یعنى برخى از مؤمنان پس از فتح و پیروزى به برخى دیگر چنین گفتند: «اهولاء ...» در این صورت مشارالیه «هولاء»، بیماردلان خواهد بود.
۱۰- نقض پیمان و شکستن سوگند، خصیصه بیماردلان سست ایمان (اهولاء الذین اقسموا باللّه جهد ایمنهم)
۱۱- سوگند به خدا، امرى خطیر و مسؤولیت آفرین. (اقسموا باللّه جهد ایمنهم) جمله «اقسموا باللّه ...» مى رساند که بخشى از ملامت مؤمنان نسبت به عهدشکنى بیماردلان بدان جهت بوده است که آنان على رغم سوگند به خدا بر پیمان خویش با مؤمنان وفادار نماندند.
۱۲- روابط دوستانه گروهى از مسلمانان عصر پیامبر(ص)، با یهود و نصارا، موجب تباهى اعمال نیک گذشته آنان (حبطت اعملهم فاصبحوا خسرین)
۱۳- برقرارى پیوندهاى دوستى با کافران از سوى اهل ایمان، تباه کننده اعمال نیک آنان (حبطت اعملهم فاصبحوا خسرین)
۱۴- محرومان از هدایت الهى، در خطر تباهى اعمال نیک و زیان دیدن از کردار خویش (إنّ اللّه لایهدى القوم الظلمین ... حبطت اعملهم فاصبحوا خسرین)
۱۵- تباهى کردار نیک آدمى، خسران و زیانکارى است. (حبطت اعملهم فاصبحوا خسرین)
۱۶- ناکامى پذیرندگان ولایت و دوستى یهود و نصارا، در بهره گیرى از روابط دوستانه با آنان (حبطت اعملهم فاصبحوا خسرین) بدان احتمال که مراد از «اعملهم» تلاشهایى است که بیماردلان براى ایجاد روابط دوستانه با یهود و نصارا، داشتند ; بر این اساس مقصود از «خسارت» بهره نجستن از ایجاد رابطه با یهود و نصارا خواهد بود.
۱۷- ناکامى و زیانکارى، فرجام شوم و پذیرش محبت و ولایت کافران (حبطت اعملهم فاصبحوا خسرین)
۱۸- ناکامى یهود و نصارا در بهره گیرى از روابط دوستانه خویش با مسلمانان سست ایمان (حبطت اعملهم فاصبحوا خسرین) در برداشت فوق «هولاء» اشاره به بیماردلان مسلمان و خطاب در «معکم» متوجه یهود و نصارا دانسته شده است.
موضوعات مرتبط
- اسلام: تاریخ صدر اسلام ۱، ۴، ۶، ۸، ۱۲
- بیگانگان: رابطه با بیگانگان ۵
- خدا: محرومیت از هدایت خدا ۱۴
- زیان: عوامل زیان ۱۴ ; موارد زیان ۱۵
- سوگند: آثار سوگند ۱۱ ; حنث سوگند ۱۰ ; سوگند به خدا ۱۱
- عمل: حبط عمل ۱۵ ; موجبات حبط عمل ۱۲، ۱۳، ۱۴
- قلب: صفات قلب بیمار ۵ ; عهد شکنى قلب بیمار ۱۰
- کافران: آثار دوستى با کافران ۱۳ ; دوستى با کافران ۱۷ ; رابطه با کافران ۵ ; زیان دوستى با کافران ۱۷ ; قبول ولایت کافران ۱۷
- مسلمانان: سرزنش مسلمانان ۴ ; سوگند مسلمانان ۶، ۹ ; مسلمانان سست ایمان ۶، ۷، ۸، ۹، ۱۰، ۱۸ ; مسلمانان صدر اسلام ۴، ۶، ۷، ۸، ۱۲ ; مسلمانان و مسیحیان ۴، ۶، ۷ ; مسلمانان و یهود ۴، ۶، ۷
- مسیحیان: آثار دوستى با مسیحیان ۱۲، ۱۶ ; امداد به مسیحیان ۶ ; دوستى با مسیحیان ۱، ۲ ; ذلت مسیحیان ۳ ; سرزنش مسیحیان ۸ ; سوگند مسیحیان ۱ ; شکست مسیحیان ۱۸ ; ضعف مسیحیان ۲ ; قبول ولایت مسیحیان ۱۶ ; مسیحیان صدر اسلام ۳ ; مسیحیان و مسلمانان ۱، ۲، ۸، ۱۸ ; معاهده با مسیحیان ۷
- مؤمنان: امداد به مؤمنان ۹ ; مؤمنان و کافران ۱۳
- یهود: آثار دوستى با یهود ۱۲، ۱۶ ; امداد به یهود ۶ ; دوستى با یهود ۱، ۲ ; ذلت یهود ۳ ; سرزنش یهود ۸ ; سوگند یهود ۱ ; شکست یهود ۱۸ ; ضعف یهود ۲ ; قبول ولایت یهود ۱۶ ; معاهده با یهود ۷ ; یهود صدر اسلام ۳ ; یهود و مسلمانان ۱، ۲، ۸، ۱۸
